j a . x cv.
Scripta forlè
anno 585.
Tbeosebia ii
ccelestia domici
pestivè devec
tus, recondita.
G regoli us hin
migrare cupit.
dia dignam tibi offerimus, viduam ac pu- A
pillos lacrymis adirne calentes, sororem
inquarti meam, ejùsque liberos, qui probo
patre nati, et qui tùm imperatoribus non
ignobilem, verum per-illustrem operam in
armis navaverit, tùm etiam vobis praesi-
dibus multis modis inservierit, (si Nico-
buli nomen ad tuas aures pervenit,) nunc
gravissima quseque pati periclitantur.
Etenim post amicorum deditionem et jus-
jurandum illud, q,uod ob inquisitionem
subierunt, nunc rursùs pupillos vexare
conantur.
CXCVII. GREGORIO NYSSENO.
ïxt Seppàv èv xotç dxxpvxe, -nfcy xs¡ à&X«% I
xvjv èpvv Xéyo) y xai xovç xxvxvç Ttxïdaç, 0*( I
71 xxpoç txyxôov yeyovoxeç, xai 7toXXà pèv I
Xeüai- xocfLÔVToç èv ôitXoiç oint xvavvpâç, ù\\ù I
xai Xiav ‘kxpitpàç,. noXkct de- xotç £p^ovoi<j I
ú)fctv ÙTtovpyvxxvxoç, (sï xiva NixoêouXo» I
àxoùsiç,) xtvâuveùouffi- vvv ixàa/tiv xà ^aXeTrá- I
taxa. M&xà ■yàp xvv xàv 8 <ptXoov ¿xdomv ¡ I
xovç ôpxovç èxeîvouç, ovç ènc xrj è^exccaei ùni- I
çyj.<7«v, vvv ituktv invjpeàÇeiv imy&ipovoi ibic I
ôpyuvoiç,
rPHTOPÍÍ? T $ N T 2 2H S.
Consolatoria heee est ad Gregorium Nyssenum de morte Theosebiæ, cujus laudes prosequitur. Quam sororem Nysseni
appellat icprtoç ovÇvyov, quee verba pluribus errandi ansam proebucrunt, eâmque cum Theologo junctam fuisse matrimonio
arbitrandi. Quem errorem in nostrâ de perpetuâ virginitate Theologi disputatione refellimus. Nihil in Epistold apparei
quo tempus, quando scripta est, certà statuipossit.
Tendentem me ad vos omni studio ac ß Ôppnpêvov pe itpoç v p x ç xaxà Tràaav anouceleritate,
jámqúe ad Euphemiadem usque
profectum, conventus ille retinuit, quern
ipsi in sanctorum Martyrum honorem ce-
lebratis, tùm quòd huic ob morbum interesse
nequeàm, tùm ne ob importunita-
tem gravis ac molestus sim. Porrò hàc de
causa iter siisceperam, partim ut te tanto
intervallo viserem; partim ut te ob earn
tolerantiam ac philosophiam mirificis lau-
dibus efferrem, quam ob sanctaeac beatae
sororis vestrse discessum ex hàc vita prae-
stas, (ita enim audio,) ut vir pTobus et
perfectus, ac Deó astans, divinàque et hudvjv,
xal pé%¡oi‘ Evqvptxdoç yevópevov, h ènte- b f l
%ev >j xvvodoç i]V xvxol xeleïxe xoïç xyiot; f l
pxpxvxi, mi xò pv c pexxxyeìv xaùxvjç om c I
xe Etvai diet xvv àppcaç’iav, m l àXXwç : ßapiivdB
àv yevéoQxi xÿ àmtpict. Qppvxx de 'épov pèv, I
e èruGY.e^ôpevoç vpxç ovxot dix pxxpov, epoù 1I
de Sxvpxxôpevôç ce xvç mpxepixç, mi
yikoxoyixç, f i¡v yikoeorfeïç (nvvôctvopat ^áú,)fH
ÈTîi xÿ pexctçàaet xriç àyiaç 8 à&Xqp^ç vpâv, xai g I
[xaxocpiaç, àç àvvjp ctyxOôç xe mi xeXeioç, h xd b I
mana, mágis quàm quivis alius, cognita C ©a» mxpiç-àfievôç, xai jcàvxav fxâXXov '
et perspecta habens ; quódque in hujus-
rnodi rebus aliis gravissimum et acerbis-
simum est, hoc levissimum judicans,
nempè quòd cum tali vixeris, et talem
transmiseris^ atque in ccelestia domicilia,
tanqucim arece acervurii, ut Scripturae
I verbis utar* tempestive devectuni, recon-
dideris : et qnidem ita, ut ipsa jucundita-
! turn quidem vitae particeps fuerit, moles-
tias autem per aetatis mensuram effugerit,
priùsque quàm propter te luxisset, prse*
claro funere, atque hujusmodi mortuis
s debitö, à te ornata sit. Cupio^ mihi crede, D
ipse quoque hinc migrare, si non tarn vehementer
ac voSj (magnum enim dictu
hoc est,) at certè statim post vos. Sed
quid faciamus adversùs Dei legem jam
olim vigentem ac dominantem, quae Theo-
sebiam meam habet* (meam enim earn
xà 3s7a xài xà àvdpàmvct • xaì è xotç aXXoiç
ßapuxaxov èç-tv èv xotç xoioùxotç, xovxo xouipo- I
xaxov xptvav xò totaux»j jxèv au^vjoat, xoiaúxr¡v I
de nxpanèp.<ifOìi, mi eiç xàç àcryoikeïç ùnoQèohi I
[xôvàç, àcrnep Sïjpwsvlav akavoç xaxà mifo'i I
avymp.i<7$ei(7Ctv, !v’ elmi xò Xÿç 5staç Tpctyriç I
xai xâv ¡J.S.V xepitvâv xov ßiou p.exax/ov<jCCi), I
tà de hjitqpà diayvyovaccv xa péxpa xvjç »jXtxi«?, I
mi Tcpiv è/rti ooi Ttevôvjaat, mxpà xov xipt¡úá- I
XXV Xrj m k fj nrjdeix, xal i xotç xotovxoiç ôçtt-jl
"kopAvy* Iloööä de f xai aùtôç Et) Ixdi, xr¡v pet«- I
(fX&iv, èt xai p.ri Xa0’ vpxç, (rtoXù yxp xoïivi I
eirtêïv j) àXX’ eùôùç pe$’ vpxç. AXXà tí I
nxQeïv itpoç 0 sov vópov TiáXat xsxpat»jy.¿'«i
k oç tyei. Qeoxe&íxv xrjv epr¡v, (èprjv 7xp ovffd
( a ) $íXuv itioon. Combef. .* Post ; editos seu proditos
arnicas, ne quid favere queant occulte. .
C X C y i l . ( b ) Erecajfev q aúvo¿o; y,v avrol. Ità Cod. Reget
Combef. In Edit, iniojyiot ofaoioj ìjv oùtôGc. Montac.
et Morel, ijv oritoT; ttX « T t to?;.
( ç ) MtxaaytTv toôtoç. Montac. Morel, ac Combef.
xctrtfe^icv t«ùt^ç, curii ossèqui-,
( ¿ ) Bapùv Scv ycvíoQoti t í àxaipi'a. Ne molestus essem ob
temporis inopportunitatem, quòd sic infirmitate gravatus
tardiùs occurrerem. Hæc Combef.
( « ) É-rriOTtoJiófít-jo?. Ità Cod. Montac. Morelv ac Com-
bef. Ili Editi inttrr.cLáuciOS ■
( f ) Hv tpiXoootptti. Combef. <ptXouoyt“f.
■ ( g ) ÀicXt/rfjs v/jtòv. Cod. Reg. et Combef. ipiòjv.
(A ) Ka't 0*5 srapixófttvo;. In Cod. linee desunt.
( i ) Elia»? xà 5*Ta xaì xà óvflpwiriva. Montac. Morcl-
ac Combef. tdys x« re A*tot xaì xà «v0pióiriva, qui tùm
vina, tùm Aumana noveris.
( J ) T0T5 TotovTocf bifttXofiivif. Bill. • Hujusmodi nudu
ribus debito. At roTc t o «oóto«c neutri generis est aut i«35"
culini; non vertendum igitur hujusmodi mulieribus. Cod-
et Combef. xoìf xoiovxoif xpzwqovfiivy.
( k ) O i fy« 0*00*61«« -riiv èfiriv. E recentioribus »on-
nulli Theosebiam Theologo nupsisse, alii Gregorio Nys-
L&j xr¡v xatà Qeòv ( fr x x x x v , ènetdrj upeixxav A voco, quæ, ut Dei legibus consentaneum
erat, vixit; quandoquidem spiritualis cog- Spiritaiiscog-
natio corpoream antecellit;) Theosebiam, anteceniT>ream
Ecclesiae decus, Christi ornamentum, aeta- Theosebìa Ec-
tis nostrse utilitatem, foeminarum fidu- d“ “a:
ciam : Theosebiam, in tanta fratrum pub mentum, ftemichritudine
formosissimam et clarissimam ; narum u°,a‘
Theosebiam verè sacram, atque sacerdoti
comparem , et parem honore, magnisque
mysteriis dignam : Theosebiam, quam futurum
quoque tempus excepturum est, in Animi immor.
immortalibus columnis, hoc est omnium, BH H N # „ . . a . ' ' ' ? in quibus Theo-
. . . 1 - - t* tam CIU1 eam nunc norunt, quam qui sebim memoria
« w ^ « “S B po^hàc futuri sunt, animis' sitam. Nec
vero mirum tibi videatur, quòd eam saepè
appellem. Nam etiam beatae illius feeminae
memoriam pro deliciis habeo. Atque hic
sermo, brevis quidem ille, amplus tarnen »
et eopiosus, tùm ad illius funus hones-
tandum, tùm ad te consolandum à nobis
habitus sit; tametsi alioqui, pro tuà in
omnibus virtute animiqueconstantià,ejus-
modi cohortationem aliis ipse adhibere
possis. Congressum autem (nam nos quoque
hoc appetimus,) nunc nobis ea, quae
% mievpoetiri xvyyévetx xÿç x a p x xm ç •) 0eo-
■JLëiav xò xfqç ËxxXïjoteç m vy ripx, xò 8 xov
m iÇov xaXXoSTttafxa ,. b xò xrjç xaô’ vjpxç yevexç
xrjv yvvxxmv itxppr¡xixy • 0 Eo<7Eêiav,
K . v ¿v xoxovxa xàXXst xâv xdeX<pâv eùnpeneç-xxrjv
càe xai dixyxveçxxyv • ©Eoasêtav xr¡v c ovxaç
ip a v , xai iepéaç xvÇvyov, xai »¿poxipov, xai
m --, peyxkav pvçypiav xfyxv • ©EoaEëiav, rjv
¿ peklav vnohityexxi /povoç, èv «r^Xatç
â e vûv èyw)xoxMV, xai xav vçepov exopevav.
K.ai pi S x vp x xy ç, et TtoXXaxiç xaùxvjv àvaxaXoô.
d»ÈvT|0Ufâ yxp' xai xÿ pvrjpy xÿç p xm p ix ç .
e B oû to ç èxeîwj xe ¡Sam ÿp â v èitixxytoç èv ßpx -
f tïoXùs xai aot TtxpxiùcqxvMç X07o ç , f xai-
:%ap aXkovç xà xoixvxx itxpxmkeiv dvvxpéva
g » 0tà xr}V èv n x x t <pi\oxoipixv. Tvjv de xvvxv^ixv,
■||è7tsi xai xxvxr¡v noôovpev,) vvv pèv xfyp-qpeQx,
■;tji ’ ijv ehov xixixv. 2vvev%6pedx de Ÿipïv xvh
xoï:. 11 écdç xv Sxt ùnèp yÿjç apev ) xai pÿ xò ^ ^ nobis commemorata est, causa eripuit.
i fcivôv v p x ç âtxÇevSy x é lo ç , a n h jx tx& p e v .
aitò x a i Ttxvxx fépetv xv xyxxïov y p ïv , àç
me i- y gOv x 0pévotç , ouxs xvtxxopévotç p x -
L x ep x .
Verum demus operam, ut mu tuas oratio-
nesjungamus, quamdiii in hac vitasumus,
neque communis nos finis disjungat, ad in hiTvfiaTunt
quemappropinquamus. Acproinde nobis perferenda, ut
omnia perferre necesse est,utqui necdiu- ^Ul nec dlul,us
pSh . NEME2ÍÜ. CXCVI1I. NEMESIO.
MNemesiuSy ad quem fiate ¿pistola, aliceque plures scriptar sunt à Theologo, virfuit doctrind atque optimarum artium .
Jpdirs eruditus. Cappadocia? prcefectus erat, curri senectute et morbo maximè gravabatur Nazianzenus, quieumplu- \
mrrufecit, ejrisque integritatem commendatam in Epistolis reliquit. Quamvis autem gentilis esset Nemesius, nihilominùs 8
Jprcgonum ob li tteras, quorum studio et amore uterque tenebatur, cultu et honore dignatus est, ejrisque senectutem fosnt.
beneficu gratram refejre cupiens Gregorius, carmen contrà idolorum vanitatem conditura misit Nemesio, ut eurn
m m errore abductum ad chrìstianam religioriem perduceret. Nec irritum fuisse Gregorii conatum credibile est, qùippè ¿n-
J er Catechumenos nomen dedisse à quibusdam ereditar; elegantis etiam libri de hominis naturà sub nomine Nemesii
m/ulosophi chrrstiani auctor habetur : quod certè nobis cfftrmare non licei. IUum autem rogai ne Falcntiniano midetam
i^Mrrngct, sed opemferat ejus calamitati.
k f Eitatvovxi xives k xòv TLvQxyópxv xòv I x p to v , D S am ium Pythagoram nonnulli hoc no-
Sucat devxxv x v x a . (etteidv ye aXXwg oux
jj^BnjvEt 1 xo SuEiy,) TnjXtvw pot xvjv %vxixv aipw-
|seno junctam voluerunt matrimonio. Vid e prsemissam
«Tom. i Editionis nostra: prtefationem, pag. xxn et seq.,
variis probavimu# argumentis Theologum nec cum
;
ieosebid, nec cum ulld alia connubio fuisse copula-
m ; Theosebram, ^ion uxorem, sed germanam fuisse
rorem Gregorii Nysseni: im6 ipsam Theosebiam vir-
nitatem fuisse professam.
( a ) ToOXpurou. M Cod. et Combef. In Edit, tow deest
(&) To riii *a6’ ifios yevi#; SftXof. Combef. : JEtatis
strce fastigium et culmen.
( c ) Ovrwf ttpatv xod icpc&>; ou^uyov. Montac. ovtm; icptuv
?uyov. Verum Cod. Reg. Morel, et Combef. gvwof <*pfoc
M vcr« fueerdotis conjugem. ItA post Bill, reddit
.^Combef. At in supradictd Prasfatione demonstravimus
mine laudibus efferunt, quòd cùm ipse
sacrificare cogeretur, (quandoquidem alioqui
satrificia minimè probabat,) bove ex
.«vocem grsecam <ru^uyof, non proprife significare eos quos
^ K o n ju g es yocamus, sed eos generatim qui ejusdem ope-
l r s ^ era veluti jugum trahere censentur. Theolo-
p u s igitur Thieosebiam, Nysseni sororem, ejusdem dia-
^onissam his verbis adstruit, quibus aptiora non sunt
T aesignanda diaconissae merita, et munia: Theose-
sacram, atque adeb sacerdoti comparem, et
( d ) Evrputpw yàp >
Edit, xai deest.
«i. Ità Cod. ¡4o5 et Combef. In
varcm honore, magnisque mysteriis dignam.
( e ) Outo? txtívrj. Itá Cod. et Combef. In Edit. ourto;.
( f ) Kacircp aXXou;. Cod. i 4o5 úirlp ¿OiXouj.
( g ) Aia tv/v cv iratji tptkotrotpiav. Combef. : Pro tud in
Omnibus fortis animi constantid. Bill. : Pro tud in omni
genere sapientid.
{ h ) iiwf av in- Itá Montac. ac Morel, et Combef. In
Edit. deest ?<•>;.
( i ) Aio xai Trávra. Montac. et Morel, melius videtur
( j ) HoÖ»j(to(Mvo(;. Cod. B . 3, aioQncofuvois, nec diutiüs
sentiemus.
CXCY1U . ( 4) Tov üuOotyópav xbv Sápuov. Pythagoras
Samius, philosophus, sacrificiis utebatur inanimis.
Cruentas hostias diis offerri vetuit, a t aram incruentam
adorari jussit. Tradunt tarnen quidam ex animalibus
eum solos gallos gallináceos, baedos et agnos subrumos
ad sacrifícia adhibuisse. Vide Suida m.
( l ) To 5 ú*iv. Itá Cod. Reg. Montac. Morel, ac Combef.,
sieque legit Bill. In Edit. Tb Bttov.