Allá» cL X X xru .
Scripta anno
-38a , vel 383.
Lumen sub
modio abditum,
candelabro im-
ponendum.
M a l III. V , l5 .
Laudes nos
promovere debent,
ut melioerubescentes
vi-
delicet non tales
nos praebere ,
quales esse alii
arbitrantur.
Ptal. i n , a5.
A lids
jCLX X X IX ^
Scripta pautó
post superiorein.
Ñeque nimia
indolentia, ñeque
nimia dolo-
ris acerbi tas provianda.
C LX IV . XIMOTHEO. P E A . 8 TIMO0E$.
ffcec vel ab anno 38a dari potuit Epistola. Si tarnen finem attendas, anno potius 383 convenit; qtioEulalio tanden,
rpiscopo Nazianzi consecrato, negotii nihil deihceps Gregoriofu.it, nisi preces Deo adhibere ac vitce discessum cogitare.
Quis sit Ule Timotheus ipste docebunt Epistolee. Ejus, laudat viitutes: ab ipso läudatus laudes ejus mro modo excipit)
hortatur ut pro Trinitate piriliter decertet.
biA er xaXös i y a t ö v xaläv "Sypsvvtig, ( fe Iva ^
n xai v sa v is v a a \ x a iog xai xyv 1 arjü' Xoyiö.'
xyxa xpvnxo[xsvnv xai tö ’ Xav0äv£iv "(pftob-ofpoO-
<rav, avsvpöy 'xs Xoyotg i/vs«Ttxöts, xai toig
aXXots iyvd>pi<rd. K a i iv* einä x i'^ '^ 'jx s x ipw ,
tö vno xä [xoSia' <päg' "eni 'Xü^viag' l&ifw-
crisv&a. Iva yäp 2a ata t ’ aXXa xav ' aäii-'xalüv,
xyjv naiSsvaiV, x$v svasSstav, x b 'x o ü fjdov;
¿mecxeg re xai /xsxptov, ( a itavxa svog ysvsG-
dat , räv Xiav ’ ¿<ri yjzkvixäv,) iSov xö 75 |
itapov 7niXix<5v; xai [xvv][xovsvsig y[xäv,
B onus ego semper bonoram virqrum
venator sum; (libet enim nonnihiljuve-
num more gloriari;) quippè qui eruditio-
nem quoque tuam sese occultantem atque
incognitam esse studenteni; et ipse inaa-
gatricibus quibu&dam rationibus inveni,
et aliis cognitam reddidi : et ut aliquid ex
nostra doctrina usurpem, lumen sub modio
abditum candelabro imposui, atque
in medium protuli. Ut enirn alias tuas
virtutes prasteream, hoc est, doctrinam,
pietatem, morum facilitatemi ac mode^-
tiam, (quse quidem omnia ut unus.obtineat,
perdifficile est,) en id quòque, quod I - I
nunc,làcis, quanti existimandum est! Et B 7?af W - » r * « , ¡ f “ ‘ |
nostri recordaris, et per litteras complec- vov'g, o v f tv’ inaivìcrqg, (àuvivjfxt yap gov
xpg yù.oGOfiag,') aXX’ 2va xpsìxxovg Trotyjtr/ij,
x a i npoaydyyg sig • d xòv[xitpocrQsv, aiGyyvo- j
lxsvovg [xvj xoiovxovg yaivsaSai, oiovg'virola
¡xGavsig. T à fxèv ovv' vj/xsxspa nèpag 2/a.
T7re/wp>70’afxsv xà tpdóva, (ptXoo’otpoOfJtiv 2<p’ vfcu-
yta g xa Qsà, xaQ’ ’óp.àg aùxovg Gvyyivóp.zda
xaìg gù^a?5, xàv èv [xsaa xhóvav x a i ' iòopu&w
rj\ev$spà[xs6a. 2ù Ss ij[xiy àvSpi£ov, „ x a i ‘ xpa-
xaiov, x a i vnspàyavi^òv xyg TptàSog sig Sùva-
[xiv. K a i ò irpavg lq-a ¡xayrixrig, b x a i e vjixà? e
teris, et laudes adjiingis : non ut nos laudes,
tuam enim philosophiam intelligo,
verùm ut meliores reddas, atque ad ulte-
riora promoveas, erubescentes videlicet
non tales nos praebere, qtiales esse arbi-
traris. A t nostrae quidem res fmem ha-
bent. Invidiae cessimus, Deo tranquille
philosophamur, soli degimus, atque in
precibus versamur, mundi strepitibus ac
tumultibus liberati sumus. Tu vero y ir i-
liter age e t confortare, ac pro Trinitate,
quantum vires tuae ferent, dimica. Et qui
mansuetus est, pugnax fiat, quemadmo
dùm etiam nos facere videbas : neque •£ étSpàg tioiòvvxdg • ' ov yap poyXofiat vß!pmm$
enim mihi placet, ut simii floreant cele- : '-v' ■
brésque sint, leones autem quiescant. Ac
pronòbis,qui magnis serumnispremimur,
Deum precare, ut pacatupi è vita discessum,
ad quem jam vergimus, consequamur.
[xsv sùSoxtfxsiv, Yjpsfxscv _ Ss léovxàg. Kai ¿¡m
Ù7tspsv%ov àtpóSpa xdfxvóvxav, tv’ ' sipr¡vr/.v¡é
f xùxot/fxsv XYjg slgóSov , rjSy] _ jrpbgxoù'A
6 vsvovxtg.
C LX V . EIJDEM. PEE'. h ATTÜ. h
Cùm nespio quid molesti TUmotheo còntigisset, mmióque cum dolore factum accepisset Gregorius, datis ad-illum Litte-
m , amied simul et acri nonnihil objurgatione, animum ejus erexit.
T e calamitatem minimè philosophico D T lv v Q à v o [ x a i a s n p 'o g xo n à O o g à ^ C k o a ó ^
animo ferre audio, nec laudo : vera enim
scribere oportet, praesertim ad hominem
amicum, ac probitatis et honestatis stu-
diosum. De nis enim rebus sic sentio, et
quidem, ut mihi persuadeo, rectissimè.
Piec enim nimiam indolentiam probo, nec
nimiam doloris acerbitatem. Illud enim
inhumanum est, hoc* a philosopho alie-
nu’m. Verùm medium ità tenere convenit
2^etv, xai oùx sirrjvscra • Set yap :JXaAwl
ypàtpsiv, aXkag xs xai izpbg àvSpa «piXov, v.ai
v.a\oxaya6iag [xsxaftotov[xsvov. E/w 7 àp ovxti
Ttspi xovxav, * ag ys èfxavxbv , ñsída, "dà1
Xiav ópdàg. Ovxs xo Xiav àitaOsg snaivà, *ovxì
-rò ayav itspvnadsg. Tò fxsv yàp ‘ áñávdpanov,
ÀXXà Ssi xijv [xsGt]Vi ¡3«-)
C LX IV . (.a ) TipoGtM. Combef. EùXaXiw-
{ b ) A ti xaXòj iyò) ruv. l a Cod. Pass. 2. ótl deest. Cod.
Reg. xai t 5v.
{ c ) Iva rt xai. I» Cod. xai deest.
( d ) Elf TovpirpooOtv. Ità Cod. et Combef. l a Edit, tì;
rò ffMrpoo0«v.
l e ) Hjia; túpa;. Cod. et Combef. ipSf òpqf.
( / ) TwYoifMv. Ita Codex et Combefisius. l a Editis
rù^ùifitv.
(g ) Ntuovrti. Ita Codd. Reg. Pass. 2, et Combef. In
Edit. vcuovTa;.
CLXVI. ( h ) Ta> aurSi, id est, Tipto0eai. Cod. Reg
Moatac. et Morel. Tt/xodecp xai SrparDyiw aoipujp- Cod-
SxpaTCipiu. Cod. R . et Combef. Srpaytiptw.
( i ) ( if yt IptauTov irt!0<o, xai Xiav. Itci Cod. et Reg.
Combef. la Edit. <3; yt tpoturbv irttQot Xiav.
( j ) AtpiXoeoipov. I ti Codd. Reg. B . 3, et R . Montac.
Morel, et Combef., sicqae legit Bill. Io Edit. iptXoaof»
WhlP.ovxa, x à v ¡xsv à y a v a a ^ é x a v 8 y ik o a o t fá - A
Btjsov tfaivsaQat, x à v Ss tptXoaotpovvxav àfxsxpag
b I àvOpantvóxspov. Kai s i (xèv itpbg aXXov riva
iireXXoV', ia a g av “jxòi ‘ [xòcxpóxspav sSéOiat
I7WV, xai x à [xév GV[xnaOsìv gSst ,■ x à \ Ss
fapaivéGat, x à Ss ìe a g smxi[xvj<rat. T ó : xs
évvdX ys iv ', ' txavòv ' sig ■napap.vQiccv, xai
Jita t tò à p p à f o v v XYjg "èx xo v v y ia iv o v x o c
mkpunsiag- Eirei Ss it'p'og ' a vS p a TcsmxtSsv[xsvov
jB^ioy^at [xàijg Xoy oùg, à p x s i xoaoù'xov sinscv.
H^tvoù Gsotvxov ''■ ¡ìa i x à v ßißXwv, a ìg ■ x a d a ¡x íÍv -
)jc e :, iv dìg Tfò'XXcri [xsv " ßiot, ttoXXoì ’ Ss x p ó n o t , ß
c Ss y S o v a ì c à a i 'X s io x y x sg • itoXka i S s ,
ì£ k g :xb elitòg, wfóopat xai -xpà%vxv]xsg. n)Jxsi
fS è xaùxa dt’ àXXvjXtìv ó &sóg : è[xoi S o x s ì, iv a
^K,v]ds TÒ Xu7ióuv àOspànsvxov ^ , [xr¡Ss x b sù -
fmpcd\>ov a rc a tS a y a y y x o v ,' xái iv a t ò év xoùxoig
^ m e a z o v xai x v à fx d k o v ^ sd p o v v x sg , ttpbg oivxbv
^Kòvov ß).OT»/xev. T à ù x à o v v á crnsp x à v ó v a x a i
d Bófiova * t ip o à a y o [xsv d à nàOsi. Kai s i ¡xhv
^m ta rjo ù [x s ìo v x iv à ly v a g 'x à v Xtav v r io ù sa ó v x a v
e roi; àlysivbig, y Xt xà àXyscv e xaxopOàaavxa,
( fypà xà ^vjfoDVxi xai x o v f itévdovg a u ó là v s , Q
;|rov5£Ì5 (pdóvòg crvfxyopàg ^pvjvov[xévvjg' ) s i Ss
iè v o 'j x a i tysyó[xsvov, >} ¡xsv 7tapoi[xi<x
^pjaiv,"''«© x p a c rà g ' ià a s x a i • vyv Ss x .a \à g
Xéyetì», ò Xsxpa[xsvog. iÌ [ x iv Ss xai a kX a g
Uaxp'ov, " xai 1ia p à x o v tj[xéxspóv vófxòv, [xi[xsi<x-
xovg TtoXkdùg. èi> x o ig x o io y xo ig • smtSrj
flEai x à v x d p o v x à 'J y [x à g ù^rjXòxspovg ò Xoyog
xai x siQsi x a v x a ¡xsv ita p a x p s y sw , a g
^ B ttà ; xai a iv iy f x a x a , xai ¡x y zs xb X v n o v v ,
$ m r r ¡ z i x'o sù y p a ivp y vo[xi%siv \„àXvj0stav • Z yv Ss
xàxstac ó p à v , xai [xóvov /xsv X vm j-
B ò v £t<5évat xaxtav, [xóvov 'Ss vjdù xv¡v à p sX y v ,
h I xai xrjv itp'og Qs'ov o ix sv a a iv . T a v x a xa-
»r¿rcaiÍ£ a sa v x o v , xai p à a v tcry • ftàXXov Ss
^m fcx sm iG a g xs o iS ’ ,óxi y¡Sr¡, ¡ xai x a x sn à a s ig ,
^Btàv aÙToi. [XY] ypà(pa[xsv.
5: v a J- $«Xo5otptÓTtpov. Combef. : Majori eonstantid ac
mfirmitateprccdìtos. Cod. Reg. y.Xo^^rarov.
■ ( b > AvOpùiicivcirtpov. Cod. Reg. et Couibef. àvOptomxù-
B ( c ) Kai Atiónjr«;. Moàtac. et Morel, 'xai xtXeio-
^•nirti, et summte virtutes, Mox quae sequuatur de-
W T in Edit- US£Iue ad TrXtxc, Si. Sed é a aobis ex-
K i b e n t Codd. R e g ., B . 3 , Moatac. Morel, et Combe-
VHpsius.
J ( J yUpocóyontv. Ità Cod. e l R. ac Cooibef. Io Edit,
•podóyu. Ibid. TÙ abuadat.
ut et iis, qui nimis effrenato dolore prae-
cipites aguntur, sapientiores nos praebea-
mus, et iis qui immodicè philosophantur,
humaniòres. Ac si quidem ad ali um quem-
dam scriberem, longiori fortassè oratione
opus habuissem, méque partim vicem
tuam dolere, partim monere, partim etiam
objurgare oportuisset. Nam et commise-
ratio magnam ad levandum dolorem vim
habet; e t qui seger est, ejus qui integra
valetudine utitur medicam manum requi-
rit. ^Quoniam autem mihi cum eruaito
viro sermo est, haec dicere sufficiet : Ad te
redi, atque ad eos libros, quos familiäres
habuisti, in quibus et multse vitae sunt,
et multi vitae modi, et multse volùptates
et lenitates : multi vero, ut par est, adversi
casus et asperitates. Deus enim hiee alia
aliis nectit : ob id scilicet, meo quidem
judicio, ut nec meeror medicinà careat,
nec lsetitia expers disciplinae sit; atque ut
inconstantiam et varietà tern, quie in his
rebus est; contemplantes, oculos in eum
conjiciamus. Haec igitur tanquàm nor-
mam ac regulam, tuo dolori aamovemus.
Ac si quemdam ex iis, qui rerum acérbi-
tatibus nimiùm succubuerunt, laude affectum
fuisse, aut etiam dolendo aiiqu id
perfecisse cognovisti, da te moerori, ac
luctu frueres;-;^nemo est cui calamitas deplorata
invidiam coriflare debeat;), sin autem
eum vituperaci ac réprehendi, vè-
tus quidem adagium ait : Qui vulneravit,
medebitur; nunc autem commodum fuerit
dicere : Qui vulneratus est. Quin alioqui
etiam nobis turpe, atque à nostra lege
alienum fuerit, in hujusmodi rebus vul-
gus imitari : quandoquidem nos prsesen-
tibus quoque rebus sublimiores divinus
sermo reddit, monétque, ut haec tanquàm
umbras et aenigmafa praetereamus, ac, nec
res molestas, nec jucundas, pro veris rebus
ducamus, verùm alibi vivamus, illuc-
que intentos oculos habeamus, atque
unam molestiam peccatum, unam laetitiam
virtutem et cum Deo conjunctionem ag-
noscamus. Haec tibi ipsi accine, ac méìiùs
habebis. Imo vero non dubito, quin et
jam accinueris, et rursùm accinas, etiamsi
ad te minimè scribamus.
( e ) Karop0tóoavTa. Combef. : Aliquid quod virtutis
est preestitissc‘.
( f ) név0sui ànóXaut. l a Edit. irecOou; àrróXaSi. Cod.
B. 3, -KtiQovf àiróXaut.
( g ) O rptiuaf caperai. Ad Illud Job v , 17 et 18 alludere
videtur : Eeatus homo qui' corripitur à Domino quia
ipse vulnerai et medetur, percutit et manus ejus sanabunt.
( h) Kai tv/v irpb? Qtò, oìxecWiv. Ità Cod. Reg. et Combef.
l a Edit. xai «pò; tÌjv olxtttoetv.
( i ) Kai xan«aaci;. Ità Cod. et B , ;3 , ac Combef. la
Edit. xartirriti;. '
Commiseratio
magnani ad le.
▼andum dolo-
rem vim habet :
et qui eeger esl,
ejus, qui integri
valetudine uli -
tur, medicam
manum requirit.
Deus volupta-
tibus asperitates
Qui vulnera-
vii, medebitur.