quid justæ libertatis ac lîcentiæ dabis. Ac A ètxaiaç. Kai <5tà xoûxo too >?fiîv xprjg-óxzpog. nX?jv
Est hominis n-
nìmi magnitudine
præditi, ami-
corum potiiis li-
bertatem, quàm
blanditias
proptéreà benigniorem te nobis praebe.
Si tu Epistolam nostrani reprehendis, tan-
quàm famuli, atque hominis qui te ne ob-
tueri quidem debeat, sic etiam plagas
accipiemus, ac nelacrymas quidem emit-
temus. An hoc quoque nobis crimini da-
bitur? Id certè cuivis potiùs, quàm pietàti
tute, accidere convenit. Est enim hominis
animi magnitudine praediti, amicorum
potiùs libertatem, quàm inimicorum blanditias
amplecti.
eì xoîveiç xrjv iitiç-o'kfiv à g o ìx é x o v , 1 xa i oùò’ à v x t- a
ëXstrstv ■ ó y d 'ko v xog , oùtw èri xai Ttkriyàg Xv^óp-eòa,
xai oùos óay.púoo¡J,zv. H xai x o v x o éyxkr¡Qr¡<TÓp.zQa ;
è Ttàvxag ¡là X io v , ri xrjv crqv sìAàègtay itc/Bùv
c8-iov. Ég-t 7 àp à v è p b g fizya"kó(fpovog <pthìv à n o -
&/s<70at fiàXXov zkzvQ zpiav , ri z/O p à v xoXa-
xstav.
Scripta eodrn
Greg.orat. 43
X V I I I . E IDEM. IH. T Q A.TTÚ.
Tertia /use est Gregorii ad Eusebium Ccesariensem Epistola, in qud moderatione et leni tate statini usus, vènturum se
respondit, ut preces cura preci bus jungeret, unàque pugnaret, et qua voce, quàbperà pugiles eó tèmpore, quo
fera; in Ecclèsiam impetuin fecerant, adjùvaret. QìiibuS verbisostentiti, qua. de causd et quo anno ab Eusebio, vocare-
tur; co nimirùm, quo veluti nubes grandinis piena et stridens, Christi inimicissimus imperator Valens Cesarea;
cum improbis suis prtesulibus imminebat. Magnimi, inquit, certamen proposittìm erat; non ignava etiam multo-
rum alacritas, sed infima a ci es, utpotè carens propugnatore ac perito defensore ; quem in Basilio, imò et in Gregorio
, qui fidei propugnatores ambo designati erant, max habuit.
Ne ipse* quidem alioqui malevolo in B
pietàtem tuam animo eram, ncque hoc nomine
me crimineris. Verùm posteaquàm
nonnulla cum fiducia loquenai libertatem
usurpavi, (quò videlicet concepitim animo i
moerorem leniremaccurarem,) statini cessi
ac succubui, méque regulse libenter sub-
jeci. Quidni enim id facerem, cùm, e tte,
et spiri tùs leges cognitas haberem? Nunc
autem etiamsi malevolo et ignavo animo
essem, tamen ipsum tempus me hoc af-
fectu laborare non patitur, nec ferce, quse
impetum in Ecclèsiam fecerunt, nec de-
nique generosus tuus strenuusque animus
ità sincerè ac sine fuco pro Ecclesia pug-
nans. Veniemus igitur, si ità videtur, ut
et preces nostras cum vestris conjungamus.
et unà pugnemus, et operam vobis nave- C
mus, atque, ut prsestantissimum pugilem
hortatores pueri, succlamationibus inci-
temus.
Etyov ¡lèv oùè* âXX«ç Ttpoç xrjv <rì]V zvká-
êstav (JLtX(90i|iô/(Hç , fJ-V? xovxo ¡ îo û v .a x a y v à ç •
àXXà fitnpbv b zlzvôzpiàoaç xz xa t ^ctpprioaç , b
( óaov xb Xuttovv znityù^at | xat ' Szpamvcrav, )
aùfixà “qxxriOriv xai yxsxXiövjv, xa i xä xavóvt
<pép»v èfidvXòv ÙTtsôïjxa. T t 'âz ovv. ìfizXkóv ere xz
ytvacntav, xai vófiovg nvzv ¡xaxog ; Nöw ; à'z xai
zi Xtai> ¡j.ifp'otyvyag sl/ov xai àyzvvà'g, àXX’
óyz y.ctip'04 ovv. èà'xovxó I nàcryziv , xai oi xa ta -
dpàfLÔvxzç; %f¡pzq c- xr¡ ExxXvjcia , xó xz - cbv c
7£vi>«tqv ' d xai àvèptxòv , oüxa naOapäg xai 7 V»j-d
<7ÎMç iipoTzo'kzfiovv xr¡g ËxXXvjaiaç. H^oftsv ov v ,
zi âoTteë j xai 'Xdccç> ev/àcç' ùfxïv o’üXXap.êavop.evot,
xài <rüv<xycoviÔv(izvoi, xai • vm¡pzxriffáfi.évoi, ■ xai
à ç à^XvjTijv . apiç'ôv xeXcUç'ai itcccâzç, c xàûç v ito -e
(pcavvjascrtv'1 'èTraXst^ovteç. '
X IX . B A S IL IO . 10. TÇ BA2IAEKÌ.
fiS. Tres Epistoloe superiores, et ea quoeproximè sequitur, xix ad Basilium, eo suntannô scriptoe, 'quo Valens imperator
Ttllem. toni. I, ifl Ecclèsiam Coesqriensem impetum fecit; id vel e.x ipsis litleris certo constat. .Quo autem anno Valeris impcturn,feçtarit,
Golh
Thtod.
lib, 9,
una non est sentcntia. Doctissimus Tille monti us impiam haric E'alenfisimpressioncm anno..366.factam çcribit; .Bprpnius
rétrahit ad annum 364; noster Prudentius Maranus ad annum 365, ipsiquc favent Gothofredus, Ammianus, Socrates
et Sozomeniis. Bqllandistee ad annum 367. different; ^ agi us vero, quod absurdum est, ad annum 3yo. E x his opinioni-
bus nonnisi duce sunt, quoe defendi p'ossïnt, Tillèmontianâ et Bidden ti ana.^Utramvis elige : cum Tillemontio _ EaleMis
impressioni annum 366 constituevelpotius 'cian nòstro Prudentìo^annum 365. Porrò in Epistold hdc x ix Gregorius^sj-
ghificat Basilio, emollitum esse Eusebium, hdrtatur ut, "preemissisliiteris, "ad euhi veniat ; tempus id postulare ; lìcèreticos
imminerc; periculum esse ne veritatis\dbctrinú convelíatur. KW J33W3
Probi consilii. et tolerantiæ tempus est, £) KatpògJ ytéoùXiaç xai yttpxzpiaç, xai xpv.tiri-
Soer. lib, 6,
lib.fi,
nósque ità comparandi, ut nepiQ Pohis
animi magnitudine praestantior appareat,
nec multi nostri labores et sudores témporas
puncto collabantur. Cur autem èt
diva, (fuvrivai rj¡xáv áváptxáxzpov, ¡j.r¡dz xove
ttoXXoùç iàpâxctç xai Ttàvovç zv okiycù xara-
Xy^vat. Tpáya àtctxi rau ta , xai Ttôdzv ô. %c-
■ ( a ) Kai a'ri’ «vri©Jti«tv. Ità Reg. tres, et Billius 111
versione. Ed. iqaiè *«« ivtiSlew«». .
XVIII, ( b ) EXeuOcpcôvaç. Ità Reg. unus, et Pass. Ed.
iXguOqxcôffa;.
. (.c) .T$ ÈxxX»>«a..,Ità Pass. Ed. piinùs benè -ç^ç. Ex-
xXtjaiaç..: n
( d) Kai âvjpixov ourto xaOapwç xat yvnoiioç irpotroXtuoüv
ríií iixxXijctaj. Ità Pass., et Billjus in versione. Ed. j^ialè
xat àviptTov ouTto xaOapùî TrpoïroXtptoün xa't yv»jaiû)ç , t Xt u -
Qepiaîr,
( e ) Taîç ùitoìfKovyoeetv. Malè vertit Billius j ia c itjs f q-
cibus. Deindc, tTcaXttJ/ovrcc. Ita Beg, unus._ Ç d, minus
bene úiraXtt^ovríí.,
H ©tXsatatoç zmcrxonoç rjfxày Eùcéêtoç, ( oiixco A
■ yv.p dzï ixzp't’ aùxovj.-fonxbv xai (ppoveïv xai
H ypâtfztv , •) Xtav npbç 17/xâç au/xêattxûjç
i xz xai ftXixâg , xai wcTOp oiàripoç Ttupi, tw
1 %pôv(p : ftaXaffcsrat • xai oifica xai ypccfiftcc
H rjigziv . npbç : .<76, 7rapaxXïi(T£wg rs xai xX>jcre«ç .,
B á g ¡zfxoí. xz Tcapzdri’koo z, xai noXkoi nziQovotv
■ vjfxâç xâv r à ixstvou ucecpàç ziâoxav. Ou npo-
1 Xaêô)fi£v, ri itctpôvxzç, rj sîrtç’siXavrsç, ¡làXkov
I. 0s . npozmç-ziXtxvxzç., ztxa. itapôvxzç • iva p.r¡
H »aioyyvQäfLzv .vç-zpov rjxxriQèvxzç, zlçôv vtxvjcâi ®
R ; tw xaXoôç ïjttïj^v a e .xai: qxXoffoipwç, 0 napà
»1 tà v ttoXXwv ànouxovfizOoc. Hxs ovv spici îtskt-
Oziç, xai ètà .xovxo, xai âtà xbv xatpov.
K E to i0s (tvç’Oco’iç ottpsttxcôy xatarps^ei r^v JEx-
m xXvjatav, twv fizv rièri itapóvxav xai tapacaov-
B t w v , xâv è z , cùç- XÓ7o ç , TtGcpzaofiévav. Kai
P Üêoç ixapaovprivat xbv X07ov xrjç akriQziaç, zi
■ a [¿y] ra^ tq 'a x,iy>j0stYj ( ° -'ji.ò;, 7ïvsüp.a BsaeXs^X,
||1| roü aofov xâv xotovxav àpjtxiv.xovoç Xóyav xz C
W xai èoyfuxxav. Et è'z èonzïç aùxbv èjxs Ttapzivai
b b xai ovvètà^ovxa xai avvoâzvcrovxa, ovèz xovxo
H (pzviqbtizâa.
undè h«ec scribam, quaeris? Deo charissi-
mus Episcopus noster Eusebius, (sic enim
de eo nobis deineeps serltiéndum et scri-
bendum est,) ànimo erga nos est admo-
dum amico et ad simultates componendas
propenso, ac tempore, velut igne ferrum,
emollitur; putóque ibre, ut deprecatrides
etiam et evócatnces litter* ad teveniant,
quemadmodùm et ipse mihi subindicàvit,
et multi, qui res ipsius perspicue norunt,
fidem nobis faciunt. Quem antevertamus,
vel ad eum venientes, vel scribentes, vel
potiùs, praemissis litteris, ad eum nós
cónferentes : ne posteà nos pudeat, si vieti
fuerimus, cùm vincere licuerit, praeclarè
videlicet etphilosophicè cedendo;id quod
plerique à nobis exposcunt. Mihi.itaque
obsequere, ac veni turn ob hanc causami
tùm etiam ob tempus : quandoquidem
hseretici conjuratis animis Ecclèsiam per-
cursant, partim jam praesentes, ac turbas
concitantes; partim, ut rumor est, brevi
affuturi. A c periculum est, ne veritatis
doctrina convellatur, nisi primo quoque
tempore Beseleelis spiritus excitetur, hoc
est, sapientis hujusmodi disputationurn
et dogmatum architecti. Quòd si tibi ope-
rae pretium esse videtur, ut ipse adsim,
tecum aliquandiù mansurus, ac itineris
futurus comes, ne hoc quidem munus de-
fugiemus.
Præclarè et
philosophicè ce-
K . K A I2 APKÌ. X X . CÆ S A R IO .
Narmt Sócrates, anno, quo Valentianus et Valens iterimi cónsules fuêre, ( qui annus ceree vulgaris 368 fuitJ terree :
motu facto in Bithyniâ,. Nicoeam urbem subvers am fuisse, die quintâ Idus Octobris. in eo terree motu, post hominimi
memòriam nlaximo, Bithyniæ tum quæstbr ■ Cæsàrius, tecti ruinâprotèctus, salvus et incolumispenò solus evasit.
QutLstatim arreptâ occasione fràtrem hortatus est Gregorius, atque etiam persuasi t ut ad B e i culfum se totmii cöriver-
teret. Hoc quidem, {uquit Theologus, et in animo habebat, et summo studio1 exoptabat, quemadmÒdum mihi per
lilteràyperé&acfebâty cùm batìc ad eum inonëlïdum occasionem arripuissem.
- £%p:oç,oi • .àç D . Ne. ipsi quidem timorés prudentibus
è i z y à <j3Yjfu, x a t Xtav, xaXoi., x a t , G&xripioi. Ét viris incommodi sunt, quin potius, meâ
b^bc/iß!
quidem senténtià, valdè commodi et sa-
lutares. Nam etsi, ne eveniant,.optamus,
i is ¡tamen, cùm eveniunt, erudimur. jEgra
enim ¡anima vicina est Deo, ut eximiè ali-
cubi loquitur Petrus:atque omnis qui pe-
rieulum effugit, ,arctiùs ,ei adjungitur, à
quo salutem est oonsecutus. Proindè non,
quia mali participes extitimus, indigne-
mur : sed quia effugimusv grati animi officio
fungamur. Nec alios nos Deo inter
B yetp • xa^7ivsff,0atv aù^oùç àTtzv,yófì.z0.a , y ivo ¡¿évo ig
1 y z jnav}s,vóf¡g$a. ^^LyoycrQi y à p , z y y v g ig ’i |
Re X^a>v AJlétPPS :
^tàfi .T^yxìr ò ia qy y óv xL yivdvvoy^. vM i'A V .o ix zfea ig
K itzpXjXtxfr 'xzpKxàootvxa. Mrç ,o v y .ôxt fLzxptzyfiyap^y
1 . • TPÖ iTfy a xtyv ivG > fLzv (\-.a kV ...òtt ,Jta$Z!pzv•
■ yppfj! 9 fey.
■ W f à fijv. xtvjlvycày', ,xq4
■ P S v, . . . . . ►. . ■ pericula,,.et:!àl;ÌQs.p(jst pericula.-exhiheai
! f e d i t e E mus.::¡verùtn sivè domi manentes, sive
|d ztxz -d èvèrjfxovvxzg, zjxz^xfay.pùyz.zq,. tfgs $M.: peregrè^agéntes,^ sive privatam vitam du-
deñlibus viris
Valdè còmmodi
ét salütarés.
Alios se Deo
inter pericula,
alios post pericula
se exbibere, ■
I x z v o v x z ç , zïxz x à xotvà n p à x x o v x zç Çèzi y à p
I oût<v> Xs7stv, xai ¡xr¡ Xsixstv,) x à a á a a v x i xaxa-
|xoXoü0 stv, xat y iv za d a t xr¡g exzivov fx o ip a g ,
; ¿Uxf3a'*¿)v fwtpáv- xai y a p a i zp y ofièvuV (ffpóvxícentes;
isive publica negotia‘gerentes,, (sic
enim loquendum est, nec prætermitten-
dum,) eum sequamur, à quo salutem ac-
cepimus, atque ad illius partes nosmet
ítdj'imgamus, phrvá et humï fepentia pa-
I XIX. ( a) To 7rvtufia BwiXraX. Beseleel, artifex a Deo
i.vocatus, Spiritu ejus impletus ad sedificationem taber-
| naeuli : Exod. xx xi, a, 3; x x x v , 3o, 3i . Hoc autem
I loco per Beseleel Gregorius significat Basilium. Billius.
I ( ^ ) Kac ouvi(a^ovra xai auvo&uaovra. ItA Reg. unus.
| male xat iia?ovra raura, xai aovoituovra, quod Billius
vertit : Atque hoc administrem,~ tibique itineris comitem
me adjungam.
XX. ( c ) $>}<7t... ó IlcTpôç. Ignoramus undenam
sumpta sit hæc Petri sententia.
( d ) Eire Ivjqpoüvrcç. Has voces, quæ in Ed. deerant,
supplevimus è Reg. uno et Pass.