234 s. g r e g q r i i t h e o l o g i
B o T l X i j o ’ i q i a i j , pEyakriv, x y v d ’ èvOààe x ù d o g iy o v a o cv ,
H*iyu2,a\> . S s ó t ì j T « , ó x w g , iù.eóv£(j<7iv à v a c r o ì j
• O ù ( 0 a v i o t s 7 r X s ó v » v xe t o X v j cpdog óX&ódnpov.
H d s 7 « / 5 è g ’ t v a v a x r o g èp o ù i p ù f f t g S X S o v ò x à ^ e t v .
0 < p | 3 a d s pvj itùàovcrpL © e à x c t c t g « v t t ö s o t o
B 5 R y d e o g ip e ip o va ct, < p á o g x a i x D d o g o X s a c v j ,
( M é t p a f é p u v yctp ótpig-ov, . áp£xpiv¡ d i .. x á x i g - o v , , ) , . . ' t -
T o ú v e x e v éaaopévotcri y í X a (ppovéav A ó y o g -o c ìjz ù g .^
T i j X e - (3á X e , T / s i á d o g p iv . ó a o v yáog àptpiQqcìXqy : : f <•
Árfy zkm ñv xe y o p w $poxir¡v tpíiatv, a ^ e X t x i j y p iv
9 0 O u / x a X a x o X X ó v a v e u d s T i a ^ a a - r a - r i v , ^[xexépyjv .di
R a l / x á X a x o X X ó v a v e y ö e v , ènei y ß o v o g èxyEVÓpEcdx
M i / ö s i o T Q s 06O T > j t i • á x X i j d s t s < p ú < 7 t g á p t ia v . . ,
R d c j x w v o ’ 0 5 j a s v íy¡v Tcpoyevég’tpog ovpuvbg á X X o g ,
© s t o t p o p M v y á p r ¡p c t, pó v o tg t s v o s t r a t í f o j t ó v , .
9 5 ü a j j u p a s g , s i g ó v s x s i t a © s o y ¡3/ s o t ó s ? v 0 s v ó d e y e t ,
E u r e © s o g t s X s ö y j o ’t , v ó o v x a i c á p x a xadypocg • .
A v x á p ó 7 s %vy¡xoí(j i itáyvj 3v o c t ó g . , i j v t x ’ s f t s X X s
hxrjcrEcrOai ^ a s w v t s %ápig xíipúlg t s © s o Z p ,
R á X X e t t s peyé&Et t s , x a t Eixóvog ipStxaíXsupce •
í o o I T f ä r o g 5 ’ ù g - c m c g t s © s o y pEyáXoto Xóyotat.
'-"-•rEv
DEPÌ DPONOÍAS.
Q d e ¡lè v sùpvdé[X£&Xov s m i n a t o x ó a p o v à n tip o v
N & y g péyccg, iv xog ànctvxct q j s p á v , x a i x a v t ò g V7t£p$£V
A ò t ò g s f i ó v • t i (5s pviy og ayap-/jxoto X a S s a ö a t ;
A ù x à p im i p . t v I t s y ^ s v , ¿ r y e i x p í á t v j g v n b p titijg ,
5 J l X i j T ^ g c o g y x o p ópGov èitEiyópsyov g-poyukiylgi,
K t w y / x s v o v peyakoicriv à x t v v j t o t i r t Xoyotmv.
O y t s yctp otvxopáxr¡ t p ú a t g x ó a p o to xba o v xo v
R a í t o í o y , t ¿ > p y d iv ó p o íió v s g - t v o m i r a i *
M r ¡ t o a o v ocúxop áxotaiv Értixpétyv¡x£ Xóyoiat.
1 0 T í g d i d ó p o v T r o t ’ oííqtíev , bv o v %ép£g s ^ s t s X s i x a a v ;
:t x«ov TT/V ¿ya0ó- bus.
80. Tw J’. Iat. Grace, tt/v oe ^Govíot
81. n>;yáí:wv. Int. Grffic. xcec ßXtfa.
T r j r a tyj; 3 eÓttjtoc.
82. ITÉXt). Sic Goisl. cum aliis tribus. Edit. m'Aei.
85. 0Xe'c<7Y). Sic Vat. cum aliis tr ib us , et Hesych.
Male Edit, órrá&i* Int. Graec. to; òv u.)¡ TrXjjoiá^ouca tù
Ocb> í xtÍctij, xat ¡coGeou liriGufioCca, to 3o0èv dirvi tp5;
xaì tir; íó^av áiroXecrv}. iVe appropinquans Deo res creàta, et
cequale Deo decus appetens, datum sibi lumen et gloriam
87. ÉcrtTofuvoi'Ti. Creaháis omnibus, non tan turn bom ini
88. AfiyiGowxov. Int. Graec. ^5? irtpl rov 5póvov tc-ápaov.
89* AyyeXixSv t c j^optov ßportV/V tpúcrtv, à yyeX txbv ¡¿v
Ov ¡sóla TroXXov aveudc irapat^aTiv, iifitT£pj)v ai
Kai ptáXa iro'XXòv avtuGtv, tird j/Govò; ÈxyevópuoGa.
Hiclocus in Ed. depravatus erat, deerdtque unus versus,
quamvis à Billio latine redditus. Omnia restituimus ope
MSS. Coisl. e tY a t .
amitteret.
METRICA VERSIO.
Namque smini latè cupiebat fundere numen.
Scilicet ut plures, quibus induperaret, haboret
Coelicolas, plurésque suà quos lu ce bcaret.
Nam Patris haec demùm superi est natura, beare.
Ne verò Triadi res condita fortè propinquans,
Numinis aequalis correpta ciipidine, lumen
Perderei, acceptùmque d e cu s , (nam quàlibet in re
Laudandus modus est, contràqne ingentia damna
NegleCtus modus nsquè parit, peslémqne,) futuris
Consultimi cupiens soboles aeterna Tonantis
ldcircò angeiicas divino à mimine mentes
Semovil procùl, alque homines prociil agmine rursìis
Fix it ab angelico. Quanquàm non tam procul ille
Disjunxit superas mentes; his na tuque ministris
Utilur. A t nostram procùl à Deitale removit
Naturam : quoniam è terrà cum numine junctà
Extitimus; simplex aotem natura, vacànsque
Corpore compositam superat, potiórque putanda est.
Jam duo sunt mundi, quopum est antiquior alter,
Ccelum aliud, sedésque hominum tranquilla piombi
Conspicuus solis animis, atque undiquè clarus,
Adquem, cùmmentem, carnem quoque sòrdibus ains
Eluerint, virtùsque illos sequàrit honori
Goelicolùm, humanis aditus sedésque pàlebit.
C A RMI N A .
80 Lu cis p lenam, ingentem : alteram h ic decus habentem :
Effundens divinitatem , u t plurim is im peraret
Coelestibus, a c pìurim orum esset lux beatitudinis fons.
Haec est enim regis mei natu ra, u t beatitu dinis la rg ito r sit.
Sed ne appropinquans D eo , res creata sequale Deo
85 Appetens de cu s, lumen et decus amitteret, ,
(Modum enim tenere optimum e s t : immoderatio pessima res es t;)
ldcircò his, q ui futuri e ran t, bene volè con sulen s, Y e rb um sublime
Longè statuit à T r in ita te , quicqu id lucis est circà thronum D e i,
Et ab angelicis ch o r is , humanam naturam ; non tamen angelicam
go Tam pro cu l se junxit, cujus ministerio u titur : nostram verò
Longissimè, u t qui e x terrà facti sumus.
Mixtà Deitati; sed simplex natura prsestantior.
Mundorum autém alter quidem an t iq u io r , nempè coelum,
D eo fruentium lo cu s , solisque mentibus aspectabile,
g 5 L u c is p len um , q u ò posteà homo D e i hin c proficiscetur,
Cùm Deus factus fu er it mente e t carne ex pu rga tus.
A lte r autem mundus mortalibus compactus est morta lis, cùm jam deberent
Prodire siderum d e cu s , e t praeco D e i ,
Tùm p u lch r itu d in e , tùm magnitu dine, e t imaginis regia :
100 Sed primus et ultimus magni D e i consiliis conditi sunt.
V.
DE PROVIDENTIA.
S ic ig itu r lata fundamenta habentem fix it immensum m u n d um ,
Mens magna intùs omnia p o r tan s, quaeque ipsa est
Su per omnia : q u a autem arte ten ea tu r , q u i comprehendi non potest?
Postquàm autem eum fab rica v it, sub prima illum m o lio n e ,
5 Y e lu t i t ro ch um , q u i semel ic tu s in orbem to rq u e tu r ,
Dirigit magnis e t immobilibus motum rationibus.
Non enim fortuita est natura tanti m u n d i,
A c talis cu i nih il simile exeogitare possumus :
Ne tantum t ribuite fortuitis opinionibus.
Quis domum unquàm v id it, quam manus non fabricaverint ?
Dei propriam
est creatura be-
Modum tenere
optimum est 1
immoderatio
pessima res est.
Egorium, conditis mundis, hoc est, spirituali et sensibili,
felter est antiquior, coelum nimirùm aliud, non autem is-,
Itud quod suprà caput nostrum extenditur, sicut pellis,
Ised ccelum novum et mundano sublimius.
j 9®’ 2m«oQa(. Vat. oxriotìaQai.
K I0° ' np(i>ro{. Int. Graec. irXìiv xai ò irpurof xaì b Stvztpoj
xocfio; to7; Xóyoij vnéevaav to3 ficyaXou 0 eoù. f'erumtamen
Iprimus et secundus mundus magni Dei rationibus condili
sunt.
V . I. Antipov. Ita Reg. 992. Int. Grasc. Iegit ¿ireijjwv,
et jungit cum sequenti voù;. Billius haec de duobus mundis
dieta intelligit, quamvis de uno tantùm, nempè sensibili
, agatur, quem divinà Providentià regi Gregorius
ostendit. Ed. ùireipuv.
4- Vat. Coisl. ettres alii poirii?.
6. Àxvrnroiat. Ita Reg. 992. Ed. òxivijToia. (Bill. i 63o.)
7- Tovoutou- Coisl. t o i c u t o u .
8. TS. Vat. u.
METRICA VERSIO. IL ^er.a*; es^ ^uxus fluxìs tùm denique mundus
l onditus, Omnipotens Cùm jamproferre pararet
n " Lunàmque, et caetera sidera cceli.
Iptque hic mole suà nobis miróque decoro
prcedicat aeterni nomen laudésque Parentis :
| stque homiiii, quera nobilitai coelestis imago,
I nmus et exlremus, tanquàm sua regia, mundus.
V. DB PBOVIBENTIA.
( Billio interprete.)'
Atque ità mundorum (quos nulli includere fines,
in res nulla queat,) fundamiùa lata
e n s , n S e n s mundum hunc fixit, quae cuncta coercet,
T om . Ì I .
Omniàque exsupera t : siquidem quànam arte teneri,
Ille queat, qui captum hominis pro cul efFugit omnem.
Postquàm autem hunc mundum struxit semel, impeto
primo
(Non secùs ac rhombum, quem quisquam torquet in
orbem
Verbere) semper eum volvit mirìsque gubernat
Consiliis. Nec enim mundi pulcherrima moles,
Cuique acquale nihil mens ulla effingere possit,
A u t primùm temerè exorta est, autnunc quoque fertur.
Ne, rogo, tam temerò vanissima verba profunde.
Quisnam tedes, celerem aut currum, clypeùmve ra-
témve,