tanquàm videlicet quod corpus movet,
idem quoque patiatur. Si autem animatus
quidem, veriim mentis expers, quo tandem
modo hominis nomeii sustinebit? Neque
enim homo animal est mente carens. Atque
illudnecesseest,ut species quidern et larva
humana sit, anima autem equi cujuspiam,
aut bovis, aut alius animalis mentem non
habentis. A c proinde illud quoque erit,
cui salus afferatur : atque ego ab ipsà Ventate
delusus sum, ut qui, alio honore af-
fecto, ipse glorier, méque jactem. S i autem
mentis particeps, non autem mente carens
homo est, desipere verè ac mentis inopià
laborare desinant.
A t , inquit, divinitas mentis loco siiffi- B
ciebat. Quid autem hoc ad me? Divinitas
enim cum sola carne homo non est, imo
nec cum sola anima, nec cum utràque, si
mens absit, quse etiam magis homo cen-
seri debet. Quamobrem totum hominem
retine,acdivinitatem adjunge,ut me plenè
ac perfectè beneficio afficias. At, inquis,
duo perfecta non capiebat. Non sane; si-
quidem corporeo modo rem expendas.
Vas enimunius modii capax duos modios
minimè'continebit, nec corporis unius locus
duo aut plura c o r p o r a l i autem ut
intelligibilia et incorporea ea consideres,
illud ani mad verte , quòdo idem, ipse, et
animum, et ralionem, et mentem, et Spi- C
ritum sanctum continui, atque etiam antè
me mundus hie (hoc est quod ex visibili-
bus et invisibilibus rebus constat), Patrem,
Filium et Spiritum sanctum. Haec enim
eorum, quae in intellectual cadunt, natura »
est, ut incorporeo atque invisibili modo,
et inter se et cum corporibus misceantur,
quandoquidem et plurium vòcum auris
una capax est, et multorum ora iisdem
aspectari oculis possunt, odorésqueolfactu
eodem percipi, ita ut nec sensus mutuò
comprimantur, vel extrudàntur, nec res
sensiles ob perceptionis copiam |immi-
nuantur.
Jam vero quonam pacto mens hominis, 1
aut Angeli, si cum divinitate comparetur,
perfecta dici queat,ut alterumloco cedere
cogatur majoris praesentià? Neque enim
splendor aliquid, si cum sole conferà tur, nec
( a ) ÀvOpurcttov Sta.i- Ita Colb. 3, 6, 9, et Morel ; at
Colb. a. óvOpwirivov «vai. In. Edit, tivou deest.
■ (b) Ovtwj «xvovjraivovTtj. Ità Colb. 3, 6, 9, a. et
God. Reg. ac Combef. Sic etiam legit Bill. In Edit. : ou-
to>ì quod non displicet : Tandem ali quando dcsiperc desinant.
( c ) (5 xac pwXXov avGpwiro;. Mu lti, inqu it Billius,
hominem solà mente definierunt : Plato praecipuè sub-
stantiam ipsam rationalis anima? habe ri, corpus autem
hominis simulacrum et umbram. Vide Mars. Ficinum
in argumento x i i dialog! Platonis de Legibus, undè
Africanus apud Giceronem in. somnio sic Scipionem al-
loquitur : Nec enim is es quem forma ista declorai; sed
mens cujusque is est quisque, non ea figura quee digito de-
monstrari potest.
- ( d ) TtXt'wj wipyrri;. Montac. Morel, et Combef. xr-
Xu’co; tùipyerriTn;.
naoyvvxoq. Et ds éfiiyv^oq, se fiev " ov voepoq,
nàq xai àvdpanoq ; ov yàp avow |wov
ó- avdpanog. Kaì avayvrj xb cr/fifla [lèv
a àvdpàneiov- sivai yal xyv .axTjv^v , &.xr¡y a
<Jè innoo xivbg, y fìoòq, ijraTkov
xáv ,_,àvovixav. Tovxo ,yovv Zcxai xaì, tò
cxa$ófievov •, .xai . áisijisya07jv ¿7<w • napà
áXvjdséag , aXXoy gg xt[ix¡dévxog, áXXog^fuya-
Xav/^ovfievqg. Et dé 'voepbg, , áXX’ . ©yx àvovq
ó. avdpanog,, navaáadaoav b óvxag àvoijraí- b
vovxíg.
ÀXX’ ripyei, ft¡alv, v? %óxt\g ávxixov voy. Té
oVV^npog èfiè xovxo ; %óxr¡g yàp [iexá aapy'oq
aówig oúy avdpanog, àXX’ ovdé ^y/ijg ps'vvjg,
oyds àfupoxépav %apig xov vov , c o x a i )xáX-c
Xov avdpanog. Typei ovv x'ov avOpañov óXov,
xai fiflgóv X"í¡v %óxr¡xa, iva [ie d xsXéag ' sóepye- d
XYiq. ÀXX’ ovy • éfápzi, <p7jai, dúo' tsXsia. Gúds
yàp, eínep crafiaxtxoig cryonüq. ' Ayyeiovi yàp
[ledifivaiov ov yapycrti ' dtfiédiiivov, * oyds; «toó- e
tiaxoq evbq xónoq dvo-’í] nkeía crájxaxa • et de
áq vot¡xá yal ácráfiaxa J ; axórcst ótt oéocF^y^v,
xaì X070V, xai vovii, xát Ilvey/xa céyiov1 ó^àòxbg
é/ápt¡cra, yàl npò èjxov xbv Tlaxèpa, xai tòv
Téòv , xai f xb ar¡iov Ilvey/xa, ó yóofxog' ovxoq, f
xb èìg ópaxav xa i aopáxav ávgifi[xa. Totavxy
7àp xi xá v . vox¡xáv tpvaig, áaa[j.áxag xai áfie-
píg"ag, xai aXXvjXotg, xai aáp.aoi ¡xíyvvodai.
Énú xai ípavai TrXsíoyg àxo^ [ita /apv¡xal,
yal 6 o^eig tcoXXóv xoig avxoig ópaxoig f ya't g
óofpavxoig ocrtpptiirig, ovxz ■ xáv ahd-ómav g-e-
voyapovpAvav vn' àXXvjXcav, éydXiSofiévav,
ovxe xáv aiodrixáv elaxxovfiévav xa riXydei x9¡q
ávxikritysaq.
) Iloy dé xai *sXetog vóyg ¿cvdpánov >7 0775X00,
crvy yp ia a % ó x r ¡x o q , iv a x b ixepo v éxdXtSvj net- b
poyata x o v [lei^ovog ; b oyds 7àp a v y q xt: np'oq
vjXtov, oydé voxig 0X1773 np b g n o x a fio v , 1 iv a xá 1
( c ) OúSi. Colb. 3. a . et Combef. ovfii y«p.
( f ) To ayim IlvcOpa. Colb. 3, 6. xac ro üvcüpia xb ayto-i-
( g) TcoXXtüv- Ità Colb. 3, a, Montac. Morel, ac
Combef. .In Edit. irXciovuv. Mox pro ópaxo~c, Cod.
Reg. B. Montac. Morel, ac Combef. ópaxaf, et pro ¿a-
<ppavToií, Combef. òaipptxvxcti. V ertit Bill, et plurium os-
pectus ab iisdem rebus in oculorum sensum ' cadentibes
capi potest, atque idem odoratus ab iisdem rebus quee olfactu
sen ti un tur, sic nempè ut nec sensus à se ipsis mutuo
comprimantur atque in angustias redigantur.
( h ) Où& yáp aùyvj x c . Sic einendat Combef. In E d it-
oú&yccp otyyfl xc^ Ttpò; yjXìqv, quod Bill. x NcqiiC enim radius
quidam, si cum sole conferatur, perfectus est.
( i ) Iva xà puxpà irpoavAwptv. Bill.: Tibet enim parva
priùs sumère, nimirùm domds splendorem, et solem, terne
autem hurnorem et pluviam, ut sic \majora et perfectiont
concipiant.
TtpMVftopW, o h m p t i x ù y h v , : S i A
■ v S iiA '. - xai-: fisico). xal.-tEXafe
Btspa.^^ n¿5g 7 «p" fa p y ia a dúo TsXsta, oexog .p.sv
■ aii7'pv ^ai ^Xeov, 777 dè Voxida xai noxapóv,
^ x o - j x o dtaaxs<|i<»p.s0a • xa ì 7'àp itoXX^g ovrwg'^ò
Btp«7f^« fp o v r^.^o v . tt àyvoovaiv, òxyixo
■ irpog x i tsXstov n p ò q éxepov àirsXsg, à q ^ovyqg
óp o q , xaì xóxxog v à nv oq n p ò q y v a ¡io y .,
■ >) x i aXXo1 x a v f i s i& v a v o n é p [ iá x á v , xáv x fiy
R ju o 7 sv ¿ v X¿77jtat^ . ü _ áé xai g
^K?77sXog npbg & i b v , y a l np b g ayyeXov a v d p a n o g ;
^KsXstov oyv fijié x tp o g . v o v g , xai iiy e ¡io v iy ó v ,
^KXXó" yófxatog, , o v f ánl^tg .tsXstov,
M0Ó5Ò dé doyXoV xai v n o y ú p io v , àXX’ oú <rvvr¡-
^Bepioytxóv, .oyds ó [ió x i[io v . É n ú xa i Mavcririq,
■ tyctpctú ¡lé v f S i p q , ©soy ds S e p á n a v à g
a ava7s7pá7rrat • xaì ág-sps,g a. vóxta [lèv , n ép i -
^Eáp.7tovo'jy, .77X1» dé y p v ñ x o v x a i, á g , pjd* ótt
U h - ’ v . y[iépa^ y y a p í& o d a i • xai \ a¡j.n á g 0X1777
b b ¡ivyakxi n ú p y u iü n p o o ^ a p ^ o a q á , o v xe à n ò f - ^
c fyvxat.',. ovxe yaíy exat c oyxs ^wpt^s'tát ,
d d áXX’ ._ óXov eg-i n v p y cü á toy y n ep iyo v xog
■ iv:A7:r¡GU'Jr.oq.
i ÀXXà xatáxpttóg j fn a iv , ;ó. yfiéxepog . vovg.
■Ti dai 77 oáp%; ~ oy yaxáypixog ; ■ 77 j x a i . xapxxiy
e anoGY.ivaccti dtà .'xrjv á¡iapxíav, .77 e xáxstvov
^»rpooa7s dtà xy¡v aaxripiav. Et x'o yeipov npocr-
^KtX7j7rtatj tv’ ayiacrdii dtà Tv^g aapyáqeaq, x'o
^wpeixxov pv npocrhfitpdyibexai, tv’ àyiaadfi dtà xvjg D
^mvavdpanY¡<7ea>g ; ,st ó Tcrikoq : é2,V[iádv) xai ' veov
■ (pvoctu.ct yéyoyev i ^ á _ c o y o l, 77 eèxàv oy ^ v fia r
f di? ostai, ; xaì Ttpòg ©eòv f ávaxpadv?ostat %ea-
g dstoa dtà- t^g .SsoTTjtog ; 8 xáxstyo ds npo ed ri-
Haop.ev * ei diinxvq-ai návxag ó vovg wg áfiap-
^KCTjttxóg jx a i . yaxáypixoq, xaì dtà xovxo aw/xa
8 ¡J-iv npoaéihjnxai, vovg dé TrapaXsXswrtat, ovy-
■ •/vwp-T? toég< . nxaiovcri nepl- vovv. b Maptypta
R *7àp ©soü x a tà aè cratpág ideile x'o ti?g. Sepaneíaq
B&dúvatov. E?7iQ xb [iei2,ov ’ ay . [Lèv dtà xovxo E
■attp.á£sig, á ¡3éXtig*s, x'ov èfiòv vovv, (ág aap-
1 StoXátpTjg, eínep 1 ávdpano\áxpy¡g è y a , ) tva ayv-
B ^ g ©soy npbg o á p y a ;: á g o v y áXXcog dedr¡vai
■ ' (« ) Nwxxa... weptXáfjwrouocv. Montac et Morel, voxx«
M TTlplXátXTroVGl;. ■
i ( b ) MtyáXr, irupxai'y, etc. B ill.: Magno incendio ad-
■/KHCte nec extingüilur nec apparet.
I ( c ) Oúxe ^túpíi^crai. Colb. 3. yvwot£exai, nec digno-
H sci tur.
H sropxdirí. Bill. : Totum istudest incendium.
8 Legit Combef. oXov h r i pía irvpxaia, totum unus est ro-
una fiamma.
8 ( e ) KáxtTvov Trpóuaye. Combef. xáx«v9v irpoffáyayt, Fac
Imfadjunxeris.
I ( / ) Avaxpa&o'ffirat, temperabitur, quae versio graecis
Torn. Il,
humor exiguus, si Cum fluvio ; ut quae parva
sunt priùs submoveamus, è domo splen-
dorem, è terrà humorem, atque ità quae
majorasunt et perfectiora capiantur. Quo-
11am enim modo duo perfecta continebunt,
hinc neinpe domus splendorem et solem,
hinc rursum terra humorem et fluvium,
hoc consideremus ; magna enim profectò
cura et animadversione res digna est. An
illud eos fugit, quòd res eadem, quae cum
aliquà collata perfecta est,alterius ratione
imperfecta sit, ut collis cum monte cplla-
tus, et granum sinapis cum fabà, aut alio
quopiam majori semine, etiamsi iis, quae
ejusdemsunt generis, majus dicatur : Angelus
etiam si ita lubet, cum Deo,et homo
cum Angelo? Quocircà mens nostra, perfecta
illa quidem est, et principatum tenet,
veriim in animam et corpus; non autem
simpliciter perfecta : Dei vero serva, et
subdita est, non principatùs socia, nec
pari honore praedita. Quandoquidem etiam Exod, Vll ,
Moses, Pharaonis quidemdeus, Dei autem vbi.i,i5etw99
famulus est, ut Litteris sacris proditumha-
betur; et stéllae noctem illustrant, à sole
autem occultantur, ità ut interdiù ne eas
quidem esse agnosci possit; et exigua lucerna
magno accedens accenso rogo, nec
extinguitur, nec lucet, nec disjungitur,
sed totum rogus est ac fiamma, superante
nimirum eo quod praestantius est.
A t mens nostra, inquit, damnata est. Alia objectìo
Quid autem caro? an non damnata? APol|inar'>s«a-
Quare aut hanc quoque propter peccatimi
ab jice, aut illam etiam propter
salutem adjunge. Si quod deterius est,
assumptum est, ut per incarnationem
sanctificetur ; annon, quod praestantius
est, assumetur, ùt per humanitatis
susceptionem sanctitate afficiatur ? Si
lutum fermentatum est, ó sapientes viri, iC o r .v ,7.
ac novaconspersio extitit, imago ipsa non
fermentabitur, et cum Deo temperabitur,
per divinitatem deificata? Quin hoc quoque
adjiciemus : si mens, ut peccatrix et
damnata, omninò spreta et rejecta est, ob
eàmque causam omissà mente corpus assumptum
est, ignosci utique par est iis,
qui circà mentem peccant. Dei enim testimonio,
de tuàsententià,apertèdemonstra-
tum est, eam nulla ratione ciirari posse.
Dicàmne quod majus est? T u quidem,op- Ap0iiinarisl!C
time vir, (tanquam Sarcolatra, siquidem Sarcoiatra.
ego Anthropolatra sum,) idcircò mentem
meam contemnis, ut Deum cum carne derespondet,
sedcùm palrum vocibus abusi fuerint ha;-
retici, mallet Combef. consociabitur, copulabitur.
" ( g ) Kóxervo Sé. Ità Colb. 3, a, Montac. ac Morel. In
Edit. Ss deest.
■ (h ) Mapxupia yàp 0 tow#xaxà et. In Cod. Reg. B. et
apud Morel, xaxà ai desunt.
( i ) Àv0pw«oXaxpvj; lycó. Ut idololatrse vocantur, ait
B ill., qui simulacrisdivinos bonores tribuunt,ità Apol-
linaristse ortbodoxos antbi’opolatras appellabant, quòd
totum hominem à Christo assumptum fuisse crederent,
sieque illum colerent. Eodem itaque mòdo Gregorius
Apollinarii sequaces sarcolateas vocat, quòd carnem
X