I P R JÉ F A T I O í
neuil, qui ejusdem ordinisiion vestem solùm, sed et scientiam prseferebat.
Tribus ab liis virjs, aliisque forsan quorum memoria non superest, jam
confectum opus, nil aliud quàm stampatoris manum exspectare videbatur,
quando irruit subito tristis violentaque procella, quae cöncussis religionis
ìpsius in Gallià fundamends, sacros monachorum ordines spoliavit ctistur-
bavitque. Maurinis autem, cùm ab avitis claustris nudi et egentes abji-
cerentur, nil antiquius fiiit quàm cseteris omnibus pretiosiorem, utpotè
tantis vigiliis sudoribusque com para tum thesaurum, fugiendo auferre, et,
dùm transiret tempestas, occultare. Utrùm plures factce fuerint antè hoc
temporis transcriptiones, non satis constat; certum est autem duplicem jam
codicem inter Eminentissimi Cardinalis DD. Fesch manus habitum fuisse,
quorum cùm prior multa pecunia comparatus, quasi à propria Benedicti-
norum manu descriptus, manum alienam evidenter argueret, posteriorem
iterùm pecunia majori redemit Eminentisshnus idem Purpuratus; utrùm
veriorem sincerioremque asserat, qui vidit; mihi enim illum videro non
concessum. Romam enimdeveniens, et ad Eminentissimi pedes próvplutus,
eò audacias de venire sum ausus, ut tàm pretiosum monumentum, stampis
subito mandandum, describendi licentiam expostularem ; quam quidem
propter gravissimas sanè, quas non discutere meum est, sed reverèri, radones
obtinere non cóntigit. Durum tarnen et amarum animo sacrsC
antiquitatis amanti, praesumpti cujusdam pulcherrimi laborisvomnem
penitùs spém abjicere. Mihi fateor, semper antè oculos obversabatur
secundum illud sancti Gregorii Benedictinum volumen. Ergò-ne semper
in unius bibliotheCcC tenebris sepultum remanebit? Nunquàm ergo fiet
publici juris? Ecclesia tanto lumine nunquàm irradiata gaudebit ? Haec me
cogitante, subito fama ad aures affertur, verum et genumum Mauririensis
elucubrationis exemplar Parisiis haberi; D. de Verneuil, omnibus afiis,
qui buie labori communicaverant, superstitem fideliter illud- servasse;
imo saepiùs apud ipsum Cardinalem Fesch egisse, ut stampis subjiceretur,
cùm vigeret adhùe potentissimi n'epotis autoritas, eumdenique morte tandem
prasventum, dùm regeret Sancti-Dionysii propè Parisios parochiam,
dlud proximis reliquisse, qui ejus etiàmnùm possessione fruebantur. Néc
mora : inquiruntur D. de Verneuil haeredes, nec multò post inveniun-
tur; invenitur cum illis pretiosus codex; severo subjicitur examini ; giganteo
labore proditùr Maurinorum ingenium; castigado textùs, ànnotationUm
proprietas, versionis perfectio , variantium lectionum multitudo, scrip-
turae ipsius vetustas, nihil est quod non ad manifestandam veritatem
concurrat. Imo et editorum nomina, et eorumdem deliberationes, et danda
stampatoribus consilia, et sequenda in cunctis methodus rem ità clarè
elucidant, ut in dubium revocari non possit. Unum et qui dem difficilius
fortè inveniendum remanebat, nempè fortem audaoemque virum, qui
et codicem argenti pondere comparare, et Compara tutti ingentibus dis-
pendiis stampare non reformidaret. Detrectantibus aliis quibusdam peri-
culumque subire recusantibus, obvium se fecit ultrò D. Parent-Desbarres,
qui jàm de scientià et religione multis editionibus et praesertim Collectione
SS. Patrùm benè meritus, meri turn illud novum prcecedentibus superad-
dere voluit.
Articulus II.
De nondiifn editis a Mdiirifiensi congregatione Gregorii operibus.
Omnia Beati Doctòris opera tres ad classes necessario revocantur, qua-
rum prima, Sermones; secunda, Epístolas; tertia, Poèm ata completiti tur.
Gregorius enim ut in perorando sublimis et facundus, ita fet iu scribendo
nitidus atque facilis, et in cantando grandis et amoenus exstitit.
Sermones quidem omnes jam a Bénedictinis meliori ordine stampati, ét
quoad textum emendati, in primo volumine habentur, servala veteri Bil-
P R Æ F A T I O .
liana versione , sed in multis maximisque castigata, decerptisque quatuor
Orationibus^ nempè XLV, XLVI, LI et LU, quæ non inter Sermones, sed
inter Epístolas evidenter collo can dæ, proprium in locum, ut par erat, fue-
runt revocatæ. Restant igitur Epistolæ et Poëmata, quæ jam in publicum
emittere statuimus.
Epistolæ, quæ nonnisi in novissima editione Billianâ leguntur, su-
peraddito autem Morelliano supplemento , sed quæ reverá amandatìs
quæ vel ad Basilium pertinent, vel bis repræsentantur, superadditis autem
quæ vel ex Orationibus desumuntur, vel aliundè fuerunt extractæ, ad i lß
numerum adsurgunt, ità argumentorum diversitate ét varietate scribendi
temperantur, modo de theologicis alte simul et dilucidé disserentes, modo
de philosophicis clarè tractantes et sublimiter, nunc reorum à principibus
o-ratiam potenter implorantes, nunc çonsilia parvis et magnis dispertientes
sapienter, aliquandò etiam de minimis çum familioribus, sed non minimo
sale, jocantes, ut difficile sit admodùm statuere, quibus gratiores utilio-
resque possint evadere, utrùm videlicèt religiosa doctrinæ, an sæcularls
facun.diæ çuriosis.
Poëmata vero, quæ non solùin numero, sed forte ingenio Epístolas su-
perant, non captandæ popularis auræ, verùm promovendæ pietàtis studio
conscripta, ideò à Beato Doctore fuerunt composita, sivè ut Apollinaris,
hæresim omissis in publicum çautibus insinua 11 tis carminibus, oppone-
rentur, sivè ut ipse morbi languores tentationumque tædia grato labore
sublevaret. Nullum ità dixerim, quod non attigérit, argumentum, nullum
poetici numeri genus, quod non in cantibus adhibuerit. Hic bexa-
metris, hic iambicis, hic pentametris, hìc Anacreonticis ludere gestit; hìc
historiæ facta, hic dogmata fidei, hie moraiis disciplinæ præcepta evolvere
et illustrare. Poëmata, mirum dictul plùs quàm quadringenta supersunt, et
in illis ferè decem et octo millià versuum, quorum non nisi pars aliqua apud
Billium legitur : nec in tantà abundantià, multitudo, ut sæpiùs fit, perfection!
nocuit; idem semper, id est, semper stylo nitidus, splendidus verbis,
forma elegans, figuris dives, numero facilis, non minus admirationem
rapit, cùm i’psam Christi genealogiam, adhibitis omnibus Hebraïcis nominibus
, in versum coalescere cogit, quàm cùm Dei magnitudinem
exaltat, aut, ad se reversus, proprias narrat cala mitâtes,
Hæc breviter licèt expósita, ad demonstrandum sanò sufficient, quantum
reipublicæ Cliristianæ emolumentum exsurgat, si piena tandem et
omnibus numeris absoluta prodeat Epistolarum et Poëmaturn Gregorii
nostri editio.
A r t i c u l u s H T .
De Benedictinorum in proeparandâ editione methodo.
Quinqué in Benedictinorum labore veniunt exploranda, nempè i° Cor-
rectio textùs; i° Versionis sinceritas; 3° Annotationum delectus; 4° Mate-
riarum ordo ; 5o Mónita quædam ex eorumdem codice manuscripto mutuata;
quæ, qualiter se habuerint, ex dicendis jam elariùs patefiit.
I. Quod attinet ad textûs emendationem, satis erit hic referre quales
codices excusserint Benedictini, et q.uâ cura iilorum variantes lectiones
cum jam editis çpntulerint.
Notitia Codicum, quibus in emendandis S. Gregorii Epistolis usi sunt
dopti editore#.
È R e g ià B ib lio th e c à .
457. Chartaceus, ohm Tellerianils. 5o6. Membranaceusy oìim Mazarinus, xi. sæe. 235 Epístolas commet. 51 o. Membranaceus, olim Medicæus, ix. saec. Duæ ad Clodonium Epistolæ