LXXXVII. PH1LAGRI0. n z '. «DIAATPIÛ.
381 labenlev \
ineunte 582.
I Ardens visendi Philagrii desiderium, quo teneri se ait Gregorius, et ad quèm sine ulld cunctatione occurrisset, ni af-
Jlicta valetudo impedimento fuisset, argumento est liane Epistolam primam esse ex iis , quas Constantinopoli'in pa tri am
reversus scripsit. Abdicatd sede Constantinopolitand, Theologus Nazianzum sese reccperat, cujus loci Ecclesiam relinquere
meditabatur. Quod resciens Philagrius scripsit Gregorio, periculosum esse Ecclesiam relinquere. Cui xespondens Gregorius
, prìmùm se excusat Philagrio quòd eum peregrè reversus non viserit; deindè ràtiones exponi't cur Constantinopolitand
sede se abdicdrit; quòd nimirùmfessus etfractus esset, cum inuidid et cum episcopis concertans. Qucèprofectò
nisi de ConstantinopolitandEcclesid intelligi nonpossunt. Quce autem sequuntur : quòd si Ecclesiam, ut scribis, relinquere
periculosum est, hcec si de Ecclesid Nazianzend, non quam deseruerat, sed quam deserere Theologus meditabatur,
intelligàs, ut videntur intelligenda, forte lites cruditorum de hdc Epistold componas, diffieultatesquc disso leas.
QuerilurGrenullis
Episcopis
concordiamdiri-
mebant, fideique
causam privatis
-contentionibus
Iiosteriorem ha-
>rhant.
Q uod niutuocongressufrui nequearaus,
eadem iitrique causa est impedimento. Nam
et te corpus exercet, ut exercet, ne quid
ampliiis aicam :et me scito admodùm af-
flictä esse valetudine. Alioqui nihil, optime
scias, priùs habuissem, cùm peregrè
redirem, quàm ut sine ullà cunctatione
ad te accurrerem, téque complecterer, ac
de propositis rebus in consilium adhibe-
rem virum amicum et prudentem, et sublimi
pietate proeditum. Quod auteni reli-
quum erat, nempè ut per litteras inter, nos
colloqueremur, hoc et ipse, ut par erat,
fecisti, et nos quoque facimus. Ac nobis
haudquaquàm parva levisque momenti
sunt ea, ae quibus scripsisti: proindè nec
ipsi perfunctoriè et negligenter,’ sed per-
quàm accurate considerata re atque per-
pensà, ad hoc judicium venimus. Fessi ac
fracti sumus, cum invidia et cum sacris
Episcopis communem concordiam diri-
mentibus-fideique causam privatis con-
tentionibiw posteriorem habentibus, con-
certantes. Quocirca navigii proram, ut
dici solet, convertere, nosque, quemad-
modùm nautilum’ piscem ferunt, cum
tempestatem sensent, in nosipsos colli-
gere decrevimus : atque alios quidem emi-
nùs spectare mutuò se impetentes, ipsi
autem ad alteram vitam convertere. Quòd
si Ecclesiam, ut scribis, relinquere periculosum
est% quam tandem? Si nostram;
rectè dicitis, idémque ipse aio : si vero
nihil ad nos attinentem, nec nobis assig-
natam, culpa vacamus. An idcirco tene-
miir, quia ipsius curam aliquantisper
gessimus? Nimirùm multi alii eädem ra-
A To y [xbv [xvj idvvcttrQai ijfxâç ovyysvéàôui
àllvilo iç, xetùxòv oiíxioy àfxtpoxépoiç. Éoi x¡
yàp xpÿxui xö ffâ[xcc,. àç xpÿxcci, iva jxydb
lè y a . nléov • èfxé te iodi ° Xèav I/o vra il
novripâç. Où 7àp âv coxvvjaa. .jipo nàvxav
èneevvjxcov b èx xÿç ànoôv][xiocç, ev xovxo èniç-o),\ b
xaè npoedpuiiib) croi, . xai mptnxv^ctodai,
xai crvpêovlto ^pvjoaoQoii ntp't xâv ritpoyiu-
[xévav àvôpi xat ' q>iXg>', xat avvexâ, ' xaj
xvjv sùaéêstav. Ö àè letnó[x¿vov rjy, x'o
ôià ypctp.pfi:xav ¿[xtleïv >5ftâç àXX^Xotç, xovXo
èjtoivjoaç [xbv aùx'oç ev noiây, itotoüfxev ôè xai
Ÿi[xeiç. Où fxtxpà rip.iv èçtv c oùôè p.ivpov lôyou c
nepi wv è7rtç-sXX6tç • odev oùôè aùxoi itocpépyaç
oùôè paôvfxaç xavxa diaaxEtjiajXEVot, àXXà xai
Xtav èîrt/xeXiüç ènï xrjv xpicriv xaúxr¡v d Ttpoehi- J
Xù0ap.sv. Kexavjxaftsv àyavt£ó[xevoi np'oç xbv
çpôovov, xat T0Ù5 ispovç èmcntÔTtàvç xijv xotvijy
¿[XÓVOMV àiukvovxctç,, xat t<ûv idiav çtXovstxtâv
c to xijç mç"eaç napepyov notovfxévovç. Atà toüto
îyva>[xev npú¡xvctv e v.povaa.oda.1, xb xoù X07ov, e
xat eiç V[xâç aùxoùç crvç'otkïjvcti, ¿>onep f -ròv t
vauTtXov tpaaiv i^0ùv, ôxav yeifxâvoç àiodùvn- ,
xou, xat xoùç p.èv aXXouç òpAv nôppaOev ßaXXo- ¡
psvouç xat ßaXXovtas, S aùxoi ôe TCp'oç xà §
èxsto’Ê [xexaoMva^eodai. Et Se xr¡v ExxXvjaiav
xataXwretv ènixivâvvov, àç ypâtpetç, noiav^ ei
[xèv xvjv yjfxexépav, itàyà ft]¡xi, xaè h opôâç I'
léyexe • et ôe xvjv [xvjdèv Ttpojrtixovtruv, [xv¡d’ ènt-
Y.v)pvyßetaav ij/xtv, àvevôvvoi. AXX’ oxi ■ éne¡xe-
L X & T I I . ( o ) Aim tyo»ra wovvjpSf. Cod. Reg. fioy-
• QjjpS;. Alt. Montac. et Morel, -kolh wXeov t^ovrjt fio^Gjjpw;,
pros omnibus cerumnosd esse valetudine.
( b ) Èx -rijf ¿7roiiju!af. Cod. Pass, ¿ito tì?ì ciri&jpuai.
( c ) Oòiì (Mxpoù XóyoM. Montac. et Morel. 0v8i ¡uxpo-
liy ov, nec hominis qui in minima quceque inquirit.
( d) UpoEX»jXii02fir), processimus. Ità Cod. Reg. Montac.
Morel, et Combef. At Cod. Pass. irpoeX»Xu0af«y xat
xfxpiwtapcv. Edit. ÈXrjXuGa/iEV.
(. e ) npupav xpovaaoQot. Ità Cod. Reg. et Combef. Sic
in Orat. de laud. Basilii legimus irpupivav txpou^apt/iv. In
Edit, -jrpupyav dtaxpoyaaaSat. Ilpupivotv xpouaaoQat, remigatior
nem adpup pirn convertere. « Mctaphora ducta à remi gibus
qui proram in remigando pulsantes, puppim rursùs
pulsant, cum navim convertunt. Hoc adagium iis quadrat
qui partes quas priùs tuebantur, deserunt, atque
in contrarium nituntur. » Hscc Bill.
( / ) ftaurìi.sv t^Quv. DeNautilopisce sic Pliniusscribit
lib. ix , Cap. xxvi : « Inter prsecipua miracula , qui vacatur
Nautilus, ab aliis Pompilus, supinus in summa
sequorum pervenit, it is e paulatim subrigens ut emissn
omni perfistulam aqua, vclut cxoneratus scntina facile
naviget. Posted duo prima brachia retorquens membra
nam inter ilia mirae tenuitatis extendit, qua velificante
in auras cseteris subremigans brachiis, media caudä uti
gubernaculo sese regit. Ita vadit alto Liburnicarum gau-
dens imagine, et si quid pavoris. interveniat, hausta se
mergit aqua. » Mox, otov ^ctpSvo? alcQmmat. Bill.t Ct/w
hyemem senserit.
(gr) Auro't Si. Cod. Reg. auToi>; St. Mox, wpb? rot ' IxcTsc
ptiracxcuaCe’ Gott. Conlbef. : Ad alteram vitam commigrare,
vel ad ea quce sunt cevi futuri animum studiumquc trans-
ferre. I »
( h ) 0 p0w; Xtytre. Cod. Reg. et Pass. 6p0w; Xeysrai,
recte dicitur.
SXviôïjftÊV xpôvov ttvà, 8 xovxtp xpaxovfxeda; n oi- \ tione teneantur, quotquot nimirùm extra-
B x o è xaè aXXót xpctxt)Qeïev à v , 0001 Çévav ère-
^ÊjxeW riO txv. Kaè xàya. xb (xèv iia[xsîv i[X[xttreov,
bfcro ôè b ànetneïv o ù / vnevdvvov. Myjôèv ovv
^B eto ïjç Jtepl vj/xwv xoùxov 76 êvexev • àXX’ èxetvo
H âX X o v , /x>7 Tt ßlanxaixeda.
neorum curam susceperunt. Ac fortassè
laboribus quidem sua merces constat : Labonbus sua
officio autem cedere culpà caret. Quam-
obrem non est cur tu hoc nomine, nobis dereculPicaret-
quicquam timeas : verùm illud potiùs, ne
quid detrimenti patiamur.
n tf. NEKTAPfâ APXIEIH2KOIIÜ
KÛN2TANTINOXnÔAEÛ2.
LXXXVIII. NECTARIO ARCHIEPISCOPO
CONSTANTINOPOLIS.
K - j)octissimäs- Gotclerius y 'ijir de grcecis littcris bene méritus, descriptam ex Regiis- Codicibus Epistolam hanc vulgavit
■L BOti' ad Epistolam Barnabce. Cùm autem Necta^io recens in Constantinopolitand sede collocato scripta sit, prior
mèsse vidcri possit, quam Gregorius' post, abdicationem suam scripserit, vel cèrte inter primas, adeóque vel exeunte
l anno 38i , vel ineunte 38a. I I
I É5« .ßaatXstov a7aX/xa-oìv ßaatXtia. TtóXtv B O p o r t e b a t u t re g iam u rb em
Scripta anno 381 desinente,
vel 38a inci-
Tom. I . Edit.
Bat.p.37, num.
tv, ' Atà x o v x ó ere [xèv , â ç inpeitev ¿ -èiti-
^wtoXmov ?/£t fxetà x â v à p exâ y , -xai x â v . l ó y a v ,
.» x a è x ä y aXXwv xaXöv, o ïç vj 0 eta .ere % à p iç
^Bà|toTt/3£7rdjç ;, xat£7rXoùtt(T£V. H/xâç ôe à jte o x y-
^KàXiaE xaè rà 7t£/i|àti?£V, , waavd o v p fe x ó v x iv a ,
■ xat a y y y v xai xùfta ^aXctaatov. ÀXX’ Jn eiô ï]
'M x à x â v f i l a v xotvà, y.oivonoioü[xai ¡xèv èyâ
xïjv tjŸ]V e ù n p a y ia v , xaè x ÿ ç x e do|ïjç ¡x s x a o jü v
M y-/où ¡1 x 1 , xaè x ÿ ç aXXvjç eùt)[xepiaç.' K o iv â v si
ôk xaè aùtoç, â ç d e i, x â v èvxuvQu eppovxiôav
. .. xat Ttepioxâoeav. xo tç ooeç ànoôvifxoiç * xaè [xyj
$ fxôvoç xb x p r jex b v ànoXaêàv, ?^£, x o v x o ô ÿ xb
^ K ft iv xpaycpôâv, àXXà xaè x â v nóveov èv -[xépei
Æ Gvvu v xila p&á v o v x â (p ilo • iv a xaôoXoy ô ix a to ç
Wk r iç , ôtxaiaç xaè ïoa ç ô ta ix â v tpiXta xaè filoiç.
H Kaè croï itap àfxév o i x b eùnpceyeiv x p o v iâ x z p o v ,
’■m w? xaè £y ôpâcrqç, n le ï o v , [ x a llo v ôè ¿cvaepaipexóv
npooeir] xaè à îô io v , [xsxà xvjv èvxevdev
H tvr¡¡j.zpíav èni xrjv ènei ô ià ëa o tv .
regium
decus exornaret. Ideò te quidem, sicut
decet, sinu suo fovet, atque complectitur,
cum virtutibus et sermonibus, aliisque
præclaris quibus te divina gratia con-
dignè locupletavi. Nos vero expulit ac
projecit velut retrimenta et quisquilias,
glumam et fluctus marinos. Verùm quan-
doquidem res amicorum commuîies sunt,
ego quidem tecum communico felicitatem,
tuæque gloriæ particeps esse mihi videor,
neenon reliquæ prosperitatis. Tu vero,
sicut oportet, communes quoque habe
nobiscum peregrinis tuis curas atque
ærumnas hujus loci : nec solus id , quod
*-* suave est, consequere, juxta trágicos; sed
et labores ac molestias simul cum amico
ex parte suscipe ; quò undiqué justus evadas,
justé et, ut par est, vivens amicitiæ
atque amicis. Ac apud te diuturnior ma-
neat prospera fortuna, ut et magis benè
facias ; imo tibi adsit stabilis atque perpetua
post hujus sæculi prosperitatem, et
transitum ad illius ævi felicitatem.
Amicusidquod
debet solus con-
sequi, sed et labores
ac molestias
ex parte sus-
110'. B02JI0PÍ$ K0A0NÍA2. LXXX1X. BOSPORIO COLONIENSI.
Scripta paulö
f Hoec Epistola lxxxix, al. cxli, antè Bosporio scripta est, quhm Nazianzum desereret Gregorius, imo antequàm, post re- postsuperiorem.
V ditum ex urbe Constantinopolitand, Nazianzenoe Ecclcsice, cui pastorem proeficere frustra conatus est, regimen susciperet.
I !‘^c coUoçare visum est. D ix i conatum fuisse Gregorium Nazianzenoe Ecclesioe pastorem proeficere, sed frustra.
i Bis namque delusus fuit ab episcopis', qui alium constituera recusabant, ut ad earn regendam tandem Gregorium com-
i pellerent. .Hinc illoe Gregorii quereloe tùm in Epistolis, tùm in Carminibus, etiam adversùs Bosporium, proesulem alioqui
Théo logo conjunctissimum.
| c c Aiôoùfxai 00y xÿç xXïja&uç xb (filónovov. J ) M o v e t me tua invitantis diligentia.
Aiexvvoi[XY]v ô’ àv èfxavxbv nléov, [xÿ x ’ álx¡$r¡
d ypàtfeav. d Aéôoixa [xvj népaç ijfxïv ê%y xà
H npàypxaxa • ovxeeq aicryvvo¡xai xvjv èpjjv 1torn
h à v , xaè xr¡v xoivijv xpáne^av, xaè xovç ¿x
Met autem ipsius me magis puderet, si
non ad te vera scriberem. Metui ne res
nostrse finem haberent: ita me, et senec-
tutis jam canse, et communis mensse, et
jam inde a juvenili astate susceptorum la-
: ' ( a Ì Toórw xparoúptOa. Ità duo Godd. Reg. Montac.
Morel.,ac Combef. Tn Edit, toüto xparoùfu0a. In God.
Pass, toüto deest. .
( o ) Tb Sk ànttmtv. Sese autem abdicare. Bill. Faces-
cere autem et concidere.
LXXX1X. ( c ) Aliov/xat 00» tvjç xlrioitüç rb fiXóirovov.
T om . I I .
Bill. : Nominis lui industriam ac laboris amorem vereor.
Combef. : Pudorcm injicit tut invitantis seduli las.
( d ) Atöoixa im irtpaç, etc. Gombef. : Metui ne res nos-
troe ad extremum essent redactoe màlorum. Pro « p á y p a r a ,
Tolunt Montac. et Morel, ypigpara. -
T