doelde „verbeteringen“ aangewezen; want de meest geschikte
gelegenheid om daarop terug te komen, zal zieh natuurlijk bij
de besohrijving der verschillende residentien in bet derde deel
yoordoen. Daarentegen heb ik gemeend in die „verbeteringen“
vooral plaats te moeten geven aan eenige bijzonderheden over
de Javaansche literatuur die het onderzoek der laatste jaren
heeft aan het licht gebracht.
Het zal bij voortduring mijn streven zijn, de gebreken en
omissien die zieh in mijn werk openbaren, te verbeteren en
aan te vullen. De gelegenheid die het derde deel mij daartoe
bieden zal, wil ik niet ongebruikt laten voorbijgaan. Maar een
der grootste voorrechten die mij zou kunnen ten deel vallen,
zou wezen in eene tweede uitgave mijn werk van alle in den
loop zijner samenstelling opgemerkte fouten en lacunes te kunnen
zuiveren, en het daardoor aanmerkelijk nader te inengen
tot mijne voorstelling van een „standaard-werk“ over Java,
zooals ik mij van den aanvang af voorstelde te leveren voor
zoover mijne kennis en mijne krachten veroorloven.
Leiden,
23 Maart 1878.
P. J. V e t h .
VERBETERINGEN.
D E E L I.
. 13 r. 13 y. o. staat zuidwestélijke lees noordwestelijke.
43 2 y. b. „ Karang Bblong lees Karang Bandong.
45 „ 1 y .- o. Hierbij had moeten vermeld worden, dat de bloem door den
nieuwen vorst en zijne vrouwen in den vorm van roedjak wordt ge-
geten. Zie Cohen Stuart, BrStS Jo ed ä , I. 44.
53 r. 15 v. o. staat V66r Junghuhn heeft niemand aan het tertiaire gebergie
van dit- eiland eenige aandacht geschoriken. De heer R. D. M.
Verbeek, in zijn opstel „over de geologie van Ja v a “ (Tijdschr. v. h.
Aardr. Gen. D. I , bl. 291) merkt op, dat reeds lang vóór Junghuhn
Hardie tertiaire versteeningen op Java verzameld heeft. Zie Bull, de
la Soc. géol. de France, IY , 1834, p. 217.
53 r. 5 v. o. staat augiet en poy'fier lees augiet- en hornblende-porfier.
121 „ 1 v. b. „ augiet lees porfier.
158 „ 8 v. o. „ Melipona vidua lees Trígona vidua.
201 , 6 , , „ De soorten van bijen die in deze paroengpoengs gehouden
worden, zijn naar de opgaven van den heer Hoogeveen niet
te determineeren, Later onderzoek heeft mij geleerd, dat op Java
hoofdzakelijk twee soorten van bijen voorkomen: Apis Indica, de
meest gewone, verbreid over den geheelen Archipel, Hindostán en
Ceilon, en kleiner dan de gewone Apis mellifica', en Apis dorsata,
die ook bijzonder menigvuldig is op Timor, en veel grooter i s , ofschoon
niet zoo groot als de Apis zonata van Celebes. Men houdt zieh thans
bezig met proeven om de Apis mellifica op Jav a te acclimatiseeren.
De overbrenging van eenige bijenvolken uit Europa naar den plantentuin
te Buitenzorg is den Heer Rijkens uitstekend gelukt.
202 r. 1 v. b. staat Melipona minuta lees Trígona minuta. In de noot
hierbij staat 157 lees 158.
237 i'. 4 v. b. staat Pakiskr lees Bekisar. De bastaarden uit een Bèkisar
en een gewone hen geteeld, heeten Bekikoek. Zie Roorda, Jav. Hand-
woordenb. bl. 946, 947.
262 r. 10 v. o. Staat 17,291,200 lees 17,298,200.
264 r, 3 . V . o. Staat (als cijfer der Javaansche bevolking in Djapara) 742,204.
Yolgens eene latere verbetering in de Regeeringsverslagen bedroeg
de inlandsche bevolking van Djapara in 1872 reeds 788,645 zielen.
265 r. 5 v. b. Staat (als cijfer der Javaansche bevolking in Soerakarta)
728,291. Yolgens latere verbeterde opgave moet dat cijfer voor 1872
gesteld worden op 801,610 inlanders.
271 r. 9 v. o. Het is later gebleken, dat de bevolking van Soerakarta
voor 187.2 te laag was opgegeven en , in plaats van 736,322 zielen,
809,641 bedroeg.