dj overgegaan ‘), en dat dit ook in het Javaansch het geval
moest wezen, kan men daaruit opmaken, dat de Javanen ook
den Hollandschen naam Jan in Djang, en de woorden jas en
jager in djas en djager veränderen, terwijl omgekeerd onze
voorvaderen vele Javaansche en Maleische met dj beginnende
namen en woorden met een j plachten te schrijven, zooals Joar-
tam, Japara, Jakatra, Jambi, jattihout, ja ook Djawa zelf, als
naam van het eiland, door ons weder in Java veranderd is, dat,
beboudens de verwisseling van w met v , die wij aan de Portugeezen
danken, weder aan den oorspronkelijken Sanskrietvorm Jawa
gelijk is.
Ook tot Chineesche Schriften, maar van latertjjd, heeft zieh de
verklaring van den naam Java door Giersteiland een weg gebaand 2).
Laat ons tbans nog even zien wat ons de oudste getuigenis-
sen, die wij tot dusverre verklaard hebben, omtrent den maat-
sehappelijken toestand van bet verre-Oostland leeren.' Er wordt
gesproken van zeven rijken en van eene hoofdstad. De bevolking
was dus althans ten deele onder een geregeld bestuur gebracht
en leidde niet langer het nomadenleven. Nogtans kan men niet
twijfelen of de bevolkingen van Java en Sumatra stonden, voordat
zij met vreemdelingen in aanraking kwarnen, geheel op het
standpunt der natuurvolken, en kwamen het meest overeen met
die volken van het Maleische ras die thans nog op den laagsten
trap van beschaving staan. Ook Ptolemaeus kent op de andere
eilanden van het verre Oosten, die hij nevens Jabadioe noemt.,
slechts naaktloopende barbaren en menscheneters. Hoe wij ons
die oude bevolking moeten voorstellen zal ik in het volgende
hoofdstuk niteenzetten. Alle vroegere elementen van ontwikke-
ling en beschaving die wij in den Indischen Archipel aantreffen,
en daaronder ook de rijstbouw, wijzen door hun aard en karak-
ter zelf op Hindoeschen oorsprong. Kijst is in Insulinde geen
inheemsch gewas, want het komt er nooit in het wild voor;
daarentegen groeit er gierst (panicum) op allerlei standplaatsen
*) Kern in B. t. d. I. T. L. in Vk. 3e Vr. IV. 638. Kern noeml y wat ik j ,
en j wat ik d j noem.
2) Lassen, Ind. Alterthumsk. I I . 1043 noot.
en in allerlei verscheidenheden. Yermoedelijk heeft de bevolking
reeds voor de komst der Hindoes dit graan eenigermate op ruwe
wijze aangeplant, gelijk volgens Hardeland de Dajaks in Borneo’s
hinnenlanden nog heden veel djawae in plaats van rijst verbou-
wen. Doch niet de inlanders zelven, maar de Hindoes hebben
aan dit land van giersteters den naam van Jawa-dwipa gegeven;
want die naam bestaat uit zuiver Sanskrietsche woorden.
Alles toont dus aan, dat reeds ten tijde van Ptolemaeus de
kolonisatie der Hindoes op Sumatra of Java had aangevangen
en dat zij reeds een deel der bevolking aan hun gezag onder-
worpen en tot verwisseling van het zwervende met het gezeten
leven gebracht hadden.
Het is jammer dat de getuigenissen die wij bezitten, ons niet ver-
gunnen in de kennis van Insulinde hooger dan den tijd van Ptolemaeus
op te klimmen. Lassen heeft wel is waar gemeend in
het verhaal van een zevenjarig verblijf van zekeren Jambulus
op een eiland van het Oosten, een verhaal waarvan ons een
uittreksel door, Diodorus Siculus bewaard is, eene beschrijving
van Bali te vinden die aanmerkelijk ouder i s , en waaruit volgen
zou dat dit eiland reeds lang voor het begin onzer jaartelling
door Hindoes gekoloniseerd was en Hindoesche instellingen bezat;
maar het geheele verhaal van Jambulus is zoo ongerijmd en
hevat zoovele klaarblijkelijke verdichtseien, dat het voor niet
meer dan een siechte roman is te houden, en men Ptolemaeus
slechts prijzen kan dat hij er geene aandacht aan geschonken
heeft ‘).
Na de getuigenissen omtrent Jawa-dwipa van Ptolemaeus en
het Rämäjana volgt in tijdsorde die van den Chineeschen pelgrim
Pa Hien. Na dat in de eerste eeuw onzer jaartelling het Boed-
dhisme in China was doorgedrongen en allengs meer en meer
ingang en uitbreiding verkregen had, kwam in de vierde eeuw
hij de zonen van het Hemelsche rijk de gewoonte op om bede-
vaarten naar Indie te doen, als het Yaderland van den stichter
x) Vgl. over den roman van Jambulus de opmerkingen van Millies in de Aanteeke-
ningen der Letterkundige sectie van het Utr. Genootsch. 1861,