Het duurde geruimen tijd eer tot handelen kon worden over-
gegaan; want Batavia was niet van voldoende strijdkrachten
voorzien, en er moest dus aanvulling uit het moederland worden
afgewacht. Ook Pakoe Boewânâ’s uitrustingen schoten verre te
kort bij de voorstelling die hij van zijne hulpmiddelen gegeven
had, en slechts met veel moeite word een eenigszins voldoend
getal Javaansche Soldaten en koeli’s bijeengebracht. Wel werd
den 7den October 1704 de landdrost van Batavia Michiel Ram
als opperhoofd en commissaris naar Java’s Oostkust gezonden,
met last om de stranden van Tagal tot Soerabaja aan Pakòe
Boewânâ te onderwerpen — een last die zonder noemenswaarden
tegenstand werd volvoerd — maar het duurde tot den 4den Juli
van bet volgende jaar eer meer beslissende maatregelen konden
genomen worden. Op dien dag vertrok de Raad van Indië Herman
de Wilde van Batavia, om het bevel te aanvaarden over
eene macht die uit 4 scbepen, 1833 Europeanen en 2016 man
geregelde inlandscbe troepen met de noodige artillerie bestond,
en bestemd w a s, om , in vereeniging met het leger van Pakoe
Boewânâ, dien vorst te Kartasoera op den troon te plaatsen.
Toen Soenan Mas met de toebereidselen der Compagnie en
den afval veler regenten bekend werd, begon hij zeer bevreesd
te worden, en even kruipend als hij zieh vroeger fier bad betoond,
zond hij thans gezanten tot de Wilde met brieven waarin hij de
buitensporigste beloften deed, mits de Compagnie hem slechts als
Soesoehoenan erkende en zijn oom Poeger naar Kartasoera op-
zond. Zij werden beantwoord met eene missive, waarin hij werd
uitgenoodigd zieh aan Pakoe Boewânâ, als den door de Compagnie
erkenden Soesoehoenan, te onderwerpen, en haddenverder
geen ander gevolg, dan dat ook deze Yorst zieh uitputte in
aanbiedingen aan de Compagnie, zoodat de Wilde zelf verklären
moest, dat hij meer bood dan hij ooit zou kunnen goedmaken.
Grelukkig was de onderhandeling toevertrouwd aan een man van
gematigde denkwijze, die het beginsel beleed, dat men, om
vrede met onderworpen natiën te behouden, hun geen zwaardere
lasten moet opleggen dan zij in redelijkheid dragen kunnen ').
*) De Wilde bij de Jonge, VITI. 246,
De grond begon inmiddels meer en meer aan Soenan Mas te
ontzinken. Zelfs zijne gezanten keerden met verraad in ’t hart
naar Kartasoera terug; zij hadden zieh, tegen de toezegging van
behoud van leven en rang, in ’t geheim aan Pakoe Boewänä
onderworpen.
Met dat al verwachtte men ernstigen tegenstand; men was
onderricht dat Soenan Mas een leger van 40,000 maninhetveld
had. Maar de bevelhebber die bij Oengaran had postgevat, liep,
bij de nadering onzer troepen, tot Pakoe Boewänä over, en de
hoofdmacht, die bij Salatiga lag, sloeg ijlings opdevlucht. Den
1 Iden September 1705 trok de Wilde, zonder slag of stoot,
Kartasoera binnen, en zoodra eenige orde in den kraton was
teruggekeerd, werd Pakoe Boewänä ook in de hoofdstad als Soesoehoenan
gehuldigd. Dadelijk daarna opende de W ilde de onder-
handelingen over een nieuw traktaat, zooals hem bij zijne in-
structie was voorgeschreven, en reeds den öden October kon het
bezegeld en geteekend worden. De Compagnie verkreeg door
deze nieuwe overeenkomst, behalve de bekrachtiging van alles
wat haar bij de verdragen van 1646 en 1677 was toegekend,
de uitbreiding van haar gebied tot aan eene lijn die, aanvan-
gende aan den mond der TjiDonan, längs de oostzijde der Segara
Anakan tot aan de Tji Berem en vervolgens naar de desa Ma-
doera aan de Tji Tandoewi liep , en vandaar ongeveer de grens
van de tegenwoordige residentie Tjeribon volgde tot aan den mond
der Tji Losari. Hiermede was niet slechts het gansche gebied der
Preanger Regentschappen aan de Compagnie overgelaten, maar
ook het geheele rijk van Tjeribon, welks vorsten, onthevenvan
de souvereiniteit van Mataram, erkende vazallen der Compagnie
werden. Gelijke overlating aan de bescherming van dit lichaam
had ook plaats met betrekking tot de landen van Soemenep en
Pamakasan, die de oostelijke helft van het eiland Madoera uitma-
ken, terwijl de grenzen van het reeds lang aan de Compagnie over-
gegeven landschap Samarang eene nieuwe regeling ondergingen.
De overige bepalingen strekten tot bevestiging en uitbreiding der
reeds vroeger aan de Compagnie verleende monopolien en vrij-
heden, en tot wering van vreemde Oosterlingenuit Java, tenzij