tingen door de Makassaren in Oost-Java aangericht. Daar zij
reeds gedurende het vorige jaar den rijsttoevoer aan Batavia
hadden afgesneden, besloot de Regeering hen als vijanden te
behandelen en zond kapitein Holsteyn met 300 man naar Oost-
Java, met last om de Makassaren zooveel mogelijk afbreuk te
doen. De listige Pangeran van Giri had intussehen overal het
gerucht weten te verspreiden, dat de Holländers voornemens waren
met de Makassaren, wier rooverijen alom schrik hadden inge-
boezemd, tegen de Javanen gemeene zaak te maken. Het gevolg
was dat kapitein Holsteyn bij de inländers tegenwerking in plaats
van ondersteuning vond, en dat hij te vergeefs op de levering aan-
drong van de kleine, weinig diepgaande vaartuigen ,.die hij voor den
strijd tegen de Makassaren vooral behoefde. Bovendien liet het beleid
van dezen officier veel te wenschen over. Hij liet zieh diets
maken, dat de vloot die Troenä Djäjä in de bocht van Sotja
op Madoera verzamelde, om zijne troepen naar de kust van Java
over te brengen, bestemd was om de landen van den Soesoe-
hoenan te beschermen, en verzuimde daarom de günstige gele-
genheid om haar te vernieten; en in plaats van de Makassaren
aan te tasten, knoopte hij met hunne hoofden onderhandelingen
aan, die tot niets leidden dan dat de Javanen versterkt werden
in de meening, dat de Holländers met hunne vijanden heulden.
Inmiddels had de Soesoehoenan een groot leger uitgerust/ dat
onder bevel van Kjai Pandji naar Bangil op marsch was. De
Nederlandsche en de Javaansche bevelhebber hadden een samen-
komst te Gembong, waarin bepaald werd dat men zieh bij Do-
mong zou vereenigen. Ook de Javaansche vlootvoogd Wirä Troenä
begaf zieh met een honderdtal oorlogsprauwen derwaarts. Tegen
den raad van kapitein Holsteyn deed hij, met meer dapperheid dan
beleid, een aanval op de versperringen der Makassaren, maar, siecht
door de zijnen ondersteund, werd hij afgeslagen en verloor hetleven.
Kjai Pandji, die kort daarna een aanval op Domong beproefde,
door het vuur van de schepen der Compagnie ondersteund, bleek/
evenmin tegen een woedenden uitval der Makassaren bestand,'
en slaagde er niet in zijne als kaf uiteenstuivende troepen te
herzamelen. Op de schepen der Compagnie heerschte gebrek,
ziekte en moedeloosheid, en terwijl de bevelhebber nogmaals
den weg der onderhandeling met de Makassaren poogde in te
slaan, wist Kraeng Galesoeng hem met 80 vaartuigen te ont-
komen, waarna hij zijne macht op Madoera met die van Troenä
Djäjä vereenigde.
Inmiddels was te Batavia op nieuw een corps van 300 man
uitgerust, wier aanvoerder, de majoor Poleman, in Augustus
1676 voor Domong het opperbevel van kapitein Holsteyn over-
nam. Onder het bestuur van dezen bekwamen officier werd met
vrij wat meer beleid en nadruk gehandeld. Hij veroverde de
versterkingen te Domong en al de verschansingen van Basoeki tot
Mlandingan door de Makassaren opgeworpen, vernielde meer dan
duizend hunner vaartuigen, en noodzaakte hen eene toevluchtte
zoeken in het gebergte van het binnenland. Het zou nu de taak
van de scharen des Soesoehoenans geweest zijn, ook hun overschot
te vernietigen. Werkeljjk kwam een nieuw leger, op wel 60,000
man begroot, onder bevel van Pangeran Adipati Anom, tegen
de vijanden van Mataram oprukken. Maar de bewegingen dier
massa waren even traag als ordeloos en lieten aan de Makassaren
tijd om zieh te hereenigen en aan Troenä Djäjä en Kraeng
Galesoeng om hunne scharen naar Java over te voeren. De ver-
wijfde prins, door de vereenigde macht der Madoereezen en Makassaren,
die toch niet meer dan 12000 man sterk was, onver-
wachts aangevallen, leed eene verpletterende nederlaag. Zijn oom
Pangeran Poerbäjä en vele andere hoofden sneuvelden, zijne scharen
verstrooiden zieh, hij zelf vluchtte naar Lasern en het rijk van
Mataram scheen op den rand van den ondergang gebracht. Wart;
wonder dat de Prins, die reeds lang op siechten voet met zijn
vader geleefd had, na zulk eene schandelijke nederlaag van ver-
raad werd verdacht, ofschoon in waarheid zijne intriges nooit iets
anders dan het zeker vooruitzicht op het bezit van den betwisten
troon schijnen bedoeld te hebben.
Door deze nederlaag waren alle door Poleman behaalde voor-
deelen als met eenen slag vernietigd. De geheele kust van Oost-
Java met Demak en Samarang viel in handen van den Madoe-
reeschen prins en zijne bondgenooten, terwijl het Nederlandsch