vaders zijde gekozen had, Eindelijk liet Dipa Negara in Februari
aan kolonel Cleerens weten dat hij een onderhoud met hem v e r -.
langde. Het verzoek werd toegestaan enden 16ien Febr. had te Re-
mä Kawal de samenkomst plaats. Doch Dipa Negara achtte het be-
neden zijn waardigheid met iemand anders dan den Legerbevelheb-
ber in eigenlijke onderhandeling te treden, en de Generaal de Kock
had zieh juist naar Batavia begeven om den nieuwen Gouverneur-
Generaal van den Bosch te begroetep. Men kwam nu overeen dat
de Javaansche prins zieh, zonder zijn gevolg te vermeerderen,
naar Minoreh in Kadoe zou begeven, om daar den Generaal af te
wachten. Zijn weg derwaarts nam hij längs een omweg, om het
overtrekken der Bägäwäntä te vermjjden ter plaatse waar dit, vol-
gens der Javanen meening, voor de prinsen van het Mataramsche
huis onheilspellend is. Op den weg naar Minoreh werd hij door de
bevolking met eerbied bejegend en in strijd met de afspraak ge-
doogde hij dat zijn gevolg zieh allengs tot 700 man vermeerderde.
Daar den 24sten de poeasa inviel, weigerde hij van dat oogenblik
af over wereldsche zaken te spreken of zelfs met Generaal de Kock
in correspondentie te treden. Ofschoon hij alles wat hij tot zijn onderhoud
en dat van zijn gevolg behoefde, van het Gouvernement
ontving en met de meeste welwillendheid behandeld werd, bleef
hij zieh steeds trotsch en aanmatigend toonen, ook toen Generaal
de Kock den 29sten Februari te Magelang, de hoofdstad
van Kadoe, aankwam en Dipa Negara daar tot een samenkomst
uitnoodigde. Ook daar weigerde hij uit hoofde van de vasten
over zaken te spreken, terwijl hij zieh inmiddels Sultan liet
noemen, den Resident als zijn mindere in Ngoko toesprak enge-
durig voortging zijn gevolg te vermeerderen. Toen eindelijk de
vasten ten einde was, bracht hij den Generaal op 28 Maart een
bezoek, maar liet zieh ook nu slechts door herhaalden aandrang
bewegen om over de voorwaarden zijner onderwerping te spreken.
Eindelijk noemde hij als zoodanig zijne erkenning als hoofd van
den Islam op Java, met behoud van den titel van Sultan.
Het schijnt dat hjj de zachte behandeling hem wedervaren,
de geschenken hem gezonden, de velerlei gunsten hembetoond,
alleen als zoovele bewijzen aanmerkte, dat het Gouvernement hem
en zijn invloed op de bevolking nog vreesde, en dat zijn vertrouwen
werd vermeerderd door den eerbied dien de bevolking hem be-
wees, en door de scharen die hem gedurig toevloeiden en die
nu reeds tot 150Ö man waren aangegroeid. De generaal de Kock
verklaarde hem nu echter, dat hij door het stellen van eischen
die hij wel wist dat niet konden worden ingewilligd, alle aan-
spraak op vertrouwen verbeurd had, en dat hij zieh als gevan-
gene moest beschouwen. Inmiddels waren de noodige maatregelen
genomen om te zorgen dat dit geen ijdel woord werd. De majoor
Michiels had de pradjoerits van Dipa Negara ontwapend en die prins,
ofschoon zieh aanvankelijk met hevigheid verzettende en volhou-
dende dat hij van Cleerens vrijen terugtocht bedongen had, ingeval
hij zieh niet met het Gouvernement kon verstaan, schikte zieh
ten laatste in zijn lot met de gelatenheid waarmede zieh de
Javaan aan het onvermjjdelijke onderwerpt. Hij werd eerst naar
Samarang, later naar Batavia en vandaar naar Menado vervoerd,
en schreef op die reize nog brieven aan zijne moeder en kinde-
ren, waarin hij zieh vergenoegd en tevreden noemt en, zonder
iets aan het Gouvernement te verwijten, zieh gerust toont om-
trent de zorg die het voor zijne zonen dragen zou en hen aan-
spoort in alle bezwaren zieh te houden aan den raad van kapitein
Roeps, die hem van alle Nederlanders het meeste vertrouwen
schijnt te hebben ingeboezemd. Yan Menado is Dipa Negara *)
later naar Makassar overgevoerd, waar hjj in 1855 overleed.
Zoo eindigde de laatste groote oorlog door de Javaansche bevolking
voor het behoud harer nationale zelfstandigheid of liever van
hare nationale dynastie gevoerd. Omtrent de nuttigheid der ge-
vangenneming van Dipa Negara kan weinig twijfel bestaan, maar
of zij de goedkeuring van een Aristides zou hebben weggedragen,
is een vraag die niet zoo gemakkelijk is te beantwoorden, maar
waarvan de beantwoording ook niet tot mijne taak behoorts). De
lange wanhopige worsteling had aan 8000 Europeanen en 7000
inlanders in onzen dienst het leven gekost en 20 millioen gulden
Zie twee brieven van Dipa Negara, uitgegeven door Prof. de Hollander in Bijdr.
t. d. T. L. en Vk. van N. I . 4e Volgr. D. I . 192.
2) De beste verdediging der handelwijze van Generaal de Kock geeft Weitzel, I I . 542.