Sultan Zeinoe’l-Abedin van Banten groote bekommering inboe-
zemden, en hij de gelegenbeid zocht om in een mondgesprek
met den Gouverneur-Generaal van Hoorn van hemzelven de
verzekering te erlangen, dat aan Banten niet zou overbomen
wat aan Mataram was gescbied, en de erfopvolging, zooals die
door hem zou worden bepaald, niet door tusschenkomst der
Compagnie zou verstoord worden. Het mondgesprek had plaats,
de verklaring werd gegeven, maar nog was de Sultan niet ge-
rust vdordat hij daarvan de schriftelijke bevestiging had gekre-
gen door eene acte van guarantie omtrent de opvolging van den
door hem aangewezen zoon, die werkelijb den 94en October 1708
werd verleend ’).
In dien tusschentijd was door de troepen van Knol en den
Soesoehoenan een laatste veldtocht ondernomen tegen de zonen
en overige aanhangers van Soerapati, die zieh nog in de berg-
streken van Malang schuil Melden. Herhaaldelijk werden zij
verslagen en verstrooid en een van Soerapati’s zonen werd zelfs
zwaar gekwetst, maar het zwellen der rivieren door de zware
regens noodzaakte Knol de vervolging op te geven, eer het doel
volkomen was bereikt. Men meende nu wel dat het geringe overschot
weinig te duchten was en door gebrek zou genoopt worden
uiteen te gaan; maar wij zullen zien, dat de zonen van Soerapati,
in Balambangan een schuilplaats vindende, reeds in 1712
de oorzaak werden van nieuwe beroeringen.
De rust van Java was nu hersteld, zij moest ook worden be-
vestigd. Daartoe werd vooral de verwijdering van al die vreemde
woelgeesten, Makassaren, Boegineezen, Balineezen en anderen,
noodig geacht, die de beroeringen op Java het meest hadden
gevoed. Vooral gaf een zekere Goesti Bedoeloe aanstoot, een
Balineesch hoofd, die met zijn talrijben aanhang onder bescher-
ming van den Dipati van Soerabaja te Sidäkari gevestigd was.
De Hooge Regeering had reeds herhaaldelijk op zijne verwijdering
aangedrongen. De Dipati had aan den tegen hem bestaan-
den wrevel nieuw voedsel gegeven, door voor alle aanmaningen
daartoe strekkende het oor te sluiten.
In den aanvang van 1709 zou te Kartasoera een groote con-
ferentie van alle regenten op Java en Madoera gehouden worden,
waarin de Soesoehoenan, in overleg met den kommandeur Knol,
het binnenlandsch bestuur zou regelen en aan ieder regent zou
voorschrijven wat van de producten van zijn gewest aan de Compagnie
moest opgebracht of tegen betaling geleverd worden. Het
is het stelsel der contingenten en verplichte leverantièn, later de
hoofdbron van de inkomsten die de Compagnie van Java trok,
dat wij hier het eerst uit de nevelen zien opdoemen. Het was
eenigermate geworteld in de artikelen 8 en 10 van het traktaat
van 1705, die eene verplichte levering van rijst aan de Compagnie,
overeenkomstig hare behoefte en tegen den marktprijs, van
de strandgouverneurs, en eene jaarlijksche opbrengst van 800
kojans rijst aan hetzelfde lichaam van den Soesoehoenan vorder-
den, maar moet in de groote uitbreiding die er nu aan gegeven
werd, waarschijnlijk beschouwd worden als strekkende tot ver-
goeding der nog na het verdrag van 1705 door de Compagnie
ten behoeve van den Soesoehoenan gedane uitgaven.
Ook de Dipati van Soerabaja werd bij die conferentie ontboden
en trok naar Kartasoera met een gevolg van niet minder dan
1100 personen. Knol verscheen daar vóór den lö^en Januari
1709. Hij overhandigde aan den Soesoehoenan de door Soenan
Mas uitgeleverde rijkssieraden ; hij verwierf van dien vorst de
bevestiging van het pardon dat hij voorloopig had verleend aan
de hoofden die in onderwerping gekomen waren ; hij haalde hem
over een aantal binneulandsche districten los te maken van hun
vroegere onderhoorigheid aan de Strandregenten en tot zelfstan-
dige regentschappen rechtstreeks aan den Soesoehoenan onder-
worpen te verklären, om daardoor de macht dier hoofden te
besnoeien die de Compagnie het meest moest wenschen onder
den duim te houden; eindelijk bracht hij de quaestie van de
uitzetting der vreemdelingen te berde en wist naar aanleiding daarvan
bij Pakoe Boewànà zooveel argwaan omtrent de bedoelingen
van den Dipati van Soerabaja te verwekken ; dat die vorst de
noodzabelijkheid erkende om den overmoedigen regent de vlerken
te körten.