Genootschap overgegeven, dat kort daarop eene Commissie be-
noemde en eene som gelds beschikbaar stelde, om de door Friederich
gemaakte afdrukken ter kennis der geleerde wereld te brengen.
Het bleek echter dat groote zwarigheden aan de reproductie der
afdrukken verbonden waren. Nogtans gelukte het aan de volharding
der heeren Cohen Stuart en van Limburg Brouwer in 1872 eene
eerste proeve van de „beschreven steenen op Java“ in het licht
te geven, uit de verkleinde reproductie van vier opschriften be-
staande ').
De eerste is afkomstig van Prambanan, op de grens tusschen
Soerakarta en Jogjakarta, en bestaat uit 22 regels, waarvan de
zes eerste en regel 17 tot 20 in Sanskriet, de overige in Kawi
zijn vervat. Uit het Kawi-gedeelte konden de uitgevers opmaken,
dat de steen tot grenspaal bestemd was en tevens eene gift van
rijstvelden vermeldde, en dat hij was opgericht in het Javaan-
sche jaar 784, overeenkomende met 862 onzer jaartelling. Het
Sanskrietsch gedeelte is later door Prof. Kern onderzocht en zeer
scherpzinnig verklaard 2). Het blijkt daaruit dat de eerste regels
een hulde bevatten aan Siwa, uit wien alles is ontstaan en tot
wien alles wederkeert, gevolgd door eene aanbeveling om den
heiligen steen die het opschrift draagt, in eere te houden en de
stichting te eerbiedigen waarvan hij het gedenkteeken is. Den
aard dezer stichting leeren wij uit het andere in Sanskriet ge-
stelde deel van het opschrift kennen. Het is een gasthuis of hospice,
voor rondtrekkende Brahmaansche leerlingen bestemd, en
waaraan de naam Bhadräloka (Schoon-aanzien) gegeven wordt.
De laatste Sanskriet-regels luiden: „Steeds möge het den volke,
alsook den Brahmanen en vorsten die in f goede behagen schep-
pen, welgaan! Geleerdheid, godsvrucht, milddadigheid en deugd;
geen vijandschap, ziekte of afgunst mögen hier wonen!“
De tweede iriscriptie is genomen van een steen bij het resi-
dentiehuis te Jogjakarta en is waarschijnlijk onvolledig. De groo-
tendeels nog duistere inhoud wijst weder op eene grensbepaling,
1) In Dl. XVIII van het Tijdschr. v. I . T. L. Vk., bl. 89—117. Zie ook Cohen
Stuart, Kawi-oorkonden. Inleiding en transscriptie (Leiden, 1875), bl. XIV en 33—35.
2) Tijdschr. v. I. T. L. en Vk. XX. 219.
het jaarcijfer schijnt 848 (926 n. C.) te zijn. De derde zeer körte
inscriptie, die op een steen in het Museum van het Bataviaasch
Genootschap voorkomt, draagt het jaartal 779 (857 na C.) en maakt
gewag van een bihära (vihära) of Boeddhistisch klooster, naar
het schijnt gelegen op een landgoed, dat door den naam Abha-
jananda (Yeiligheidslust) wordt aangeduid ‘). De vierde inscriptie
eindelijk is genomen van een steen van Panataran in Kediri
en schijnt betrekking te hebben tot een vorstelijke schenking;
het jaarcijfer is niet duideljjk, maar wijst zek'er een jaar uit de
negende eeuw der Javaansche aera aan.
Later hebben de heeren Cohen Stuart en Kern hunne veree-
nigde krachten nog beproefd aan de verklaring van een inscriptie
in steen, waarvan de heer Domis reeds in het Xe deel
der Yerhandelingen van het Bataviaasch Genootschap (1825) eene
ruwe afbeelaing en zoogenaamde verklaring had gegeven. De steen
werd gevonden nabjj de dessa Adoman, aan de oostelijke helling
van den Merbaboe en wordt thans bewaard op het Museum van
Oudheden te Leiden. De nieuwe verklaring gaat van een verbe-
terd fac-simile vergezeld 2). Het jaarcijfer is volkomen duidelijk
en wijst het jaar 1871 (1449 n. C.) aan. Taal en spelling wijzen
op een overgang van het Kawi tot nieuw-Javaansch. Klaarblij-
kelijk bevat de steen voorschriften die met den dienst van Siwa
in verband staan, welke godheid door haar gewoon symbool,
den lingga of phallus, op den steen is voorgesteld. Prof. Kern
gist dat men te denken heeft aan eene afkondiging van voorschriften
voor de bezoekers eener heilige badplaats.
Ook de inscriptie nabij Soerabaja gevonden op een zwaar rots-
blok, dat door Raffles aan den Gouverneur Generaal van Britsch-
Indie, Lord Minto, ten geschenke werd gezonden en thans op
Minto-hoüse nabij Hawick in Schotland wordt bewaard, is in den
laatsten tijd het voorwerp van het ijverig onderzoek der heeren
Cohen Stuart en Kern geweest. De steen is aan drie zijden met
dicht ineengedrongen, maar duidelijke en vrij goed bewaarde
karakters beschreven. Van regel 19 tot 23 der achterzijde vindt
*)' Kern, t. a. p | 223. 2) Bijdr. t. d. I. T. L. en Vk. 3e Vr. VII. 275; zie ook
Kawi-oorkonden. Inleiding en transscriptie, XIV en 36.