sen rüstende, gedekt met een spits toeloopend deksel , en ver-
deeld in negen Vierkante vakken, die hjj, behalve met een
gouden doosje en eenige zeer dünne zilveren en gouden plaatjes,
gedeeltelijk mythologische dieren voorstellende, met de over-
blijfselen van verhrande beenderen gevuld vond. Het lijdt geen
twijfel of de verhranding der lijken is bij de Hindoe-Javanen in
zwang geweest. Dit blijkt reeds uit hetgeen ik vroeger omtrent
het verbranden der weduwen met bet lijk harer echtgenoo-
ten en omtrent de beteekenis van het woord tjandi beb aan-
gestipt *); maar wordt ook door de urn van Djelok Toendä,
evenals door de sporen der oude brandplaats van Pram-
banan, door Brumund nahij het landhuis Särä-gedog ont-
dekt 2) , op het ondubbelzinnigst bevestigd. De overlevering der
Javanen zegt, dat drieerlei lijkbestelling in de Hindoeperiode ge-
bruikeljjk was. De eerste heette nglaroeng en bestond daarin
dat men bet lijk in het water wierp en daarmede liet afdrijven;
de tweede, die men njeträ noemde, vorderde dat bet lijk ergens
op een afgelegen plaats in het woud, in bruiloftsdos en verzeld
van wapenen en gereedschappen, werd neergelegd; de derde
eindelijk was het njandi, waarbij de overbljjfselen vanhetvooraf
op de pantjäkä (brandstapel, brandplaats) verbrande lijk in een
tjandi bijgezet werden. Dit laatste was Hindoe-gebruik en had
natuurlijk bij personen van aanzien, bij leden der hoogere kästen
plaats; van de lijken der Soedra’s werd zooveel werk niet ge-
maakt. Het njeträ is echt Polynesiseh en keert met allerlei ver-
scheidenheden onder verschillende volken van den Archipel terug.
Een paar palen verder noordwaarts, op de grens van Mä-
djäkertä met Bangil en 1200 voet boven de zee, vindt men
nog eene andere badplaats, die met Djelok Toendä veel
overeenkomst heeft, te Balaban. Ook hier is een muur van
gebouwen trachiet met een vijverbak er voor. In den muur ziet
men naast elkander twee hooge niesen, waarin in 1830, toen de
heer Domis deze plaats bezocht, nog onbeschadigde vierarmige
vrouwenbeelden prjjken, uit wier borsten koud en kristalhelder
water in den bak vloeide. Thans is ¿en der beeiden uit de nis
verwijderd, mieschien met het plan om het te vervoeren; doch
men heeft het ter zijde van de badplaats laten liggen. Tusschen
deze beeiden is nog een kleinere nis met een zoogenaamde joni,
die ook een straal water doorlaat. Het geheel is vrij goed be-
waard gebleven, ofschoon een paar kleine beeldjes aan den muur
niet meer te herkennen zijn en de waterbak zijne regelmatige
gedaante verloren heeft en met steenen opgevuld is. Van de
piek waar deze badplaats gebouwd is, geniet men een verwon-
derlijk schoon uitzicht, daar zieh van hier naar het läge land
van Bangil en de zee een prächtige dalkloof opent. Eene kleine,
nog in vrij goeden staat verkeerende poort geeft, met eenige andere
overblijfselen van muren en beeiden, het bewijs dat hier
eenmaal een kraton gestaan heeft, die, volgens de overlevering
der inlanders, in de 14de eeuw aan zekeren Kjai Balahan tot
woning heeft verstrekt ’).
Nog wat meer noordwaarts en aan den voet van den Penang-
goengan, omstreeks vijf palen ten oosten van Mädjäsari, liggen
nabij Bangsri de rui'nen van Tjandi Djedoeng. Djedoeng schijnt
g r o t te beteekenen, en de naam zal dus ontleend zijn aan de
grotten die aan de zuidzijde van den bouwval gevonden worden.
Men vindt hier overblijfselen van een in het vierkant opgetrokken
muur van gebakken steen met twee poorten aan de westzijde,
waarvan de voornaamste vrij goed bewaard en uit gehouwen
trachietsteenen vervaardigd is. De andere, evenzeer uit trachiet-
blokken opgetrokken , is zeer vervallen. Daar het geheel aan den
rand van een steilen dalwand ligt, leidt van de hoofdpoort een
steenen trap, aan weörszijden van een leuning voorzien, naar
de diepte. Op de vier hoeken dezer poort zijn aan het boveneind
zware consoles uitgebouwd, waarop een kroonlijst rust, die zieh
in vijf allengs kleiner wordende verdiepingen verheft. Boven den
ingang, die zoo smal is , dat hjj slechts e£n bezoeker te gelijk
kan binnenlaten, is op een rechthoekig vlak een Banaspati aanx)
Zie over Balahan: Domis, De residentie Passoeroeang (1856), bl. 169, waarbij de
op het titelvignet gegeven afbeelding der badplaats behoort. Bnkele bijzonderbeden beb
ik ontleend aan Wiselius MS,