dels bleven de expéditionnaire troepen, terwijl zij door het kli-
maat gedecimeerd werden, grootendeels werkeloos. Günstiger
gevolg had het besluit der Indische Regeering van 13 Februari
1827, om in het gebied der leenroerige vorsten op Celebes, de
Molukken en Timor troepen te doen werven. Op deze wijze ver-
kreeg men eene versterking van ongeveer 3000 man, die, bij
de mobiele kolonnes ingedeeld, zieh spoedig aan de krijgstucht
gewende en uitstekende diensten bewees.
Het verdient opmerking dat ook Dipa Negara zieh in het
begin van 1827 bjjzonder beij verde aan zijne troepen eene meer
geregelde samenstelling te geven en tevens te doen uitkomen
dat de opstand vooral als een strjjd voor het ware geloofmoest
worden beschouwd. De oude gebruiken van het Jogjasche hof
volgende, verdeelde hij zijne volgelingen in een aantal kleine
korpsen, onder zonderlinge en gedeeltelijk uitheemsche namen,
als Boelkio’s , Toerkio’s , Arkio’s , Larbans enz. Sommige dier
korpsen bestonden geheel uit santri’s en priesters. Tulbanden
van verschillende kleur : witte, zwarte, groene, roode, met ver-
schillende kleuren gestreepte, waarbij dan een wambuis van
dezelfde, soms van andere kleur gevoegd was, en bonté vaan-
dels met Koranspreuken, halve manen, deels ook met slangen
en andere Symbolen versierd, onderscheidden de verschillende
afdeelingen welker aanvoerders den Turkschen titel van Bassa ')
droegen. Zoo kreeg b. v. Sentot den naam van Ali Bassa Pra-
wirâ Dirdjâ. Een groot deel der landerijen van Jogjakarta niet
alleen, maar ook van Soerakarta, werd door Dipa Negara, hetzij
ze al of niet in zijne macht waren, onder zijne legerhoofden ver-
deeld, met recht om van de opgezetenen padjeg te helfen, zoo-
vaak de kansen des oorlogs hen daàrtoe in staat stelden. Maar
de meer geregelde troepen vormden slechts een deel van Dipa
Negara’s aanhang. Talrjjke scharen van vrijbuiters, uit de land-
lieden der weêrspannige districten bestaande, voerden den krijg
op eigen hand en leefden van roof 2).i
*) Het Turksche B a s s a , of, zooals men in navolging van hetFransch, maar met
het gevolg dat het woord verkeerd wordt uitgesproken, doorgaans schrijft, Pacha. ,
2) Hageman, Oorlog op Java, 264 w.; Weitzel, I I. 5Î5.
De luitenant-kolonel de Leeuw, met het aanleggen eener
reeks van bentengs om den zuidelijken voet van den Merapi
belast, bracht, ondersteund door de kolonne van le Bron de Yexela,
aan den vijand, die hem telkens verontrustte, gevoelige verliezen
toe, en de pogingen van Dipa Negara om zieh in Madioen te
werpen en daarheen den zetel des opstands te verplaatsen, werden
door de waakzaamheid der onzen geheel verijdeld. Doch deze
nadeelen> die den afval der Pangerans Näta Prädjä en Serang
ten gevolge. hadden, scheuen Dipa Negara slechts tot verdubbelde
inspanning aan te sporen. De strijd concentreerde zieh nu weder
in Jogjakarta. Hier werd in Juli en Augustus met schier voor-
beeldelooze hardnekkigheid gevochten om het bezit van het
marktvlek Pasar Gede, waar de onzen eene benteng wilden op-
richten. Maar toen de vijand ook hier voor goed was afgeslagen
en tevens in Kadoe en Banjoemas groote verliezen leed, begon
zjjn moed te zakken. Kjai Mädjä trad in onderhandeling met
den heer Stavers, een Europeesch landheer te Samarang, het-
geen een korten wapenstilstand ten gevolge had. Alles sprong
echter af op den eisch van Dipa Negara om als Panätägämä,
dat is regelaar van het geloof, te worden erkend, en om de voor-
schriften van den Islam als eenig richtsnoer voor de rechtspraak
op geheel Java te zien aangenomen, slechts met de vergunning
dat de geschillen tusschen Europeanen onderling door den Gou-
verneur-Generaal zouden beslist worden. Den 24sten September
werd tot hervatting der vijandelijkheden overgegaan. Met de
grootste inspanning werd Dipa Negara allerwege bestookt, en
eindeljjk gelukte het op den laatsten dag des jaars hem over de
Prägä terug te werpen. Ook in Bagelen werden door kolonel
Cleerens den vijand zware verliezen toegebracht. Maar daaren-
tegen was in November onverwachts een gevaarlijke opstand
in Rembang uitgebroken, die men vreesde dat eerlang naar
Madioen en Kediri zou overslaan. De bezuinigingen, door den
Commissaris-Generaal ingevoerd, hadden de residenten schier
geheel van de middelen tot handhaving der veiligheid beroofd.
Deze opstand was verwekt door den Toemenggoeng Säsrä Di-
Lägä, breeder der Ratoe Ageng van Jogjakarta, die, met eenige