lingen, die het vrij wat moeite kostte Java weder te doen ver-
laten. Intusschen bleef op Madoera nog altijd onrust heerschen,
die vooral door den Pangeran van Giri werd aangestookt. De
listige priestervorst had heimelijk al de vijanden van Amangkoe-
Rat opgeruid en ondersteund, maar nooit het masker open-
lijk afgeworpen. De Soesoehoenan bedacht een list om hem
daartoe te noodzaken. Onder voorgeven dat hij met zjjne vrouwen
een speelreisje naar Kamal op Madoera wilde doen, liet hij
plotseling den steven naar Gresik wenden en daar den Pangeran
van Giri bij zieh ontbieden, om hem over het herstel des vredes
met Pangeran Poeger te raadplegen. De priestervorst, zooals te
verwachten was, weigerde ook na het derde opontbodtekomen,
en verklaarde dat, zoo de Soesoehoenan hem dwingen wilde, hij
met de zijnen zieh zou weten te verweren. De Soesoehoenan kon
hem nu van openlijke miskenning zijner souvereine rechten
aanklagen, en toen de zendelingen van Couper niet beter te
Giri geslaagd waren, verwierf hij ook tegen dezen vijand, in
wien men een aanstoker van nieuwe onlusten vreesde, den bij-
stand van de krijgsmacht der Compagnie. De priestervorst wist
de zijnen door eenige bijgeloovige pleehtigheden en de belofte
van den bijstand der djins tot wanhopigen weerstand te bezielen,
maar viel, na zwaar in den strjjd gewond te zijn, ten slotte in
handen van den meedoogenloozen overwinnaar, die hem met
schier alle leden van zijn geslacht, gezamenlijk ten getale van
2 5 , liet van kant maken.
Eindelijk was dus het huis van Mataram gewroken op de
priestervorsten van Giri, die nooit zijn gezag hadden willen erkennen.
Toch waagde ook nu de Soesoehoenan het niet aan de
priesterheerschappij geheel een einde te maken. Een zoon van
des gesneuvelden Pangerans broeder werd, met den titel van Mas
Giri, tot bewaker der heiligdommen aangesteld, maar twee andere
grooten werden hem als djoeroe koentji (sleutelbewaarders) toe-
gevoegd, en voor het onderhoud dezer gezamerilijke hoofden
werden slechts 200 huisgezinnen aangewezen, terwijl de overige
bevolking van Giri onder het bestuur van Gresik werd gebracht.
De beroemde heilige kris van Giri, die grootheid en macht aan
hären bezitter verzekert, nam de Soesoehoenan mede om ze
onder de rijkssieraden te bewaren; vele jaren later door een zijner
nazaten teruggezonden, wordt zij thans weder te Giri vertoond *).
Intusschen was reeds in September 1679 ook Raden Kadjoran,
met zijne zuster, twee zonen en een handvol getrouwen, na
dapperen weerstand in handen gevallen van kapitein Sloot, dien
Couper van Samarang uit met eene kleine troepen-afdeeling post
had doen vatten te Wänäkertä, ter plaatse waar later Karta-
soera werd gebouwd. Met meedoogenlooze strengheid had Sloot,
als had hij bij de Mataramsche vorsten ter school gegaan, den
Raden met al zijne volgelingen ter dood verwezen, en het von-
nis, toen de Javaansche Soldaten dit weigerden, door een Boeginee-
schen radja laten voltrekken. Zoo waren van al de vorsten en
hoofden die tegen Amangkoe-Rat hadden samen gespannen, alleen
nog Pangeran Poeger en de Sultan van Banten overgebleven.
Bij Pangeran Poeger meende men na den dood van Troena
Djaja en de nederlaag der Makassaren meer neiging tot onder-
werping aan zijn broeder te bespeuren. Toen echter Couper onder-
handelingen met hem poogde aan te knoopen, onttrok hij zieh
eerst onder allerlei voorwendsels, later ook zonder zieh de moeite
te geven van die te zoeken. Onder de velerlei pogingen, aange -
wend om de bevolking tegen den Soesoehoenan en de Compagnie
op te ruien, verdient vooral eerr geschrift vermelding, dat tot
in het leger van Amangkoe-Rat werd rondgestrooid, en waarin,
met treffende beeldspraak, de Holländers vergeleken werden met
landbouwers, die, een bosch voor de paditeelt kappende, een
boom in het midden lieten staan, om in zijne schaduw te kun-
nen arbeiden, maar met plan om dien, als zij de schaduw niet
meer behoefden, even als de andere uit den weg te ruimen 2).
Couper begon bevreesd te worden dat deze inblazingen ten slotte
ook op den Soesoehoenan indruk zouden maken, en begreep
daarom dat het dringend noodzakelijk was, dien vorst, hetzij met
of zonder geweld, ten spoedigste te Mataram op den troon te
plaatsen. Den 18den November 1680 werd, na hevige gevechten,
Couper bij de Jouge, VII. 297 w .; van Hoevell, lleis, I. 160.
2) Couper bij de Jonge, V II. 308.