afwisselend geluk gevoerd te zijn, zoodat wij zoowel in de Soenda-
landen als te Djapara (waarover straks nader) het bewind nu eens
door moslemsche, maar straks weder door heidensche hoofden
zien voeren. Doch laat ons thans zien wat de Barros van het
aanknoopen van betrekkingen tusschen de Portugeezen en Soenda-
neezen verhaalt.
Onder de voortbrengselen der Soendalanden schijnt in den tijd
waarvan wij spreken, de peper eene eerste plaats te hebben
ingenomen, en wij lezen dat daarvan jaarlijks omstreeks 30,000
centenaars werden ingezameld. De havens van Soenda, vooral
Bauten, waren de voornaamste stapelplaatsen van dat artikel,
welks verknjging nevens die der specerijen van de Molukken
het hoofddoel van de vestiging der Portugeezen in den Archipel
was. Maar de handel in deze waren was schier geheel in handen
der Javanen, die al de zeeen van het Oosten bevoeren en door
wier tusschenkomst Malakka schier uitsluitend daarvan voorzien
werd. Nadat echter de Portugeezen zieh in 1521 van Pasei op
Sumatra hadden meester gemaakt, begonnen zij om dat eiland
heen zelven de Soendasche havens te bezoeken, waar zij de gezöchte
waren steeds in overvloed voorhanden vonden. Met dien
handel had zieh de toenmalige kapitein van Malakka, Jorge
d Alboquerque, zooveel mogelijk vertrouwd gemaakt, en toen hij
zag dat de Javanen, uit haat tegen de Portugeezen, M a la ie
meer en meer yermeden en voor de door hen opgekochte spece-
rijen nieuwe uitwegen in China, Gtoezerate en Arabie zöchten,
besloot hij eene poging te doen om eene verbintenis met den vorst
van Soenda aan te gaan en eene factorie in Banten te stichten.
Hg liet tot dat einde in 1522 een schip uitrusten, waarover
hij het bevel gaf aan zijn zwager Enrique Lerne, en dat goed
bemand en met geschenken voor koning Samiam voorzien w a s.')
De ontvangst van Lerne te Banten liet niets te wenschen over.
De koning begroette met vreugde in de Portugeezen bondgenooten
tegen zijne Mohammedaansche vijanden en was overtuigd dat hunne
vestiging tot den handelsbloei van Banten zou bijdragen. Zonder
aarzelen gaf hij aan de Portugeezen verlof daar eene sterkte te
*) De Barros, Dec. IV , 1. I , c . 12 en 13.
bouwen en, in ruil voof de goederen die hij behoefde, zoovele
ladingen peper uit te voeren als zij verlangden; ja hij verbond
zieh van den dag af waarop de grondslagen der vesting zouden
gelegd worden, jaarlijks duizend zakken peper, berekend op eene
hoeveelheid van 350 centenaars, als een bewijszijner vriendschap
aan den koning van Portugal te schenken. Yan het verdrag werden
twee gelijkluidende afschriften opgemaakt, die door de voornaamste
aanwezige Portugeezen en, van de zij de des konings, door
den sjahbandar of havenmeester en twee andere rijksgrooten
geteekend werden. In overleg met dezelfde personen werd nu de
geschiktste plaats voor het fort gezöcht, waarvoor de keuze viel
op een terrein aan de rechterzijde van den riviermond, onder den
naam van Kalapa bekend. Onder groot vreugdebetoon der bevolking
werd daar door de Portugeezen, gelijk zij gewoon waren zoo
vaak zij van een nieuw ontdekt land bezit namen, een gedenk-
steen opgericht. Nadat ook de koning het door Lerne mede te voeren
afschrift van het contract geteekend en men van geschenken
gewisseid had, keerde Lerne naar Malakka terug.
Ofschoon de koning van Portugal alles goedkeurde wat ten
opzichte van het verdrag met Soenda verricht was, duurde’ het
tot 1527 eer eene vloot van zes schepen, onder Francisco de Sä,
naar Banten onder zeil ging, om aan het verdrag gevolg te ge-
ven. De vloot werd echter door een storm verstrooid, eene enkele
brigantijn, van de overige schepen afgedwaald en op de Soendasche
kust vervallen, kwam in handen der Mohammedanen, die
de bemanning van kant maakten, en toen eindelijk de Sä in
persoon te Banten verscheen, zag hij zieh genoodzaakt onver-
richter zake terug te keeren, daar inmiddels ook die stad zelve
in handen der Moslemen geraakt was.
De persoon die deze omwenteling bewerkt had, wordt door de
Barros met een verminkten naam, naar welks waren vorm ik
zelfs geen gissing durf wagen, Faletehan genoemd. Hij was,
volgens zijne verzekering, een man van geringe afkomst, ge-
boortig van Pasei op Sumatra, welke stad hij in 1521, toen zij
in handen der Portugeezen viel, verlaten had, om zieh in een
met specerijen geladen schip naar Mekka te begeven. Hier had