de Regeering in hun verblijf toestemde. Daarentegen werden alle
schulden, vroeger of in den laatsten veldtocht door Mataram je-
gens de Compagnie aangegaan, kwijtgescholden voor zoolang de
Soesoehoenan de contracten getrouwelijk zou naleven, behoudens
alleen eene jaarlijksche levering aan de Compagnie van 800 kojans
rijst gedurende 25 jaren '). Acht dagen na het sluiten dezer
overeenkomst trok de Wilde naar Samarang terug; alleen eene
bezetting van 200 man, met drie officieren, totbescherming van
den Soesoehoenan te Kartasoera achterlatende.
Wij moeten thans zien wat inmiddels in oostelijk Madoera
en Tjeribon was voorgevallen. Raden Soedermâ, in 1702 ander-
maal van Batavia gevlucht, had op nieuw beproefd zijn oom,
den regent, uit Soemënëp en Famakasan te verdrijven. Dit was
hem wel niet gelukt, maar toen kort daarna die regent overleden
en door zijn schoonzoon opgevolgd was, wendde Soedermâ met
zijn aanhang nieuwe pogingen aan om in het gebied van zijn
grootvader hersteld te worden. De Regeering te Batavia bracht
eerst een soort van wapenstilstand tusschen de beide pretendenten
tot stand en reikte daarop, in April 1705, aan den nieuwen
regent eene akte van aanstelling uit. Maar nauwelijks was dit ge-
schied of ook die regent stierf. Nu stonden weder twee partijen
tegenover elkander, waarvan de ééne den minderjarigen zoon
van den regent, onder voogdjj zijner moeder de Raden Ajoe, tot
opvolger verlangde, de andere de aanspraken van Raden Soedermâ
op nieuw met aandrang deed gelden. Deze laatste greep
een vreemd middel aan om zijne partij te versterken : hij trad
met de Raden Ajoe in het huweljjk. Maar hij had daarbij buiten
de Compagnie gerekend. Zoodra deze met den afstand van Soe-
menep en Pamakasan door den Soesoehoenan gewapend was,
zond zij den koopman van der Horst naar Madoera, met last
om den minderjarigen Tjâkrâ Negârâ, onder voogdij van zijn
grootvader, tot regent aan te stellen, de Raden Ajoe van de
voogdijschap te ontzetten en Soedermâ als een vijand der Compagnie
te behandelen.
In Tjeribon was sedert 1688 niets voorgevallen dat vermel-
ding verdient, toen in 1697 de oudste der Prinsen, Panembahan
Sepoeh, overleed, twee zonen nalatende over wier opvolging
hooggaande twisten ontstonden, waarbij de oudste door zijne
ooms, de jongste door zijne moeder werd ondersteund. De Hooge
Regeering ontbood de Tjeribonsche vorsten naar Batavia en
bracht, na veel gehaspel, den 4den AugustuB 1699 eene nieuwe
regeling tot stand, waarbij de tweede der prinsen de plaats van
den overleden vorst, de derde de plaats van den tweeden, de
beide zonen van Panembahan Sepoeh gezamenlijk de plaats van
den derden innamen, en 600 hoofden van huisgezinnen aan het
onmiddellijk gebied der Compagnie werden toegevoegd. Maar deze
regeling werd reeds in 1702 op nieuw verstoord door den dood
van hem die thans den rang van Panembahan Sepoeh bekleedde.
Het duurde tot 1704 eer de successie op nieuw kon geregeld
worden. De eenig overgeblevene der drie broeders trad nu als
eerste in rang op, de beide zonen van den oudsten broeder er-
langden gezamenlijk den tweeden, de zoon van den tweeden
broeder volgde als derde in rang. Deze beslissing, in 1705 door
een expres-commissaris ten uitvoer gelegd, gaf spoedig weder
tot nieuwe geschillen aanleiding, die reeds in 1708 tot een nieuw
verdrag leidden.
Ook in de Preanger Regentschappen waren, nadat het bestuur
in 1684 voorloopig door Couper geregeld was, nieuwe onlusten
uitgebroken. Een zekere priester, van Griri afkomstig, Raden
Perwata Sari genaamd, had in 1703 de oproervaan opgestoken
en was, schoon herhaaldelijk geslagen, telkens ontsnapt. Eindelijk
was hij naar Bagelen geweken, waar hij in 1707 op last van
den Soesoehoenan werd opgevat, waarna hij te Kartasoera werd
ter dood gebracht. Maar inmiddels had de Soesoehoenan, bij het
verdrag van 1705, het geheele gebied der Preanger definitief
aan de Compagnie afgestaan. Die gewesten hadden veel onder de
langdurige woelingen geleden, waarom de Hooge Regeering in
1706 het besluit nam, de Preanger volken te stellen onder een
bekwaam, wakker en aanzienlijk hoofd, om ze uit naam van
hun Heer, de Compagnie, naar de Javaansche wijze en regelen