strijd overwinnaars waren, moesten zieh weder tot eene verde-
digende rol bepalen, en de kolonne van Majoor Sollewijn, bij
Kedjiwan, op de grens van Mataram met het Soerakartasche
district Klaten, na aanvankelijk succes door van alle zijden op-
doemende vijanden overvallen, leed ontzettende verliezen en
werd slechts door de toesnellende hulp van den majoor le Bron
de Yexela voor geheele vernietiging bewaard.
Hoe zwaar ook de zuebt tot bezuiniging wegen mocht, men
kon zieh thans ook te Batavia niet verbloemen, dat versterking
der krijgsmacht dringend noodzakelijk was. Alle troepen die
eenigszins in de Buitenbezittingen konden gemist worden , werden
naar Java opontboden en met de uit Nederland körnende
aanvullingstroepen naar het oorlogstooneel opgezonden. De on-
gunstige uitkomst van een strijd die op den 2 8 sten Augustus bij
Dilangoe, op den weg van Klaten naar Soerakarta, plaats had,
en in welks aanvang Sollewijn een gevaarlijke wond aan bet
hoofd kreeg, terwijl zijn opvolger in het kommando, kapitein
van Green, de nederlaag der Soerakartasche barisans niet kon
verhoeden, ofschoon hij zieh door zijn meesterlijken terugtocht
met roem overdekte, maakte den vijand nog vermeteler. Soerakarta
zelf werd ernstig bedreigd, en zoowel in Kadoe als
in het Ledoksche werd het door onze troepen bezette terrein
slechts door de uiterste inspanning behouden.
Terwijl de versterkingen werden afgewacht om den strijd
met kracht te hervatten, besloot de Eegeering den invloed van
een politieken maatregel te beproeven, die zeker niet boven
bedenking verheven was. De eerst door Daendels'), later ander-
maal door Baffles 2) van den troon gestooten Amangkoe Boe-
wänä I I , die door de Britten, bij het herstel van het Nederlandsch
gezag, in aller ijl uit zijne ballingschap op Poelo Pinang naar
Batavia teruggezonden en daarop door Commissarissen-Generaal
naar Amboina verwijderd was; die ¡ » 1 8 2 4 , op 70jarigen leeftijd, van
baron van der Capellen verlof had' erlangd om zieh te Soerabaja
te vestigen, maar bij het uitbreken der onlusten, omdat men
nog steeds zijne gezindheden niet vertrouwde, aan boord'van
l) Boven, blz. 565. 5) Bl. 586.
het wachtschip Melampus te Batavia was geplaatst, was reeds
in het begin van den opstand door sommigen als de eenige man
aangewezen, wiens gezag met eenige kans op succes aan dat
van Dipa Negara kon worden overgesteld. Het toen ver weg-
geworpen denkbeeid werd thans als om strijd. door den Lui-
tenant-Gouverneur en den Commissaris-Generaal omhelsd, en men
zag het zonderling schouwspel, dat den ouden vorst, door dezelfde
regeering die hem steeds gevaarljjk voor de rust van Java had
geoordeeld, heimelijk een verzoek tot herstel op den troon in den
mond werd gegeven, dat, in een smeekschrift nedergelegd, door
den Commissaris-Generaal in günstige overweging genomen en na
kort beraad over de voorwaarden ingewilligd werd. Het plan tot
herstel van den Sultan, den 5del‘ Augustus door Generaal de
Kock geopperd, had den IT11™ reeds zijn volkomen beslag erlangd.
Onder zijn ouden titel van Sultan Sepoeh zou de grijze
vorst op den troon worden hersteld, terwijl hij zijn nog onmon-
digen achterkleinzoon, voor wiens opvoeding hij beloofde te zor-
gen, onder den titel van Sultan Anom 2), als zijn wettigen mede-
regent en aangewezen opvolger erkende. In de overige bepalingen
van het traktaat werden de Nederlandsche belangen niet vergeten,
en zelfs nog beter dan in eenig der vroegere traktaten gewaarborgd 3).
Maar de gierigheid scheen de wijsheid te bedriegen, toen, in
art. 11 der overeenkomst, het rijk van Jogjakarta met de betaling
der kosten van den tegenwoordigen krijg werd belast, zoodat
aan hoofden en bevolking, die men door de nieuwe regeering wilde
tevreden stellen, het vooruitzicht op verzwaarden druk, als eerste
gevolg daarvan, werd geopend. In gedeeltelijke voldoening dier
kosten werd het aandeel van Jogjakarta in de Djabarangkasche
landen 4) aan het Gouvernement afgestaan voor f 433,000, zijnde
het bedrag der a 6 pCt. gekapitaliseerde pacht die daarvoor tot
dusver was hetaald.
De plechtige wederinhuldiging van Sultan Sepoeh had plaats
*) Nahuys, Rapporten I. 110; Lange, 102; Weitzel, I . 393
2) Zie over de beteekenis der woorden Sepoeh en Anom, blz. 360.
3) Zie het traktaat bij Nahnys, I . 115, en in hoofdzaak bij Weitzel, I. 399.
4) Zie blz. 639.