neur-Generaal Zwaardecroon, zooals sommigen beweren door
tusschenkomst van den Sultan van Banten, van het dreigend
gevaar onderricht. De aanleggers werden gevangen genomen en
ten getale van 49 personen op de gruwzaamste wijze ter dood
gebracht. Het huis van Erberveld werd gesloopt, en op de plaats
werd een gedenksteen opgericht, met een opachrift in het Neder-
duitsch en Javaansch, dat het bouwen en planten op die piek
voor alle volgende tijden verbood ’).
Den 19de“ Juli 1723 versehenen de gevangen opstandelingen
te Batavia, waar zij in verzekerde bewaring gebouden werden,
tot, volgens de beslissing der Hooge Regeering, Ceilon aan Wirä
Negärä en de Kaap de Goede Hoop aan Dipä Negärä als ver-
banningsoord werden aangewezen. Mangkoe Nagärä was reeds
vroeger aan zijn vader teruggezonden, onder voorwaarde dat
hem geen leed zou geschieden. Pangeran Poerbäjä, wien onge-
twijfeld te Kartasoera een gruwzaam lot zou gewacht hebben,
ontving genade van de Compagnie, met aanwijzing van een land-
goed nabij Tangeran, waar hij in vrede mocht zaaien en maaien.
De dus beeindigde krijg is in de geschiedenis onder den naam
van „tweede Javaansche successie-oorlog“ bekend 2).
Soenan Praboe had niet lang genot van de in zijn rijk herstelde
rust. Hij stierf den 208ten April 1727, nadat hjj, met goedkeu-
ring der Hooge Regeering een zijner jongere zonen als zijn opvolger
had aangewezen 3). Deze ongelukkige prins, wiens leven een aan-
eenschakeling van rampen was, had bij zijns vaders dood eerst
den ouderdom van zestien jaren bereikt. Hij werd echter onder
den naam van Pakoe Boewänä H tot Soesoehoenan uitgeroepen,
J) Men leest bij vele scbrijvers van een opschrift in v e r s c h i l l e n d e o f ook
bepaaldelijk in vijf talen. Maar Valentijn, IV. 1. 210, spreekt slechts van Nederduitsch.
en Javaansch, en dat is ongetwijfeld alleen juist. In D. XIX van het T. v. I. T. L.
en Vk. is op blz. 270 de Nederdnitsche en Javaansche tekst van het nog aanwezige
opschrift en op blz. 579 een fac-simile van de Javaansche inscriptie medegedeeld.
2) Tot dasverre wisten wij zeer weinig van dien krijg; want Valentijn, wiens
geschiedverhaal hier een einde neemt* deelt daaromtrent IV. 1. 209, 211 v. slechts
enkele onsamenhangende bijzonderheden mede, hem door zijne Indische vrienden
overgebriefd, en Hageman schijnt buiten hem slechts inlandsche bronnen gebruikt te
hebben. Eerst de Jonge heeft in zijn IXde deel de wäre toedracht van zaken aan het
licht gebracht.
3) De Haan, bij de Jonge, IX. 112.
maar geplaatst onder de voogdij van zijne moeder, eene door-
slepene en heerschzuchtige vrouw, en van den rijksbestuurder
Danoe Redjä, die verdacht wordt den vorigen Soesoehoenan door
vergif om'het leven gebracht te hebben. Het Hof werd, zooals
te verwachten was, nu weder het tooneel van allerhande kui-
perijen en kabalen, en Pakoe Boewänä werd in deze oefenschool
een meester in de kunst der veinzerij. Ofschoon de Ratoe en de
Rijksbestuurder elkander haatten, spanden zij samen tot verderf
van allen die hun in den weg stonden. Een enkel voorbeeld
möge volstaan. Mangkoe Negärä, des Soesoehoenans halve broe-
der, werd van een minnehandel met eene van ’s vorsten vrouwen
beschuldigd. Het feit was onbewezen en later bleek zijne onschuld.
Desniettemin werd de ongelukkige vrouw, die men in de verzon-
nen geschiedenis had gemengd, door verworging van het leven
beroofd, en Mangkoe Negärä werd naar Ceilon gebannen, waar-
toe de Hooge Regeering hare medewerking verleende, omdat zij
hem alleen daardoor aan een wissen dood onttrekken kon ’).
De Soesoehoenan werd eindelijk het juk van zijn rijksbestuurder
moede, maar te vreesachtig om hem openlijk te weerstreven,
zette hij met zijne gunstelingen eene kabaal op het touw om
Danoe Redjä ten val te brengen. De intrige was wel een jaar
lang op de meest bedekte wijze voortgesponnen, toen eindelijk
de rijksbestuurder in 1733 op listige wijze naar Samarang werdaf-
gevaardigd, om den gevolmachtigden gezant der Compagnie Coyet
te gaan begroeten. De gezant, die in het geheim was, nam den
staatsdienaar des Soesoehoenans gevangen, eer hij optegenstand
bedacht was. Hij werd van zijne waardigheden vervallen ver-
klaard en naar Batavia gezonden, waarna hij het getal der op
Ceilon levende ballingen ging vermeerderen 2). De Nederlandsche
invloed aan het Hof wies onder die omstandigheden met den dag,
maar de Hooge Regeering liet hären beschermeling den steun
dien zij hem verleende duur betalen. Den 8sten November 1733,
weinige maanden na den val van Danoe Redjä, werd een nieuw
contract met den Soesoehoenan gesloten, dat vooral moest die-
*) De Haan bij de Jonge, IX. 128.
3) Van Cloon bij de Jonge, IX. 196, 207.