dha-trappen en van muren, waarvan een nadere beschrijving zeer
welkom zou zijn *). Aan den ingang der suikerfabriek Goedo in
Madjakertä heeft men voor eenige jaren twee groote beeiden,
een Brahma en een Ganesa, opgericht, die in een bosch aan
den voet van de Andjosmärä-keten nabij de grenzen van Kediri
gevonden zijn. De Javanen begroeten daarin de versteende gestalten
van den laatsten vorst van Mädjäpahit en van zijn patih s).
Eer ik van het Ardjoenä-gebergte afstap, moet ik nog met
een woord gewagen van de merkwaardige, tot dusverre alleen
door de beschrijving van den heer Domis 3) bekende Hindoerulnen,
die aan de noordoostelijke helling van den Ardjoenä, op den
rüg die dezen berg met den Indräkilä verbindt, worden aan-
getroffen. Men komt daar door vijf achtereenvolgende poorten,
die door middel van trappen met elkander verbonden zijn en
ieder door twee uit steen gehouwen Wächters hewaakt worden, op
eene vlakke ruimte, op wier achtergrond een groote vervallen
tempel staat, welks top men door aan de buitenzij de aan gebrachte
trappen kan bestijgen, en die dus zelf geheel massief schjjnt
te zijn, even als het gebouw op het hoogste terras van Soekoeh 4).
In nissen en op afzonderlijke voetstukken vindt men aan en om
den tempel 33 kleine beeiden verspreid, terwijl in den omtrek niet
minder dan 60 groote steenen watervaten liggen. Bij de vijfde poort
staat nog aan de linkerzjjde op een pedestal een goed bewaard
beeid, dat, volgens den heer Domis, Mintä-rägä, d. i. Ardjoenä
als boeteling, voorstelt, en daar tegenover twee beeiden , te zamen
op edn voetstuk, die hij voor Widodari’s houdt. Men zal voor-
zichtig handelen met zieh niet te zeer op deze meening te verla-
ten. Daarentegen is het onmiskenbaar dat deze overblijfselen in
karakter, en dus ook vermoedeljjk in ouderdom, het naast met
die van Soekoeh overeenkomen.
Een overblijfsel van geheel anderen aard, maar dat, voor zoover
ik de ligging kan nagaan, aan de noordwestelijke helling van het
m Java. I I . 1160. *) Wiselius MS.
3) Indisch Magazijn, 2e Twaalfstal, no. 11 en 12, bl. 150; vgl. Junghuhn, Java.
I I . 1161.
4) Zie boven bl. 104.
Ardjoenägebergte moet gezöcht worden, is de in 1870 nabij de
dessa Kasernen in het district Mädjäsari kidoel ontdekte waterlei-
ding, die, nadat de aarde uit hare bedding was weggeruimd, nog
zeer geschikt voor haar doel is bevonden. De geheele met zorg aan-
gelegde leiding heeft de lengte van ruim een paal. Zij is zoodanig in
de rots gegraven, dat zij in het algemeen van boven open lig t, doch
op 29 verschillende punten een deel der rots is blij ven staan, waar-
door boogsgewijs een kleine tunnel is geboord. Enkele van deze tun-
nels hebben eene lengte van twee of meer rijnlandsche roeden. Längs
den buitenwand zijn op sommige plaatsen tot versterking rollagen
aangebracht, deels van bekapte natuurlijke steenen, deels van de
bekende roode gebakken steenen van het Mädjäpahitsche tijd-
vak *).
Aleer wij nu tot de beschouwing der overblijfselen van de
oude hoofdstad Mädjäpahit zelve overgaan, wil ik nog op eenige
oudheden wjjzen die ten noorden en noordwesten van die plaats
in de residentie Soerabaja worden aan getroffen, gelijk de tot
dusver beschouwde ten zuiden en zuidwesten daarvan gelegen zijn.
In het Lamongansche district Lingkir liggen in het djatibosch
Kreka, dat tot het grondgebied der dessa Melati behoort, de
overblijfselen van een oude schans, Koeta Rosan geheeten. Zij
bestaan uit een ommuurd stuk grond, omstreeks { paal in het
Vierkant, en gelegen aan den rand van het dal waardoor de rivier
Kreka loopt. Een deel van den muur längs het dal is nog tot een
lioogte van den ä vier voet blij ven staan; overigens wordt het be-
loop slechts door puinhoopen aangewezen. Aan de zuidzijde zijn
nog de overblijfselen van een poort te onderkennen. Behalve aan
de dalzijde schijnt de muur door een gracht van zes voet breedte
omringd te zijn geweest, die men vermoedelijk eenmaal met water
uit de Kreka-rivier kon doen volloopen, wat thans echter onmo-
gelijk geworden is. De ringmuur was van op elkander gelegde
platte bergsteenen opgetrokken. Thans is dit geheele terrein met
dicht struikgewas begroeid en naar de meening der Javanen met
tal van geesten en spoken bevolkt. De overlevering wil, dat bij
l) Regeeringsverslag over 1870, bl. 70.