was echter op dat oogenblik geen genoegzame hoeveelheid peper
voor de lading der jonk te bekomen, en de reizigers, verplicht
hier eenige maandon te vertoeven, om het günstige seizoen voor
den verderen tocht naar China afte wachten, waren hunsondanks
getuigen van gewichtige gebeurtenissen. Toen zij namelijk twee
maanden in deze haven vertoefd hadden, kwam daar eene aan-
zienlijke vrouw, Njai Pombaja geheeten, als afgevaardigde van
den Pangeran van Demak aan zijn vazal den regent van Banten, om
hem aan te zeggen, dat hij zieh moest gereed maken om binnen
anderhalve maand naar Djapara op te komen, waar men zieh
tot een krjjgstocht tegen Pasoeroean in Java’s Oosthoek, dat nog
steeds in handen der Siwaieten was, toerustte. De Bantensche
vorst begaf zieh in persoon naar het schip dier vrouw en bracht
haar met groote staatsie over naar-zij n hof om door zjjne gemalin ont-
haald te worden. Mendez Pinto merkt bij deze gelegenheid te recht
op , dat op Java de gewichtigste onderhandelingen doorgaans aan
deftige en bejaarde vrouwen werden toevertrouwd. Njai Pombaja
vertrok weder, zoodra zij hare zending volbracht had, en de
vorst rustte zoo spoedig mogelijk een veertigtal vaartuigen uit,
beinand met 7000 koppen, waarbij zieh behalve Mendez Pinto
49 andere Portugeezen aansloten, die door hunne hulp aan den
vorst günstige voorwaarden voor hunnen handel hoopten te
erlangen.
Den vijfden Januari 1546 vertrok deze vloot van Banten en
bereikte in 14 dagen Djapara. Hier had de vorst van Demak,
volgens de geheel ongeloofelijke schatting van onzen schrijver, een
leger van 800,000 man en 1700 *) vaartuigen bijeen. De regent
van Panaroekan, welk landschap dus destijds aan Demak moet
zijn onderworpen geweest2) , had het bevel over de vloot; de regent
van Soenda was een der voornaamste legerhoofden. Maar de vorst
van Demak met al zijne rijksgrooten bevond zieh ook zelf bij
het leger.
Pasoeroean ligt op eenigen afstand van het strand aan eene
kleine rivier, die bij lagen waterstand wegens ondiepte en de
bank voor hären nauwen mond de gemeenschap met de reede
nauwelijks toelaat ’). Bemerkende dat zij voor grootere schepen
niet bevaarbaar was, liet de vlootvoogd de troepen aan land zetten
en alleen de kleinere vaartuigen tot aan de stad opvaren, om de
daar liggende prauwen in brand te steken. De belegeraars waren
twee dagen bezig met het opslaan van hun leger nabij de muren der
stad en het opwerpen van batterijen die zij met geschut beplantten.
De belegerden, hopende dat zij afgemat zouden zjjn door den zwaren
arbeid, drongen bij hun vorst aan om verlof tot het doen van een
uitval, en deze, verheugd over dit bewijs hunner vastberadenheid
in het verdedigen van hun geloof, koos uit de 70,000 man die
hij onder zijne bevelen had, een aantal van 12,000, die hij in
vier gelijke benden verdeelde, en richtte tot hen eene toespraak,
terwijl hij hen uit een gouden beker toedronk. Hierdoor steeg
de geestdrift tot den hoogsten graad en meest allen zalfden zieh met
minjak mandi ‘) , als bewijs dat zij zieh den dood wilden wijden.
Toen nu de nacht was gevallen, opende men vier poorten , en
uit ieder van deze stortte zieh eene der benden met de grootste
woede op de belegeraars. In minder dan een uur lagen 12,000 a)
Javanen verslagen, en het getal der gewonden was nog veel
grooter. Onderscheidene hoofden en grooten waren gevallen, de
regent van Soenda was in de vlucht door drie lanssteken gewond,
en de vorst van Demak zelf, door een werpspies getroffen, redde
te nauwernood al zwemmende zijn leven. Na het geheele vijandeljjke
leger in wanorde gebracht te hebben, trokken zieh de belegerden
bij het aanbreken van den dag met een verlies van 900
dooden en twee h drie duizend gekwetsten in de stad terug.
De vorst van Demak was woedend over het geleden verlies
en wierp de schuld op gebrek aan waakzaamheid van den regent
van Soenda. Nadat hij de gewonden had doen verzorgen en de
x) Die rivier wordt thans de Gembong, vaak ook de rivier van Pasoeroean genoemd;
van den naam llicandureh dien zij bij Pinto draagt, kan ik geen rekenschap geven,
even weinig als Valentijn dit kon, IV. I . 73. Het schijnt dat daarin de Maleische
woorden ik a n d o e r i , gedoornde visch, schuilen.
2) Ik lees m a n d i voor m u n d i. Minjak beteekent o l i e en mandi k r a c h t i g ,b . v.
van een genees- of toovermiddel. Het eigenlijk doel der zalving zal wellicht geweest
zijn zieh onkwetsbaar te maken.
3) Volgens een andere lezing 30,000.