kamfer aangevulde kist voorloopig in eene met aarde bevrachte jonk
begraven en op die wijze naar Demak overgebracht.
Zoodra de jonk met het lijk vertrokken was, gaf de regent
van Soenda bevel om het beleg op te breken en liet het geschut
en al den krijgsvoorraad inschepen; maar hoe stil en voorzichtig
dit ook geschiedde, het werd door de belegerden opgemerkt en 3000
hunner deden plotseling een wel beraamden uitval, die aan
duizenden hunner vijanden het leven of de vrijheid kostte, ter-
wijl de schepen met gewonden die op de reede lagen, door hen
aan de vlammen werden prijs gegeven. Het treurig overschot van
het mächtige leger keerde zonder verder verontrust te worden
over zee naar Demak terug, waar het bij eene monstering bleek,
dat 130,000 man gemist werden.
De dood van den Pangeran, die geen wettigen opvolger naliet,
noodzaakte nu de verzamelde grooten tot de keuze van een
nieuwen vorst over te gaan. Deze werd aan acht regenten opge-
dragen, doch na zeven dagen waren zij het nog niet eens geworden.
De krijgslieden, niet behoorlijk in teugel gehouden,
sloegen over tot baldadigheid en vielen op de ter reede liggende
vaartuigen aan, waarvan zij een honderdtal plunderden en uit-
moordden. De regent van Panaroekan, als vlootvoogd, liet daarop
tachtig der belhamels grijpen en op het strand ophangen. Doch
de stadvoogd Kjai Ansedah, meenende dat zijne rechten daar-
door geschonden waren, verzamelde eenige duizenden om zieh,
overviel het verbljjf van den- vlootvoogd en doodde een 40tal
zijner aanhangers. Maar nu koos het leger partij voor den regent
van Panaroekan; de Soldaten verlieten des nachts de schepen,
maakten Kjai Ansedah met al zijne aanhangers van kant, plunderden
de stad en staken haar op tien ä twaalf plaatsen in brand,
zoodat zij geheel een prooi der vlammen werd. Het aantal vermeide
huizen schat Mendez Pinto op 100,000, de schade op
hondeTd millioen dukaten, het verlies aan menschenlevens op
100,000 *), en wat, zoo mogelijk, nog onwaarschijnlijkerklinkt,
een even groot aantal der ingezetenen zouden in ketenen geklon-
*) Volgens eene andere lezing $00,000.
ken en weggevoerd zijn, om in verschillende gewesten als slaven
verkocht te worden.
De boofden van den opstand, voor geduchte straf vreezende
wanneer een nieuwe vorst zou gekozen zijn, wierpen zieh in de
schepen en onttrokken zieh door de vlucht aan het dreigendge-
vaar. Inmiddels togen de met de vorstenkeuze belaste grooten
naar Djapara, om hunne taak ongestoord te kunnen volvoeren,
en werden het eindelijk eens om de kroon aan te bieden aan
Pate Sidajoe, den opvolger van Pate Pondang als regent van
Soerabaja, eene keuze die zieh juist daardoor aanbeval, dat deze
niet tot de pretendenten behoorde. De regent van Panaroekan
toog naar Pisang manis '), waar Pate Sidajoe verblijf hield,
om hem af te halen, en aanstonds had deze 200,000 man bijeen,
die in 1500 vaartuigen werden ingescheept. Onder luide toe-
juichingen deed hij zijn intocht te Demak. Met den grootsten
spoed liet hij de stad weder opbouwen, en te gelijk liet hij allen
vatten die zieh aan hare verwoesting hadden schuldig gemaakt,
voor zoover zij zieh niet door de vlucht aan hunne rechtvaardige
straf onttrokken hadden. Het getal dergenen die nog gespietst
of met de schepen waarin zij zieh verborgen hadden, verbrand
werden, wordt door Mendez Pinto op 5000 begroot. De Portu-
geezen, den aanblik dier wreede straffen niet kunnende verdragen,
vroegen van den regent van Soenda verlof om naar Banten terug
te keeren, daar de günstige tijd voor de reis naar China was
aangebroken. De regent stond niet alleen hun verzoek to e , maar
vereerde aan ieder hunner 200 dukaten, terwijl hij er 300 schonk
aan de familien der Portugeezen die in zijnen dienst waren
gesneuveld. Spoedig daarop gingen zij naar China onder zeil.
Hunne verdere lotgevallen kunnen wij laten rüsten; want van
Java wordt in het vervolg van het verhaal niet meer gesproken.
Ziedaar het verhaal van Mendez Pinto, van een schrijver die
vroeger vrij algemeen voor geheel ongeloofwaardig werd gehouden
, maar dien men in den laatsten tijd gepoogd heeft in eer
te hersteilen. Heeft dit verhaal historischen grondslag of is het
*) Dit moet, duukt mij, de jniste schrijfwijze zijn van het Pissamman es van den Portu-
geeschen tekst. Eene dessa van dien naarn is mij echter niet bekend.