rende, den 31sten Mei te Tagal was gekomen, hield hijdaareen
samenkomst met de Raden van Indie, waarin, naar aanleiding van
hetgeen hij gezien en opgemerkt had, een aantal gewichtige be-
slissingen werden genomen. Yan het recht op de tolpoorten in
het Mataramsche rijk, door de Compagnie verworven, maakte hij
gebruik om, in het belang van hetbinnenlandsch verkeer enden
afvoer der producten naar de stranden, alle tollen in de boven-
landen geheel op te heffen, met uitzondering alleen van eene
hefEng van vier, zes of tien stuivers, naar gelang der soort,
van alle inlandsche geweven goederen die voor het eerst ten
verkoop naar de pasars gebracht werden, met dien verstände,
dat alle eenmaal vertolde en als zoodanig van een tjap voor-
ziene lijnwaden geheel vrij zouden kunnen vervoerd worden.
De strandregenten zouden in het vervolg de Compagnie als
hun Souverein te heschouwen hebben, aan haar opbrengen
wat zij vroeger aan den Soesoehoenan hadden opgebracht en ,
in plaats van het gewone hofbezoek op het Moeloed-feest, in
de maand October naar Batavia opkomen, om hulde aan de
Compagnie te bewijzen. Yoor de vermeerdering van de inkom-
sten der Compagnie werden de völgende maatregelen genomen.
Aan de stranden zouden de tollen en de inning daarvan door
verpachting in stand gehouden worden, in dier voege dat toi
zou geheven worden van alle naar boven gevoerde goederen
en bij den afvoer naar zee van alle ongetjapte lijnwaden en van
alle aard- en landvruchten niet voor levering aan de Compagnie
bestemd. Behalve deze tollen zouden ook de schahbandarijen der
strandgewesten in stand blijven en , evenals de van den Soesoehoenan
overgenomen vogelnestklippen en hefEng op den tabak
van Kadoe, met ingang van 1 Sept. 1746 voor rekening der
Compagnie verpacht worden. Bovendien rekende van Imhoff dat
de rijstproductie der nieuw verworven gewesten, op 18000 kojans
boven het voorr eigen behoefte gevorderde geschat, met voordeel
voor den landman en uitkeering van 30,000 rijksdaalders aan
de gezamenlijke regenten, nog eene winst van 120,000 ä. 150,000
rijksdaalders voor de Compagnie zou kunnen afwerpen. Later,
bij de komst van van Imhoff te Tjeribon, werden deze maatregelen
nog aangevuld door de overneming, tegen eene uitkeering
van 1800 rijksdaalders ’s jaars aan de prinsen, van de schah-
bandarij aldaar, zoodat ook deze in de algemeene verpachting der
schahbandarijen begrepen werd.
Gedurende zijn verblijf te Soerakarta had van Imhoff ook
overvloedige gelegenheid om bekend te worden met de chronische
kwaal van het Mataramsche hof, de oneenigheid tusschen de
leden van het vorstelijk geslacht. Yan de talrijke broeders
van Pakoe Boewänä zwierven er niet minder dan vijf buiten
de hoofdstad om, groote scharen volk tot zieh trekkende, het
land plunderende en brandschattende, en de peper en andere
producten vernielende die ten behoeve der levering aan de
Compagnie waren geplant, terwijl zoowel de vermaningen als
bedreigingen der Hooge Regeering onvermogend bleken om
hen tot reden te brengen. De gevaarlijkste der ontevredenen
was echter Pangeran Mangkoe Hegärä, zoon van den vroeger
onder denzelfden titel vermelden broeder des Soesoehoenans,
die naar Ceilon gebannen en daar overleden was '). Deze prins,
meer bekend onder den naam yan Raden Mas Said, wordt ons
geschilderd als een man van zeer krijgshaftigen en ondernemenden
aard, en was er in geslaagd, nevensandere landschappen, ook het
uitgestrekte en schoone district Soekäwati, dat thans nog de ooste-
lijke helft van het Soerakartasche rijk beslaat, onder zijne macht
te brengen. Mangkoe Boemi, een jongere broeder van den Soesoehoenan,
die ook al, tijdens de Chineesche onlusten, buiten
het hof omgezworven en bij de Compagnie hulp en steun gezöcht
had, maar op hare voorspraak door den Soesoehoenan
weder in genade was aangenomen, was door dien Yorst met
de herovering van Soekawati belast, en nadat hij daarin naar
wensch was geslaagd, zelf, oveenkomstig de door hem gestelde
voorwaarde, met het bestuur over dat gewest beleend. Later was
het echter den njksbestuurder gelukt den Soesoehoenan tot
intrekking dezer schenking te bewegen, waardoor natuurljjk
Mangkoe Boemi in de hoogste mate verbitterd was. Yan Iml)
Zie boven, bl. 449.
H.