scheen te zullen komen, liet de Adipati, waarschijnlijk door vrees
voor de overmacht van zjjn tegenstanders genöopt, zieh bewegen
om de aangeboden bemiddeling van den Soenan van Griri aan te
nemen. Diensvolgens kwam eene schikking tot stand, krachtens
welke de Adipati de suzereiniteit van Mataram zou erkennen,
maar met het gezag over al de oosteljjke gewesten zou bekleed
bljjven.
Het duurde echter niet lang of de Adipati voelde berouw
over dezen stap, en maakte zieh gereed om de vjjandelijkheden
te hernieuwen. Hij vereenigde zijne troepen met die van de
regenten van Madioen en Pänärägä en rukte tegen Mataram op.
Een bloedige krjjg was hiervan het gevolg, waarin de Senäpati,
half door sluwheid, half door geweld, ten slotte over al zjjne vjjanden
zegevierde. Nadat hij de aanrukkende vijanden had teruggedron-
gen, keerde hij het eerst zjjne wapenen tegen de nauw Verbünden
regenten van Pänärägä en Madioen. Sommige berichten
gewagen van een verraderljjke list, waarvan hij zieh bediende
om de samenwerking dier beide hoofden te breken. Hij zond
eene schoone vrouw van hoogen rang als afgevaardigde tqt den
regent van Madioen, om dien van zijne goede gezindheid te ver-
zekeren en den eerbied te betuigen dien zjjne strenge levenswijze
als boeteling hem inboezemde, maar tevens met den heimelijken
last om te trachten dien vorst in hare netten te verstrikken , en
dan van haren invloed gebruik te maken om hem van het verbond
af te trekken. Toen de Senäpati dus den regent van Madioen in
slaap had gewiegd, viel hjj onverwachts op dien van Pänärägä aan
en behaalde op hem eene gemakkeljjke overwinning, waarna hjj
zjjne wapenen zonder omwegen tegen Madioen keerde, den dalam
van den regent bestormde, hemzelven en zijn zoon tot de vlucht
noodzahkte en eene dochter die hjj achterliet tot vrouw nam. Ver-
volgens trok de Senäpati tegen Pasoeroean o p , waar de regent
het bevel over zijne troepen had opgedragen aan een dapper -officier
uit Balambangan afkomstig, Adipati Kaniten geheeten, die den
strijd tegen de overmacht een tjjd lang met günstig gevolg vol-
hield. Maar op zekeren dag ontmoette deze bjj eene verkenning
buiten de muren den Senäpati, die met zjjne ljjfwacht tot gelijk
doel was uitgetogen. De beide hoofden daagden elkander tot een
tweegevecht uit en het gelukte den Senäpati zjjn tegenstander met
zjjne lans te wonden en uit den zadel te werpen. Hjj hief daarop
Adipati Kaniten van den grond op en liet hem in schamele kleeding
op een kreupele merrie ‘) binden, om door een om zjjn hals
gehangen brief zijne schände aan zijn vorst te melden. Deregent
van Pasoeroean, zjjn legerhoofd in dien toestand van diepe ver-
nedering ziende, besloot zieh aan den Senäpati te onderwerpen
en zond hem ten teeken daarvan het afgehouwen hoofd van Adipati
Kaniten, dat hjj met gesmolten tin had laten volgieten.
Niet lang daarna onderwierp zieh ook de regent van Kediri,
met wien de Senäpati zoozeer was ingenomen, dat hjj hem zelfs
tot bevelhebber over zijne troepen aanstelde,in welke hoedanig-
heid hjj aan het Mataramsche rijk gewichtige diensten bewees
door het fnuiken van allen tegenstand die nog in vele der
westeljjke provincien aan ’s vorsten gezag werd geboden. Ook
Tjeribon werd genoodzaakt de suzereiniteit van Mataram te erkennen,
en wij vinden zelfs een bericht dat in 1599 de Panembahan
van dat gewest in persoon te Mataram kwam, om den oppervorst
hulde te bewjjzen 2). Door de veroveringen van Senäpati Balek
— dit is de titel dien de gewezen regent als krjjgoverste voerde —
werd dus het gebied van den vorst van Mataram, dat zieh oost-
waarts uitstrekte tot aan het Tengersche gebergte, de grens
tegen het gebied van Balambangan, westwaarts bevestigd tot
aan de Tji Taroem, waar het rijk van Banten een aanvang nam.
Inmiddels waren nog onderscheiden malen oproeren te bedwingen
geweest; maar steeds bleef de Mataramsche vorst door zjjn gewoon
geluk vergezeld. In 1587 verbonden zieh de Oost-Javanen met
Padjang. De legerscharen van Mataram leverden hun slag en
behaalden een schitterende overwinning, maar ten koste van het
leven van hun aanvoerder, Senäpati Balek, die zoovele over-
winningen in zjjns meesters dienst behaald had. In hetvolgende
jaar werd Demak, dat tegen Mataram in opstand was gekomen,
*) Slechts het geringste volk zat op Java een merrie als rijdier gebruiken. Vgl. D.
1 , blz. 586.
s) Roorda v. Bysinga, Handboek, I I I , 1. 476.