peren Gillespie en door Baffles in persoon vergezeld, in de eerste
plaats tegen Jogjakarta op, dat in naam door ruim 8000 man verde-
digd werd. Hieronder waren echter de troepen van den Kroon-
prins en zjjne aanhangers, die inderdaad de Engelschen begun-
stigden, en veel ongedisciplineerd dessa-volk, zoodat het aantal
dergenen die werkelijk tegenstand boden, nog geen 1200 man
bedroeg. Na vooraf uit het fort bescboten te zjjn, werd de kra-
ton den 20sten Juni 1812 bestormd, en na eene zwakke verde-
diging, waarbij de Kroonprins en de zijnen zieh geheel lijdeljjk
hielden, met niet noemenswaardig verlies veroverd. Al de schatten
door den Sultan verzameld en op 750,000 Spaansche mat-
ten in geld en kostbaarheden geschat, vielen als krijgsbuit in
banden der Engelsche troepen. Bij proclamatie van 28 Juni
werd Sultan Sepoeh van den troon vervallen verklaard en naar
Poelo Pinang verbannen, en de Kroonprins werd onder den
titel van Sultan Amangkoe Boewänä III in het verloren gezag
bersteld.
Zoodra Baffles op de zaken van Jogjakarta voorloopig orde
had gesteld, begaf bij zieh naar Soerakarta, waar hij, toegerust
met de bewijzen van des Soesoehoenans verraderlijke handelingen,
die in den veroverden kraton gevonden waren, dien vorst zooda-
nig in de engte bracht, dat hij toestemde in al de harde voor-
waarden waaronder de Engelsche Landvoogd zieh alleen wilde
verbinden, hem den troon te laten hehouden. Nieuwe contrac-
ten werden den l*ten Augustus met den Sultan, den 4d™ met
den Soesoehoenan gesloten. De macht die daarbij aan de vorsten
werd overgelaten, was zoo gering, dat men van dat oogenblik
af het Europeesch gezag als meester van geheel Java mag
heschouwen. Beide vorsten werden verplicht hunne troepenmacht
tot de sterkte eener bloote lijfwacht in te krimpen en al hunne
verdedigingsmiddelen in handen der Engelschen te stellen. Jogjakarta
moest zijn deel van Kadoe en Patjitan, benevens Dja-
pan, Djipang en Grobogan, Soerakarta het andere deel van
Kadoe en Paijitan, Blorä en Wiräsäbä afstaan, zoodat nu de
reeds door Daendels bedongen, maar onuitgevoerd gebleven
afstand van grondgebied, ofschoon met eenige wijziging en zonder
de vroeger toegekende vergoeding, werkelijk zijn beslag kreeg. De
inkomsten der pasars en tolpoorten werden door den Sultan tegen
eene jaarljjksche uitkeering van 100,000 Spaansche matten afge-
staan, terwijl de afstand dierzelfde middelen door den Soesoehoenan ,
in hoofdzaak reeds in het vorige contract bedongen, zoowel als de
uitkeering aan hem van 120,000 Spaansche matten, bevestigd werd.
Yoorts erlangden de Engelsehen in beide rijken den afstand der
Vogelnestklippen en der djatibosschen en het uitsluitend recht tot
verkoop van opium, welk laatste trouwens Speelman reeds in
1677 van den Soesoehoenan voor de Compagnie verworven had‘).
Daarentegen werd aan alle verplichte en onevenredig betaalde leve-
rantien aan het Gouvernement een einde gemaakt. De jurisdictie der
Vorsten werd strikt beperkt tot de Javanen in hun gebied;
pijniging, verminkende straffen, het laten vechten van misdadi-
gers met tijgers, werden afgeschaft; en onder vele andere bepa-
lingen die het toezicht der Europeesche gezagvoerders op de
politie, het onderhoud der communicatie- en verdedigingsmiddelen
en de keuze der rijksbestuurders verzekerden, moesten de
Vorsten ook de opperheerschappij der Britten over geheel Java
en hun recht om zieh, waar zij dit noodzakelijk achtten, steeds
in de zaken van hun bestuur te mengen, onvoorwaardelijk erkennen
2). En alsof dit alles nog niet genoeg was, besloot
Baffles ook in Jogjakarta een van den Sultan onafhankelijken
prins nevens hem te plaatsen, op soortgelijken voet als de Compagnie
prins Mangkoe Negärä naast den Soesoehoenan had gesteld.
Nata Koesoema werd daartoe verkoren en tevens op deze
wijze voor zijne diensten beloond. De Sultan werd verplicht hem
vierduizend tjatjah’s 3) land af te staan, terwijl hij daarentegen
het landschap Selo of Seselo terug ontving, waarop hij hoogen
prijs stelde, omdat daarop de graven van vele zijner voorouders
lagen. De dus verheven prins ontving den titel van Pangeran
Pakoe Alam en van het Gouvernement, tegen de verplichting om te
’) De Jonge VII. 168; Baud in Bijdr. t. d. I. T. L. en Vk. I. 95
3) Het contract met Jogjakarta is te vinden bij Nahnvs, Verzam. v. offic. rappor-
ten, I. 125; dat met Soerakarta in Jav. tekst bij Roorda, Javaansche brieven, berichten
enz., n°. I. 8) Zie over dit woord bl. 452, noot.