was hiermede nog niet tevreden; ook haar eohtgenoot stond haar
in den weg, en zij handelde in het geheim inet van Imhoff
over zijne onttrooning, bewerende dat zijne onnoozelheid heip
tot de regeering onbekwaam maakte. Yan Imhoff liet de echtge-
nooten te Batavia voor zieh komen, en vond termen om het
verzoek der ßatoe , dat ook door den gezaghebber te Banten
Falck ondersteund werd, in te willigen. De arme vorst werd in 1749
naar Amboina gezonden, waar hij niet lang daarna overleed.
De Ratoe werd nu voorloopig tot regentes verklaard en als
zoodanig door de bevolking erkend, doch de willekeurige han-
delingen waaraan zij en haar gunsteling Pangeran Scharif zieh
schuldig maakten, deden weihaast de Bantenners tot oproer over-
slaan. Er werd nu hevig en met afwisselende kansen gestreden,
totdat de Gouverneur Generaal Mossel, de Ratoe als de wäre
oorzaak der onlusten erkennende, in 1750 troepen zond die haar
versloegen en oplichtten. Aan die vorstin werd het eiland Edam
ter woonplaats aangewezen, waar zij het overige harer dagen in
eenzaamheid sleet, en Pangeran Scharif werd naar Banda gebannen.
De kommandeur Falck belegde nu eene vergadering van de
overgehleven prinsen van den bloede en rijksgrooten, in welke
beslist werd dat de kroon zou worden opgedragen aan Pangeran
Arja Adi Santika, jongeren broeder van den naar Amboina gebannen
Sultan Zeinoe’l-Arifin. Deze aanvaardde de regeering,
onder voorwaarde dat zijn naar Ceilon verbannen neef, Pangeran
Goesti, uit de ballingschap teruggeroepen en weder als kroonprins
zou erkend worden, en dat het hem te allen tijde vrij zou
staan, wanneer hem de last der regeering te zwaar drukte, haar
aan dezen over te dragen. De nieuwe vorst nam den naam aan
van Sultan Aboe’I-Maäli Mohammed Wagioe’l-Halimin, en sloot
een contract met de Compagnie, waarbij hij het eerst uitdrukkelijk
erkende zijn rijk van haar in leen te hebben en de Lampongsche
districten op Sumatra aan haar afstond ’) , ofschoon dit in den
toestand dier gewesten slechts weinig verandering schijnt gebracht
te hebben.
>) De ttovere van Breugel. 318 ; Meinsma, I . 152.
Maar de opstand was hiermede op verre niet geeindigd; slechts
waren de rollen verwisseld, daar nu zij als muitelingen beschouwd
werden, die het rooven en plünderen in naam der Ratoe voort-
zetten en hare loslating eischten. Een hoop dezer plunderaars
viel in het gebied der Compagnie en verbrandde de suikermolens
tot onder de muren van Batavia. De burgers kwamen in het geweer
en betrokken de wacht, en tot tweemaal werden de opstande-
lingen geslagen en op de vlucht gedreven. Niet gelukkiger slaagden
zij in de poging om Banten in te sluiten; want de belegerden ,
die over zee hulp uit het vaderland ontvangen hadden, deden
een uitval en behaalden een volkomen overwinning. Nu werden
de verschansingen van den vijand aangetast, zijne dorpen ver-
brand, zijn geschut veroverd. Het langst verdedigde zieh een
priester, Kjahi Tapa geheeten, die zieh met 400 man op een
berg teruggetrokken en daar verschanst had. De wel geslaagde
bestorming dezer sterkte deed eindelijk de muiters uiteenstuiven,
en spoedig waren de laatste vonken van den opstand uitgedoofd.
Omstreeks dezen tijd gaf de pas opgetreden Sultan Aboe’I-
Maäli gevolg aan het voornemen, dat hij reeds bij den aanvang
zijner regeering schijnt gekoesterd te hebben, om het bewind
aan zijn neef Pangeran Goesti over te dragen. Deze aanvaardde
de kroon in 1753 onder den naam van Aboe’n-Natsr Mohammed
Arif Zeinoe’l-Aschekin, bevestigde bij een nieuw contract met
de Compagnie de erkenning harer suzereiniteit, en verbond zieh
tot de betaling der door haar in 1750 en 1753 gemaakte oor-
logskosten *). In 1758 liet hij het lijk van den Sultan zijnvader
van Amboina naar Banten vervoeren en met groote staatsie begra-
ven. Zijn oom, die te zijnen behoeve van de regeering had afstand
gedaan, overleed in 1760.
De Compagnie had haar doel bereikt. De algemeene vrede op
Java was hersteld; het gebied, door vroegere inspanning verwor-
ven, had zij ongeschonden behouden; hare gevaarlijkste vijanden
had zij door de toepassing van den regel „divide et impera“
schier machteloos gemaakt; de wijze waarop de splitsing van
*) De Rovere van Breugel. 118, 126.
n.