te Samarang zoowel aan dat lichaam als aan hun vorst trouw
en gehoorzaamheid zweren, onder verklaring, dat zij, in geval
van tweestrijd, aan de bevelen der Compagnie den voorrang
boven die van den Soesoeboenan zouden toekennen. Yoorts werd
bet gebied der Compagnie, als bevestiging en uitbreiding van
vroegeren afstand, in dier voege geregeld, dat aan baar behooren
zou: geheel Madoera, — de gebeele Oostboek van Java ten oosten
van eene lijn over Pasoeroean van het noorder- naar het zuider-
strand getrokken, — eene strook van 600 roeden längs het strand
der zee en längs den oever van alle in zee uitloopende rivieren
op en rondom geheel Java, — Soerabaja met alle daaraan onder-
hoorige regentschappen en districten, — de districten Bembang en
Djapara met de daarin gelegen houtbosschen, — Samarang en on-
derhoorigheden, reeds bij de overeenkomsten van 1678 en 1705
aan de Compagnie afgestaan, maar thans met dien verstände aan
haar toegekend, dat ook de inkomsten van den handel *) der zeeplaat-
sen Samarang, Kali Gawe, Torbaja en Goemoelak, die tot dusverre
in naam van den Soesoehoenan geheven waren, aan haar zouden körnen
j terwijl eindelijk de Tji Losari als de grens tussohen Mataram
en het Compagnie’s gebied bleef gehandhaafd. Om Tjakra-ning-
Bat tevreden te stellen werd bepaald, dat zijn zoon regent van
Sidajoe zou bljjven en dat regentschap steeds aan een lid zijner
familie zou worden gegeven, met dien verstände dat, zoo de
regent van Sidajoe tot het gezag over Madoera geroepen werd,
steeds een ander lid der familie over Sidajoe zou gesteld worden.
De voornaamste der overige bepalingen hebben betrekking tot
de leveringen van rijst, katjang, katoenen garens, peper, indigo
en hout aan den Soesoehoenan opgelegd, tot de bevestiging van
het handelsmonopolie der Compagnie, tot het onderhoud van het
Nederlandsch garnizoen ter hoofdstad, waarvoor de Soesoehoenan,
behalve de in zes jaren af te betalen achterstallige gelden t
13,200 realen in de maand zou voldoen, en tot den afstand van
i) In het contraot heeten deze Schahbandarijen, van S c h a h b a n d a r , havenmeester.
Goemoelak, thans met meer te vinden, is op oude kaarten de naam eener rivier en
desa tuasonen Torbaja en de rivier van Demak. De rivier van Goemoelak schijnt de-
zelfde te zyn die op Junghuhn’s kaart Kali Kondang heet.
het recht van muntslag aan de Compagnie. Ten slotte werden
alle oörlogskosten aan den Soesoehoenan kwijt gescholden, zoo-
lang hij zieh aan de voorwaarden van het traktaat getrouwelijk
zou houden l). Na de sluiting dezer overeenkomst bracht de Soesoehoenan
in 1744 den zetel van zijn rijk van het hem zoo nood-
lottig geworden Kartasoera over naar Sälä, dat nu den naam
ontving van Soerakarta Adi-ning-ßat, en nog heden aan zijne
afstammelingen tot verblijfplaats strekt.
Maar de vredeskelk werd der Compagnie weder van de lippen
gestooten, toen zij dacht zieh aan een dronk daaruit te laven.
Yele prinsen waren met hare beschikkingen ontevreden, maar
niemand meer dan Tjakra-ning-Bat, die zieh geheel zag teleur-
gesteld in zijne hoop om belangrijke bezittingen op Java te verwerten,
en wiens troepen de gewesten die hij veroverd had, nog
bezet hielden. Hij weigerde die te ontruimen en eischte voor
zieh Blora, Djipang en Lamongan, de inkomsten der havens
van Gresik, Toeban en Sidajoe, Soerabaja als regentschap voor
zijn zoon, en den titel van Panembahan. En toen de Begeering
van de meeste dezer voorstellen niet hooren wilde, begon hij
dadelijk zieh ten strijde uit te rüsten, wierf Balineesche hulp-
benden aan en trachtte de regenten van Soemenep, Pamakasan
en Soerabaja te bewegen, om zieh met hem tegen de Compagnie
te vereenigen , in welke poging hij zieh echter deerlijk zag teleur-
gesteld ■). Desniettemin bleven de pogingen van den Commissaris
Yerijssel en van twee opzettelijk tot hem gezonden afgevaardigden
om hem tot reden te brengen, volkomen vruchteloos; hij scheen
zieh vast te hebben voorgenomen öf de overwonnen gewesten
te behouden, öf alles te verliezen.
Men vernam nu weldra dat Tjakra-ning-Bat de rebellen in
Malang en Pasoeroean ondersteunde, die, schoon meermalen ge-
slagen, in hun verzet bleven volharden; dat hij Djipang, Sidajoe
en vooral het eiland Menari, dat den ingang van straat Madoera
) Zie het traktaat in Byiir. t. d. I. T. L. en Vk. I. 292, en bij de Jonge, IX.
434. Het is tot heden het laatste stuk der voortreffeljjke verzameling door laatstge-
noemden sohrijver uit het Archief der Compagnie bij een gebracht.