wij der d was. Ook het stilzwijgen der Babads schijnt voor hoo-
gen ouderdom te pleiten, en niet minder het zuivere, onver-
mengde karakter van het Bhoeddhisme dat ons in de bouw-
vallen en beeid werken dezer tempels te gemoet treedt; wantde
vreemde elementen die het Javaansche Boeddhisme in zieh heeft
opgenomen, zijn zeker niet onmiddellijk bij zijn optreden, maar
in den loop der eeuwen daarmede vermengd geraakt. Er is niets
onwaarschijnlijks in de meening van den heer Brumund, dat de
bouw van Bärä Boedoer en Tj. Moendoet tot de negende, mis-
schien zelfs tot de achtste eeuw onzer tijdrekening opklimt.
Ik ben afkeerig van gewaagde gissingen, en heb daarom
nauwelijks den moed van een vermoeden te gewagen dat
eigenlijk elken bepaalden steun in bekende feiten mist. Ik
spreek er dus alleen van als een vingerwijzing voor nader on-
derzoek. In de vroeger reeds vermelde opschriften op een beeid
van den Boeddhistischen priestervorst Mandjoe-sri ‘) , wordt eene
stad vermeld die den naam droeg van Djinaläja, d. i. Djina’s-
oord of Boeddha’s-oord. Yan deze stad is overigens niets bekend.
Kan zij ook de hoofdplaats geweest zijn der stichters van Bärä
Boedoer ? Kan wellicht in de zevende eeuw of nog vroeger eene
kolonie van Boeddhisten, uit Hindostan afkomstig, zieh opMid-
den-Java hebben nedergezet en er eene stad en njk hebben ge-
sticht, dat later zijne macht en luister in de stichting van Bärä
Boedoer openbaarde ? Kan de naam Aditjawarman, dien wij in de
bedoelde inscripties, gelijk ook in een paar op Sumatra gevondene,
aantreffen 2) , de naam van een of meer der Boeddhistische vor-
sten van dat njk zijn geweest? Men zou dan moeten aannemen
dat bij de komst der nieuwe kolonie nog geene Hindoe’s in
Midden-Java gevestigd waren, zoodat de Boeddhisten er zieh
vnjelijk konden ontwikkelen. Werkelijk schijnt Oost-Java altijd
de hoofdzetel der Siwai'etische Hindoevorsten geweest te zijn;
schier alle historische overleveringen der Javanen staan met de
Oost-Javaansche rijkszetels Dähä, Djanggälä en Mädjäpahit in
1) Boven blz. 27.
2) Zie daarover blz. 26.
verband. Echter zou men zieh moeten voorstellen, dat het rijk
van Djinaläja langzamerhand door de zieh uitbreidende macht
der Siwai'eten omklemd werd, die weldra op het Dieng-plateau
eenoord der bedevaart stichtten, dat met Bärä Boedoer kon wed-
ljveren. Men kan zieh bezwaarlijk voprstellen dat de hotsing der
beide partijen geheel zonder strijd zal geweest zijn, maar toch
moet spoedig verbroedering hebben plaats gegrepen, die tot die
vermenging van Siwaisme en Boeddhisme leidde, waarvan vele
jongpre Javaansche monumenten de sporen vertoonen. Daar de
bedoelde inscripties het jaartal 1265 dragen, zou Djinaläja nog
in 1343 onzer tijdrekening als afzonderlijk rijk moeten bestaan
hebben; maar zeker zal het zieh dan toch kort daarna in het
groote Hindoerijk van Mädjäpahit hebben opgelost '). Yoor de
beoordeeling dezer gissing is het jammer dat de herkomst van
het beeid van Mandjoe-sri volstrekt onbekend en waarschijnlijk
wel niet meer op te sporen is.
Het is merkwaardig dat de Boeddhistische rui'nen van Kadoe
grootendeels als door een cordon van Siwai'etische overblijfselen
zijn ingesloten. Die van den Dieng, Sendärä en Soembing, die
Kadoe ten westen begrenzen, ieerden wij reeds kennen. In het
Samarangsche regentschap Kendal, dat zieh längs de noordzijde
van Kadoe uitstrekt, zijn wel is waar geene tjandi’s meer ge-
vonden, maar des te meer dessa-namen, overleveringen en beeiden
opgespoord, die op het vroeger aanzijn van zulke monumenten
wijzen 2). In het regentschap Salatiga, dat zieh längs
de oostzijde van Kadoe uitstrekt, ligt een groep van tjandi’s
boven de dessa Banjoe Koening, aan de helling van den zuid-
oostelijken hoogsten top van den Oengaran, den Goenong Soe-
mä-wänä 3). De tjandi’s lagen op opvolgende terrassen; en op
b Om mijne .gissing' zeer aannemelijk te maken zou ik slechts Lassen’s lezing
en vertaling der bedoelde inscripties (Ind. Alterthumsk. IV. 464) tot de mijne moeten
maken. Zij verdraagt zieh echter minder gemakkelijk met de latere verklaringen
van Friedrich in Zeitsehr. d. D. M. Ges. XVIII. 498, en Cohen Stuart, Bijdr. t d.
I . T. L. en Vk. 3e Vr. V I II . 34.
2) Brumund in Verh. v. h . Bat. Gen. XXXIII, 144 vv.
3) Raffles, Java, I I . 55. Domis in Verh. v. h. Bat. Gen. X. 124. Brumund aid.
XXXIII. 147. Junghuhn in T. v. N. I, VI. 2. 357; Java. I I . 330, 343. Lee-
mans, Boro Boedoer, 419.