zieh met den gevluchten Troena Djaja in yerbinding te stellen
en schatting te heffen van de omliggende gewesten. Terwijl
de Soesoehoenan rüstig en onverschillig te Soerabaja achterbleef,
trok Poleman den 8sten Juni zuidwaarts om de paggers der
Makassaren aan te tasten. De vijand verdedigde zieh met wan-
hopigen moed, en ofschoon hij achtereenvolgens uit verschillende
Stellingen verdreven werd, moest men deze voordeelen koopen
door den dood van vele dappere officieren en mansebappen en van
den getrouwen Balineeschen Toemenggoeng Djaja Lalana. Nog hieven
de Makassaren in hunne laatste en sterkste Stelling bij Kapar ')
stand houden, toen Poleman zelf door heete koortsen werd aan-
getast, waarvan hij spoedig het slachtoffer werd. Kapitein van
Vliet, die hem in het bevel opvolgde, trachtte door onderhandelingen
met de Makassaren tijd te winnen, in afwachting van versterking.
De Hooge Regeering had Aroe Palakka, uit vrees voor het
nitbreken van den oorlog met Banten, nog altjjd te Batavia op-
gehouden. De ongunstige berichten van Oost-Java maakten eindelijk
een einde aan hare weifeling, en den 15den Juli verliet
eene aanzienlijke versterking de reede van Batavia, waarbij
zieh ook die Soppengsche prins met een talrijk gevolg van
Boegineesche vorsten en grooten bevond. Aan het hoofd stond
de ons reeds bekende Couper, die, in het laatst van Augustus
in het hoofdkwartier van van Yliet gekomen, het opperbevel van
hem overnam, en nadat alle pogingen tot onderhandelingen met
Kraeng Gulesoeng op zijne trouweloosheid waren afgesprongen,
eindeljjk den 8sten September tot den aanval op Kapar besloot.
De plaats werd vijf weken lang onder gedurige gevechten belegerd
en eindelijk den 218ten October met groot verlies van
menschenlevens stormenderhand genomen. Aroe Palakka was
overal de eerste in den strijd; de Soesoehoenan en zijne mantri’s
gedroegen zieh alsof hij hun niet aanging.
2) Het Cappar der oude berichten moet niet verward worden met het Keper onzer
tegenwoordige kaarten, een weinig ten W. van Porong. Volgens Valentijns kaarten
althans moet men Kapar of Kakapar ten Z. van Banggil zoeken. Intusschen is het
moeielijk zieh voor dit terrein op de oude kaarten te orienteeren. Vgl. nog de Jonge
V II. XCV en 265.
Couper splitste thans zijne macht in drie afdeelingen, om
Troena Djaja op te zoeken, die met het overschot zijner aan-
hangers ergens in het hoogland van Ngantang ') moest verscholen
liggen. Te Batoe ontving hij de onderwerping van het grootste
deel der Makassaren, die hij onder konvooi naar Soerabaja op-
zond. De overigen hadden zieh bij Troena Djaja gevoegd. Deze
werd kort daarna ontdekt in een schier onneembare Stelling, die
echter na dapperen weerstand werd veroverd, doch aan den
hoofdmuiteling gelukte het andermaal te ontsnappen. Doorzware
stortregens, ziekte en gebrek werd Couper genoodzaakt de verdere
vervolging te staken. Maar nu nam de Soesoehoenan de zaak in han-
den en gelastte den Amboneeschen kapitein Jonker, die hem als
kommandant zijner lijfwacht was toegevoegd, met drie compagnien
zjjner landslieden Troena Djaja te gaan vatten, die naar een
schier ongenaakbare bergspits ten noorden van den Keloet was
gevlucht. Jonker bezette nu alle daarheen leidende paden, zoodat
Troena Djaja, wien elke uitweg was afgesneden, zieh eindelijk
den 2 7 s t e n December 1679 op genade of ongenade aanhemover-
gaf. Couper wilde Troena Djaja voor een krijgsraad brengen;
doch de Soesoehoenan kon het verlangen niet weerstaan zieh in
het gezicht van zijn gevallen vijand te verlustigen. Hij liet hem
voor zieh komen en hield zieh eerst alsof hij hem vergiffenis
schenken en zelfs weder tot regent van Madoera verheffen wilde.
Doch toen hij hem den 2 d e n Januari 1680 andermaal voor zieh had
ontboden, duwde hij hem plotseling met eigen hand de kris in
het lijf, waarna hij door de dolksteken der aanwezige mantri’s
werd afgemaakt 3). Zoo betoonde zieh Amangkoe-Bat H , die zijn
vader in zijne uitspattingen niets toegaf, ook in zijne bloeddor-
stige wraakzucht Tagal Wangi’s waardigen zoon.
Nadat ook het overschot der Makassaren vervolgd, achterhaald
en over de kling gejaagd was, keerde Aroe Palakka in Februari
naar zijn rijk terug, vol schaamte over zijne plunderzieke volge-
*) Zie D. I , bl. 69, 99, en boven, bl. 113.
s) Couper bij de Jonge, V II. 295. Vgl. het sterk geklenrde inlandsch verhaal bij
Crawfnrd, I I , 349. Jonker heet daar ten onrechte »een Hollandach officier», en van
de aanwezigheid van Hollandsche officieren bij den moord spreekt Couper even weinig
als van het verslinden van het hart.