gen; maar toen in 1669 het gezantschap achterwege bleef, werden
onverwachts de havens op nieuw gesloten, en eerst weder
geopend toen de Jongh met een aanzienlijk geschenk de hofreis
aanvaard had, die hij echter, wegens onlusten in Mataram uit-
gebroken, niet verder dan tot Samarang kon volbrengen.
Werd de politiek van Amangkoe-Rat door zijne luimen gere-
geerd, erger was het dat zijne woeste opwellingen van toorn
zoo gevaarlijk waren, dat niemand in zijne omgeving een oogen-
blik van zijn leven zeker was. In 1659 werd weder een vree-
selijk moordtooneel door hem aangericht. Amangkoe-Rat had nog
bij het leven zijns vaders de dochter van zijns ooms zoon, den
regent van Soerabaja, gehuwd en bij haar vijf zonen verwekt,
waaronder. de bestemde troonsopvolger. Deze laatste had liefde
opgevat voor eene Soerabajasche schoone, die, onder hetopzicht
van een ouden mantri, voor den harem van Amangkoe-Rat zel-
ven werd opgevoed. Toen nu de kroonprins, door de tusschen-
komst van zjjn grootvader, die den mantri met ryke geschenken
omkocht, heimelijk de hand van dit meisje verworven had, kende
de woede van Amangkoe-Rat geene palen. Hij liet den regent van
Soerabaja met vrouw, kinderen en kleinkinderen van kant ma-
ken en verbände zijn zoon van het hof, na hem eerst gedwon-
gen te hebben, de vrouw die hij gehuwd had, in zijne tegen-
woordigheid met eigen hand te doorsteken ’).
Deze moord was het voorspel van eene menigte andere; ieder
Wien de vaak redelooze verdenking des Sultans trof, werd zon-
der eemg onderzoek opgeofferd. Zoowel de regent van Samarang
als die van Pati werden op zijn last van kant gemaakt, entoen
m 1667 eene zijner vrouwen stierf, die hij bijzonder begunstigd
had, liet hij, oin getuigenis van zijne smart af te leggen, honderd
I | | Kaffles, Java I I . 175; Crawfurd I I . 335; Hageman Handleiding I . 1 3 2 , en
• . ' ' ® / k - L 178‘ In ieder vaQ deze verhalen zijn de omstandigheden
P a n S T p ' f ! * r Se™ Ta“ S° erabaja> 8ch00n door « Hageman
Pangeran Pekih genaamd, k a n , dnnkt m ij, onmogelijk dezelfde zijn, die bl. 315 en
S a Im “ v ’ “ ° “ f “ ik Verzuimd heb Troeger «P merken, dathijeven-'
Ten zoo' 7 Z‘JnTT • 257 Terme,lie PandJ i Wiri ä K räm ä , maar misschicn'
een zoon van dezen He t ja a r waarin de moord plaats h a d , en waaromtrent Hageman
de Io n v i s ! Terkeerde’ 1Cert ” en ke“ nen Bit den brief ran Ma^ « y k e r Lij
andere vrouwen den hongerdood sterven; terwijl hij daarna door
het gansche land schoone vrouwen zoeken en tot zieh brengen
liet, om te zien of hij ook eene kon vinden die op de overledene
geleek. Doch er is geen einde aan de wandaden en buitensporig-
heden die aan dit monster worden toegeschreven. Nog eön staaltje
möge genoeg zijn. De regent van Djapara, die zieh lang aan
vreeselijke knevelarij had schuldig gemaakt, had zieh weten staande
te houden door den invloed zijner dochter, die hij den Sultan als
bijzit gegeven had. Eindelijk viel hij in ongenade, omdat hij de
van hem gevorderde schatting niet kon opbrengen, en werd hij
ontzet en van zijn goederen beroofd. Doch in 1672 liet de Sultan
hem voor zieh komen, schonk hem zijne titels en goederen terug
en verhief hem zelfs tot regent van Madioen. De nieuw benoemde
waande zieh op het toppunt der vorstelijke gunst, maar des na-
middags werd hij weder voor den Soesoehoenan geroepen, die
spottenderwijze uitriep: „de Toemenggoeng van Madioen is toch
een groot man,“ en onmiddellijk daarop aan zijn gevolg den last
gaf hem te krissen, terwijl nog dienzelfden avond de lijken van
zijne gansche maagschap, zelfs de bijzit van den Soesoehoenan
niet uitgezonderd, de rivier afdreven.
M a a r w a s h e t h o o g s t e g e n o t v o o r d e z e n d w in g e l a n d z ijn e o n -
d e r d a n e n t e k w e l l e n e n h u n b lo e d t e z i e n v l o e i e n , w ij k u n n e n
n a u w e l i jk s tw i j f e le n d a t w ij d a a r i n d e S ym p tom e n h e b b e n t e e r k e n n e n
d i e r a f g r i j s e l i jk s t e a l l e r z i e k t e n , w a a r a a n m e n d e n n a am v a n
„ K e i z e r s w a a n z i n “ h e e f t g e g e v e n , w a n n e e r w ij h em o o k h e t g e b o d
z i e n u i t v a a r d i g e n , d a t i e d e r z i jn e r o n d e r d a n e n tw e e v r o u w e n
m o e s t o n d e r h o u d e n , v a n w e l k e s t e e d s e e n e t o t z ijn e b e s c h ik k in g
z o u b l i j v e n , o f w a n n e e r w ij h em d e s l a c h t in g z i jn e r h o v e l in g e n
z i e n a fw i s s e l e n m e t h e t b o t v i e r e n a a n e e n e h a r t s t o c h t e l i j k e lie f -
h e b b e r i j v o o r h a n e n g e v e c h t e n e n v l i e g e r o p l a t e n , om h em e in d e l i jk
t e z i e n v e r v a l l e n t o t e e n g r a a d v a n s to m p z i n n i g h e i d , w a a r i n h i j ,
t e rw i j l z ijn r i jk h em a l s o n d e r d e v o e t e n w e g z o n b , i n z ijn
u i t g e b r e i d e n k r a t o n r o n d d o o ld e a l s h o e d e r v a n e e n ig e g e i t e n .
D a t z u l k e e n e r e g e e r i n g , i n w e e rw i l d e r o n v e r s c h i l l ig h e id v a n d e n
a a n v e r d r u k k i n g g e w o n e n k l e i n e n m a n , z ie h b i t t e r e v i j a n d e n g e m
a a k t e n d e k i e m e n v a n m i s n o e g e n e n v e r z e t r i jk e l i j k g e s t r o o id