de hofplaats veroverd en bezet. De Soesoehoenan, voor de poort
gekomen, hief met al zijne mantri’s de handen ten hemel, terwijl
de Opperpriester een dankgebed uitsprak. De stad en kraton
verkeerden in een staat van treurig verval. De huizen waren
bouwvallig, de vijvers begroeid, de tuinen in wildernissen ver-
anderd. Maar reeds was, naar der Javanen gewoonte om de
plaatsen waar hun het ongeluk getroffen heeft, als van siechte
voorbeduiding te ontwijken, tot het bouwen eener nieuwe hoofd-
stad besloten, en de keuze daarvoor gevestigd op het reeds vermelde
Wänäkertä, zeven palen ten westen van het tegenwoor-
dige Soerakarta gelegen, en bij deze gelegenheid tot Kartasoera ‘)
herdoöpt.
Intusschen was Pangeran Poeger naar Bagelen gevlucht, waar
bij zijne verstrooide aanhangers herzamelde en zieh met het
overschot der bende van Kadjoran versterkte. Eene epidemische
ziekte, die de troepen van Couper en van den Soesoehoenan
vreeseljjk teisterde en hen dwong naar Wänäkertä de wijk te
nemen, van waar Couper in Maart 1681 zelf naar Samarang op-
brak, gaf aan de opstandelingen den tijd om zieh op nieuw te
versterken en te organiseeren. Zekere Namroed, van Bali afkom-
stig, maar met de zuster van eene der vrouwen van Poeger ge-
huw’d, voerde eene afzonderlijke bende aan, waarmedehij echter
Pangeran Poeger ter zijde stond.
In Augustus 1681 waagde Poeger het met 10,000 man naar
Mataram terug te keeren, dat reeds grootendeels verlaten was en
waar hij zieh weder 'in den ouden kraton vestigde. Vervolgens
rukte hij op naar de nieuwe hoofdstad, en zou den Soesoehoenan
ongetwjjfeld vandaar verjaagd hebben, indien niet eene Holland-
sche afdeeling, uit Wates 2) toegesneld, den voortgang der opstandelingen
gestuit had.
Doch met verbazende snelheid verscheen nu ook weder Couper
met versehe troepen op het tooneel, drong Poeger terug naar
*) K a r t a beteekent stad (zie de noot op bl. 310), s o e r a , held, goddelijk wezen.
De Javaan voegt aan den naam der stad ook den eeretitel a d i - n i n g - r a t , d. i. de
eerste of seboonste der wereld, toe.
s) Waar dat Wates gelegen was, kan ik niet bepalen. De naam, die g r e n s , g r e n s -
s c h e i d i n g , beteekent, is aan tal van plaatsen op Java gemeen.
het zuiderstrand van Bagelfen en bracht hem, nabij de oevers
van de Bogowönto, eene beslissende nederlaag toe. Den 18<kn
November kwam Poeger bij Couper in onderwerping. Onder be-
dekking van Nederlandsche Soldaten werd hij met zijne vrouwen
en mantri’s naar Kartasoera gevoerd, waar hij zieh met zijn
broeder den Soesoehoenan verzoende.
Nu bleef echter nog een gevaarlijke partijganger over. Nam-
roed versterkte zieh in eene plaats aan de Kelawfen, een zjjtak
van de Serajoe in Banjoemas, te midden van een moeras gelegen.
Naar deze versterking liet hij zieh met den weidschen naam
van Sultan Missier noemen. Hier werd in December 1681 de
hardnekkigste en bloedigste strijd van dezen ganschen oorlog
gestreden. Namroed kwam bij de bestorming der veste met meer
dan 2000 der zijnen om het leven en Couper voerde 1500 ge-
vangenen met zieh naar Kartasoera.
Het vervolgen en uiteendrijven van zwervende benden bleef
ook nu nog eenige inspanning vorderen, en zelfs bij zijn vertrek
naar Batavia liet Couper te Kartasoera eene Hollandsche lijfwacht
ter bescherming van den Soesoehoenan achter. In het laatst van 1682
keerde de kommandeur naar Oost-Java terug, om de uitvoering der
voor de Compagnie günstige bepalingen in haar contract met den
Soesoehoenan in werking te brengen en te verzekeren. Het be-
stuur van het nieuw verworven grondgebied tusschen de Tji
Taroem en Tji Pamanoekan was reeds eenige maanden te voren
geregeld.
De Compagnie, schijnbaar nog de dienares van den Soesoehoenan,
was inderdaad reeds zijne meesteres geworden. Na nog
twee jaren was zij het evenzeer van Banten. Sultan Ageng had in
de strijd tegen de Compagnie veel bekwaamheid ten toon gespreid
en haar eindelooze moeilijkheden berokkend; maar de familietwisten
die ook hier het vorstelijk huis verscheurden, gaven haar
weihaast eene gelegenheid om zieh te wreken en ook Banten
voor haar m'onopölie te doen bukken. Doch tot recht verstand
dier gebeurtenis is het onvermijdelijk dat wij eenige jaren terug-
treden.
Den 16den Febr. 1671 was, onder het slaan der gongs, op