middelljjk het gevolg dat de wankelmoedige Soesoehoenan en zijne
moeder zieh weder tot haar wendden en aan Verijssel brieven
schreven, waarin zij trachtten zieh over het gebeurde te Karta-
soera te verontschuldigen en alle schuld aan van Yelsen gaven.
Zij vroegen tevens vergiffenis, met de belofte dat alle Javaansche
troepen uit de legers der Chineezen zouden worden teruggeroepen.
De Hooge Regeering gaf daarop aan Verijssel voorschriften om-
trent de voorwaarden waarop de onderwerping van den Soesoehoenan
zou worden aangenomen, tevens met vrijheid, om, zoo
die vorst daarin niet wilde treden, in de strandlanden eene pro-
clamatie uit te vaardigen, waarbij zij van de gehoorzaamheid
aan den Soesoehoenan werden ontslagen ').
Aon kapitein von Hohendorff en den vaandrig Hogewitz, door
slechts zeven Soldaten vergezeld, werd de gevaarlijke cömmissie
opgedragen om tot voorbereiding van het herstel des vredes naar
Kartasoera te trekken. Ofschoon de Soesoehoenan en de Ratoe
werkelijk vrede schenen te begeeren, hield men zieh overtuigd dat
de rjjksbestuurder Nätä Koesoemä zijne plannen nog geenszins
had opgegeven, en , ofschoon hij, ten bewijze zijner goede ge-
zindheid, de afgeslagen hoofden van eenige zieke en gevangen
Chineezen naar Samarang zond, in het geheim aan de Holländers
zooveel mogelijk afbreuk deed en de Chineezen beschermde. De
toestand was dus op het einde van 1741 nog alles behalve günstig,
daar de Compagnie zieh geplaatst zag tusschen een vorst,
die, terwijl hij zieh onderwerpen wilde, door zijne eigene dienaren
werd tegengewerkt 5 een bondgenoot, den regent van Sampang,
die zelfzuchtige bedoelingen nastreefde, geheel in strijd methare
belangen; en talrijke benden van Chineezen en Javanen, die de
omstreken van Samarang en Djapara en de landen van Djewana,
Pati, Demak en Grobogan bij voortduring in onrust hielden.
Plotseling kwam eene nieuwe, geheel onverwaohte wending de
verwarring nog grooter maken. De Javaansche en Chineesche
rebellen verklaarden Pakoe Boewäna vervallen van den troon
en riepen Mas Garendi, kleinzoon van den naar Ceilon verbanl)
Thedens bij de Jonge, IX. 408 t .
nen Soenan Mas, en naar verzekerd wordt slechts 12 jaren oud '),
onder den naam van Amangkoe-Rat, tot Soesoehoenan uit. De
nieuwe vorst, gewoonljjk door de geschiedschrijvers Soenan
Koening geheeten, zag zieh weihaast door een verbazenden aan-
hang gesteund, en terwijl men te Batavia zieh nog bezig hield
met de waarschijnlijke gevolgen van dit incident te overwegen,
vernam men er onverwachts, door een geheim schrijven van Samarang
van 7 Juli 1742, dat de Soesoehoenan den 3 O s t e n Juni
uit zgne hofplaats verdreven, de kraton verbrand en Kartasoera
in handen van de opstandelingen was. Vergezeld door de Ne-
derlandsche Commissarissen von Hohendorff en Hogewitz vluchtte
de Soesoehoenan eerst naar Magetan, later naar Pänärägä. De
ongelukkige vorst verklaarde aan von Hohendorff, dat zoo slechts
de Compagnie het gebeurde vergeven en hem op den troon hersteilen
wilde, hij bereid was de stranddistricten geheel aan hgar
af te staan en de keuze van den Rjjksbestuurder aan haar over
te laten 2).
Terwijl deze aanbiedingen door von Hohendorff naar Samarang
overgebriefd en vandaar ter kennis der Hooge Regeering gebracht
werden; stelden zieh de strandregenten ten westen van Samarang
onder bescherming der Compagnie en verdreven met behulp harer
troepen de rebellen uit Batang. Ook de oostelijke strandregenten
volgden weldra hun voorbeeld, terwijl de Chineezen en hunne
Javaansche bondgenooten door Morn uit Demak en Djapara, door
von Hohendorff uit Oengaran verjaagd werden. Men wilde nu
van Samarang uit een veldtocht ondernemen om Kartasoera te
herwinnen, maar eer men de vereischte orders van Batavia ont-
vangen had, was die taak reeds voltooid door onzen voortva-
renden bondgenoot Tjakra-ning-Rat van Sampang. De saamge-
raapte benden van Mas Garendi werden met geringe moeite door
hem uiteengedreven en in December 1742 werd Kartasoera door
hem bezet. Hij had echter niet het minste plan die stad aan den
Soesoehoenan terug te geven, daar hij dezen als zijn onverzoen-
lijken vijand beschouwde, en het kostte aan het opperhoofd der
*) Hageman, Handleiding I. 193. 3) Thedens bij de Jonge, IX. 420
H. 30