Pangeran Poeger, die echter, zooals later bleek, slechts moesten
dienen om hem te misleiden. De Soesoehoenan wist ze op hare
waarde te schatten, want-, bekend met de Javaansche gebruiken,
zag hij een zeker bewijs van zijns broeders volhardend streven
naar de heerschappij in zijne afzondering in een grot nabij bet
Zuiderstrand, om zieh door bidden en vasten de gunst des bemels
te verwerven ‘). Yan den bekenden Dipä Hegärä, het hoofd van
den opstand in 1825, wordt in de inlandsche berichten iets
dergelijks verhaald 2).
Den 22sten September werd, na een uiterst bezwaarlijken marsch,
Grompol bereikt, thans nog een dorp bij Masaran op den weg
van Soerakarta naar Sragen 3). Hier vereenigde zieh Hurdt met
den rechtervleugel onder kapitein Tak. Deze had kort te voren ten
zuiden van Grompol eene vijandelijke bende op de vlucht gedreven;
overigens stiet men in die streken op weinig vijanden en vernam
men dat de hoofdmacht der opstandelingen zieh bij Djägärägä in Ma-
dioen had verzameld. In een krijgsraad werd nu de vraag overwogen,
of men naar Mataram zou oprukken en den Soesoehoenan op den
troon herstellen, dan wel eerst Troena Djaja in Kediri zou aan-
tasten. De Soesoehoenan was van meening dat in het eerste ge-
val zijn broeder naar Bagelen vluchten, daar zijn aanhangers
verzamelen en zieh met Troena Djaja vereenigen zou, maar dat
als men den laatsten verdelgd had, de rust in Mataram van zelf
zou hersteld zijn. Deze zienswijze behield ten slotte de overhand.
De hoofdmacht sloeg den 27sten September den weg over de
noordelijke hellingen van den Lawoe naar Djägärägä in ; om van
daar door Madioen naar Kediri op te rukken, terwijl Tak, dien
berg aan de zuidzijde omtrekkende, Kadoewang en Pänärägä
van vijanden zuiveren en zieh daarna in Madioen met Hurdt
hereenigen zou. Djägärägä werd na twee dagen bereikt en men
vond het door het vijandelijke leger met achterlating van grooten
*) Hurdt bij de Jonge, t. a. p.
s) Zie «Verhaal van den oorsprong en het begin van den opstand van Dipä Ne-
gärä» , in JBijdr. t. d. I. T. L. en Vk. N. V. I I I . 147.
3) Ook de rivier door Hurdt, bij de Jonge, VII. 22 4 , vermeld, ofschoon op onze
gewone kaarten niet te vinden, wordt op de groote topographische kaart van Soerakarta
niet gemist.
voorraad leeftocht ontruimd. De zendelingen die Hurdt naar
Mataram gezonden had om Pangeran Poeger, ten einde hem
op de proef te stellen, tot het zenden van hulptroepen tegen
Troena Djaja uit te noodigen, kwamen hier bij het leger terug
met de tijding dät Poeger zijn volk gewapend had om de Holländers,
zoo zjj naar Mataram kwamen, te wederstaan, en het
gerucht verspreid werd dat Amangkoe-ßat overleden was en de
Holländers de rol van Soesoehoenan door een zoon van admiraal
Speelman lieten vervullen ').
Den 5den October bereikte Hurdt Kadjang aan de rivier van
Madioen, en Tak, die den vijand in verschillende ontmoetingen
voor zieh uit had gedreven, hereenigde zieh hier met de hoofdmacht
, de regenten van Kadoewang en Pänärägä met zieh voeren-
d e , die hunne onderwerping aan den Soesoehoenan kwamen aan-
bieden. Den volgenden dag werd de rivier overgetrokken, maar
nu begonnen eerst recht de bezwaren van den tocht. De troepen,
uitgeput, door vijanden omringd, en door de zorgeloosheid der
Javaansche bevelhebbers aan honger en dorst prijs gegeven, werden
slechts gered door den welgelukten aanval van kapitein Altmeyer
op een vijandelijke hende, die, op niet meer dan een half uur afstands
van het leger van Hurdt, bij Toengloer in Berbek op den oever
der Kali Widas verschanst lag.
Nadat het leger twee dagen in den pagger te Toengloer uitge-
rust en zieh ververscht had, brak Hurdt op naar Patjeh en van-
daar, onder gedurige gevechten (want men was hier te midden
van den vijand), naar Singkal aan de Brantas. Terwijl Hurdt hier zijn
hoofdkwartier opsloeg, deed de Madoereesche ruiterij plotseling „als
dolle menschen met hangende hären“ een aanval op de verstrooide
Javanen, die slechts met moeite werd afgeslagen. De geheele
legermacht werd nu boven Singkal samengetrokken, maar het
vijandelijke vuurmaakte de plaats onhoudbaar, en aan doorwaden
der sterk gezwollen rivier, om het op den anderen oever liggende
Kediri te bereiken, was op dit punt niet te denken. Yolgens de
meening der Javanen zou dit echter mogeljjk zijn een mijl stroom-
Hurdt b\j de Jonge, VII. 227 j vgl. atd. van Goens, bl. 5 2 , enCouper,bl. 312.