rieht, liet Dipä Negärä ter verantwoording oproepen, en toen
hij weigerde te komen, zond hij Mangkoe Boemi om hem te
halen, doch hadhet verdriet te zien datdeze niet terugkeerde,
maar zieh aan zijn medevoogd aansloot. Eene poging om de
beide Pangerans te Tegal Redjä met gewapende macht op te
vatten, mislukte, daar zij hun heil zöchten in de vlucht naar
Silarong, waarvoor de toebereidselen te voren gemaakt waren.
Van hier werden door gansch Mataram brieven verspreid van
den volgenden inhoud: „ Vrienden en kameraden in het land
van Mataram! Wie prins Dipä Negärä lief heeft kome spoedig
tot hem! De Prins en zijn oom zijn samen te Silarong. Komt
spoedig die hem lief hebt, uitgerust tot den strijd!“ Ook naar
de oostelijke districten en de landen ten noorden en westen
van Jogjakarta werden dergeljjke brieven gezonden, en spoedig
zag men van alle zjjden, op de roepstem van den Prins, de
dorpshoofden met hun volk in groote scharen toestroomen. Wel-
dra vond hij zieh sterk genoeg om de hoofdstad en den kraton
in te sluiten. De jonge Sultan, wien behalve Prins Pakoe Alam
slechts weinige aanhangers' waren overgebleven, werd door
dezen in het fort in veiligheid gebracht. Terwijl het zeer zwakke
garnizoen was ingesloten en de pogingen tot ontzet ijdel bleken,
werd Dipa Negärä, zooals de Javaansche schrjjver hetuitdrukt,
„door zelfverheffing aangeraakt.“ Hij vergat de goddelijke verma-
ning die hij ontvangen had, en sprak tot zieh zelven: „Thans ben ik
vorst, heel Mataram staat onder mijn gebied.“ Kjai Mädjä, een
van Dipä Negärä’s vurigste aanhangers, trachtte hem de nood-
zakelijkheid te betoogen om den titel van Sultan aan te nemen,
ten einde daardoor een hechteren steun aan zijn gezag te verschaffen.
Dipa Negara leende het oor aan dien raad en liet zieh door
zijne volgelingen, onder algemeen vreugdebetoon, als Sultan huldigen.
Maar daarvoor was volgens onzen schrijver de tijd nog
niet gekomen, de rechte windoe niet aangebroken. Die ontij-
dige verheffing is in zijne oogen de oprzaak geweest van Dipä
Negärä’s val ’).
) Men zal in dit werk geen omstandig verhaal zoeken van dezen zoo bekenden
krijg; ik heb slechts ruimte voor een vinchtige herinnering der hoofdtrekken. Wie
Dé baron van der Capellen was inmiddels zeer onaangenaam
verrast geworden, toen het bericht van den opstand den 24sten
Juli 1825 te Batavia aankwam, daar de zorgelooze resident
van Jogjakarta in zijne rapporten nooit eenige vrees voor rust-
verstoring had aan den dag gelegd. De tijding was te ernsti-
ger, daar het grootste deel der krijgsmacht zieh op Celebes en
Sumatra bevond. De leger-kommandant, Generaal de Kock, die
in 1822 tot Luitenant Gouverneur-Generaal benoemd was, had
onmiddellijk, met uitgebreide volmacht, de reis naar de Vor-
stenlanden aanvaard, waar hij het geluk had gehad door zijn
beieidvolle houding den Soesoehoenan van Soerakarta in zijne
wankelende trouw aan het Gouvernement te bevestigen. Maar
de macht waarover hij te beschikken had, was uiterst gering
en, ofsehoon zij allengs door eenige Madoereesche hulp-
benden versterkt werd, ontoereikend om de uitbreiding van
den opstand tegen te gaan, die in alle richtingen naar de om-
liggende Gouvernementslanden was overgeslagen. Gelukkig kwam
de Generaal van Geen den 31sten Augustus van de expeditie
tegen Boni te Samarang terug, vanwaar hij, met de nu van
alle zijden toestroomende versterkingen, eerst naar Demaktrok,
waar de Pangcran van Serang, een der Soerakartasche hoofden,
de vaan des oproers had opgestoken, en, nadat hij dit gewest
met het aangrenzende Grobogan van vijanden gezuiverd had, het
ingesloten garnizoen van Jogjakarta ter hulp snelde en bevrijdde.
Den 25sten September deed de generaal de Kock zijne intrede
in deze hoofdplaats, waar hij den resident Smissaert in zijne
functiën schorste en het bestuur voorloopig aan den heer Mac
Gillavry opdroeg, die later door den heer van Sevenhoven werd
vervangen. Op een brief van den Luitenant-Gouverneur aan de
hoofden des opstands werd een ontwijkend antwoord gegeven,
waarop drie sterke kolonnes naar Silarong optrokken, om de
meer verlangt kan de volgende geschritten raadplegen: de Stners, Mémoires snr la
guerre de Java de 1825 à 1830 (1833); id. Gedenkschrift van den oorlog op Java,
vert. (en met vele aapteekeningen verrijkt) door H. M. Lange (1847); Nahuvs Ver-
zameling van offioiëele rapporten, 4 deelen (1835 , 1836); A. W. P. Weitzel de
oorlog op Java van 1825—1830, 2 Deelen (1852, 1854); Hageman, Geschiedenis
van den oorlog op Java (1856).