gebruik om in een zeer nederig schrijven den Soesoehoenan te
verzoefeen de ongestoorde opvolging van zijn zoon te waarborgen,
in welk geval hij beloofde te zorgen, dat hij geene aanleiding
tot klachten meer geven zou. De Soesoehoenan verleende dien
waarborg in een open brief, door hemzelven, den rijksbestuurder
en vier der voornaamste prinsen geteekend, en zag natuurlijk
daarmede tevens af van alle aanspraak op het Jogjakartasche
rijk. Dit stemde trouwens ook geheel overeen met de bedoelin-
gen der Hooge Regeering, die den lsten December 1772 Raden
Mas Sendärä, onder den titel van Pangeran Adipati Anom
Amangkoe Negärä, als kroonprins van Jogjakarta erkende, weinig
denkende dat de toen reeds 62jarige Sultan nog 20 jaren
lang de teugels des bewinds zou voeren ‘).
De vele moeilijkheden waartoe de siechte grensregeling aanleiding
gaf, waren oorzaak dat in 1787, op voorstel van den
Gouverneur der Noordoostkust Siberg, tot eene herziening werd
besloten, die echter Sibergs opvolger Greeve in het volgende
jaar raadzamer vond tot na den spoedig verwachten dood van
den grijzen Sultan uit te stellen2). Evenwel stierf in dat jaar,
niet de afgeleefde Sultan, maar de nog in de kracht des levens
verkeerende Soesoehoenan Pakoe Boewänä D I , in wiens plaats
den 2 9 s t e n September zijn zoon, Pangeran Adipati Anom, door
den Gouverneur der Noordoostkust onder den naam van Pakoe
Boewänä IY ten troon werd verheven. Hij is het meest onder
den bijnaam van Soenan Bagoes, d. i. de Schoone, bekend.
De jonge vorst, pas 21 jaren oud, was van een bewegelijke
en prikkelbare geaardheid, even gemakkelijk tot onvoorzichtige
handelingen te drijven, als voor de gevolgen zijner daden
schuchter te maken. Mangkoe Negärä, die tot hiertoe de hem
toegewezen gewesten rnstig bestuurd had, had nog altijd zijne
veete tegen den Sultan van Jogjakarta niet laten varen, en nu
deze oud en afgeleefd was en hij de reeds ten val neigende
1) Hageman in T. v. I . T. L. en Vk. IX. 316 v.; Mijer, t. a. p. 211. In T. v.
N. I . VI. 3. 130 wordt wel van de door den kroonprins verwekte onlnsten gespro-
ken , maar zij worden er aan huiselijke oneenigheden toegeschreven, die hem de hofplaats
de den ontwijken.
2) Hageman, t. a. p. 316.
Compagnie niet in staat achtte hem te handhaven, achtte hij het
oogenblik gekomen om aan zijn wrok lucht te geven en den
troon van Jogjakarta voor zieh te veroveren. Nog bij het leven
van Pakoe Boewänä III had Mangkoe Negärä den Sultan verbit-
terd door voor zijn kleinzoon het recht te vragen om den naam
Mangkoe Boemi te voeren, welken genoemde vorst steeds zelf had
gedragen, waarom hij vermoedelijk daarin een bedekten aanslag
op zijn gezag bespeurde; maar de ontevredenheid des Sultans
was destijds afgewend doordien de Soesoehoenan voor den jongen
prins den naam van Mangkoe Boemi met dien van Prang
Wedänä had verwisseld. Maar na de troon sbestij ging van den
zwakken en wispelturigen Soenan Bagoes, wien het niet
moeilijk was overdreven voorstellingen van zijn eigen macht
en grootheid en van de onmacht zijner tegenstanders in te
boezemen, kregen de intriges van Mangkoe Negärä vrij spel.
De Soesoehoenan, door hovelingen en vleiers aangehitst, schijnt
zieh welhaast niet minder te hebben voorgesteld, dan het gezag
van zijn huis over geheel Java te hersteilen. Hij gaf nu den
naam Mangkoe Boemi aan een zijner broeders, en toen daar-
over spanning met den Sultan ontstond, gelastte hij Mangkoe Negärä
de landen van Jogjakarta aan te tasten en te verwoesten.
De Hooge Regeering te Batavia was aanvankeljjk aangaande
den aard dezer gebeurtenissen geheel verkeerd ingelicht, en
hield den Sultan, die, naar men haar had diets gemaakt, zieh
de landen van Mangkoe Negärä wilde toeeigenen, voor den waren
schuldige. De Gouverneur van Java’s Noordoostkust Greeve
kreeg last de zaak te onderzoeken, en de geschillen zoo moge-
lijk bij te leggen, maar, daar de staat der Compagnie geene
krijgstoerustingen veroorloofde, zoolang mogelijk stipte onzij-
digheid in acht te nemen. Wanneer echter de omstandigheden
dit volstrekt niet gedoogden, moest hij voor den Soesoehoenan
en Mangkoe Negärä partij kiezen. In September 1790 begaf zieh
Greeve naar Soerakarta, waar hij spoedig de overtuiging kreeg
dat de schuld bij Mangkoe Negärä lag, die den Soesoehoenan
in zijne belangen had medegesleept. Een korps troepen, in aller
ijl uit de garnizoenen der Compagnie en de bemanning der