meer een samenloop van ongelukkige omstandigheden dan wer-
kelijk verraad hem aan de achterdocht van Knol heeft blootge-
steld. Zeker is het althans dat hij in den veldtocht van 1707
getrouw zijn plicht deed, wat toen echter door hen die hem
bleven verdacht houden, slechts aan wraak over de verwoesting
van zijn land werd toegeschreven *).
Bedoelde veldtocht, eerst in Juli van dat jaar, onder de lei-
ding van de Wilde als eersten en van Knol als tweeden bevel-
hebber, uit Kartasoera aangevangen, leidde spoedig tot een af-
doend resultaat. Bij de komst der troepen te Kediri was Soenan
Mas reeds gevlucht, zoodat de plaats zonder slag of stoot bezet
werd. Nu rukte men in noordoostelijke richting voort tot Wirä-
säbä 2), om vandaar het Ardjoenä-gebergte ten noorden om te
trekken. Yerder oostwaarts marcheerende ontmoette inen den
15den September den vijand in eene sterke stelling te Tjarat3) ,
niet ver van het ons reeds bekende Kapar 4) , maar dreef hem
na een strijd van twee uren vooral door het hevig kanonvuur op
de vlucht. Inmiddels hadden zieh ook de van Soerabaja opge-
rukte troepen onder kapitein Sergeant met de hoofdmacht ver-
eenigd. De gezamenlijke macht dreef den vijand voor zieh uit,
bracht hem op den 28sten September eerst bij Wangkal en ver-
volgens, na feilen strijd, op de vlakte van Sangiri de nederlaag
toe, en bezette den volgenden dag Pasoeroean, terwijl het over-
schot van Soerapati’s scharen in de richting van Malang ont-
vluchtte 5).
De Wilde regelde nu namens den Soesoehoenan het bestuur
in Pasoeroean. Hij verdeelde het in twee districten en stelde
die onder de beide zonen van den voormaligen, door Soerapati
verdreven regent. Door den Dipati van ■ Soerabaja liet hij de re-
genten van Djapan (Mädjäkertä), Wiräsäbä (Mädjä Agoeng),
*) De Wilde bij de Jonge, V III. 305.
2) De hoofdplaats van het distrikt M ä d jä 'Agoeng, regentschap Madjäkerta, thans
Ngoemplak of ook Mädjä Agoeng geheeten.
3) De plaats, ook Pintoe Larat genaamd, komt op onze kaarten niet voor; maar
vgl. met van Hoorn en de Wilde bij de Jonge, V III. 133 en 304, het bericht van
Valentijn IV. I. 194. Valentijn verzelde het leger op dezen tocht als veldprediker.
. 4) Zie boven, bl. 386. 5) Valentijn IV. 1. 195, 196,
Kediri, Madioen en omliggende gewesten aanmanen om zieh aan
Pakoe Boewänä te onderwerpen, en Soenan Mas, die in het
Malangsche omzwierf, tot den dood toe te vervolgen. Yoorts liet
hij, tot waarborging der.rust in Pasoeroean, drie versterkingen,
eene te Kali Anjar en twee nabij de hoofdplaats, aan de rivier
en aan het strand, oprichten en met voldoende macht bezetten.
Stuitend is de onedele wraak die Soerapati tot in zijn graf ver-
volgde. De Wilde liet zijn gebeente opgraven, tot asch verbran-
den en deze in zee strooien.
Middelerwijl hadden ook op Madoera gewichtige gebeurtenissen
plaats gegrepen. Yan der Horst was er niet in geslaagd om
Raden Soedermä in handen te krijgen; integendeel was het dezen
gelukt, na met Soerapati’s zonen in verbond te zijn getreden,
zieh werkelijk van een deel van het betwiste gebied meester te
maken. Maar toen nu de Wilde in Juli 1707 van der Horst
andermaal naar Madoera zond, werd deze spoedig verrast door
het bericht dat Soedermä met eenige zijner bloedverwanten door
zijn eigen mantri’s was van kant gemaakt. Het was daardoor
eene gemakkelijke taak Tjäkrä Negärä, onder zijns grootvaders
voogdij, in het bestuur van Soemenep en Pamakasan te her-
stellen.
Tjakra-ning-Rat, de regent van Sampang, had zieh inmiddels
de troebelen van den successie-oorlog ten nutte gemaakt om zjjn
gezag en invloed gedurig uit te breiden. Aan den zwakken Pakoe
Boewänä had hij allerlei gunsten afgeperst. Onder den titel van
Panembahan tot Groot-Gouverneur der oostelijke strandgewesten
benoemd, had hij als een onafhankelijk vorst geregeerd en met
olifanten en vorstelijke gongs een grooten staat gevoerd. Den
regent van Gresik had hij verjaagd, dien van Sidajoe naar Toeban
verplaatst, zieh de inkomsten hunner gewesten toegeeigend, zjjn
kleinzoon tot regent van Pati aangesteld, en zijn invloed ver-
sterkt door op verschillende plaatsen van Java kolonien van
Madoereezen te vestigen. Maar den 4den Augustus 1707 was deze
prins in hoogen ouderdom overleden, en de Wilde kreeg daardoor
de gelegenheid om zonder tegenstand de uitgebreide gewesten
waarover hij zieh het gezag had aangematigd, tot de gehoor