i*74 I iFlauiacenßs
AuguftL
ieris in numero captiuortm mulierem putchra,&adamauerisea
voluerifque habere vxoremjutroducesin domumtuam. Qturadet
cafdriem, & circuncidet vnguès, & deponet veftetn in qua capta eft:
ftdenfquein domo tuaftebit patrem & matrem fuam vno menfe,&
poftea tntrabis ad earn,dormefque cum ea,&erïtvXor ttM.Egreffi
font nanque ad pugnam Doctores Ecclefiaftici contra ini-
xnicos foos,cumirmari gladio fpiritus»quod eft verbuDei*
ad fobuertenda mundanç fapienti* dogmataprocefferut.
Arma, in quit, Apoftolus, militia noftra non carnalia,fed poten*
ua Deo ad deftruftionem munitonum ,confiliadefttuentes&omnemaltitudmemextoüentemfedduerfumfcientiamDei,
&in captiuttatemredigentesomnem
intetteftum in obfequiu Chrifti.Quia.
ergo tradidit D o minus hos inimicos noftros in manus fet-
uorutn foorum, viamque fecitin mari equis fuis* in luto a-
quarurtimultarum, in numero captiuoruro pulchra mu-
lier adamatur, cuminfcriptis perègrinis aliqua vtilis do-
drina qux placeat,reperitur. Quarnfi quis ex nobis duce*-
re velit vxorçm, domefticamque fibifacere, non perhibe-
tnr fi tarnen puella rafa& cxfarie & circuncifis vnguibus
exponat veftemin qua capta eft: fedenfqueapud nos,fleat
patrem & matrem mam vno menfe. Raditur quip pe cxfarie
& vnguibus cittunciditur,cum fi quid apud eam fuper-
fluum eft.refècatur. Veftemdeponirinqua captaeft,cum
tumoris nudatut fuperficie, qua apud jpgenitores ro ta ve-
ftiebatur dytique dicentesfe cjfefapientes, in dodrinis fuis
magni fibivicrebantur : ncchumiliterloqui nouerant, et-
iamquxveraciterfentiebant. Sub alioergohabituintro-
ducitur ad nos mulier ifta, cum corum dida vtilia fine fo-
perciliolegimus, óccumfobriagrauitateprorerimus. Se-
dens urnen apud nos', flet patrem & matrem fiiam, eos videlicet
à quibus édita eft ; cum legentes,vt tantorum yiror
rumperditionemdoleant,ad mifericordiam fledit. Sic
enim dici folet laeta epiftola*qu* laetos facit: 8c fouea c*ca,
quxintus deprehenfis vifom fubtrahit. Et Spiritus fandus
poftulare pro fandis dicitur, quia quos repleuerit, poftu-
lantes facit.Sic quoqüe & hçc mulier plangit apud nos parentes
fuos,cum plangere nos compellit : 8c ca ftimulance*
quorum miramur ingenium, dolemus exitium. Per men-
fem vero > inquolunxcurfuscompletur crefcendo 8c de-
crefcendo,human* vit* mutabilitas defignatur. Méfe au
tem integro deflentur, qui cum nihil vnquam egennr, per
quod irameuaderent fempkernam , tot» vita foa fteriles
faifleplanguntur. Nonpræteribo qualiterB. Auguftinus
in libro de doârinaChriftiaria > huic noftro fenfui concinatjdocens
mulierem ex hoftib.captam,& in matrimoniü
pofte recipi) 8c tarnen de progenitorum faluationeno pof-
lepïçfumi.Quifquis>ait, bonus verusque Chriftianus eft*
Dnifuieffeintelligat, vbicunqj inuenerit veritatem * qua
co nferens 8c agnofcens etiam in literis facris, foperftkiofa
figmentarcpudiet:doleatqihomines,</aifo^»o/ceMt«DêttW,
non vt DeumglorificaUerunt, aut gratigs egerunt ,fed euanuerunt
in cogitationtbusfiiis,&obfcuratum eft infipien\cor eorum.Dice rites
enim fe efte fapientes,ftulti fadi funt.Puto in his verbis
fàcis apparet, apud mulierécaptiuam, videlicet apud phi-
lofop riorum dodrinam* cumin noftrucomugiumtranfir
Depanibusprimitiamn.
IV.
DË primitiarum oblatione hucufque tradauimus,fed
quia primitias fequatur necefte eft meftis plenkudo,
hincad illam accedendum eft.Sequitur:
Nunterabit is ergo ab alteto die fabbati,in quo obtuliftis man\pu-
lum primiti ar ufeptem hehdomadasplenas,vftfcad alteram diem ex-
pletionis hebdomadafeptima, id eft, qnquaginta dies :&fic offer et is
facrificiumnouumDomino ex omnibus babitaculis vefttis.
. Qupd ab altero die iabbati,id eft* à fecunda azymorum
numerari pr*cipit, fic eft intelligendum * vt ipfa extra nu-
merum fitfeptimanarum : & dies quiexinde fcquuntur,in
numero contineantur : vt prima iplà poft q numerus inci-
pit*feptemfeptimanis adiüóla, in (ummam quinquagçna-
riàm redigatur. Alioqui fi ab altera die fabbati, in qua ma*
n ip ulus oftertur, prima feptimana fumeret initium, in ex*
pletione feptim* quinquagenarius non compleretur> Se-
pties enim feptem*quadraginta nouem faciunt*non quin-
quaginta.Hæciuxta literam dióla font,nunc ad myfterium
recurramus. Legimus in Apocalypfi Ioannis : Kidi,inquit*
fubtus altare animas interfeäorum propter verbum Det : &cla->
m ab ant voce magna, dicentes ; Vfquequo Dominefanäus & vertu
non iudicas&vindicas fanguinem noftrum de his qui habitant in
terr,a\ EtdatafuntittisfinguUftoUalba, & diäum eft iüis, vt re-
quiefeerent tempus adhuc modicum, donee compleantur conferui
eorum&fratres eorum.Deus itaquë Abraham,Deuslfaac & Deus
Iacob, Deus omnium beatorum ff irituum , non eft Deus mortuo-
rum, fedviuorum.Omnes enim illi viuunt, -quioculisinfi-
pientium vifi font mori, quia iuftorum anima in manu cuts
funt. Dormit quidernfur dis,vt in lob fcripcum eft, concentus
cceli. fed beat* ill* anim*, acceptisftolis fingulis, foafei-
licet tantum immortalitate, corpotibus adhuc in terras
puluere dormientibus, cant ant canticum nommante fedem
Dei: &vox illarum tanquam citbaradorum citharvcantium in
citharisfuis. Hincetiam aliblfcriptum eft.; Stellaautem de*
derunt lumen in çuftodijsfuif, &latatafunts. San&i nanque
quibus diäum eft, lucetis tanquam luminârta in mundo : dum
hievigilias nodishuius obleruant, lucefoa nodem illuminant,
iuxtaillud, luceantoperaveftracoramhominibus:8c
in medijs tribulationibus conftituti, per fandi Spiritus
confolationem lætificantur. Sed quid poftea? Vocata, in*
quit,funt, &dixerunt, Ajfumus.&luxerunteicumiucundita-
te quia fecit illas. Expedantesenim Dominum foum quàn*
doreuertaturànuptijs* cumvencrit&pulfauerit* confe*
ftim aperiuntei : introducunturque in gaudium Domini
(ui, vt luceant amodo cum iucunditate* finon nobis, cer-
te illi qui fecit eas. Spiritus itaque iuftorum iam cum Deo
régnantes * foa quidern foelicitate fruuntur* fed adhuc cor-
porum foorum gloriam præftolantur : quiaiuxta Daniele
m , qui dor miunt in terra puluere, euigilabunt. & mortuus homo
rurfum vtuet, cunäis enim, inquit, diebusquibus nunc mi-
Sap.i.
Iob.fi.
Apoc.6.
quæfit vnguium çircuncifio,rafiocapillorum*dum foper* ! tito,expe£to donee veniatimmutatio mea, Donectamenatte-
ftiuoia repudianturfigmenta*quis fit etiam parentum lud
u s, dum dolemus homines qui cum diuino munere ad i-
pfius diuinitatis notitiamfintaftumpti, ,ppterfoperbiam
tamen ad infipientiam font redadi. Hæcigitur, licet paulo
longius digtefii fimus, inferere placuit,in quibus non folü
quod propofitumruerat*eXplanareintendiriius*de fegete
videlicet noftraante primitiarum oblationem non'efteco-
edendum,fed etiam quibufdam ex amicis occurrere*qui fe
moueri dixerunt,cum in feriptur* facrç tradatu nonnulla
ge n t ilium librotum te ftim onia à nobis in ueniflent aftiim-
p ta. Qui licet in hac obiedione foa minus quçdodoribus
confcriptafont, frequentafle fucrint vifi ; quia tamen cha-
rilfimi erant, non potuerunt contemni. His igitur fuade-
mus, vt breui hac (atisfadione contëti fint; quia fi lexope-
risfokepti nos permifliftetlatius euagari, multafop-
peterent animo quæpoftènt adiungi. Iam
ad propofitum refier ten- ;
. dum eft.
ratur coelum * non euigilabit nec conforget de fomno (uo.
Poft Chrifti itaque refurredionem * qu* font primiti*
dormientium*expedatur vt gloria capitis ad corpus trani*
eat* Screformptipfecorpusnumilitatisnoftr* configura-
tum corporiclaritatisfo*, primisnamqueftolis fecund*
fuccedunt, quando iufti in terra foa duplicia poftidebunt.
Tunc vindicabitur (änguisfandorum de his qui habitant
in terra, iuxta qupd in eodem volumine poftea dicitur:
Vtdi mulierem ebriam de fanguine fanäorum * & de fanguine
martyr um lefts: de qua etiam fobditur, quia peruenerunt
peccata eius vftque ad ceelum, & recordatus eft Dominus iniqup-
tatum eius. Reddite illi ficut & ipfa reddidit vöbis: in poculo quo
mifeuit, mifceteittiduplum. Quantumglorificauit fe&in deli-
cijsfuit, tantum date illi torthentum & luctum. Sed quotfiunt
dies feruktui Domine, quando facies de perfequentibus me indicium
? Quando inimici tuipeributft ? quando amici fulgebunt
ficut folin regno patris eorum ? Expeftate modicum tempos, do-
nec impleatur numerus fratrum yeftrorum. Cum enim dt
1 patribus loqueretur ApoftolusoPaulusin epiftolaad He-
Ddn. ii,
lob. 14.
Phil.).
Apot. I*.
Pfalm. n
Matth. 13
Apec. 6.
*quia
i.Cw.'j.
B
P/dtt>. 8 61
î.Çor. 5.
Matth. 15.
Lm iy
braeos. Hi otntcù, ihquit, ïeftimonio fidei probàti, hon acte-
perunt repromißionem, Deo pro nobis melius aliquidprouidente, vt
nonfinenobisconfummurehtur. Pracedatergo dies in quo ma-
rtipulus primitiarum oftertur,prçcedatChriftireforredio,
numerentür abindefeptem feptiman* : vt vniuerfi qui pet
fidem Sc deledionem iFli adhæforunt, memfira fcilicet e-
ius, ad caput congregentur,in requiem habiturijinillosë-
piternam latitiampoffefluri. Hocnanquedefignant fepte
feptiman*, diei primitiarum fobiund*, requiem videlicet
vniuêrfalem, quando pariter fidelium populus ad Dominum
foum cortgregabitur, ab omni deinceps inquietu-
diheliberandus. Tuncigitür lerufalem caléftis ornatdtnnqua
fponfavirofiuo, offerer facrificium nouum Domino,cum<j&-
fterget Deus ornnem Idcbrymam ab oculis fanäorum. & iam non e-
ritluäus neque clamor inplatéis eorum* qua prima abierunt. Dixit
enim qui fedet m throno : Ecce nouafacio omnia. Offerer, in-
quam, lerufalem mater noftrafàcdficium nouum Domi*
no, ex omnibus habitaculis fois. Hacquippe funtgloriofa
quxdiäafiuntdeteciuitasDei t Sicut latantium omnium habita-
tioeftinte. Quod vero fit hoc facrificium nouum,quodab
omnibus offerendum pnedicitur , fequentia docebunt
nos.
Panes primitiarum duos de duahusdecimis ftmila ferment at a,
quoscoquetisinprimitias'Domini.
Primo velim refporideat mihi Iud«us ,quomodopr*-
cipiat legislator dç fimila fermentataDomino facrificium
offeitndumvDeinde qui fint qui illlift offerât.i. qui ad hâc
charitàtis perfedionem in ætérna vita perringant, doceht
fequentia,cum fobboftiarum diùerfitatejquç Cum iftis pa-
nibusofferripr*cipiuntur*fand*illiusmultitudinis vni-
uerfitas demônftracur; Has enim contiiiuo fubiurigit,
dicens;
Offehtifqué tubipànibus fepiem âgnos immûtulaios anniculos,
& vitulum de arthento vnum,&arietes duos-.è’crüfiiin holocaufto
cum libamentis fuis in odoremftuauiftimum Domino,
Si qüis ea recolit, quæ de hoftiarum varietate iam fuprâ
tradatâ font:fàcileintelligit, inter eos qui hoftias Deo fei-
pfos exhibent* q fint holocaufta,^ pacific*hofti*,aut pro
peccato-qui boues,qui agni*qui atietesiHolocauftum na-
que totum incenfom interpretatuf,quod.fin al tari to.tum
incenderetur, Holocaiiftaigiturfunt, qui vehementiore
fpiritus feruore foccenfi, candis mùndi hfiius fpretisiditii-
riis ex integro fetraduntobfequijs. Pacificorumveto adi-
pibus concremàtis, carnes ab ipfisedebantur, à quibus &
offerebanturcertis tamen portionibusexlegis præcepto
facerdotibusfequeftratis. Pacificas igitur offerunt hoftias*
quæetiam folutaresplerunque nominantur, qiii foa falute
contenti, fiin quocünquegradu pacem cum Deo poffide-
ant, adperfedionisculmennonafpirantr&dehoctanrü |
præfomentes, quod bon* voluntatis font , & in affedïbus
eorumdiuinus ardec ignis ex parte magna viuünt fibi, fois
volupcatibüs dediti,HH SB . ; . . 1 - 1 . --------------- — quas fibi facris leglbus interdict noti
Ottern, cummpnncipio volummishuius dixerit : Omnis audiunt. Inholocauftisaùtemboues(unt fandipaftores
onbhlldatttino qIUuI/at .onftfteerrtt uurrDtlonm,t iitntotn, a/btfluqnuie/pfefprmmue’ntttotnfileîot:t.n^eocrq Uicquamf Aevr _
J : _ n i r , . . *
ment aut mellis adolebitur in facriftcium Domini. N os enim qui
fpiritalemfequimurintelligéntiam, difeernimusfermen-
ti figuram :& dicimus aliud effe fermentum malitia&nequi-
ri<e,quod Dominus abijcir : aliud-,formentum quod euan-,
gelicailla mulier abfcohdit in farina fatis tribus, doneefermen-
taretUr totum. Si quis veto liceram pertinaciter fequatur, nô
video quis in his duobus capitulis euadendx contrarieta-
tis exi tus inueniatur.Sed nos expofirionis ordiné, vt coepi-
mus, exeqüamur. Panes (inquit )primitiarum duos,de duabus
decimisfimila fermentata. Nota çp die quo manipulus obla-
tus eft,du* decirfi* fimil* foerunt iri facriftcium,quinqua-
gefimo autem dienoniâm duædecimç fimilç,fea de dua-
busdecimis panes duoin facrificium offeruntur,& ead*em
fimila fermentata eflè prxcipitur.Differunt autem panes a
fimila, quod fimila licet oleo confperfa fit, non tamen per
ignemad foliditatem peruenit: fignificans huius temporis
charitatem,qu* diueffisdiftrahitur affedionibus, &vix
in eodem ftatupermanet .- panes vero poftquam codisut,
integntatisfo* ftabifitatem accipiunt; ciuitatis illius por-
tendentesimmutabilitatem, qu*tuneparticipationcdi-
uina idipfum adipifeetur, quando eadem perfeuèrans,am-
plius non mutabitur.Priusergo du*decim*fimilae,poftea
de duabus decimis duo panes in facrificium offèruntunqa
ipfadiledio Dei&.proximi, primo per fpiritumfandùm
in noftris cordibus nafeitur : naca veroTïutritur,niitrita ro-
boracur,roboracaadperfedionem foam perducitur. Inde
eft q> panes coqui iubencur & fermentari, quia charitas in
fandorum cordibus &feruore pi* folicitudinis augetür,&
affidu* meditationisigne folidatur. Quafienim mente
coquimus,quicquid attentius cogitamus. Panes auté primitiarum
d id ifon t, quoddenouis frugibus cumin vfus
humanosfègesiammaturatranfituraeflet,primi Domino
offerebantur. Primitiæ nanque in lege dupliciter intelli-
guntur : autfrudus primitiui, qui alios ad maturitatem p-
cedunt ; aut q* de frugibus iam ad aream congregatis,ante-
quam præfomantur ab hominibus, quafi pro graciarum a-
dio ne Domino fèparatur.Manipulus primitiarum qui prima
azymorum Domino iubetur offerri, de illis primiti is
eft, qu* generalem præueniunt meflem : panes vero ifti de
quibus nunc agimus,ideo primiti ç nominantur,quia mef-
usintroitus eorum oblarionefafidificatur. Porro quantum
admyfterium fpedat,panes ifti coqui iqbentur in primitias
Domini/quia charitas inter omnes yittutes^obtinet
principatum ; & cum Dei gratia præcedente noftræ folicitudinis
ftudio conquiritur, nihil eft quod vel hic vélin fu-
turo diuinis oculis gratius offeratur. Hoc eft igitur genera-
lefacrificium, quod ex omnibus habitaculis eorum dicit
qui foa folicitudinefandamecclefiam »dominieum vidë-
licet excol unt agru'm: pro quibus etiam didum eft, vtwo» Deut. ZJ.
alligeturosbouitrituranti.VOttoarietesdodoresiritelligun- i.Cvr.9.
tur, quiinviaiuftiti* fidelibus prxeunt: &tamexemplo j
quamverbo,quafequfdebeant,illisóftcndunr. Habesin !
Adibus Apoftolorum , quia Paulus duxvefbi*didus eft; ASu. 14;
Salomon quoque quafi arierem fe oftendit, cum vnum- f
quenque noftrum alloquitur, dicens; Audififtmi,&fufcipe I
verbamea. Viamfapientiamonftrabotibi,ducamteperfemitasa- 1
quitatis.Hxc duo officia quamuis in plerifque conueniant,;™ ' *
& vnum effe videantur,in muneribus tamèn fpifttus fandi
ab Apoftolo diftinde ponuntur. Ipfededit, inquit de Chri- q
fto \oq\iens,quofdamApoftolos, quofdamProphetas, alios vero Ephe. 4.
Euangeliftas, alios Pöfteres & Doäores, adconftunmationem fan- I
äorum, in opus m 'mifterij, in adificattonem corporis chrifti. Et reuera
aliud eftpopuli fidèlis regimen fofeipere, quod Epi-
fcopifaciuntjinterdum etiam lege diuina minus eruditi,
fobditorumqueprouedibus fpiritualib.fed & corporate
bus neceflitatibusaffiduam curamimpendere: aliud, tantum
verbo docere, quid autin fide tenendum, aut in vita
obfètuandum fit; qüod nonnunquäetiam ätranfeuntibus
fieri folet * ficut a fan dis Apoftolis in tranfitu fadum eft:
quicircumeuntesorbem terrarum, & Chrifti fidemvbi^
que feminantes, ciuitatibus fingulispaftores ordinabant.
vtipfis teeedentibus,non deeffet qui continuam folicitu-
dinemcredentibus exhiberef. Jdabesin Adibus Apoftó-
lorum, cum Paulus a Miletomittens Ephefum, vocaffet
maioresnatuecclefix, quafi fedodorem infinuans , illos
autem paftores: Mundtts, inquit, ego ftuni a fanguine omnium.
Non enim fubterfugi, quo minus annunciarem omne confilium Dei
vobis. Manifeftum , quod foo officio tanquam folam do*
drinam afferibit: illos autem paftores defignans,qui com-
miffifibi regiminis onus fofccperin^irrewdke, inquit, vobis
& vhiuerfto gregi, in quo Jpiritus fanäus vospofuit Epifcopos,
regere Ecclefiam Dei, quam aequtftuitfanguinefuo. Sic & bea-
tus Petrus ad Ecclefias feribens, eofdem EpÖfcópos hov-
tatur, dicens : Seniores qui in vobis funt, obfecro confenior&
teftis Chriftipaßtonum ,pafcite qui eft in vobisgregem D«;Quan-
quam ergo paftor Petrus s * paftor Paulus * quia folici*
tudo Ecclefiarum non deeratillis:Dodoris tamen magis
in eis apparet jpprietas,cu quaquauerfom Euangelium an-
nunciant:&tranfeuntesde ciuitatein ciuitatem, alijs qui
cum credentibus perfèuérent.* paftoralém Scuram afli-
gnant. In bobus itaque vt diximus , paftorUm labor;
inarietibus vero > dodrin* ducatus intelligendus eft; Si
inplerifque conueniatvcrunqueinonfcandalizeris: imo
adde & tertium, quia qui Paftores & Dodores ftunt, tan-
‘quä boues & arietes, ipfi & agni propter innocentiam teperiu
n-
• rst. j.