Ï 4i *
À
B
Gtn. 1.16.
ft'üS nuncupatur,quem quia modo horioribusfçculi,mo-
dô fignisex prodigijs fi Axfan Aitâtis in timoré pôtëntix
elëùàrè permittitiiri re Ac voce dominica cauda illitis ce-
dro comparator.Sicut cedrus arbufta caetera in àltum cre-
fcchdodeferit »itatunc Anti-Chriftus mundi gloriam té-
poraliterobtinens menfuras hominum &honoris culmine,
&c fignorum poteftate transcendic. Spiritus quippein
illo eft, qui in fublimibus condiras potentiam naturç fox
non pdiditvel deie Aus, cuius idcircovirtus nünc maxime
oftenditur,quia dîfpeniâtidfte diuinçfortitodinis ligatur.
Vnde per Ioannem dicitur.Fïiü Angelumdefcendenttm décos-
lo,habèum dauern abyßi, &catenam magnant in manu fua.&ap*.
prehendit Draconemferpentem antiquum , qui eft Diabolùs & Sa-
thanas, & ligauiteumper annos miüei& mtftt cum in abyjfum,&
claufit &fignauïtfuperilium. Bene autemftringerçcaudam
dicitur, quia tocaeius virtus in vno illo damnato hbmine
congefta deniàtur.vt tanto per ilium fortia ac mira faciat,
quanto ilium colle Ais fuis viribus inftigat. Moraliter.
UemAO-6.
G
Et ego (ônjitebor qtiiafaluxretepofitdexteta tua. Ac fi aperce
diceret.Si pores teriïbilia hxc facere ipfa qux pertuli,tibi
&non mihi dëputo bona oinnia q u i fecifti.Si vëro pecëâ*
tes alios refpiciédo non potes perderc, liqu^t quod à rca*
tonequitix tua rëvirtuténdh liberates» Seqüitur.
Ecce Behemoth quern fed tecum. Qnem fob Behemoth no;
mine;,nifiantiquum hoftem infihuat,qui interpretatus ex
Hebrxa voce in Latina lingua,animaLfonat ?Sed cum de
Deô dicitfir, quià fecit ômniafimu^ hoc animâl cum ho-
mine feciflè indicat ,dumcun Aa quiafemel fecerit con-
ftat. Return quippe fubftantiafimuï creata eft, fedfimul
per (pecies formata non eft,&quoad fimul extitit per fob- ;
Itantiam m aterix, non fimùlappafüitper fpeciëm form«.
Sed cur de Behemoth Ipecialiter dicirar cü B.Iob fa£tum,
quod commune cum creatnrisomnibus geiieralitèr ha-
bbàturîSubtili autem difeuffione fimulfâ Aum Angclum
hominemque cogoofcimus jfimul,videlicet non vnitate
tempons, {ed'CogitatiOnetatiOnis. SimulpëracCeptam ( t - .
imaginerafapientt«'&nonfimulperconiunâ:am fubfta-; Gaudamitaq;quaficedrumftringeredicitur, mualemeL
tiam form*. Scriptum namque eft de hotnine. Taciamus eius recepta in corde tentatio ,irt cun Aïs qu*fobfequen-
hominem adimaginem&fimilitudinem noftram. Et per Eze- S terintùlerit, Velütexraredominatur. HuiUsergaBchc-
chieLad Sathau dicitur. Tufign^culumfmilitudinisplenusfa- ! moth caput hetba eft,cauda cedrus, quia ex prima quide
gtentia.&perfedusdecoreindelirijsparadifiDeifuifti.QmAetgo î fuggeftioneblandiensfubfternitur/edpcrvsuvehemenin
cunAaconditione return,nullum rationale animal ni-, ter inualefcens ,fub crefcentis tenfcatiOnis fine roboratur,
fi Angélus & homo eft, quicquidrationevtinon poteft, i Vnde bene ftringerecaudam dicitur. Denteemmvulne-
cum hominefaAumnoneft.Ergohomocum euto quira- rat,quandoligat, quiaprimafoggeftio perçant,ledper-
tione fecum faAus eftperijfleconfident,vicinum fibi ca- cuffàm mentem ne euadere valeat, mualefcente tentauo-
fum foperbiæexipfa propÉquifuipditione pertimefeat. | neadftringit. Behemothenimiftepriusillicitafuggerens
Sciendum vero eft, quia nefarium Manichsei dogmahîc i linguamexérit, poftad deledationempertrahens dentc
reprehenditur, qui dura duo principia loquitur,tenebra- • figit, ad extremum veto per confenfionem poflidens cau-
rum gentem non faftaafTererc conatur. Quomodo enim | da ftringir.Sequitur.Nemteftmlorumewperplexifunt.Tôt
gentem dicitnequifliraamnonfaaaro, dura Behemoth ; ifte Behemothtefteshabet,quotimquitaus fuxprædica-
iftum videlicet au^orem nequiti* per naturam bene cô- tores poffidet,qui prauisperfoâfionibus corda hominum
ditum fëDo m inusfe cilfe reftaturîSequitur. virulenta erroris feminafundendoiCorrumpunt.Quiper-
Vanumfient bos conte dit. HæceriameademEfaiasait.Xw |f /exi/«Mt,qüiavidelicetpr*dicatorumilhisargumecado-
fitutboscorneditpaleas. Quidautemfcenipalearumque no- j lofisaffeL‘tionibusenodantur,vtrè&aenefimulent,qu«
mine,nifi'carnaltumvitafignatur<De quaperProphetam. peruerfaperfuadct*vtalligatienumimplicàtioquâfi ncrdicitur.
Omniscarofanum. Qui ergo hic Behemoth, illic | uorura perplexitas.etfi videripaflit,folui no poffit. Iplum
lco,&qui hic foenum,illic paleç nominanturjboues enim nimirum foum caput imitantes,qui quafi leo in infidijs,&
aquam quamlibctfordidam bibunt, fed“foeno nonnifi fçuit per potentiam terreni culminis,&blanditurpeifpe-
mundovefountur.Quid eft ergo quod boui,qui mundum j ciem fanétitàtis.Multi enim Anti-Ghriftum non viderut,
cômedit, Behemoth ifte.côparatur, nifi hoc quod de ifto fed tamé tefticùli eius font,quia cordaaâionis fuç exemantiquo
hofteperProphetamdicitur?E/M«i«t/eÆ>.Foenü \ plocorrumpunt.(^fquisnaqjinfupërbiatoll:iwr,quU-
' -i- V - F .1* .. . __: ^ /l: . J « r r i i r t - i r n r ï ip I lnYitrifl» V fi llin ra n n
rY ^ ll
D
L u c .i i .t f
.Pa.i.i).
PJaLi 8.J.
ergo comederc ficut bos appetir,quia fiiggeftionis fütj de-
te contereremundam vitam fpiritalium qu«rit.Sed qu«-
rendum eftfifeenovita carnalium defignatur, quorao-
do fcenumcomedensefcam habet eleäam. Sed hoc ci-
tiüs occurrit>quia nonnulli hominum & apud Deuni fcc-
numfunt» &apudhomines ßnÄitatis norame cenfen-
tur.De quibus per Salomonem dicitur. Vidi impios feptiltos,
quietiam cum'adhucviuerentinlocofanäo erant, & laudabantur
inciuitater Per hoc quidem quod rau ndam vitam per ftu-
dium dicunt, fed ex illa intus placere non appetunt, re Ae
efea eius eie Aa dicitur, & tarnen foenum ficut bos come-
dere Behemoth ifte memoratür.Sequitur.
Fortitudo eius inlumbis,&virtus eius in vmbilico perhibetur.
Hincveritas air. Sintlumbtveßripracinäi. Hihc Petrus ait»
Succinäilumbosmentisveftra. Qma vero feeminarum luxuria
feeminis in v mbilico continetur, Propheta teftatur di-
ccns. ln die ortus tut non eftpracifusvmbilicus tuus. Behemoth
itaqueifteinfatiabiliter fxuiens, & deuorare fimul homi-
nem quxrens, modo in fopetbiam mentem erigit, modo
carnemluxuri« voluptate corrumpit.Bene autem nequa-
quam fortitudo eius in lumbis vel vmbilico eorum dici-
tur,qui profternuntur, quia nimirum eius proprie corpus
fiunt qui foggeftionum turpiumblandimentis decepti,ei
per luxuri« fiuxa foccumbunt. Sequitur.
Stringit caudam fuam quaficedrum. ln facra feriptura ce-
dri nomine aliquandoalta excelientia glori* cceleftis ex-
primi tur, v t illud Prophet*, luftusvtpalmaflorebit,ficut Ce-,
' drus Libani,Sc reliqua. Aliquando autem prauorum rigida
elatio defignatur, vtillud. Vox Dominiconfringentis Cedros.
Quid autem cauda Behemorhiftius, niii lilaantiqui ho-
ftis extremitasdieitur?Cumnimirum vas proprium illum
quis auariti« defiderijs cruciatur, vel luxuri« voluptarib.
foluitur,quid aliud quam Anti-Chrifti teftis? Quidum fe
libenter huiusvfibusimplicat, exemplofuoalijserroris
foetus miniftrat. Moraliter. T eftes eius font fuggeftio-
nesprau«, quibus in mentiscörtuptionëferuefcit,atq•, in
conftuprata anima iniqui operis prolem gignit, fiue pefti-
feraargumentamachiiiationum. Periplä quippe callidi-
tatis fu* vires erigir,& fluxa môrtalium corda corrumpit.
Sed horum tefticulofum neruiperplexifuntt quia fuggeftionü
illius argumenta, im plicatis in uentionibus alligantur, vt
plerofque ita peccare faciant, quatenusfifortafiepeceata ■
fugere appetunt,hoc fine alio peccatilaqueo non euadat,
& culpas faciant dum viuant ; veluti quis qu* mundi font I
deferens, alieno fe fobdere regimini appétit, fed eum qui
fibi adDeum prçefle debeat,minus cautainquifitione di-
feemit. Cui fortafle is qui fiiveiudicio eligitur, & præeflè
iam coepcrit, agi qu« Dei font prohibée, qu« mundi font
iubet. Penfans itaquë fobditus vel qua fit culpa inobe-
dientiæ, vel quod contagium fxcularis vit*, ßcobedire
trépidât, & non obedire formidat. Sed fi omnino nullus
fine peccato euadendiadituspatet, minora fèmper eli-
gantur,quia& qui murorumvndiqjambitu réfugiât clau-
ditur, ibife in fuga præcipitat, vbi breuior murus inueni-
tur. Sequitur. ^
Ofiaeius velutfiftulaarts.. In corpore ofià font qu* continent
ur. Habet ergo carnes hxc bellua,habet ofià; quia &
iniqui font alij . qui tarnen ab alijs in crrore tenétur,&he-
quiores aliqui in errore&aliosretinét.Quid aliud ofià An
ti-Chrifti,quam quoslibet in eius corpore valétioresacci-
pimus, in quoru corde iniquitas dum vehementer indu-
ruit,pcr eos tota eius corporis co mpago fubfiftit ?Re Ac e-
perditum hominc ingrediatur, qui ipecialiter A nti-Chri- nim fiftulxxris cöparantur, qa nimirum more metallii in
r; ■ ’-----■ -------- ~ " ------ '* ■ '....... : v ‘ ^ fenpw.
f7.8j
*<^‘31.8;
».18.U,
y*-i 4-5.
iTnfibils fonum lbquendi habentifed lenfam bene viuen-
dinonhaberit. Hoc namqué quafi huroilitetloquendo
aflerunt,quod elati viuendo contemnunt.ynde bene per
Paulum dicitur.Si Unguis hominum loqudr & Angelorumjba-
ritatem autem nonbabeamjattus fumvdutasfonans^ut cymba-
lumtinniens. Moraliter, Quid per olfaBehemothiftius
nifi confiliadefignantur ? Nam ficut in offibus pofitio eft
corporisroburque fubfiftit, ita in frauduletis confiliis tota
fe eius malitia erigttjneque enim vi quempiam premitJ
fed càlliditate péftiler* per Aafionis interficit. Etrutfom,
ficut m edull* confortant ofià quia irrigant,ita eius confi-
liaper natùr*fpiritalis potentiam infofaingenijsfubtili-
tas roborat.Hoc vero tefticqU ab offibus,id eft fuggeftio-
nesaconffiiis diftant,quodperillosapcrtenoxiaiiiferit,
pcrh*cautem quafi &bonoconfulens ad culpam trahit.
Bene autem «ris fiftulis comparantot.Æris quippe fiftul*
fo noris aptari cantibusfolent, ita quoque aftutaconfilia
dum fi quablandaprouifione confolunt, cocafortiin-
ten flöhe pÄer|:unt,öc dum dulcia refonant,ad noxfa inclinant.
V e™ i quisfrangere voluntates parat, & alterius
voliintatibus fubdi, huichoftis callidusblandiensdicit;
Ö quanta pet temçtipfomagere miranda poteras , fine-
quaquam te iudicio alterius fobdidiflès ! & h is fimilia.Se-
quityriCartïlago illius quafi lamina ferrea.CzttiUgo namque
oflis quidem fpeciem habet. Quid eft ergo quod cartila-
goeiuslaminis ferreis comparator, nifi quodhiquiinil-
lo debiliorcs font ad perpetranda mala nequiores exiftütî
Ferro quippe extera metalia conciduntur ; &cartilago eiUsfimilis
ferro dicitur j quia hi quiineius corpore ado--
ftentarionenivirtutum non fufficiuntjcontranecem fide-
Hum acrius acccndütur. Qui re Ae non ferro tantummo-
do,led laminis ferreis co m parantur; quia dum fe circum-
quaquein crudelitate dilatare ambiunt, quafi in ferrife
laminis extendunt. M o r a l it e r . Quid per cartilagi-
nem , nifi fimulatio eius accipitur î Cartilago namque
oflis oftendit fpéciem, fed ofiis non habet firmitatem.Et |
funtnonnulla vitia qux oftendunc in fe re Aitudinis fpe-
ciem.Pleru mque in vleifcendis vitiis cr ude litas agitur, &
iuftitiaputatur,atque immoderata ira iuftizelimeritum
creditur.Plerümque diflbluta remiflio quafi manfuetudb
ac pietas habeturjnonnumquam effulio mifericordia cre-
ditur.Quid per laminas ferri,nifiduritiafortitudinis defi-
! gnatur î Nonnulli enim infirma façiunt, fed elationisfi-
duciadeceptijfortibus eafofpicionibusiungunt, & quo
elfe magnaféntiunt, eo defua nequitiaemedari conrem-
nunt.Dc quibus Ieremiasait. CandidioresNazaraieius niue,
nittdioreslaftejrubicundioresebore antiquo, faphiro pulchriores.
( Dénigrât a eftfuper carbonesfacies eoru» & nonfunt cogniti inpla-
teis ,adbafit cutis eoru oßibus:aruit?&faäaeft quafi lignum.Se q.
! IpfeeftprincipiumviarumDei. Quid enim viasDei, nifie-
ius aAiones accipimus ? De quibus per Prophecam dicitur.
"Sonenimviameaficutviaveftra. Etprincipium viarum
j Pei Behemoth- dicitur,quia nimirum cumcunAacre-
1 ansageret, huneprimum condidit,quem reliquisAnge-
lis e minen tiorem fecit.Hin cProp heta ait.Cedrinonfuerunt
altioresiüo in ParadifoDei, abißtes noncoaquaueruntfummitati
i>Hs.&reliqua.Ëtrurfum. Tu fignaculamfimiütudinis,plenus
fdpientia,&perfeclus decore in delttiisparadtfifuifii.ConCidctct
ergo homo quid eleuatus in terra mcreatur, fi & prxlatus
Angelis in ccelo profternitur.Hinc prophetaait Inebriatus
eft in ccelo gladius. Sequitur. fecit eum, applicauit gla-
diumetus.Ghdias quippe Behemorh iftius, ipfa nocendi
maliria eft. Sed ab eoàquo bonus per nacuram fa Aus eft
eius gladius applicator, quia eius malitia diuina difpenfa-
tione reftringitur , ne ferire tantum hominum mentes
quantum appetic perfoitracur. Ifte namque Behem oth
quia principium viarum Dei eft, ettm contra fan Aum vi-
rum licentiam tentati onis accepit,cun Aa abftulic,co nui-
uantes filios extinxit,led glands eius aconditbre replicanos
cognofcimiis cum quanto hofte pugnamus,fupertft
vt vnufijuifque noftrum tanto-feplenius auAori lubiac«-
at,quâto;contra fe fçuire violenter aduerfàrij vires penfat.
S.ODONIS ABB ATI S
CL VNI A CEN S I S II.
M O R A L 1VM I N IOB
L I B E R X X xm . ;
V i c montes herbas ferunt. In feriptura facra
cum numero fingulari mons ponitur , ali-
quâdoincarnatus Dominus defignatur.Sic-
ut feriptura eft. Erit in nouifiimisdiebusprapa-
ratus mons domus Domini inverftcem montium.
Aliquando fan AaEcclefia, vtillud. Qui confidant tn Domino
ficut mons Sion. Aliquando teftamentum Domini, ficut
Habacuc zit.DeusaLibanoveniet ,& fan fins demontevmbrofo
&condenfo.Aliquando ApoftataAngelus,vt illud.rr<iw/wi-
gra in montentficutpajfer.Cum vero montes plurali numero
nominantur,aliquando celfitudo Apoftolorum arq;Pro -
phecarum defignacur,vc illud .luftitta tuaficut montesDei.A.-
liquando vero feculariumpoteftatum tumor exprimitur,
de quibusdicitur. Montes ficut cera fluxerunt à facie Domini f
Elacinamque feculi huius, huic Behemoth herbas ferunt,
quia ex eo illum Leficiunt,quod nequiter operantur, quia
foas illi offeruntfluxas& lubricas yoluntates.EwWf enim,
ait Apoftolus, hominesfeipfosamantes, voluptatumamatores
magis quamDei.Quxe ftergo herbamótium, nifi voluptas
fiux'a qux ex cordegignïtur foperbotam?Quib. nimirum
herbis Behemothiftë pafeitur, quiain els pcenam xternx
morris efuriens, eorum perditis morib. fatiabitur. Sequi-
tut.Omîtes beftii agri Indent ibi. Quid per beftias agri nifi im-*
mundi ipiricus defignantui:? Vnde & de ipfo malignorum
fpirituum principe contra Ephrain dicitur. Beftiaagrifein-
deteos. Et Eiaia s.Mala befiianon tranfibitper earn. Et, quid per
àgrum nifi prxfens fecul am accipitur? Hinc Dominus ait.
Ager autem eft mundus.' Agri ergo beftièinhcrbis montium
ludunt, quia proie Aa defuperioribus in hunemundum
dxmonia, prauis foperborum operibusdeleAantur. Be-
ftixin herbis ludunt, cum reprobi fpiritus humana corda
ad illicitas cogitati o nes pert rah un t. Pro eo enimquod fu-
perbi quique nullum malum cogitando prxtereunt,nuL
laeftagri beftiaquxnonhorummontium herbafatietur.
Sequitur.
. Subvwtrrfdorwir.Obumbratioin facroeloquio aliquâ-
d o 1 n car natio D omini poni t ur, vt ill ud .Virtus altifiimi ob-
umbrabittibi. Aliquando mends refrigerium aferuorc carnalium
cogitationum, vtillud. Sub vmbra alarum tuarum
protege me.V el .Sub vmbra illius quern defiderabam feds. Aliquando
vmbras recedentem charitatem frigid« mentis
accipimus, ficut de peccante homine di Aum eft, quiade-
cutus eft vmbras. Nonnumquam vero per vmbram ( fi
tn cum adieAione mortis ponatur)vel mbrscarnis exprimitur,
vtillud. Ef coopérait nos vmbra mortis. Mors quippe
carnis imago eft mortis xternx. Vel certe m ors Diabolus,
vtillud.Nome» illi mors.Vmbra ergo mortis func oes teptzo-
bi,quiilliusnequitiamelationisimitant,eiufqjimaginem
quafi vmbrâexprimut.Hocautloco vmbraneqùiti* torpor
accipit,in qua ipfeBehemoth dormir,qa con tracorda
claritate calentiafolicitusvigilat,infrigidisautfccurusia*
cet.Domire etiaminfàn Aorü cordib.nonpót,quiafi quado
fè in eis ad momentum collocac, tant« eum voces excitant,
quan'tæ ex illorüm mendb. fan A x cogitationes ad
cerium clamant. Vndefit, vtbonarum aAionum armis
territus,ac (ufpi riorum fpiculis percuffis fugiat,& ad cor»
Pfil.tf.7.
Pfal.96. ƒ.
O Jk 13.I
G
EJa.tf 9. v
Pfid.16 9.
Cane. 1.3» '
da reprob orum frigida redcat. Seq. In fecreto calami.In (a-
tur,cum dicitur. Animam illiusferua. Notandum quoque | cro eloquio calamivefatondinisappelladone,aliquado
eft,quod vefanum dogma Arrij aperta in hoc loco ratio- verbum mznensACci^kxu:iyti\hid.Ltngua meacalamusfcri^
tie diflipatur j faAuram quippe Dei filiutn patitur, & ecce 1 fc<f.&reliqua.Aliquando do Aorum peritia, vt illud. Et in
Behemoth in faAura rerum primus crcatus oftenditur. cubilib.in quib.prius draconeshabitabant,orietur vtror calami ér
Supereftcrgovt ArriusnónfaAumfiHum prxdicet, aut I iunci.VbipercalamudbArinaicribentiu, periuncumyi*
eum poft Behemoth conditum ftultum putet. Quia vero riditas auditorü intelligitur. Aliquando mobilitas metis*
~ ~ ■“ ’ ’ n 4 vtib