icroittt dc-
iuper.'v 4
f infaltuli
" feöorui»
Iècures,Et
I nünclcui-
pturascius
t. pariter,bipenne
&
- dolaroriis
I deraferunt
B
•; •}• MiferSt
fcontami-
□ aueruar.
Sanâua-...
rium.
: f pofteri
c or urn.
■ floccnde-
iunt omîtes
lbleu- c
nka esDei
in terra.
t non «ft
D o b i l c u m
vlquequo.
... f adoerlà-
riïis. &Sj
ij- blafphe-
D
mabic mi-
Duplex va
Irricare,
& confu-
mens.
6 Pofuerunt figna fua f figna, & non cogno-
ueruntf
Sicutinexitufoperfutnmurn.
C Pofiiit Romànus exérdtus figna«feil. aquilas, draco-
C Tune autem auertère manum dicitur: cum nósoeccare
finie. C Time veró cohuertit manum: cum pcccata hie
corrigit. H Sinus autem Dei : lânéfcuarium ciuseft, çem-
plum eius, veleius cuftödia. C Vel ad literam, cur àfinu,
id eft, Iufl*fe atterris manum, id eft,Chriftum,vfquc ad fines,
e*teraq; quibusdepriëlioy tifolebat. AdcfitfignSpVt nemfieculi?quandoiterumadiinumtuumconucrtisma-
iudicem ad vindictam c e i:^ nm inrlsmc ipforeperitm commqueret mnuprrpe nA C.hnftnm.
rem.Etnön cogftouèrunt^quód fi cogriouifient, tibivtiq;
facrificarent,& non elegiflènrad d*monum redire cultü- ■
ras.Et figna fiia fuper liimmum^ in tiio terhplo fiin&o po-»:
luide rneftiôrantùr ; ijuemadmodum folent principum
ftatu*:in plateis per loca editacöliocari,vt mernoria vi-
antiumiriftriratur vifis tahbus.
7' t -^Q u a fiV in ly h u lig n p rum fecuribuscx-
> b idcruntianuasciusin idipfum :
Infe curi &afpiadeiecerunt-4-eath :•
C Ianua enim a Iano diélacft,quodöeripfiimanni(yt
putabantidololatr*) præberetur ingrcflus.Eigo vt eiuita-
tem iïlam, in modum lyluarum oftenderet fonditus eflè
vaftatam,per h*c inftrumentafobrilïa dicit eflè deieótam.
Eius vero : templi intellige.
S f incenderunt ignifan&uarium tuum :
ln terra f pollucrunt tabcrnacülum nomi-
nis tui. ;
G Crc fd t dqj or : vbi calamitas euerfionis augetur. 5 an-
«ftuatiumillud : templurrvfiiit,quod Salomon mirab'ili*-
dificatione eönftruxit. Iftud enim tempiùm,quod vifita-
bat virtus cpelcftis: manus polluit vaftatoris,& vlcp ad terra
m culmina deduxit: qu* adlaudem Domini probaban-
tur ëflè conftruda.Crefdt autem hicatrpcitasfaóti in par-
ratiönc .Prophet*, vc tam immaniterëxcidentibus dé va-
ftantibns dêbeatab omnipotc ntiiudice bb uiari.
9 Dix e runt in corde fu o f cognatioeorum
fimul:
f Quie fce re faciamus omnes dies feftos
D e i à terra.
C Hic verba-referufttur iralcentium Iud*orum t quoiji-
am yiderunt fiindbm duitatem, & D ei landtuaria diruta,
furiófë&infipienterdixerunt,abiidamus legem D ei, &
nc pauci viderentur efiè, dixit cognatio eorugi fimiil. vEt l
mala fuperius enumerata potuiflent Domini milericordi-
am comrnouere,nifi adhuc in Iudæis fiiiflèt oblbnatafu-
pcrbia.Ideo &impcenitenti cordi meritdnon fliitcalami-
tas abftrada, qiioniiln a blafphemiis eorum animus non
receffit etiam in pcèpis.
i o Signa no (tra non vidimus, iarn n on e ft Pro-
pheta:
E t "f nos n on cognb fce t amplius*
C Adhuc ifta verba fupt delperantiumludæorum, di-
cenqüm, figna qu* patribus eorum fuerunt collata,lè-
metipfosnonvididèin illis calamiratibus, ac prophètas
quibus ihftruerentur non habuifiè, & ideo lè à Deo faille
aereliâbs. '
i l ,VfquequoD,eusimproperabit*^inimicus -•
*f Irr itâ t aduerfarius nomen tuum in iin em .?
H Fadta funt hxc,quæ iam narrata fimt fe cundum hifto-
riam,cum Nabuchodonofor abduxit Iudæos in Babyló-.
nem,Vel cum Titus & V elpafianus fiiccenfe duitate multos
perimerunt/ C Irritât: à çanibustradtum eft, quotum
latràtibus r litera plurimum fo nar. De Iudæis itâq; exim-
patientia contra Dominumloqucntibus:qu*rit,quandiu •
itai cos improperare finis? quandni inrmicum & aduer lari-
urh ilium tibi popttlum'non conuertisadconfelfioncm
vèfàmlaudistuæ? Infinemfcilicetmundi, quando gens
illaconuertetur.
iz ■{:. Vt quid auertis man umtuam,&dexteram
tuam:
. D e medio finu tuo15 in fincm ?
Spiritualiter hicecclefia Deum patrem deprecaturde
vnigenuo filio, quiin finu patris eft ,* qui &dcxtera appel-
latur, & manus: ne tarder eum tranlmittcrein terris. H
1.
mjbnit,, ■
Sinus Dq
num, ideft, Iudscosçonuertes ad Chriftum.
13 Deus autem rex f nofter ante fiecula : ^
m * Operatus eft (alutem in medio terræ.
C Sæcülaautam di£ta font, quodin te reuoluant tem-
pora.Ne credefet quis temporalem Dominum,ideo dicit
ëüm eflè regem ante fiecula. In medio terr*, ideft,Komi-
num qui terr* nomine fignificantur cundtis fcilicet cer*
nentibuspopulis operarifs eft lalutem humahi generis. H
Vel in Iucbea qu* medium terr* dicitur.
14 T u tco n firm a ftiin v irtu tc tu am a re :
i Contribulafti capita draconum in aquis
tmenj-
ioirio, !1
5 op«»J
G Oftendit nunc eundem faluatorem eflè eum , qui I
quondam feçit mirabilia. Gonfirmauitenimliqiiidasrù-
bri maris abyflbs, quando in duöbus lateribus ita eft defi-
xum, vtmarenauigerum: iter facere telle terrenum. Capita
draconum: fuperbia d*moniotum, qu* perdu cuntur
adnihilum, quando animas quas illiinquinabänt: fons
falutaris emundat baptifiniJn hoc enim verfiimyftèrium
iam didti miraculi e'xponit.-fignifi cabat enim tranlitus maris
rubri : baptifinum & de diabolo vidtoriam, vnd* ina-
quis, fcilicet baptifmiintelligc. ,
iy T u confregifti cap ita fd r a c o n i s î
Dedifti eum efcam # populis Æthiopum.
C Confiradtum eft caput draepnis, id eft,iathan, quando
fiiperbia eius de ccelotdeiedlaeft>& quando vitfiunba-
ptifmo funt extimfta. Ætfiiopes: peçcâtoresfeluettimus,
qui ad Dominum çonuerfi, e(cam cqçperunt habére dia-
b o lum, quiaaChfiftianis detradtionum morfibus come-
ditut, H Siue vtab his comminueretur per fignumeru-
cis, qübs prfüs deuoraüerat in (uaflbnibus vanis.
16 1 u dirüpifti ^.fontes Stto rren te s:
T u ficcafti fl uuios Etham.
C Fontes dixit pèccatores, quorum malaiugiterinflu-
unt : rorreptes, qui lubito fiilèitati, rapide peccarido irru-
untin bonos: hos dilrupit Déus cum à famularione dia-
boli diuilit. Etham foras interpre tatur , &fignificat dia-
bolum : çuius flumina, ideft, eius dodlrinam exiccauic
Dèus, & ad nihilüm redègit/ f-
1 7 T u u s c ft dies, & tua eft nox î
T u f fobri cat us es auroram & folem.
5 H Tuus eft dies, ideft, claritascuangelii ^& nox, idièftj
obfeuritas legis, quia te vtraque pröniineiant.yAuröram,
ideft, ilium hominem, per quem lèdentes in tenèbris lü-
cerrividerunt. Lunam veroecclefiam dicit, qu*in obfcu-
ritatibus fiecttli lucet. \
18 l u f fecifti omnes termines terræ :
Æfta tcm & # vertuplâ lma fti-r-ca '4 ♦
HTçrminos terr*, apoftolbs te prophetas dicimus. H
Veriîgnificat iuftos: qui in fioclæculo bôrtis operibus flo-
rent : per *ftatem frudlum labo ris fui percipiunt, C V cl
ver confeflores, qui æqüabili deuotione & rhânfuetudine
tempQrati Domino lèruiunt. Æftas veto cos qui martyrii
calore feruent.
19 P e r n o r efto huius, inimicus in f propera
* uitDomino-î è
' " E t populus infipiens S incitàùitnomeri tuum.
H Memor eftofciiicetmartyrum qui abamorénomiHis
tui taliapauuntur. Inimicus diabolus. Populus infipiens,
ideft,gentilis velhæretici.qui incitant lèmpernomenDo-
rnihi. C Velinimicusintefligiturliidçôrumpopulus,qui
de infipiens redle dicitur, dum dies feftos de legèm Déi fui
à terra quiefcere volebaiit facere, de talia dicerenc quibus
Dêümincitarent.,
t o Nètradas b eftiisanimam'f'confitcntemtibi:
In nsediÿ
tD'flljfa
ltiinfj’j
F-'-
C o n fin a
ft inuit,
Aqutbipuùni.
. vEtani-1
tltàùm
i populo
EfcaÆtÜ
OpUIDi :
G
f tontfra
ft.llUil'.itl
foui»,
jordiM-j
ltlt.tr.'»
DiesS^j
:gclu:N|
pftatoiflk
H
Ycriuftuft
ram W
cycgmifl
f exçi»|
uuniitwm
Popoln*4
j j e r a d i f ^
leg«
Tpiciói
lieple-
flne te*
y ï t e r -
'abita-
^esioi-
Ifubruiöoti,
j n a i f -
N'Scc.
t 6t
à E t animas pâuperum tuorumneobliui-
fe a risin finem.
C Siippiicatenim vir fandtus,qüod (èiebat de iud*is de*-
uotis elle venturum, vt non tradat animas fidelium, ne
diabolus ad fua vota perueniat. Beftias pofuit diabolum
cum miniftris. Paupercs funt, qui le ad humilitatem fani
dlilfimam hic contulerunt, vt illic diuitesfianc»
2«i R e lp ic c+mtc fta im cn tumtu um :
Q u ia repleti fu h t , qui obfcuràti font» terræ
domibus iniquitatum.
C ReüpiCe dixit, vt dignerisimplcre: quæcognofceris
ante promififlè, quia rep|eti funt fcilicet peccitoresqui i-
gnoranti* obfcuritate dimerfi fiint,quoniam lumen lâpi-
enti* perdfderunt. Repleti fiint autem terr* domorum i-
niquitatum, fiuç terr* domibus iniquitatum. A , ideft,
terrenis defideriisde dotho iniquitatum» fdeft, confcien-
tiaiDiqua: domus enim iniquitatum, ideft, conlcientiæ
mal*', o b leur* fiint terrenis defideriis de replet* malitia.
22 5 MeauertaturhumilisfadtusConfofus:
Pauper & inops laudabünt nomen tuum.
C Rogàt propheta non debere confundi humiîes, qui
Deum iugiter laudant:pauper Dei dicitur hic,& diuesfie-
culi nuii cupatur.-ifte eft regis *terni,ille temporis fügitiüi.
Ifte D ei pauper, de cum videtur filere, Deum laudat : ille
drues fæculi fuperbus, mutus eft quamuisplàllat. .
23 -4- E x :• urge Deus iudicacaulam tuam:
M em o re fto i improperiorum tuorum e o rum
quæ ab infîpiente funt rota die.
H ExurgeDeus,iudica caulâm pro hisimproperiis,quæ
vel tu fiiftinuifti pro nobis, vel nunc écclefia i uftinet. Memor
efto, vdn iudicio confundan tur,qui tibi vel tuis lèm-
per improperabant. C Vel-Deus iudicat caulâm fuam,
dum errantes conuertens: facit erroremfuumcognolce-
re, de illud pr*dicare : quod prius âbnuebant. Et ad literam
: illorum improperiorum fupradidlorum f. Iam non
eft propheta &c. qu* ab infipiente populo diéta funt )
memor efto.
1 4 fs e obliuifearis voces f inimicorum tuorum
:
i Süperbia eorum qui te oderuntalcen-
d it Temper.
G Ne obliuilcaris, fcilicet in damnatione perpétua, voces
obftinatorum. C Vel qui in prælèntibus prefluris te
inuocant, conlblentur propter voces perlèquentium. C
Superbiaeftenim.-quamDominuslpiritualiterodit, per ;
quam& angelus-corruir; &primihominis'beatitudodi- I
fceflit.Ethoccongrue de Romanisaccipimus, qui fiiperbia,
elaq fiiper temp lum Dei vexilla erigébant & iplùm
incenderunf. v
Ora tio ex Pfalm. L X X I I I.
/'""‘R eator omnium elementorum Domine, antefîecula rex ater~
memento gregis tui: quem effujione cruoris proprii redemi-
fti: atque omnium te quarentium voces, propiciatus exaudi. Per
Dominum nofirumlefum, &c,
Argumentum Plâlm. L X X I V.
C Vox fidelium Iudaorum, qui Chrifti mirabilia nar-
rarejèprofitentur, é r de Chrifiifuturo iuduio.
T T . S lt t fin e n y ie c o r rùm p a sP A lm u s
Afaphcan tici.
C Afaph Synagoga interpretatur, id eft, congregatio
quæexiudæis credidit, non qu* obftinata permânlit. I-
fte Alâph hic admonet populum-iudæorum ne fidemfuam
corrumpat in finem, id eft, in Chriftum. Plâlmum ve-
ro cantici dïximus eflè, cum res aduales ipirituali con-
templatione difeernimus.
i O Onfitebimnr tibi Deus confitebîmur ;
• E r f inuocabim us nomen tuum.
\ t IS arrabim us mirabilia tua.
C um accepero tempus ego f iuftitias iu-
dicabo.
G Erüpitpopulüsiudaicus ih vocem confèflionis. Se»
; quitur iterum : confitebimur, ifta repetitio folidiratcm
j piomillionis téftatlir. Deo enim frequentata confcflîo, | freoiien*
non partüritpericulum, lèdlâlutem, quamuis terrenoiu- tara fon-
'diciVellèmelconfiteri crimina,plerumqueniprtem ge- I
neret. Êft;autenlconfiteri,multorumconfèlfionealiquid
profiteri.
C Introduda eft vox fidelium, qui pura mente Deo !
merenturlè^uire. Mutatioperfon*deindeeft,ioquitür
enim Deus, cum accepero tempus fcilicetperid quod fo- Corn ucet
dus eft hbmo, fé iuftitiarti iudicaturam, vt compunda pcm tcih-
corda morealiâ; ante tempus iudiciife precarenturabfol- I f as:
uî, ncinfuturoduram féntentiam iudicis fuftinerent. H
Nuncnon eft iudex, led erit. Si enihi eflet tune iudex,
peccatöresnonerigercntur, &in feculo non obtinerént >
diuitias. j F
3 f L iq u e fad a eft terra & omnes qui habitant !
inea> J cumomni
1 E g o t confirmauicolumnas eins.' Dianfol. bus hab,ta
L> « . . . ' « ’ . r, torlbus. I
G DominUs dicit, ante aduentum luüm, terrain, id eft, . -j-apjcndi,
genus humanum, ab ilia foliditate veritatis, in peccato- i
rum labem relblutum eflè, ne»Tlandis Idolis lèruiendo. ’
Columnas apoftolos dicit qui confirma« lùntinrelùrre- i Colamh*
d:one Chrifti, quoniam in palfione eius nùtaüerunr. I «poftoli.
4 D ix i* f in iqû isn oh te in iqu e ag e re : I finiqUei
E t f d e linquen tibusn oliceexaltarecornu. g««ibus.
C Dixit enim per prophetas & apoftolos monitaveritaris,
ne lcelerarimaleagerent.Ddinquentes lunt,quide Dclin-
propriaiuftiriapræfiiffienrfes, &exaltanteslèinluperbia, qu-ntes.
collum fuum fubmitti iugo Chrifti conterimunc. Vel cor- 1 £»ltaie
nuexaltant, quilèinpeccarisexculânt, mododiabolum cornu-
arguentes, modo alium inculan tes lùalôrem.
y N o lite e x to lle rem a ltum cornu veftrum ;
~ N o lite :• f loqui aduerfos D eum iniqui- G
tatem. I fLoquen
C Ille qudque in altum ërigit cornu, qui contra Deuhi ! tcsinccr'
( conceptainiquitate ) remurmurat.Loquiturautemcon- Loqu^S
tra Deum iniquitatem, quando aliquis le lieæftimat con- i tr« Deum
ftitutum à Deo, vtpeccata minime declinare potuiflèt,di-
cens. Non culpa fiia,lèdnecèflîcate adaliquosfe flagirium
perueniflè, quodpropria volimtate peccauit.
6 Q u ian éq u e ab o rien te ,n eq u e ab o c c id en te ,
n equ e à i delèrtis m ontibus:
Quon iam Deus Iudex eft.
C Nequeab oriente &c. addendum Dominus deeft, vt
terionpolfitcognolcere. Orientemdicit: hominesdiui-
na charitate conlpicuos : occidentem, peccâtores quibus
adhuc lumen veritatis ablconditur: delertos montes folios
pnedicatores, ideft, h*reti cos. Ergo cum his omnibus
: Deus pr*lèns eflè &-cognitor, de Iudex iuftus mon*
ftratur, ne quilquam prælumat focere quod eum poÆ t in
foturo Iudicio damnare.
7 H u n c * fh um iliâ t& h u n c e x a lta t :
Q u ia calix in manu D om in i i vin i meri
plenusmixto.
C Humiliât vtique fiipërbum, exaltat humilem: quia
ille in le: -ifte in Deum confidit. H Calix vero retributio
eft : plenus vihï meri, id eft, veritate, quoniam in die Iudi-
cii’vnicuiqueprbpinabiturquodmerètur: mixtus eft autem
milèricordia &Iudicio.
$ folitudi
ue mon ci-
Oriens.
Occidcns.
H
thumilia
foc &hunc
exalta bit.
! J e f t vinô
meraco
vfq; ad pie
□ ûmiXtHS.
Bibliotb.Vet.Patr. Tom.n.
8 f Et inclinauit ex h o c -4* in h o c :• .*
Veruntamen fe x eius non eft exinan ita, bibent
omnes peccatores terra?.
C Hie duos populos fignificat, Iud*ohim &genriilmt
’quoniam tulit ex ore non credentium IudaJoruim quod
Jpotandum inclinauit,conuerfis populis gentium.feceSea
inimhic noli lordes: ledvltimamndem debemuSaccipe-
re, quando Iud*i cum aliispeccatoribuscrederemerue-
- ______ * O 3 rint: millti
•(•Ecpropinab
itci
eo.Veruntamen
fc-
■ coS.eius epotabunt,
bibentes