w *
F lo d o a rd tH iß .
C
|S. Mero
peruenit ad huius Eccïefix domutfi, acéfedèns-id'altare,
dum falfa mente deicrat impfoba, rèjpènte vterö difrupto
eius labuntur humo intranea, procidcnfquemortua öftè-
dit quam voraefïpnt quæ de fe maritö'fuerant ifttiriiatä. IllenutuDei
compundus ad miraculum, vouitfetradicur,
fe vlterius mulierem non habituaim : familiâmqdéVxbti
delegatam eidem addicens Eccïefix, häc eisdeditleëem,
vt çapitis cenfiim ibidem dependerent,nullique prxtcrid
obnoxij feruitip forent. Qux familia hac fibi lege feruata,
ad duo millia velampliusexcreuifle reperitur capita,vto-
lim,fcilicet an te quam vaftaretur à barbaris, duodecim libras
argenti partibus prxftaret Ecclefiæ.
De miraculisfanäi Martini Remis oßenfis.
C a p. Lv
A Lus
J l X ftrafe
oopertorium (areophagi leuarc ten tans > aliquahtulum
apetuitfcpulcbrum.Dequo mox fragrantia tant<£ ftiauita-
tis emahauit, vt nunquam fc deledabiliorem teftatus fit
haufifle odorem. Introfpicienfque videfcorpusiritegrum
lacerdotalibus infulis redimitum: recomponenfqiie fc-
•pulchri pallam, non apfus eft hanc amplius violare fepulturam;
permifit tamen vt idem corpus, depofitis quibufi-
dam,fuperponeretur tabulis. Ip fa node vifus eft ei ahum-
cuius funs presbyter in fbmnis j qiii iam dudum decefle-
rat, affcrensquod valde offendiflet Deunvprxterita die,
maxime fi fepulchrum fan&i violare prafiisnpfifict. Idem
.qttoquebeatus vir cuidam fubipfi* diebus appariiit
quia valde grauaretur prq pondere Sc indignitate fuperie^
difibicadauerisintimauit,&vtindicaretpresbyteroiuf-
fit:quianificicocorpus*idfcetidumafepulturafuarepelleret,
diuina quantocius vlcione pledendus eflct. His
presbyter ad monitionibuspaucfadus, cadauerquodfe-
pulturx fandi fuperpofitum fuerat,ei jci feeit cum feftina-
tione j Sc apcrta alibi fepultura recondidic. Vifiis eft idem
fandus Domini poftea cuidam ruftico , pixcipiens ei vti-
ret ad Epifcopum Artold urn,6c indicaret ei ex verbis eius,
vt corpus ipfius, quod extra iacebat, intra Ecclefiam traf-
ferret. Quod idem rufticus intimate timcns, neglexic
raandatum. Nec longe poftiterum apparens euigilanti,
dunterincrcpauitillum, quare prxceptUm neglexit, 8c
corripiensalapaeius percuflicmaxillam. Quimoxaudi-
tum amifitipfius auris, in quapercufluseft parte, cgpitif-
que dolore per dimidium fere vexatus eft annum .Deinde
cuidam presby tero in eadem Ecclefia,fub prxmiftb facer-
dote feruienti, apparens in vifione quadam dominica node,
admonuit eum, vt Epifcopo in dicaret, quatenus corpus
ipfius in prxdidam Ecclefiam trasferret: locum quo-,,
que vbi ponendum foret oftendere non omifit, intimans
ei obitum,& caulam obitus veladuentusfui:fignificans fe
Scotigenam fuiffe, R o mam que orationis gratia cum fo- j
cijspetendiitinere occupatum , alatronibus fupcr Axo-j __ ..................
namfiuuium fuiffe peremptum, indeque corpus fuuma I curt Scdcumnos, inquit Gregorius, ad regem accedentes burn
focijs hue delatum,ibique fepultum-.propalans etiamno-
roenfuum,.quod vocaretur Merolilanus,iubens vt id nO'
men,ne forte memoria delaberetur,afTcribere curaret,in-
clinanfque fe,partem que cretx,qux fortuitu iacebat, ap-
prehendens deditei, prxeipiensvtillud continuo adno-
taret in area qux ledo ipfius adhsrebar. Quam illeere-
tam^ifus eft accepiffe , nomenque defcripfifle. In quo
dum proL littera,Rfcnberet,corrigere hoceum monuit,
& ita incraftinum hoc nomenadferiptuminuentumeft,
vtteftaretur idem presbyter, quodyigilando per diem ta
benefcriberencquiuifTet. Quibusreuelationibus moni-
tus Epifcbpus, Ecclefiam quidem reftaurari fecit, fed corpus
fandlum non tranftulit. Nec diu poftea ficei conti-
git,vt in eadem Ecclefia coram Hugone principe fe abdi-
caretEpifcopijgubernatione. ' f'-retiam
nonnullis beat! patris huius vrbs no-
ftra fertur infignita miraculis.Ex quibusea qux fan-
£tus Gregorius Turonenfis in fuis miraculorum libris cr
narrathîcindereplacuit : v t fiquihxclegences, ealortfe
nonlegerint, hîcreperirepofnnt. RefërtenimV q u o l^ iJS
tranfeunte fe quondam per paguni Remenfem, retuierit
ei quidam Rëmérifis, earcerem in quo famulus ipfius hd-
minis inter reliquosvimftusfenebatUr^beati Martini vir-
tute patefa0um,vin£kofque ab ergaftulo abfplutpsdibe-
ros abfceffifîè. Erat enim huiufmodi career,vtfuper fttué
tignorum axes validi fuperpofiti pulpitarentuir î ac defu| orig.l
per qui ^eumdem opprimeront, inhgnesfuerant lapides dem. I
collocari. Nihilominus& oftiumcârecris-fèrafé.rromu-
;nita, obdtnftb, claue peflulo, obferabatur. Sed virtus an-i
t ifticis, vtipfe relator aflcruit, lapidés pulpitaqùe disieçit,
catenas eohfregitjtrabem,qux vinbtorum coarbkabat pedes,
aper flit ac necrelèrato bftio, hpmines^er aërafuble-
üatos foras, teéto p aten te,'p r o d u x it,dicens;E^o fum Marti-
nus^mUesCbrißi^abfolutorveßor abfeeditecumpace, &abitefe
De Ecclejiis in honore fan fit Martini circumquaque per totumcir-
titer Epifcopium conftruftis.
C a p . X L IX . . ^ W
T N honore quoque beati Martini multx circumquaq;
1 per totum circiterEpifcopium habentur Ecclefiæ, di-
uinis miraculisilluftratx , ad qux neminem credimus e-
narranda fufficere. In vico denique fanbli Reraigij cpn-
ftat Ecclefia huius beati confeflbris, qux clcricorumolirri
fertur habuiflè congregationem, de qua^talc apudnos re»-
fertur miracùlùm.Quidam vir illuftris,cum duxifletvxo-
rem, noa longe poll in expeditioneni præcepto régis pro-
fe<ftus,diuque moratus , poftquam domumrediifïét,fi-
gnificatum eft illi, qubd vxor eius adulterio fuiffet corrmf
pta.Quam virvxorem diligens,tali examinatione probate
voluit audita, vtfuprafàcraÈcclefiarum, quæ in hac vi-
habenmr, vxor fibiiurarec altaria ,q>hoc crimine effet
innoxia, ficqué' immunis fibi poftmodum forétd nbxa.
Quod ilia non abnuens, prompta fufeepit, fabturaque fi-
dem di&iSjCum marito ad vicum peruenit, Sc dans fuper
quarumdam Ecclefiarum altaria infiurandum , tandem
virtutis miraculum diffamaremus, affirmauitrex quofdamex his
quiabfolutifuerantadfeveniffe / atquecompojiiionemfifeodébitant
, quam iUifredum vocant, & fefuiffe reis induitam, Refertfg«j. ,
etiam idem Gregorius fc quondam hanc vrbem petifle, SCifuprsM
in facrario huius Remérifisc!EcGlcfiæ Sigonis aurem; furdai|f^J 7r
referendàrij Sigeberti régis, virtute beati Martini cuius
habebantur apud fe pignera, dumcolloquereturfecura,
fubito patefabtam atquc fanatamfuifle. SJ
’ DdfanttaMaerayïrgtnè.
C a p. L I .
PA s s a eftin hocRemenfi pago beata Mac.ra virgo fub
Riâtiouaro Præfebfco, quæpoftinfuperabilemGhrifti
confellionerngfauiffimatormentaperpeffa, ppftmam-
millarum abfeiffionem j & repentinam curationem per
Angelicamin carcerevifitationem, dum fuper primas &
tcftulasaccenfas nudavolutarètur, cum precibus&gra-
tiarum adionibus, immaculatum Deo reddens fpiritum, H
ac triumphans aduerfarium, inibi læta petijt cælum. Cor-i
pus eiqs haudproculd loco vbi paffa eft , tunc extitittu-
mulatUm. Multa vero poft annorum curricula cuidâ bu-
bulco pervifionemlocuSV quo beatiffima virgo çondita
fuer at.iux ta quam dam in honore beati Martini conftru-
61am Ecclefiam,,reuelatuseft. In quo vifu admonetur, Vt:
corpus fàcratiflimæ virginis intrg prxktam Ecclefiam rer
condéretür honbrificentius , quatenusincolis eiufdem
loci, prout decebat,innotefceret mahifeftius. Quod &
mox à viris Deo amabilibus magno conftat perablum decore.
In qua donee vénetabile corpus eius iequieuit,infi-
gnia per ipfius interceffiohem funt.patrara miracula.L Ibi
exei vifura, claudi greffum, fiffcdi auditum, Dominoeius
ob ten tu largiente, prohieruerunt. Procedenti vero tempore
vir quidam lkenuys fanblarum fundaijpr & editor
2dium,nomine:^Daugulfus,eiU;s,v t in u u c venëratury fois.
fundau.it tern plum .j in quoillius facta tiff ma tranftulit jLoco n
membra!:, régnante^maghdlrnpcratoreCatolo ; vbinon ^ en eft
“ - ’---------— - T --*—|—■■. -irt- -i 1-.. {.fifec«-
A
L s map**
î c.i .fermtut
ùiefmiffet
G
Fcckßn Rein. Lik. ~W.
mTninia quoqùe Domino præftante, fxpev miracula per-
aeuntur. Quam nuper Ecclefiam .tempore feil icet perfe-
cutionis Hungaricx, iidem barbari fuccenderecupicn-
tes accruos quofdam frugummagposquiparietieiulde
adhxfcrantincendunt, exuftifq; fegetibus,flammalicet
Ecclefixte&a lamb ente, eandem tamen accendere ne-
quiuerunt.
C a p. L II.
De fanttis Rùfinoty Valerio martyribus.
E Odern tempore quo hxc facra Virgo paffa eft ,land-
nator eius Ridfciouarus per vrbem Remorum tranfi-
ens,&quofdam Chriftianos adculturamdeorum compelled
, vteos fuperare nequiuit, trucidari præcepit. Et
egreftus indc reperit duos quofdam virosRufinum&Va-
lerium, fideClnifti robuftos,regalium tamen horreorum
cuftodes. Quoscomprehenfos.vbicomperit Chriftidi-
ledione&confeflione firmiffimos, plagis afflidtos diu-
turna ’ carceris maccrauit retrufione ; vbi Angelica
vifitation§ ac confolatione releuati , Sc conforta-
ti funt. Sic inuidi tandem reperti, capitalem fubire
fententiam. Cumq*, non poft longa temporis intetual-
la ad vrbem Remorum facratiffimadeducerccureorum
membra feretis impofica, in loco illo, vbi nunc tumulata
ipforum requiefcuntoflà, ita tunc^ feretra funt aggraua-
ra,vc nequaquam loco moueci valerent.Et itaDeo iuben-
te fadum efle probatur, vcvbipauperibus eleemofynx
diftribuerant largitatem, ibidem fuorum corporumgca-
tam perciperen t requietionem. Sed dum nuper gens bar
baraNor<^nannqrum fxuiturafeGalliisinfudi(Iet,ob vi-
tandam huius pcrfecutionis pro cellam,eorum pignera ad
vrbem funtRemenfem delata, pofiraque in beati Petri
Ecclefia > 5c pet dies plurimos ibidem fub honore feruata.
At cum iam demum, batbaris recede ntibus, in nos bac-
chata diu tempeftas* defedifïèt,rediflètque tandem,Deo
t iubente tranquillicas »presbyter, quifandis deferuiebat,
Sc ad propria iam du d urn redire cupiebat, acceleraui t fan-
dorum martyrum glebas tollere, & ad dicatum fibi locum
referre.Poftque celebrata miffarum folemnia leuan-
tur à facerdo ti b us facrata Çhrifto.corpora,atqpp cum ma
gnapopulorumreferuntcomitante caterua.Contigitau-
tem diem illam,quxDominica feil icet habebatUï,vento-
ru m fiàtu fui fie nim b ofam, i ta v t om n es candelx, qux ad
obfequium fandorum ferebantur, vi turbinis ex tingue-
fentur. Cumque carpentesiter partem fluminis fuiffent
ingreffi, cereus qui ante fandoritm pignera ferebatur ex-
tindus,repente cxlitusaccenfus, omnibus mirumexhi-
buitfpedaculum. Sicq;i nter commixtosg randinenim-
bos, Sc ventorum flatus ad quatuor fere millia durauit ex
miraculo flam ma.Difpofuit denique poftea presbyter ce-
reum ipfum in meliorem formam de eadem teficere cera.
Cumque id àfacerdotibus fibi fubiedisefficeretur, mi-
ium didu inter manuseorum mollis ccepit crefcere cera,
&in magnamgrandefeere quanti tatem.
C a p . L I I I .
bemiraculis eorundemfanftorunit
CVmque illi ftupentes,admirantefque per ftreperen t,
ingreffus presbyter, & videns audam fic fuiffe ce-
ramcredidit eos aliam ceram illi, quod non prxeeperat,
adiecifle.Sed cognito tandem à facerdotibuS, quod acck
derat, miraculo,Deo gratias egit, Sc ceram in Ecclefia ad
niemoriam tantx rei repofuit.De qua cera Riculfus S(uef-
fionum venerabilis Epifcopus reliquias fibi deferriiuffit.
Sed 8c vicinarum Ecclefiarum religiofi presbyteri cx inde
ob deuotionem expetitasparticulas inEcclefiis venera-
bilitercondiderunt.Aliaautcmvice, cum de Sueflbnica
ciuitate , in qua ob fimilem perfecutionem delati fuerant,
ad locum proprium referrentur.claudus quidam cum ce.
teris qui fandorum corpora deuoco comitab an t ur obfe-
quio, reptabundus,adnifu quo po terat,in cede bat. Non
4“ idejm nunc natura claudum produxerat.fed ex tempo-
teilliaccefferat greffuum dolenda debilitas.Cumque ad
villa,quç V afneia dicitur4 veniflciit,mox nâtiüç reditudi
ni reftiçutus^proiedisadminiçulis fuis coepitvadere plan i
tis, 8c Deum in Tandis fuis mirabile m ore collaudare gra- i
tanti.Prçterea in eos qui facrum lpcum violare, &res fan- ;
dis martyribus delegausperuaaerenituntur,quamcito i
diuina vltioexeratur, vno exemplo fufficiat demonftia !
re.T empore quo interreges Odonem & Karolum graues
agebantur Francorum in regno difcordix,per hanc ocCa-
fionem licito rapinx & deprçdationes fiebant, confufu m
erat,fa,|que ngfqfquc : nufquam Dej aut humanarum ti-
morlegum,fèdvi&potentiavniuerfa conftabant:a!iqua-
do ad villam,quæ Bafllicadieiturprxdonesaffuerunr,cce
peruntque omnes pauperumfubftantiolasaüferre.Tunc
quxdam muliercula cum füpelledili fuafugiens ad Ecclefiam
fandorum martyrum, curfu rapidiffimo tendè-
bat. Quam quidam ex his qui ad prædandum vénérant,
ita v t fedebat equo vëlociffime infequi ccepir, v ol ens earn
capere,& feria fixa illi auferre. Sed cum quidam de
adftantibus diceret: Noli ihifer, noli illam in atrium fan -
dorum infequi martyrum, netibimalialiquidedtingat.
Ille nihil veritus,admifTo equo râpidiffimefugientemin
fequebatur mulierculam. Atvbiprimis atrio pedibuse-
quusinftitit,fubito cernuatus cecidit. Sefforautemeiiis
tam graui allifîone vexatus eft,vt à fummp genu vfquepe
dem difrup ta tibia, caro velut ferroincifa, dehifceret,of-
que ipfum, carnis* tegimine nudatum, pater et, 8c qui fu-
perbuseques venerat, iamhumiliatus, nec fuis pedibus
incedere vâlens,naanibusalienis de atrio Ecclefiæ proie-
duseft. Tunc equo & quæ habere potuit fandis martyribus
pro co datis, morci quidem fuberadus eft:fed qu od
fuperuixit temporis inutilis & nulli operi apt us fuit, teftk
monium diuinæ virtutisin fua debilitate cjrcumferens,&
âliis qyibufquefalubrem timorem,exemplo patratç in fe
yltionis, in eut i e ns,n e talia agentes fimilia patiantur.Iüud
quoquç notiflimum, Sc omnibushabetur peruulgatum,
ad fandorum martyrum fèpulchra oleum aliquando cie-
ui ffe. Siquidem presbyter vas quoddam fidile iuxta al ta-
repofuerat, ad feruandum oleum, quod ibidc ad fontem
luminis,ardere debebat. Inquovafe parum quidem olci
remanferat,maioreeius parte in lychnorum lumineçon-
fiimpta, cum repente ccepit crefcere, Sc nullo infpiciente
in maiusaugeri, donee os vafiscrefcens oleum exæqua-,
ret.QuodjCum per dies aliquotfieret, nec iam fe intra va-
fisanguftiasliquor diuinitus audus caperet, aeguttatim
interram flueret, clericus Ecclefiæ ipfiuseuftos hoefo-
lus animaduertit,&fubiedovafèalcero,intrapaucos dies
ad vnum fextariumcollegit, furtimque abfcondit^pu-
rans infelix diuinum miraculum cupiditatisiùæ fore.com
pendium, & vnde prouidebatur omnibus patrocinium,
inde clandeftinum fe polie credidit perficere furtum. Sed
Chriftus, quifandos fuos mirificareapud omnes decre-
uerat non diu permifit laterevel illius pudendum fgcinus,
vel quod ad fuorum martyrum gloriam contulerat mu-
nus. Nam quadam die domum,quæ Bafilicx adhxre t, in
qua etiam Sueilonicus Epifcopus, cum illuc acce-
dic manere confueuit, presbyter nefcio quid caulx
fuerit, ingreffiis, vidit vas illud oleo fuperfluere, Sc
miraturvndeillaeflec olei copia,cum ijlic perrarohuiuf-
modiinueniri poffit liquor, ccepitpercundari clericuni
tanti criminis confcium,cuius effet oleum, aut quisillud
ibi depofuiffet. Sed cum ille diceret ,nefcire fe vnde effet
pueri qui ad difeendos pfalmos ibidem refidebant,&rem
omnem nouerant indicauerunt.presbytero Sc fadum mi-
raculum, &auftodisfurtum. Ille hoçaudito; citoad vas
quod iuxta altare ftabat recurrit, Stpauimentum ad hue
olei exundatione made ns inuenit. Cumque immenfum
in fandis fuis glorificaretDeum,alius quidam de cuftodit
bus aduenit,& cdbfeftus eft fc magnam partem olei
ipfius, nullo tefte, tuliffe, & vbi voluit,
& ficut voluit,expendifle.
Tlodoayd^fiifiomRemenjisEcclefu finis.