I l l
1 till
■ J i f f ™ Bn II ■ K t ! i i f i
i l
Archiepife. Auerf.
diledtio eft à pâtre foo : Sc Spiritus fandtus hoc idemàPatre
ftantjdifponit. Non eftautpifapientiæDei pa$s dextro
vngulx l^teri,& altera fmWalateri, Sc alia foperiori, at-
ôueklîa mferiori vngulæ eiufdem pradehseft parti, & alia
.mcjiietatkfed fiqur tota omnia operatür, lie rota præfens
eft omnibus. Eius enim præfentia nönlocaliter,fedpöté-
tialitepeftæftimanda. Qua quoniam eadem hora & eode
mdmetq quoifta facit, etiaro càtera omnia prout fîlÿ yó-
juntas eft, difponit prafentem fe vtiqüe femper Sc iimul
& in omnibus oftendit. Quod de fopientia, id eft,de filio
vidimus,hoc de patte , hoc deipiritu fandco lentiamus:
quia eosinfepaïtabiië^ eflè omninonëceflè eft, vt credamus.
AdimaginêPeijquæ eft anima hqftra rëdeamus,&,
in ipfa-finoffibiic 'facw Trinitatc ffi vnitàte videamus. AGuiimundi
& Filio. Hanctrinam vnitatem,& vnam Tnnitatem
Adam antepeccatum incorrupta imagine Dei anima (ùa
lücide inteliexit,quamlucem peccatum commiffum ob-
fcurauit.Peccauitaùtem hominis anima voluntate : corpus
opère. Vtrumque igitur mortuum eft,quia ab vtro'qj
peccatum coriimiflum eft. Quonü vero mortuus eft ho-
moperinlipientiam , oportuiteumviuificariperiàpien-
tiam .Incarnata ëft igitur Deiiapiqntià, vt deleretur hominis
infipientia. Sed infipientia hominis animam rationalem
& corpus occidit : Dei veto fapientia,id eft,filius 8c a-
nimam rationalem & corpus àflumpfit. Et ficut ille line
pe c cato.de im maculata terra fadtus eft : itâ ifte fine pecca-
.1...^noftra,rpintusyuq-,non coi!puseft.Qdæhâbetinre j to de incorrupta Virginenatus eft : Afliimpfitautëmita
sedeiè id eft, de fiubftantià foa ciïa.in télledhim ,memo- 1 DeusÄninem vt nee Deus in hominem mutaretur, nëc
Uam/y^lnnn^^r'HpnVm'fih^là'in omnibus,& pmnia hpmWbforberetùr in Deum.'Sîenim Deus in hominem
ifi finguiis font. Singiila in omnibus font: quia intelledt us
inteÙiglt feiplum , Anteilig« merâoriam foam, intelligit
ypluntatem foam.Ecce int^lledtusin mèmorià, & fii-yo-
ïnntate eft/ Mçmbf»fcco|iffeipî&Hï,&intelle^ foum,
& ypluntatem fuaçà. Vjpluhtas vulf,ideft,diligit feipfam
fuani. Ita font ;in om-
hib us'.'. Qmnia vero fo nt ni fingulî^/quia.eadem ratione,
in vnp sut.
Èt^*^pn-^ûyi^^bÂ^aaîuhi,.qüæefl:anima. Dica^
mus (gitur iimiliter de Pâtre,& F ilip p Spiritu
teir^ut^ef^FniuniâpienctâjSpirittis É g # u | cKaritas. Vita
vi’u it^ ftpiçnpa vi|[jti & diaritas viuit.$apiëtia fa/
tr%non hifi vhafobftantia,
quodeftDcus.j
Cauendum eft tarnen ne vel animâm noftramDeo ho-
(iap square yelimus :'fiê forte durn eius fimilitudinemfo-
pra nos.appetimus, ab hç c quod pereum lunius, decida-
mus-^Sicut igituriuopereimaginem vidimus.pperâhtis:
fieiterumvideamus ‘quodfadtiirri eft quantum diftetab
eoqui;Çondiditlln,animàquippe Srintelleftus,memoria,
voluntas vn^fobftantiaeft, quæmens.vocatiirùïofl tame
iqte%<ftüs eft memoria ve,l yoluras, neq; memoria eft in-
telledfcus, vel.voluntas,neque voliintas memoria,vel in-
tëlleâus.AliudefteniminanimapræteritorumnieminiC-
fe,ahu.dpræfontiainteIligére:&aliudquodmeminerit,&
quod intellexerit,ÿeÜe. VndeintcHigitur plust fle in anima
tria hæc intelligere,mçminiflè? yelleiqüam folum vel-
mutatetur,iam non eilet Deus, fed homo folus : &ideo
non adiuuarct.
1 Si vero homo abforberetur in Deum, iam ndnhomo.
fed Deus folus:& ideo mori non poflet. Mori autem cum
, aliae multa: rationes quibus nos redimeret fuppererenr,
voluit: vc & diabolum iuftitia magis quam potentiaviu-
cerec. Iuftum enim Crat, vt qui hominem yicerat,abho-
mine vinceretur r, &nobis quanta charitate reducat nos.
oftenderet. Hinc eft quod deSpiriru iandto epneeptus
dicirur , quia Spiritus fendtus cnaritas eft', & totum hoc
myfteriüm chariras operata eft. Fadtus itaq; homo eft c«
Deo vna perfona: fed cönferuata eft verique, propria fob-
ftancia. Homo ifte fine pec.caco vixic, vtvinceret diabolü
& dolores foftinUit,vc deleter hominis peccatum/ Mira-
cula fecit,quia Deus erat:mortuus eft,quia homo erat. Se-
ipfommortuumfofcitauit,vtDeilscrederetur : in carrie
palpabilipoftea appatuit ne homo efledubitafetur. Corpus
quidem in cruce mortuum J in lapide fepeliri permi-
fit,ahiriiavero viua cum Dep permanens,in *fernum,no
y c paterecur,fed vt dominaretur, deicendic, qua: liberatis
inde qiios dignofiudicauerar: caeteris vero dimiflls,cbr-
pt^ foam cettia.die refompfir.Refufcitato autem corpore,
cum difcipulis,non cpncu?ue,fed cercis vicibusapparens.
8c etiam cornedens’quadraginta diebus mhnfir. Quadra-
gefimqdie,videntibusillisccelosafcen4ir. •Qqpd.Vejro
poft reforredtionem comedic /non indigentia, fed argumentum
manifefta: refurredtiqnis fuit. Regnar icaque
Dominus nofter Iefus Chriftus in gloria Patris, venturus
ad iudiciumomfiibus in manifeftatione eärnis: reprobos
craditurus sternis rormentis ? eledtisfe oftenfurus in per-
petuis gaudiis,in quibus nos regnemus peraeuum 8c cum
ipfo Domino IefoChrifto , quicumP.arre & Sdhwju fen-
dto viuit & regnat Deus,per omnia fiecula fecmSBrm, A-
men. ■ ._ '■ ■■
le,vel folun) intçlligere,yerfolum meminiflè. Intelleâus
enimintelligitiîbi&foèmpnæ,&vpluntati:memoriare-
colit fîbi,& intelle<ftui,& yôluntati. Voluntas autem vulr
fibi,&memoriæ,&inteile(5feiii. InDeoautem quiomni-
no fimplex eft natura,non eft aliud yiüerej aliud foire, â-
liud diligeremecpluS tr ia g e quamvnum,nec vhum nii-
nusquam tria crçdimUs eïîe.Quod itapoteft intelligi.Pa-
rer eft viuefis,Filius fapiëns, Spiritus iànâus diligens., Et
De corpore & fangumeVomini.
Pater yfoensjiâpiens, <$igé$. Et fingulus quiiqueitidem.
Qupniävero Deus dmnino fimplex eft natura, fic viuens,
,vt fit vitaj$^jâpiens,yx fit fapieritia,fic diligens, vt fit di-
ledio,fingulus quifquc autem Deus , fingulus quiique i-
gitur vira wpîftitia & diletftïo. Inconlèquens aute eftere-
dere in fimplici natura aiiudeflè vitam, fjiud fàpientia,a-
liud dileâ;ionem.Rredigamus igitur hæc tria ad vnum, 8c.
dicamus:Pater&, Filius &Spiritus fandus vita,vel iapie n-
tia,vel dileâio.Ergà manifeftum eft non plus eflè tria qua
vnum,nec minus vnùm quam tria. Vidëndum eft tarnen
ne confundamus per johas.Ita enim eftPater (àpientia vel
diledlio vttamen Filips fit fàpientiaPatris,& Spiritus £m-
dtus diledtio Patris & Filij.Hic oritur quæftio difficilis. jjSi
enimPater fitpiens,&Filius iEàpientia | quærirur vtrum fit
iapiens ßipientia foa,quæ eft filius fous.Omnis enim fapi-
enSjiàpieritia fàpiés eft. Ad qiiod ita.reipondetur, Dèhoc
eftiapiehtia,qqodeftefl'entia.SiiIgiturpateràfiUofoodà-. ^
pienseftiàfilio habet fapientiam.Ab ipfo'érgo & eflènria. eodem momento,mille Sacerdoces hocmyfterium ope-
Patërigituràfilib,non filius d pâtre. Atquî parer non éft à j rantur,infingulorum ramen manÄiuscorpus Chrifti, to-
filiojrton igituriàpientiam habet à filio. Quod fimilitel* tum & integrum confecratum , dfingulis totum &inte-
diflèriiur de Spiritu iandlo , qui dileâtipeft vtrorumque. .gtum fomitur.
Credendumeftergo qùia paterperfeÄä;Vikaeft,&fopië^H^,Hic quæripoteft, cur myftérium, vel Sacramentum,
tiaj& diledÔod ftipfo: Et filius perfedavita,& fàpictia:,gc * vql etiam figurahæc confie era tip dicitur, fiipfares & ipfii
iNterim autem dum ab ep^ in hoe mundo peregrina-
mur,corpore & (anguine eius in via pafeimur: ficut A-
poftolis fois hoc myfterium in ccena vltima ante mortem
tuamtradidit, &pobisfequentibus frequpntandum per
eos mandauit. Adhibenda eftergo fides Dominicisvdr-
bis:quibus dicit, Caro mea vere eß cibus, & fanguis metis vere
eftpotus. Omniergo execratadubitatione,ficutcredirpus,
quia.vnigenicus Deus, coteternus'Deus Patri Filius vere
mcarnenoftranatus , veijemorcuus, vere reforrexic,vere
in coelum afeendfe , vere fedec ad dexteram Patris foi:
ita dubitanter credamus quia corp us eius & fanguinem
verum & integrum in alcari poft confecrationem man-
ducamuf. Verum, inquam, corpus Dominicum &in-
tegrum,quo4& totum jnPatrls d^rerafedpns gloriatur,*
& tptünide Säcerdotismanibusfumitur, & fi perpartes
quafi frangatur.m vnaquaque tarnen parte, quamuis mi-
nutilfima,totum & integrum habetis,& (jeadem hora,&
P« in
‘»use«!
p«ch5f
viuifiqjl
dcbuit,J
tcChui
I F 1
nos filJ
voluuiia
Veritas eft : & nihil aliuHper hoc fignificatur. Ad qqod é-
go relponaeo, quia & myftenunieft, qilia aliquid. myfti-
cum portat:& iacramentum, quia fecrumaliquidinteHi-
gendü intra fe occultât: Sc figura,quia éxcpptP hoc., quod
corporaliter agitur, Ipirituale alipd valdenççeflàrium figurât.
Myfticum enim & fecrumjô^{piritiialç,per hoc ihy-
fterium figiiratur : quoniam ficut nos omnes Chrifti cpjL
pus corporaliter fumitnus,ita ftps ipfi eius cprpus fpiritu-
aliteitviuendo effici debeiquS:Uôillud cprpus, qiipdyer-
bum Dei in perfona fuà aflumpfit & Donfinipum dicitùi;,
fed quod in feripturisfandtis Ecclefia vpcatur,vnde Pau-
fos diciz:Ipfeeft çaput noJlrum,8c nos memfoaeius.| Hinceft
enim, quod de pane 8c vinoiàcramentü iftud conficicur.
Panis enim, ex multis granis vnuseffici tur,& vinü ex mul-
tisyipaciis in vnum liquarur. Similiter&noS ex multis
granis vnum corpus efncimur,dç çorpore ôdanguineDo-
mini bene viu,endo,& çredendo çatholica fidê reficimur.
Vnde&perPaulum dicitur : Vnus panis Æmus omnes.
Hisiçaqj &aliisfiplures (tint fignfliçatiohibus conferua*
tis,çorfcferuetur etiam fides, quia Domini corpus ipfom
Verum npn qualicanue,fedfubftatialicer Çreditur,vt quod
ipfo veritas pmninp verum eflè teftatnvfopfo'a failaciafal-
ujm: autimagiriàrium eflè non opinetuf.Hoc corpusfi indigne
fomitur,(indigîie autemtuqcïîimitur,fi in mortifè-
ris peccacis maneac apima, 8ç f um ipfîs accipicur)omnirio
ibiiudiciümmanducatur&bibiturj Cum vero digne inquantum
pocefthumanafragilitas per graciam Dei fofei-
pitur, abfq-, dubioper hoc facramentüm anima noftfa vi-1
tam ætprnam confequitur n i vere npbis à Domino no-
ftro Iefo Chrifto per eiiis corpus & fànguinem conceda-
t ur in perenni fieculo, Amen.
G V I T M V N D I
S. R. E. C A R D IN A L I S, E T
A R C H I E P I S C O P I A V E R S Ar
h i; ad Guilliermum 1. Anglorum Regem,
oratio cum recufarct Epi-
fcopatum,
Pt.i' •' :r vv' f. .. : ■ ♦
D E G V I X M V N D O , E T
E I V S O R A T I O N E ; E X O R D E -
rici Vit.alis,Ecclefiaftic£e hiftori«, libr./capitny. euius eft
hoc argumentum; de Guitmundo monacho, S.
LeUfredi?& eius ad regem Angli* G uil-
lielmum orariohe pul-
cherrima.
B Vttmundus venerabiltS Monachtu ccenobiiqusd
Crux VLthoms dicitur: vbtgloridfui Confef-
for chrißi Leufredus, tempore Hildebetti &
Hilperici iuniorum Regum, Dominofceltciter 48. mini-
ßrajfe annis, legitur j Itegio itijfu accerfitos, pontum
transfretauit : & oblatumfibiy d Rege & Proceribus re-
gni, onus Eccleßaßici regimittis omnino repudtauit Erat
enim auo maturus & religiojus aefiientia Literarum e-
ruditijßmas, cuius ingenü praciarum ßecimeneuiden-
terpatetin lib ro d e corpo re St fanguine D om in i
con tra Berengaritfm, &inalmopußulisipfiust Hic
itaquecumd Regerogaretur, v t inzjAnglia fecum mo-
raretur & praflolaretur congruum tempus eumpiro
tnouendi,- ßcumfubtilitfr deliberauit >fuife pro-
; poßti votum aliudeffe demonßranst
Regireßondit.
MVlne caufe metepelluntab Ecclefiafticö regimine,
quas otnnes fingrdatim nolö, nec decet exprimere.
Iirprimisinfirrhltàteâ mêâs j 4ll‘hh^ fo cprpôrè &a-
nima inceflànter premor, confidero : qüibus diligehter,
peripedtis , diuinurrt examen vehementer pertimefcö y
moererts, quod irt Via Dei quötidie labor t8c i vëritaté va-
cillp. Er dum meipflim làlùbritet moderiri riéquéo,quà-
literalioruni yicarn adlaluris yiam dirigerèyalëo ) Omnibus
vigili mente pèduftratis,'bob Videö qua lege digni-
terprçefle valeamiilorum cuneo,qilÖrum extraneos mores
, batbararnque- locutionem1 nefeiö : qiiörum patres
çharoique parçntes & amïcos dtcidiftis gladiö, vél exhe-
redatos pppriputis ëxilio, vel careërè ,Velindèbitö imo-
larabjlique ferüitiö. $çrutainmi fcriptiitâsj S c Viderè j fi
qua lege fencitur, vc Domirirco gregi päftöf abinirtticis
eledtus violenteriniportatiirî Ecclefiafticà elediió prius
debet ab ipfis fobiedfcis fidelibus cum finceritate fieri : ac
pöftmodumaftipulatiorte Patruin Saamicórum (fi cano-
nica eft ) irenerçhtèr Confirmarii Alioquin cum fcharitate
debet emendari. Quodbello & eflufioné multi cruóris
truculenter rapuiftis * quafatiorie ïiiihi, aliflque coritëm-
ptoribu$ mupdij qui fpprtte pro Chrifto nüdati fomüs
propriis, fitte Culpaimparari poteftis ? Generalis omnium'
religioförum lex eft, àrapinis abftinere, & dp præda ( et-
iamfi offertur) pro iuftiti^ë obferuantiâ nolle reciperc. Di-
citenimfcriprurà: Irrtmolansexiniquo , oblätio eft maculata.
Et paulo poft : Qm offert fecrificium ex fuh^lan-
tiapaüpemm, quafi qui yidfcitna filium in conlpedtu pa*
tris foi. Hæc 8c his fîmiliâ diuinæ legis pridoniàpertra-
dtans expauefeo,8ç totam Ängliam,quafi ampliflimam
praedam » diiüdico, ipfemquê cum gazis fols, Velutignem
ardentem contihgere formido. Et quia Deus iubet,vt
quifque proximum diligat î ficUtfeipforri, dicamvobis fiJ
ne dölo id quod mihi ccëlitus eftindidtum. Qùod mihi v-
tilereór,yobis.qnoquè Mutaré arbitror. Ergo ,qupd a-
micabiliter loquar, non videatur amarurn .‘ fed tu ftreiiue
Princeps&ëômmüitone$tiu?qui grau^teçufo inieruift
périculum, noftræ admonirionis benigno Corde fofeipi-
tè eloquiùm.. OperaDei Cundtis diebus vicæ veftræ'fega-
citer cofifidêtate :8ciudicia eius i quae incomerehenfibi-
lia font, in omnibus pperibtïs veftris timete : & fie vëftram
vitairt æqua lance moderari ad volurt tatpm Deifetagicë,
vt ipfe arbiter æternüs fitypbifcumin vltimo diferimme.
Nonyos decipiantadulätoresvanft fecUrirate, nëcifî-
I folenteS profecùndis éuentibus præfentis vicæ,vos le.tha-
; lkërpbdormirë fuadeartt in mundana prôlperitate. Si
yiciftis Anglos fo çongreflione, foper hocfopërbire noli-
. te: fed {pirirualisqequitiæ ^auius ac periculofiuscèrta-
mèn cautiüs agite : quodrefiiat adhuc & imminet vôbis
quötidie. Mutatiönes regrionim frequenter fo<^ fijm
in orbe tërraruîn r ficuti fpàrflm legimus multipliciumper
camposfcripturarum, quibusliberaliiimà Deq impertita
eft notiria literarilm.Babylonîi fob Nabtichodonöfor rege,
ludæam & Ægyptum, & alia régna fîbi plurima fob-
legerunt , jfed-poft feptuaginta annos ipfi Cum Balthalar
Rege fuo à Médis & Perfîs,quibus præeran't Darius &Cy-
rns nepos eius,vidti 8c fübiugati font.
Deinde fob Alexandre magno Maceiones poft Z30.
annös Darium^.cgem Perlârum cum multis legionibus
deuiceiilnt : & ipfi nfoilominus poft aliquot annos, Romanis
pet totum orbem phalanges fixas deftinantibus,
cum Perleb Rege foo deuidH finit. Græci fob A game-
mno ne & Palamede T roiam obfederunt, & Priam um regem,
Laomedonris filium, ac liberos eius, Hedtorem &
.Trqillum, Paridem & Deiphobum, Amphimachumqüè
.trucidaqerunt : & famofum Phrygiæ regnum poft de^
cemnemobfidionem flammâ 8C ferro depopulàti deftm-
xerunt. Troianorum vnä pars fob Ænea duce reguum I-
taliæ pbtinüit .* alia pars cum Antenore per lortguni iter ac
difficile, Daciam adiit, ibiquè fedeni pottenSjVlqiie in ho-
;diërnumdienthabitaiiiti Rômànirègnilm Hierólöly-
.morilrrl5<llf1,0^ Dàuid, aliiqüë potentes foccèflbreS eiiis
fpoliis Allophilontmditàueranc,& fobàdtis bàrbâris gen=
ribus,qUæ in circuitu erant, fublirnaiieràrtt, fob Vëlpa-
hanb & Tifb fubiierteruttr: $t nobile cxemplüm pöft pii*
mæ ædifidàtionis eins attnbs mille ix^x.diruerürttjqüâdo
yndëcicscentenaniillialudæorüm ferto feiifâtnë pér-
■ Bibliotb.ÿet.Pat’fom.u.
| i | i I I H il l a | p |»lll