Iul.Cçfar
: de bello
Çallico li,
z.iniclo.
Ibidem,
GalAyfoe
c
.Orig, oéto
4 7 *
dorumvfquc U.ÿ^Jxxxviij. Item 2 Dumortoro Treuerosvfque
leuga xcvitij. item 'aBagaco NerutorumDurocortorum Remorum
vfque,M.Jmd'tq. /
DeamicitiaRomanorum atque Remorum.
fcilicet, atfulii, vt prater Heduos & Remos', ( qüos pracipuo ■
fetnper honore Cafar habu'tt \ altéras pro vetere acperpétua eu
ga populum Romanum fide : qlteros pro recentibus beü'P GaUia
ojficiis) nulla fere ciuitas fuerit non fuffiettanobis. Item-in VI.
Garnîtes legatos, obfidefquemittuntvfi depmatoribus Remis,
in quorum erant client ela. Eadem fer tint rejpon^gtu s videlicet
Senones,obfidibusimperatis. ^ S
PrincipatumquoqueRemosantiquitus rater fibifini-
timos tenuilTe confiât. Sed & apu<l Romanos idipfum,
obtinuiffe, araftumque fibflegitur in præmifla, tam ius,
quam decus, hiftoria, vtiiieodem libro V I^Sequani prin-
cipatum dimiferant: in eorum locum Remt fuccejferdnp. Semper
enim,ôcin omnibus bellis Remi fidem Romanisièrua-
ueranc. Et in V 11. etiain qiiando totius pene Galliæ po-
puli aduerfus Romanos confpirafïe , conciliümque
Bibraóle habuiffe lëgqntur, illi nullatënüs adefTe y olüe-
ire, quod amicitiam Romanorum fequebaritur.In ne-
cefiitatibus autem copias eos Romanoojm'fuftentaflè
proditur, vtin quinte huius'hiftôriæ'lib. Quo anno fiur
mentum profiter Jiccitates angufiius prouenerat, coaftuséfl.Çx-
far fcilicet, aliter ac fupeftoribtis annis, exercitumin hibernis
coUacare, legionefque in plures ciuitatesdifiribuere. Exbitvnam
in Morinos ducendam,C. Vabio Legato dédit : alter am in Neruios
Q^Ciceroni : tertiam in Fjfuos* L. Rofcio : quartqm in Remis cum
T. Labieno in confinto Tréuirôrumhietnareiufiit. Item inV II.
G. Pabium&L. Minutium cuni legtonibus duabus inRemiscolto-
cat. Infuper & vfque ad interneciojj^n pene Remos pro
falute Rdtnanorum certafle, Orofiiis etiam libro vj.afti-
p ulat u r,e o prælio quo d B ellouaci, po fi; cæterorum Gallo-
rum j qui arma contra Romanos tulerant, déüiÆfcùm exercitum,
inftauraueranr,magnam Remorum manum,quç
auxilio Romanis erat,vaffereris trucidatam. Remos de-
nique præliis fortes , optimofque fuifleiaculatorës : fed &
adbella çiuilia qurbus Pompejb fuperato^monarchiam
Lib.j.infi.
COnftat itaque Remorum populum populo Roma-
ncirum tenaciffima prifcis qlim temporibus, amiçi-
tiaiunétum, prælibâtæ Iulii Cæfaris biftoriæ libris hqc
ipfum adftipülantibus, vbrlegitur. Ee»fcilicet ad fines Bèl-
garum > ipfo Cafare de improuifo, celeriufque omnium opinione,
penteniente, Remos ( qui proximi -Gallia ex Belgis funt -) ad eum
legatoslccium,& Andebrogiumprimasciuitatisfuatmififfe
fe fuaque omnia offerentes in fidem atque qmcitiam poppli.Roma-
ni omnino coniurajfe, paratofque effe& obfides dare, & imper ata
façere, eÿ oppidis recipere, &fumento , caterifqué rebus iuuare.
ReliqitosçmnesBelgasinarmis ejfe, Germanofque qui ripas Rent
incoluntf i f e 6um his coniunxijfe, tqntumque effe eorum omnium
furorem, v t ne Suejfones quidem , fratres, cpttjanguineofquefuosy
quieodem iure feîfdem legibus viäntur t vnumque magtfiratum
cum illis habeantxdetèrrere potuerint, ijuin cumbiscpnfentjtrent.
Item. Cafar poîlquam omnes Belgarum copias in ynum locum
coaéas ad fe ventre vidit j neque iam longe abe ffe y, ab bis quos
miferdt exploratoribus , ab Remis cognouit, flumen Axonam,
quodeilin extremis Remorumfinibus, exercitum traducere ma-
turauit, atque ibt cdftra pofuit. .Quares & latus vnum caftro-
rum ripis fluminis munïtUm & poll eum qua erqnt,tuta ab ho-
ftibus reddebat, & commeatus ab Remis, rel'tquifque çiuitati-
bus, vt fine periculo adeumportari pofferit, efficiebat. In eofiumine
pons erat. Ibi prafidium ponit, &ftn altera parte fluminis T— ------ - r -F- —t - ^ a *
Titurium Sabinum Legatumcum fixcokortibus reliquit.Caflra J*totius,vtfertur, orbisobtinuit, Cae%e inuitanteprofe-
; in alùtudinèm pedumxij.fojfamque pedum x vtm mumre iubet. dos, Lucanus libro primo teftatur his verfibus.
i Abipfis caftris oppidum Remprum, nomine B'tl)Hx ,quod aberat . v - 1 Rurdßemetis
1 mtliapaffuitm *~xviq.exitinere, magno impetuBelge oppugnaf
I fe coepertint.; Ægre.eo diéfujlèntata eSt Galloriith atque Belga-
rtim oppugnatio iac. Vbtcirtumieâa muititudine hotninumto-
tismoenibus ,vndique in mur uni lapides iaciçoept'tfunt ,murufque
defenfonbus nu datas ett ffeßudine faäa, partisfucceâunt, niu-
runique fubruunt, quod * turn facile fiebat. Namque tanta
multitudo lapides aç tela conijciebanl, vtinmüro çonfifiendipo-
tefias effet nullt. Cum finëm oppugnandi ngx fecijfet y Iccius Remus,
fumma nobilitqte & gratia inter fuos1 qui turn oppido pra-
fuerat, vnus ex his, qui Legati de pace ad'Cafarem vénérant,
nuntium ad eum mittit, ntfi fubfidiûm fibi mittatur ffefe diu-
tius fuftinere non pojfe. Eorde media noSte Çafari/ijfdem düci-
bus vfus, ÿquinuniqab'Iccio vénérant,Üumtdas& Cretasfitgit-
tarios i & funditores Baléares fubfidip oppidanis mittit. Quo~
rum aduentu, & Remis cum fpe defenfionis fiudiumpropugnan-
dt accefiit, & hoftibus eadem de caufa (fies potiundi opptdi dif-
cefiit. Itaque pauliffier apud oppidum'morati i agrofque.Remo-
rum depopulate, omnibus vteis, adificiisque quo adiré poterant,
ihcenfi&ïqdcafira Cafaris omntbuexopiis contenderunt, & tmir
libus pajfuum minus duobus cafira pofuerunt. Et poft pauca.
Hofies prot inus ex eo loco ad flumen Axonam contenderunt,quoi
ejfe etiam poft nofira cafira detAonflratum eft.: Ibi vadis reper-
tis, partem copïarum fuUrum tranfducere conati funt, eo con-
Jilio , viyfipojfent, caftellum, cut praerat Quintus Titurius le-
gatus expugnarent, pontemque interciderent.- Si minus potuif-
fent agros Remorum populanntur,.qui magna nobis v fui ad bel-»
lum gerendum erant, commeatufque nofiros fuflinebant. Cafar
certiorfdftus à Titurio, omnem aquitaient & leuis arjnatura
Numïdas, funditor es ,figittanofque pontem traducit, atque ad
éos'cbntendit. Acriter in eo loco pugnatum efi. Hofies impeditos
nofiri in fiumine aggreßi, magnum eorum numerum occiderunt.
Ber eorum corpora retiquos audaçifiime tranfire conantes, tiiul-
titudine telorum & dudacia repulerunt : primos quitranfierant,
equitatu circumuentos interfecerunt. Item in eadem Hiftp-
ria libro tertio. Çafar Labiennum legatum in Breuiros, qui
proximi Reno'jßtt, cum ëquitatu mittit. Htf ic mapdat Rep
mes reliquefque Belgas adçat, atque in officio conttneau Item
in V . Tantam omnium voluntatis commutationem , Cæfar
Q u i tenet,& ripas Satyri,qua littore curuo
Molliter admijfum claudit Tarbeüicus aquor,
Signa mouet,gaudetcfe amoto Santonut ho fie. ■
EÇ* BiturbcJongisçfjleuesAxones inarmis,
OptimusexcujfoLeucus, Remusç^lacerto.
Optima gens flexis in g jrum Sequanafieriis,
Et dociljs r eâ o r ro firan Belga couini.
• Depr'fmis huiusvrbüBpifcópis.'
C A .P v t I I I . . 2
Lib.7.prii
med.
Wmm
Lib.j.antt
mcd.
m.P.
Lib.7.infî.
Paulus
proCli.«.
N H Ec folum apud Èthnicos tune temporis tanti habi-
tum Remorum populum ,quin & apud primps Ep-
ciefiæ Dei propagjttoresi atque per Euangelium in Çhri-
ftb patres, prjmae Bums’ prouinciae noftræftdis Pontifices
coftat ferner honore decoratos : adeo vtipfe beatiffimus
EcclefiaeChriftiprincéps,Petrüs Apoftolus, vrbi noftræ
Beatum Sixtum à Ce Archiepilcopum ordinatum , cum
fuffragàneorum auxilio ceniuerit delégandum »idoïiéos
ei,àc neeeflaüos iti eadem' prpuinpiaAeftinans fociosS.
Sinicium videlicet, Sùelfonicaefedis primo,noftrum poft-
ea Præfulem.,-ac beatum Menimmm Gatalaunicæ vrbiir
reftorem. S. verp Sixtus Remorum primus Epifcopus,
etiam Sueflomtam fundaffe fertur%cclefiâm, 8c B. S in ^
cium âollabôratorem & cooperatorero fuum‘ inibi cofti-
|ùiflè;qujqj poft eiufdem S.Sixti decefliini^pepoteTuo^t
feruntSando Diuitiano Suefloniàiè Pontifice ordinâto,
quôniam nouiter inftitutaRemefis Ecclefia, lade adhuc,
tenera fotte fouebat pignera, nècdum ad onüs P ontifiça-
le peiferenduip^pbufta, RemisArchiepifcopalero(ëa co-
gente necelfitaté ^,fubiit catjjedram. Vbi pro animarum
falute fidelitèr 4 aborans, .bonumque certam.en decer-
tansjcumdeceflbre, v t in cælis, ita etiam meruit in terris
habere conrortium, vnius eiuldemque rempli tumbaeque
fortituscum B.Sixto fepulchrum.;g^orumpoftmpdum
meritisBafilicædomus ipforum claris, illuftrata miraculis,
m.j.Bitu-
Bafilica
iS.Siïti*
Sinicii*
I Al.presby-
IS.TimO"
I theus.
Ponuerfit
l-Apolfil:
1 pads.
nohnullis dotata ditatur muneribus: agris quoque domi.
bufqueac vineis locupletata, clericorum pariter e ni tuit'
minifterijsdecorata. Quorum nonnunquam, duodecim,
nonnunqùamdecem,ytdomniSohnatijPræfulistempp-
re,ibidem reperitur cogregationem fuifTc, donee moder-
no tempore,abundante iniquitate,&refrigçfcente carita-
te,deficere Deo inibi militantium chorus, & vnius ipfum
coepitefte templum^presbyterititulus. Quocirca etiam
ipforum nuper abindeoifa translata ,in ecclefia Beati Re -
migij poft altare Sandi Pétri ,*oruhdem præceptorjs, fer-
uantur recondita. Nec eos Ecfclefiam noftràm tantum-
modo ab vrbeRoma conftat habuiflè patres vel fundato-
res,quae Martyribus etiam redimita, eorumq; facrata fan-
guineatq; trifimphis, fub ipfo Neronianæperfecutionis
articulo,decorata probâtur.
Deprimis eiufdem Martyribus vrbis. I B
flens,& dicens;0 iniuftum iudicium qttod inciditirieiüi-
tatem iftamJPerdudi funt veto in carcerem:& multi erànt
circa eoS,defiderantes confolari à Sando Timotbéo. Ipfa
autem node aduePiens quidam Presbyter,nomine Mau-
rus, multitudinem hominùm baptizauit in nomine Domini
höftri Iefu Chrifti'. Apollinaris verp cum baptizare-
tur,vidit ccelos àpertos,&audiuit Angelumdicentem fibi
, Beatus es Apollinaris qui credidifti, beati omnes qui
tindi fufit in aqua, in qua tu purifîcatus es. Qùicünq; hac
node hicbâptiaatüs fuerit, craftina diêin paradifo 1 ufei-
piètur. Hoc autem didum omnes qui ibidem aderant.aii-
dierunt,& genuafledentes.dixerunt : Parce nobis Domi-
ne-Deus nofter, & præfta mifericordiam ttiam his qui dili
gunt nomen tuum. Altera autem dieiuflitPræfés adduci
«osante tribunalfuum. Âftantibùs autem illis Præfesdi-
xit:S tulti hbmines,quæ res vosrcircumuenit,vt credatisin
hominem crucifixum , iqui fub Pontio Pilatomultaper-
pefluseft, nouiflïmiè autem crucifixus aflèritur. Tupc illi
rcfponderunt, dicefites : Vidimus in hac node Angelum
W B B Ê Ê Ê B « - _ . . .. . loque temcùm San dis quostutenesincarcèteî&ipfi BEatusfiqüidpmTimotheus, àbOnentis parnbusad Angelidixeruntnobis,hodièituros elfe inparadifum,&
hancRemenfcmvrbem peruémenSjIefu Chrifti Do accepturos coronas quas tui oculi viderenonmerebun-
mini publiée non ventus eft praedicaré veriratem. Vnde & tur.Pf*fesveroiracundiapienus,iuflit^cundosdecolla-
à præhdeLampadio, qui tune præqrat huic populo, ten- ; ri.Cumque ducerentur Sandi éxtra c iuitaté^ fignaué-
tuSjSc quod nouaslegis propofitüm homimbus fuaderet, runt fe fignaculo Chrifti, & fie mariyrizatifuntftonfiten-
conuehtus f hinc minis prmcipum, legumque feueritate | tes Patrem,& Faiüm,&SpiritUmfandum.Fuerunt autem
vexatus, opiim quoque pqlhcitatione tentatus, réfpon- omnes qui decollati funtqùinquaginta virifub die vndefum
quodolimab EcClefiæ principe didiëeràt, improbo
cimo Calendas Septembris.
Altera autem die procedens Praèfes.fedit pfo tribunali,
Sandum veto Timotheum & Apollinaremadducipi
incuflumfupernænundinatori gratis,rependerenoriti-
muit;Diuitiæ('inquiens)tuætecumfiutinperditionem,&
ibisram ipfisin:i|nem ærernum Dominas enim meus le- I cepic. AftaliitibUsautern illis,ait ad cQSPrs;fe:Infoeliciffi-,
fus Chriftus filiûsDei,ipfe te iudicaturus eft-T uncJPraefcs
irarepletuSjiuffiteum torqueri.EtdumGhriftumcôftan-
terinter ipfa^ruciatuum confiterettir tormenta, infërens
inter caetera, quod illi, quos Praefes pro Chrifti nomine fe
putabàt occidere, ipfi poenallter eumi iudicaturi eftènt : &
Praefes diceret:Ergo tuiudexeris mei? Egotébccidam ,$c
quis erit qui te eripiat de manibus meis ? Sandus Timotheus
refpondit: Dominus meus cui credo,poteftliberare
me, in te autem débita tormenta im mittet. Iteruradum
per fupplicia multa cruciari iuflus fuiffe t ,aitad iudicem:
Quanto tu mihiathpliora tormentaintuleris , tanroam-
plius refrigerium praeftabit Dominus cui credo« Et cum
cædereturà miniftris,éxclàmàuit voce magna, dicens ; A-
fpice Domine, & vide quæ infert diabolùs fcruotüo, ne
me derelinquas,ne dicaiit homines,vbieft Deus eiusîPrç-
fesdenique iuflitcalceyiua&acetoafpergi plagas ipfius.
Sandusvero Timotheus dixit : Ago tibigratias . Domine
IefuChrifte-, qui mihi das tolerantiavt hæC poflim fûfter-
re.Ita iftud fadum eft in corpore meö, tanquam öleo per-
undüsfim. VnUs auié de ipfis csdentibus j nomine Apollinaris,
vidit duos Angelos ftanres ad latus eius, & dicen-
tësilli:Confortare Timothée : mifliautem Turnus ad te,vt
oftendamus tibi Dominum Iefum Chfiftum,pro cüius
nominefuftinespoenas,vtvideasquæagunturincoelis:E-
figfe Caput tuum, öevide. Afpiciens autem S.Timotheus
yidit coelos apertos, Sdefum ad dexteram Patris.coronam
tenentem ex iapidibuspretiofis, acdicentem fibi : Timo-
thee, hæc quam vides, tibi parata eft. Accipiesillam tertia
die imminente de manibus meis. Et Angelidixerunt ei:
Confortare Timothée sScabierantin ccelos. Apollinaris
vcrqcum hæc vidiflct^procideni ad pedeseius, dixit ei.
DomineTimothee qra pro me : Egp enim libentiffime
torqueborpro nomine Chrifti, quia vidi tecumloquên- i
tesviros fplendidiflimos, dum tecum loqueretufmagtiä-'
lia Deiillius qui, regnatinccelo. Tuncpræfes ,v t vidit fe
eile confufum, dixit : Siftatur Apollinaris :afferte autem
mihi plumbum bulliens, ÖCeffundite in ösipfius, vt nön,
talia verbaloquatur. Cumqiie allatum fiuflet plumbum
bulliens,& miflumin ore eii*$fadum eft frigidum tad-
quam glades. Viio äutc hoc miraCfiio, multitudo magna
crediditin Dominum.Iefum GKriftum. Tune præfesira-
ciindia plenus dc confufione, dixit ; Ducite illos in carcc •
rem, vfq; duego pertraiftcm quotupplicio interficiantur.
Cum autem ducerentur. plu ri nia tutba fequebatur'eös
Biblioth.Vet.Pai.Tom.io. ‘ - '(l'
;galôs-
Vfus fig I
Clacis.
Q_ûaqai-
ginra m ;r-
tyr.zi.Aix-
gofti.
mi hominum confentitc præceptis Imperatorum, &àd-
orare eos quos illi adorât. T imotheus & Apollinaris dixe-
runt; Nos dæmones non adoramus,fèd folum Dominüm
Iefum Chriftum, qui eft Deus viuù$ & yerhs, ipfum opor-
tet confiteri noS.Tü ergo ne puces nos artibùs cuis fepara-
ri à caritate,&àiegno Dei.Hoc auté cibi notimi fit,’q;âqua
hora nos pucas morrificati, tune viuificamur, fiera illi qui
à te hefternadie interfeâiTunt,&' viuuntin coelis Te ergo
vere percutiet Iefùs Chriftus Vlcere peflimb. Iratùfque
Præfes, dixit îlftos fi iron niortificauerp, alij mulci ad no-
uam fcëtam venturi funt.Sic dédit àduerfusepsfehtentiâ,
vtgladio interficerentur. lili âutem cum magna fiducia
perdrafti funt extra ciüitâtem,in via quæ appellatur Cæfa-
rea,in locum qui Buxitus dicimr,ibique rnartyrizduit eos,
fub diedecimo Calendas Seprëmbris, & coronari funtab
Angelis, & vox auditaeft, dicens.-Venitc Timothee & A-
pollinaris diledtiflimiméi, &oftendam vobisquantami-
rabiliameruiftis ptpanimabus veftris', qitas obtuliftïspro
npmine meo:&fcitotequ?;faâ:urusfum LampadipPræ-
fidi. Statimque iaculumigneum defcendit decoelo mul-
ytis videntibuSjSCingrefrum eft hume'rurti eius dextram,& -,
à dæmonio arreptus vitâmfiniùit. Gprpora verb TanlQ:o-
rumfèpultafuntàChriftianis die npho CalcdasSeprem-
bris. Eüfèbius quidam vir fpeétâbilis.qui & ipfepetver-
bum ipforum credidiCifabrlearac ilfis bafilicâi in qua mul-
Itftfigna & remedia oftëndeiüt. Cæcisvifum, claudisgref-
fumreddideruric, Sc qui àdæmonibns vexàbàntürcurâiri
funr innomine Domini noftriIefu Chrifti. Eprumyerb
corpora domnus Tilpinus Archiepifcopus veteri promo-
uens tumulo, fèpulchrum ipforum decènterargentode-
corauir&auro.Altaredeniqj q» ante tumbam corumdem
ftac medium,Sanëti Mauri fertur reliquijs & honore dica-
cum,qui eodem, quo præfati, tempore, pro Chrifto cæfus
capice, ipforum meruicconfortièt rènitere. Cüius bïïain
Ecclefia B. Celfini fèruancur depofita. Caput autem infra
ciüitatem intra beatæ Dei genitricis Matiæ bafilicam in
area fecusaltare veneratur recôditum. Ipfa etiam pmifïb-
rum ecclefiâ-Martyrum pigneribus complurium traditur
iniïgnita Sanétorum. In cuius dexrera parte Santftorum f
Siluarii&^Siluianiànfiniftra vetofanéèiTonantij &San-f ')• Siloinw-
^ilouini ferüntur reféruari corpora. Hic etiam in eadem P1:. ■' |
Sandotum bafilica Béatüs Rcmigius'tumuhim fi'bi para-! I
ri'præcépifte rëperitur, vc poft conditam teftamenci fui )
continentiam fubintulit,addens iPoficoditum tefiamentum I
SlTimo-
thei & A-
pollin.:i
martyr, zj.
Augulli. ''
Horçenda
mor;s;pr*-
fî,dis.rH
Bafilica
SS. T,mot
& ApblL.1