A
Htbr. 7v
9.
B
C
R.OmjO.8.
Matth- g
D
1
pölitum in le&ione vetkteftimcti figjiificärctur jfolatuni.»
Qus confumatio non per Leuiticum fecerdotium fuit,
quiaatteftante aaodolo-.nihilad perfeäum duxttlex. Ex qui-
b us appiloli v'erpis, ne forte refumatis an fam calumnian-
di* attedite quianon djxit, nil boni fecit fex, fednilperfe- I
eic.Habuit eniin, vtidem apoftolus aitiuftificationcs cul- j
cuite &(a.mäum feculare,&tabernaculuni manüfa&ü, Sc
Ppntificespfxfeutiumbonorumquiperaliimümfe.nguib ‘
nem fern?! in anno mtroeuntesSan&afen&orüfeftdtifi-
cabant inqpinat ps ad emundationem carnis» A quib.mu-
nera &hoftjs qfferebantur,qu§ noi> poffilnt iuxtä confci-
entianqMrfe^lijb} feruieiitprnfblummodo in cibis
& pptibqs^ yariis b^prifinatibus & iuftitiis carnis,vfque
ad tempus con e&ionis impofitis.Chriftüsaütem ailiftens
Pontifex fotbrqrutn b.oqon}m, per amplins & perfectius
’ tabernaculum ppp manufa<äum,i.e.non huius creationis
neque per fenguinem hircoruni 8t vitulörum,fed per proprium
languipemintrqiihtfemel in fändta sterna rcdem-
ptione imienta, quado perfpiritum fendtum femetipfum
obtulit immaculauim Deo, & mitndauit confcientiä no-
ftram ab operibus mortuis, ad feruiendum Deo viuenti.
Equidem fecundü legem plures fajSfei funt fäcerdotes, id-
circo quodmoyte prohiberenturperroanere.Hiautem eö
quodmaneat in sternum,fempiternum habet fäcerdoti-
um, qui folus proprio fanguine feme 1 sterna redemptio-
j\em perfecit,quam illi alienq fanguine incefläncer imitates
imperfedtam reprsfentabaajt. Qusvtacceffit,omnis
llle fecrificioyu feu ceremc^ialium carnalium curfiis iure
conquieuit.b|eqj epim deincepspluribus fecrificiis indi-
gemus,quiain vnoxternam redemptionem inuenimus,,
qus per Leuiticum facerdotiumincepta, per Pontificatü
Domini Iefu conftat perfedta,quinon fecundum Aaron,
fed fecundum ordinemMelchifedech,ideo fecerdos d'iei-
tur, quia paneyn Scvinum offerendum atq; fumendum in
veritate carnis.Scfenguinis fui cöftituit fidelibus feus. Cuius
generatioinenarrabilis de patre fine matre, de matre
finepatre.-necinitium dierum necfinem habens,fblus ve-
rus rex iuftitfe? & pads. Cui qu ja conuenientius affimila-
tür hielcbife4^h»SQöJfpfum.gi: vno fecrifido&genealo-
giajfederiamex'prsnpmmejquaAkaron., diciturfecerdos
Chrifeu^fee^dumpsdinem Melohifedech,non fecundü.
AaxpnfDeniqiMefebifedeph,ille^nec corpus & fanguine
fuuynmpanß&yibq<hmnitariqbtulit,nec firfc parenyi-
busauyinitio define fiüt:neqj fubftanrialiterrex iuftiüx&
pads,fed qupdhsc omnia fcripturxdeillohomineaut
tacuerunt autdixerimt» in mamreftiori figniticatione no-
ftri Melchifedeeh:cuius ille ficut & Aaron vmbra no veri-
tasfoit. Ad quem ttanslato fece.rdprio »necefle eft, vt legis
quoq; fiat translation lifera,fcilice t occidente,ad fpiritu
viuificantem,d yet.uftate adhoiiitatem,ab imperfeilione
adperfed4onem,a feruituteadljbertatem,&filiorumDei
adpptionem, a Iudseis ad gentes, quibus Apoftolus ait:
No« afcepiflis fpiritiim feruitutis, tterum in ti?nore,fcd acccpißu
fpintum ddopttonisfiliorumjn quo clamamus Abba Pater. Quia
vtique lex translatione eft alterata, non fadlaalia: immu-
tata, non eft mutata: acceflu gratis cumulata^non eft
receflu fixp etinanita? SicutDominus fiuisinquii;:Uißab-
utidaueritiußtia veßraplus quam Scribarum & ?hanfmum,
non mtrab'ttisinregnum ccelorum. Nunquid dixit: nifi.repro«
baueriti^aut omnino reliqueritis iuftitiam Scribarum Sc
;Pharifsorum, non intrabius in regnum ccelorum ? Sed
qupniam iuftitiaillorum erat tan tum a malo opere abfti-
nere: voluit Dominus in hoc fuorurn iuftitias fuperabun-
dare: vt non fblum malum ab opere, fed i nfuper a cogita-'
«one fätagerenprefecäre. Nam illisexlegebonumerat
non.occjdere', nec mcechäii', iftls autem fiiper hoc ex
gratia optimum 6cperfe<ft}im,npn irafci,nec concupifce-
rc.Ideplexr anj9simahtis,fiicddü:gratia yero etiam radices
eiuseuejljjft!B?fic.uy;in;rßfü.rreibione hoc ipfum Corpus
humilitads nftfersgc npnaliudreformabitur, fic Sc lexi-
pfe per Euangeliumrefprmatain tpto mundo pr^di catur.
Ip quavtique r^formatipne quämuis plurimum decüsau-
geaturnatuys,, tarnen integritas in nülloaufertui\quan-
^o ad fimiljcpdiftem gyani feminatum corpus animafe,
durget corpus jplriiuale^ St femiriatnmin infirmitate fiirgetinviftUre.
Hacquöiquereformatione ccelum.&JSrra
tranfibunr,non interjbunt,transferentur non auferemur.
Nec moueamur a noftro fenfu,nec terreamur,fi nonnulla
legis facramenta exhorret animalis fenfus : quandoqui-
demipfius S.Euangelii nonnulla myfteriaexhorruit ha-
6tenus,in tantum,vt Domino dicepte: Amen,amen dico vo-
bis, nifimanducaueritk panemfilii hominis & biberitis e'm fan-
guinem,non babebitis vit am in vobis: etiam maxima pars dife
dpulorum eius ab eo difceffifient, dicendo: Durus eft-bic
fermo.Quis pot eft eum audire ? prsterea npuum teftamentum
ideo dicitur, quia proculdubi® sterna fimtquspollicen-
tur, ficut malis fupplidum sternum: bonis vitam ster-
nam. Nam quantum adrecitationem feu confcriptioné,
ipfiim Euangeliumjn nouiffimo die omnino prsteribit:.
V bi deinceps nec feyip tura al i qua necélïaria erit.
C s te rum fi ad rem pertinerer, monftraremusmon mille
quadringentos annos tantum ficut fcripfiftis, fed mille
quingentos Sc amplius annos.ab inftitutione azymorum
per Moyfenvfqj ad pallionem Chrifti decurriflè.Sed cum
noftrs intentionis fit,Romani ritum facrificii approbare:
Chronographis relinquimus opinioné veftram adprsfa-
to annorum numero reprobare.Itaque fiazymaquemad-
modum aftruere conamini perGhriftum Sc eius Euangeli-
um fuerunt maledi61a,repr obata Sc dereli£ta,&ideo dein-
cepsnó debere offerriin facrificio Domini,quiaperMoy-
fen conftitutafimtludsis: Sciatis fermentatü quoq; con-
ftitutum per Moyfen Iudsis,Sicut ih Leuitico dicit:H<w eft
lex hoftiapacificoru. Offeretpanesfermentatos cum hoftiagratia-
rum,qua offertur pro p«ci/ï«f.IdemMóyfes in eodem: InPen-
tecofte offeretis ei panesprimitiaru de duabtts decimisftmtUfermen-
tata,quos coquet is inpnmitias Domino: offer etisque cum panibus
feptem agnos.Sal quoque quem tantopereprxdicatis in ferme
nto per Moyfenita cóftituitur Iudsis inLeuiticoiQuid-
quid obtuleris facrificii falecondies,nec auferes falfeeder is Domini
Dei tui defacrificio tuo.ln omnioblatione offereefal.^uapropter
fi a nobis non debent offerri azyma quiaMofaica funt,nec
a vobis debent offerri fermentatum Sc fel, quia sque Mo-'
feicafimt.Ec quiaab apoftplo audientes: Vetera tranfierunt,
eece facia funt noua, infipienter putatis omnia veteris tefta-
mentireprobata&penitus deftru61a & ad nihiium reda-
<5ta fecramenta;hinc iam perpendatis necefle eft,ad quan-;
tas difficultatesproperetn^c veftra opinio.Deniq; fi vete- j
ra.nonproficiendo,fed deficiédo tranfierunt, vnde vobis !
templum,altare,fecfificium,candelabrum, cprtinx,.fen- j
dura Chrifma,& thymiama, afperfionis aqua,thuribulü,
& cetera fenfti ïninifteriivafa feu ornamenta autveftimé-
tafecerdotalia? Vnde vobis Encsnia, Pentecoftes Sc Pa-
fehafeuQuadragefima? vnde Vobis Pontifices, Sacèrdo-
tesSc Leuitx ac reliquiEccléfiaftici gradus ex ordine? Vnde
primitis & decim§?Poftremo,vnde vobis dileóbioDei
Sc proximi ac reliqua mandata Decalogi ? QuiaergP fe-;
cundum vos ita-noua feflta firn t,vt vetera relióta fint omnino,&
per Ghriftum raaledida.-abiicianturpróculdubio
ab eius Ecclefia,qusfUpra diximus omnia, Sc plura qus
reticuimusalia,&.veteribuscontrariafiant-iam noua. O-
dio habeatur Deus Sc proximus, pater & mater inhono-
retur,homp occidatur,omnesm^chentur,furentur,men-
tiantur-,conqipifcant,adulterenr,coniugianullafint,om-
nis homo ad proxiraam fanguinis fui,6c quseiaffinitate
iungitiiB,accedat.Adfummüquoque^ieccomedatur,bi-
batur ne c dormiatur, fedrelinquaturquidquid vet.tcfta-
mentum exhibuit & exer.cuit,tam in cultuDiuinoi,. quam
invfii humanOj&videbitis quiancc bellis eritis,nedü homines,
imo ab eo,quodeft-aliquid trafibiris ad nihil. N os
potius cl'tholicaaure inten dentes tan to apoftolo dicenti:
Si qua ergonou^creatura,vetera tranfi^untteccefafta funt noua.
C orde eredimus Sc oré confitemur, veteraa vetere hpmi- •
mine tranfeundo ad nouum' hominem.Iefura Chriftum,
nouafadla efïè, quemadmodumidem apoftolus mox fe-
cutus curauit declarare:0 /»«irf autem ex Deo, qui reconctlia-
uitnosfibiper.Chriftum. Cuius fingfilari nouitate innouan-
t □ r omnia csleftia atq; terreftria;, quado quidq ui d ad cul-
tum Dei feu ad commodum fui yetusille p op ul us cffilitus
acceperat,adnouumtranftulit. Qui ideonouusdicitur,
quia ab vmbra ad vefitatem, a fignis adresia timore ad ar
morem,
Bftan.
foli;
niór^m»àferuitutè adlibertatem; à filiisirxad filios gra- I euftodiUÄit,neque Iudsi neqüeChhftiahffühljfedfimiles
tiæ à^irnead^pirituméft#anslatus. VndediCit Apbftô‘
lus iywnonëftis in carne fed m fpiritu, fitamenSptritus Dei ha
bitat in vobis. Et quomodoin carne non erant, quos Epi-
ftolisinftruebat, nififeciidiim qliodipfeait '.incarne ambulantes,
non fecundum carnemmihtàmus. Hinc rürfus, inquif :
jttemo veftrumfibiviuit,&nemoftbimoritur : Et‘.Vitto, iam non
egp, viuit vero inme Chriftus. Sic itaque nobis & omnibus
in nouitate Spititus ambulare fetagentibus , noua»fà£tà
funt omnia^templa fcilicet & altaria,lacerdôtes,fecrificià, i
candelabra, thuribulajcibift &potus,&qirsqùecarnalis
Ifraeltaminfupelleâile quam inmandatis rétiriebat, ventera
vteaderft& non eadérhfint omnia, inftar vtique A-
quils, qusdum naturaliter renouatur, iuuentus'eidem
acccdit 8c feneétùs, non fubftantia ab èa recedit. Pari te-
nore prsdieamus azymum Chriftianorum longé diftàré
abazymo carnaliü ludçorum, quosad vmbramveritatis
obferuandam &captândam,fôla proniiflio &defiderium
terrensfelicitatis, inuitabat :vt eft longsuitas,abundan-
tiafrugum,fuc6gfïîofiliorum.perditio inimicorum & estera.
- Nos vero corpus veritatis ex azymo 8c in azymo rite
venerântes arque retinen.tes, ore & corde prsguftamus
iamquamfuauiseflDominus: vnumpetenreSabipfbj&
hocrequirentes-, vtmaneàmus ineô, &ipfein nobis'iri
çternum.S ane fi-mutare vultis fermento azymum,mutate
quolibet àUquoliquore vinumsquoficutex^zymo Chriftus
8c vetlis Pafeha finiuit, 8c nouum inchoauitÿ.jSiénim
recipicis vinüm,azymum cur abiieitis?^
Qupd vero paffio 8c mors Ghrifti conuenientius an-
nuntietur azymerquam fermentato.ex hoccomprobatur,
quodD ominus ipfe azymo difeipulis memoriam ftuagen-
dam tradidit : &quod in lege panis afïliéèionis djcitur : vü
perhoeprsmoneamur afftigere animas noftras ,&pariter
offerre fecrificium Deo S piritum contribulatum,cor eon-;
tntum&hiiiliiliatum : iliudÀpoftolirecolentes : Cumti-
more & tremore veftram ipforum falutem operemini, 8c,ficompa-
timur & conregnabimus.fiotto qus per legem fuenm t vfque
adtempus corredtionis impoli ta carnahbusludsis, Pau-
lusbreuitercolligëns , ait : Munera& hoftia offerunittr, qua
nonpoffunt iuxta conftïentiamperfeftumfaceréferuientent,folUm-
modo in cibis &potibus &variis baptifmatibus&iuft'ttiis carnis.
Garhales ergo vidfcimæ atque purificatibnes varis in lege,.
in quibus maxima erat cirCunicifio, Sc cxtersiüftitis çar-
nis,vt eft,differentiaciborura; feftiuitas rabernaculôrum:
non arare in boue fimul & afiflo, nec ferere agrum diuerfo
femine, & hisfimilia : qus nihil fenjftitatis, cOnferebant
cohfcierttiis -, excepta deuotione obedientiæ Sc admoni-
tione fpiritualismunditiæ, datafùnt vfque.adprsfimtum
tempus à Patre,quandoper Filjum fiiumfadhimfub lege,
rèdemit èos qui erant fub lege.Cuius camales iuftitias eua-
dens idem Apoftolus ait;: Qua mhi aliquando fuerunt lucra,
hoc arbitratus fum propter Chriftum detriment a, &. nonfolum dé-
irimenta, fed etiam ftercora , vt imeniar in illo non habens meam
iuftitiam qua ex lege eft, fed quaexfidelefu Ghrifti. QuodCo-
loffenfibus qüoque denuntiat dicens: Nèmovosiudicetin ci-
bo autpotu, dut ihpartedieifefti,autNeomenid,aufsabbatorum,
quafuntvmbrqfuturerum.Ha.ëtenusdefendittk legem Môÿ-
fi & azymüm Euchàriftis Ghrifti fufficiat. Iàm difeutia-
mus veftrà qus reftant.
j* Sabbaca vero quomodo ih Quadragefimaiùdaice
obferuatis? Autnon aüaiftis in Euangelio dicenpem, quia
ttanfeuntes difcipuli in Sabbâtis cceperunt iteragere,euel-
lëntes fpicas & ‘comedentes. Dicêbànt autem Iudsi ad
Ghriftum: Vides quid tfttfacïunt in Sabbatis ?Qbidixit : Etiam.
An nefeitisquid egerit Datiid cum efuriret ipfe&quicum eo
erant, quomodo intramt in tgmplum, & panes propefitionis corne-
dttiScestera. Et quiaSabbatumpropter hommesfjaftum eft,non
homo propter Sabbatum. Quir& dicèbant : Quomodo homo ifte
eft ex Deo^qui Sabbat a non cuftâdïft Et iterum loqüente Chri-
■ fto in Sabbâtoei qui manum aridajnhabebat:Sirrtiliter &
ei qui dsmonisSpiritum^âbébat iriSabbato mundato,^
&murmüraritibus Iüdsis'& fimilia dicehtibiiSjdicitGhri-*
ftus : ïfypôcrita vmfquïfque veftrum non foluitaftnünt kprdfep't,
& bottent fuum in Sabbato ducit adaqttare ? ÊtPà’ralyricb fimi-'
liter^ quem fanum fecit. Et ideo qui Sabbata cum azymis
funt Leopard© jificut magnus dicit Bafilius, cuius capilli
nec nigri fiuit,ncc albi o mnino.
* Qubd noS Sabbata nec intra nec extra Quadragefiml
Iudaice:obferuämüs,filfficientermbnftratürltiperius.Vös
autem fi non Iudaizatiis% cur feltem Quadragefims nori
partitisJufe eum Iudsis feriäti&epüläiitesieiuniüm Chri-
m in Sabbato diftoluatisi< Vnde reftimonia Euangelica
quspofuiftis, omninOrefragantur Vobis,fuffraganturve-
ro nobisiDenique hosvt aifeipuli Iefu non (blunt iter agi-
mus in Sabbath Sc fpieaseuellimus , fed infuperpifeamur;
&quidquid.oportetöperamur, Sc horacbmpeteriti com-
edirous. Vos-bubd legitis difcipulos fpicas tranfeundo
comeEiffe, i luce pri^fe in vefperam ftudetis variis delitiis
&rimltomeröcrapulämeontinuärei Necmirum. Qum
iftie quoq; obliri Eryrtlologisveftrs ex nomine j quod eft
ceo-re?, dixiftis Dauid comedifle panes pröpofitionisjid eft,1
tSsk^ths Ttjs >ssf}U<rfus, quos negate non'poteftis fuifle a-
zymos, fi qua confcientiä veteris legis remanfit apud vos.
Deinde quoniam Säbbatum propter hominefh fatftum
eft, non homo propter Sabbatum. Null© conuiuio aut o- i
tio honoratur apud no s tanquamDominus,fed oherätur
ieiunio Sdabore, velutideuotusferuusDominicafcpul-
tura ocyupatus.Mox fuccedente die quam-fpeeialiter fecit
Dominusfolcnirerexultamus & lstamur,quiaineaChri-
ftus refurgens a mortuis, iam nönmoritur, mors vltra illi.
non dominabitur. Qui etiam pro cuftodia Sabbari, non
timemusd Ghrifto notarihypbilrifi, quoniam in eo Won
tan turn manum aridam, fed & totum corpus curandum'
offerimus Deo,&Medicis.Nectantum bouem,8c afinüm •
foluimus a prsfepio, Sc ducimus adaquare, fed eri a arare.
Aft vos volenteseflelegis Dolore s, nec intelligentes
qusloquimini, neque de quibus affirmatis ,.aflernoriem
veftrs opinionisjfic conclufiftis.
t E t ideo quiSabbata eum azymis cüftbdiuht neque
Iodxi funt,neque Chriftianifunc,fedfimilesfunt Leopar-
do,iicut magnus dicit Bafilius; cuius capilli nec nigri funt,
nec albi omnino.
* 0 mirabilis Grscoru m1?hilqfop.hia; 6 ars Peläfga, ö-
Athcnienfis & Academica perfpicacia. Vnde tibi tanrus
ftupor &Vertigo repentina ? Vere triplici fune lingua tua
diuinitus eftligata.NamGr^ci S apien tiam qusrunt,quam
fimplexprajdicatio Chriftians fiaei ftultam effecit, ficut
Dominus reprorhifit: Per dam fapientiamfapientum, &pru-
dentiamprudentium reprobabo. Vbi Sapiens? vbiScribal vbi con-
quifitor huiusfeculit nonneftultam fecit Deus fapientia humfecu-
/»? quaftultitia vosrBpleri i nec fecundum diuinasnaginaS
definiuiftis äliquid, & magnum Bafilium fecundumiiu-
mänäs monftratis defirtiuifle nihil. Falfiffimunfemmeft,
ytquiSabbäta,& azyma cuftbdiunt, nec Iudsi nec Chri^
füanifint.QmaVeriflime Iudsi funt quiSabbata & azyma
cuftodiünt carnaliter. Sed &illiid infinitam dubietatem
recidit; nec vllo modb confequehs erit,j vtLeopardusfit
.tantumj cuius capilli nec nigri nec albi fimt: quia p'rstet
hunc innumeräbilia änimaliäjünt, qjiorumptlinecalbi
nechigrifimt. O egregii Scrutatpres dniinieloqiuj, 6 do-
ciles dilcipuli magni Balilij, ex cirius prsclaro fpriteriihil
nifilutum häurire pisaaluiftis: cumhinc inde vbbis refo-
naretriuusille cceleftis la&is Stemimellis, Romapä & o-
mnem Occidentalem Eccfefiam vodans dominam,& ob-
fectans fuceurrere perditioni Oriehtis. Nunc gratis fiib-
uertareLarinamEeclefiam molientgs , armamini contra
noSj quafi Bafilijfententia, qus miilto y^cordior in ueni-
tutillaridictdaTirefisPropneria: QuidqUid dicam outerii'
aut non-Nempe accidit vobis illud Sätyrici prouerbiuin j ’ ■
Parturimt montes,nafceturridiculusmus.
’’ Atque vtinamtacuifletis , vtputaremini fepieiites: Ced
Sapientiadicit: Stultusfttacuer it,fapiensputabitur.Modoau-
tem ftultitia veftra omnibus notaeft. Hincr.eliquaperfpl-
ciamiis. 1
fi j- Quofflodo autem & fuffocata hi tales dömeduht, in
^quibus fenguis tenetur?aut nefeitis y t qihnis animaliafeq-
•guis, animäipfiusfit? Et qili comederit fanguinem, ahi-
mamcorrifedet ? Etidcireo fecundum hsenee gentiles ex
tbtofuntsilli'occiduntautplagantes comedunt. .
Conftaht
ia o j io l .
RoAiàhhs.
m
Fteiurbitr-
Conftan-
tinopoi. '
UfaSii 1