S. Odonîs Akk. Cllsn. II.
§ i _ i * - 1 „
Etnefcio quid aiit vile , aut etiam turpe-, fine, <6rdis re-
tinaculo cogitate  Senfus ineft , cum hominibus teue •
renter loqui : Et cura,deed denote Deo fupplicarc. Nam
qui de formicaioquitur, habet earn tunc in merooria, 6c
tanta res , vt eft» cum Deo loqui » cum ipfius obli-
uione peragitur. Quis interdum non auertit auremà
clam ore pauperis , quis non irafcitur pauperi ! Nam &
qui exaltât cor fuum »abominabiliseftapudlJeum. Quis
noftmm veraciter dicat Domino, Non eft exaltatum cor
meum ? quis diligit omnem proximum tanquam icipfiim?
aut quis in folo Domino gloriatur î N os interdum in o-
pere textricum gloriamur, Cum fcriptum fit « Ne glorie-
ris in vefiitu vnquam. Et certe Veritas nihil iubet, non"
quod zquum, ôc poffibilefit. Quz tamen Veritas affirmât
, quia nequc vnus apex » neque vnum iota prae-
teriet à'to ta lege , vt non requiratur, Sed hzc & his
fimilia bonis accidere folent. Prauorum tranfgreflio-
nes multo grauiores fiint ; gentes , quae diligentes ea
quae in mundo funt > charitatem Patris amiferunt,&per
amicitiam mundi inimici Dei conftituuntur. Ventrem
fuum quidam habentpioDeo, quos lugens Apoftolus,
inimicos fan&z Crucis appellat. His qui vino aeftuant,
Vae comminatur vox diuina. Fornicatores & adultères
iudicabitDeus. Auarus, vt beatus Gregorius dicit , non
eft adhuc liber à cultu idolprum, Napi fi quis fornicator
eft , aut auarus , aut ebriofus, cum eiufmodi nec cibum
quidem fumere vas eleftionis iubet. Amaru autem pro-
priam gloriam cam grande peccatum eft * vt Iudaei propter
hoc maxime perfidiam lncurrerint. Quomodo, inquit
Dominus, poteftis crodere, propriamgloriam amantes i Si qua
violauerittemplumDei, dijperdet ilium Deus. Scd quamuishoc
de fpirituali domo, valde cauendum e ft, ne quis earn
faciat nifi quod eft j domus videlicet orationis. Non enim
fine caufa Chriftus Dominus eos per femetipfum elimina-
uit, fed in magna difpenfatione, & ingen ti ipfius rei in-
culcationem per feipfum négociât ores eiecitdetemplo,&
nohfolum alios , fed etiam infos , quicolumbas ad vfum
holocaufti yendebant, abfiedere przeepit. Vnufquifr-
que videatqualiter vel Chrifti & Sandfcorum praefentiam
honoret. Refpicitenim.de ccelo, lleftintelligens, autrp-
quirens Deum. Et feriptura a it, Acceptas eji Regi minister
intelligent. Nam fi qui verbum ociofum in quadriuio loquitur,
in die iudici) rationem reddet, quanto magis. qui
inipfo Dei téplo feurrilitates etiam aut detraéfciones cor-,
nicantur? Cum vidiflèt Moyfes ignem,defecerunt ei verba
, nec audiebat refpicere. Et certe mai or maieftashrc*
quamillic ; cum ibidem fithabitatio Dei& Paradifiisvbi
audiantur arcana'verba, quae non licet homini loqui,id
eft illis quibus dicitur ,, Ctimfint inter vos zalus&contentio,
nonne homines eft is? Vel qui non rcfrçnat linguam fuam, led
fedens loquitur aduerfus fratre.m fuum. Videmus quof-
dam qui diuinum myfterium fréquentant, (ed fiait or do
diuinæferuitutisexigit , priusipfidebeçent fieri facrifi-
çium, per cor fcilicet çontritum & humiliarum. Alio-;
quin cauendum eft, netalicuilibetdicatur , Dileftus meus
in domo mea malum operatus eft : numquid carnesfantta munda-
bunteumï Et item, in terra Sanctorum inique gefit, nonvide-
bitgloriam Domini. Et rurfus, Quare calce abiieitis vi£limam
meam ? Qubd tune fit cumnegligenier Dominicae menfe
miniftratur. ^ Vnde peralium Prophetamquaeritur, di-
cens miniftris , Vos contemnitis menfam meam, &ego dabo vos
in contemptum. Et item alias vocateos Pincipes Sodomo-
rum, Quo w»/;i,inquit, multitüdinem viclimarum veftrarumi
&quis quajiuithoc de mambus vefiris ? Nonafferatis yltrafacrifi-
ciumfruftra. Incenfum abominatioeft mihi. Neomeniam, &fab-
batum , & feftiuitates alias non fer am. IniquifuntccetHsveftri.
Kalendasvefiras, & folemnitatesvejlrasodiuitammamea , facta
funt mihi moleftia, laborauifuftinens : &cu mextenderitu mantis
vejlr as, auertam oculos meosavobts, &cum multiplicaueri-
tisorationem s nonexaudiam. Manusvefira[anguineplenafunt.'
Idem nàmqüe Ilàias vidensDominum,hocpriipo voiuit,
quodpolluralabiahaberet, V&mihifinquk,quiavirpollu-
tus labijsego fum,& Domimim txercituum vidi.Scd fi ille qui
prophetalioculo Dominum yidit, fua labiapolluta elle
doluic -, quanto magis dolendum eft nobis, qui corpus
pfius Domini iiitra polluta labia fumimus, etfi, quod
aofit , manibus fanguine plenis illud contigcrimus ?
Pialmifta filios alienos vocat, quorum os locutum eft va-
nitatem. Quod fi delabiis tam ingens periculum lacroco-
lis imminet, quanto magis de renibus i Nam quod illud
periculum prçcipue cauendum fit, per hoeapparet cjuod
illis qui ad efum agni vocan tur ,'iulTurn eft in primis, yt renés
acçingantV Ad hoc etiam corn mendandum Zacharias
de eo loquitur, quod pulchrum eius, èc pretiofiim eiüs fit
frumentum & vinumgerminans virgines. Nimirumiam
progrçdirtiur, led effari nosfecit indifeiplinata & irréligion
quorundam conuerfatio , qui cum.;fuomerito fint
inter extermoscomputandi ^ tamen quafi,interdi<5tum Dei
adSanétuarium accedunt, Quicunque, inquit, externusac-
cejferit,morietur. Vbi autem aut haec, aut aliahuiufmodi
geruntur & cauentur, fupernus arbiter confidèrat,tâcens;
qui iuxta bcatum lo b , innocentem & impium confumit;
innocentemhîcaffligens, impiuminfuturo puniens. Vbi
àutem impietas plus abundat, ibifrequenter minus incre-
patio diuina fieuit: ôc quo pietäs plus régnât , ibifeueriras
diuina plus incumbit. Quo,d ifdem beatus lob, oftendens,
ait, Siimpiusfuero , v&tiiibif&fiiuftus* nonleuabocaput, ft-
turatus affliclione & miferia. Impius nanque vae habet, iu-
ftus,miferiam : quoniam illum çterna damnatio fequitur,
iuftus ver® tranfitorio dôlore expiatur. Impius caput hiç_
leuat, fed vae quod fequitur, noneuadit, quia dum fe in
voluptatibus eleuat, fupplicijs fequentibus mergit. Iuftus
vero caputleuare nonpermitritur, led per miferiam, qua
nunepremitur, abæternofupplicioliberacur. Impiuser-
go, qui temporali flagello expiari non pote ft v, folet pro
quibufdambönis operibus quæfacit., præfememproqje-
ritatemhabere,fequenti fupplicio mancipandus. Iuftus
econtra propter quaedam leuiapeccata premitur, yt ab aeterno
fuppliciojliberetur. Cumigiturin öiultis offenda-
mus omnes, non triftandum quidem, iedpotiusgauden-
dum eft, fi quolibet modo afiligamut, vt ait Apoftolus, 0 -
mnegaudium exiflimate ,fratres mei, ôc caetera. Quod enim o-
mne peccatum puniatur,Iob oftendens,P'erei><tr,inquit, o-
mnia opera ,fciens quod non par ceres derelinquetiti f . Quodb ea-
tus Gregorius exponens dicit, quiadeUftum Deus fine vltionenondeferit.
autenimipiènomoinfepoenitendo punit,
aut Deus, cumhominem damnat, percutit» Indeed,
quod refpexit quidem Dominus Petrum , led ille lleuit a-
mare. Paulus vas ele&ionis vocatur,led ôporreleum, inquit,
multapro nomine meapati. Sic ad Dauid diçitur, Dominus
tranftülitpeccatum tuum, fed tamen ploransnudis pedibus
fiïiumfugit, quo vfquefuireatusvltionem reciperet. Sic
nosperbaptifteriumlauamur, lèdmerito primæprae(uari-
cationisètiamredempti obimus. Percutit ergo flagellis,
peccatum etiam cum felaxat,quoniam ab ele£fcis fuis nunc
ftudet pe ccatorum m aculas detergere, quasin eis n oft vult
in perpetuum videre. Illos vero, quibus dicit per Pro*
phetaih i Scioquia duruses tu,& neruusferreus ceruixtua : Eti-
terum, Now mutabit Aethiopspellemfuam, dimittit fecûndûm
defideria cqrdis connu', quibus pro magna indignatio-
ne dicit, lamnon irafear vobis. Et, Cumfilia veßra fornicate
fuerini nonvifitabo fupereas. Et lob de ip fis, Domuséorum
fecurafunt&pàcate, & non virga,Deïfuper eos. - Sed quid eis
reftat fubiungens,, dicit. Deus ferual/tt illis dolorem , & dé
furore omnipotentis bibent. Quapropter fimus iuxta Pfal-
miftamadflâgella parati, Ôklint nobisiudiciaeiusioeuti:
d a , quoniam , vt fcriptum eft , Quinon atoiat iudicium)
non poteft fanari. Et idcirco iubet Apoftolusiii tifbula-
tione gloriari , & in omnibus gratias agere. An nqn
laudes referenda funt de eo quando nos affligens , lignum
filiationisoftendit?Tlageüat, inquit, ofnnemfiliutit
quemrecipit. Magnumquippefucrat, fi ferüivocarentur.
Magnum, inquit, eft tibi vocariferuum meufn. Sed parhm eft
ytleruivocentur , cum nec amici.quidem appellentut.
Nam vt propenfioremaffe6tum erga affliâqsi oftendèteti
hos diuina vox filio%appellal. Pbrro autem quîècumque
fintillaopera, quaeinibifubpatroçiniobeatiMartinige-
runtur, cfcdendum eft, quod ipfius obtentu protegan- |
tur : ne videlicet aut mCntesoperantiumiugiprofperitate j
fuperbiençés inanefeant, aut linon , lima flagelU dimiffa,
mi-
G
■ fdelin
quenti
' 'tpoffent
fa, minoainfiipremoexamine espolitareperiantur. Scié ' generalis, timque,celebti»eflèt, vt nnnceft, eum kd e*
emm ille quod omnes mftitiæ noftcæ i mxm Propheram, ius venerarionem cunffi delettati diuina infpiratione
qpaflpannusmenitaatæfunt^uodlpfaholocafiftafa- trahunfur, QmSananm fiium vfqnequaque
cerdotumind.gentlauari.Hocfene,qnodquidam miran'-. non folnmqaalibetaliamilacula/fedetiammortuos ad
lur.qaiailhcvbiplusabundantmalaopera.Kminusfiunt eius gloiiamcommendaudam poft ipfius obitum fufei-
bona imon foletadnetfitas euenite, non h'ominUedDeo tauit. Si ergo difponente Deo fit aliqnid, vnde eadem
fob nomm eft, Jam e n de Diaboip | «c o u . corpore, gloria videaeüt iraminni,1 reenttendum eft ad magnitu-
quod funt teprobt:,ifcriptum eft, quia dolus in manu e- dmem'virtutum, qnas aliqnando geftiffe dignofeitut. vt
ms dingitur,quoniam hoc habete cerebto folent, vt quod cotdis nauem quafi à ptota fitmiter ligatam, fluàus dif-
nct anoetnnt. eînlete néon,ns noftîndM/lt , A » fidential| qui fotte puppi Æ S , nïquaqnam poffit d
httore fidei conuellere. Ad hanc cautelam volebat ipfe
, . r*ftus mundumetudite, quafifignificatumsfni mot.
tis abieftionem, cnmdicetet, StMmquinonfittritÇunii*
hzjtuim me, fu* potentise miràcula ptius enunciaüit, Ad
hoc etiam, cum difcipulis mottem fuani aperte diceret,
rclutrcduium ièdiecertia fubiunxit. Beato quoque Petto,
quem feiebat iènegaturum; ptius (èin monte tranfi
bgutatum oftendit , vt cum pro abitione mortis difti-
dentiam meutreret, ad oftenfam Maieftatem tecutrens,
tobut fidei tefumeret, Sed aliud eft adhuc quod mira-
cuiaceffarefacit. Peccatumvidelicetincredulitaris.pro*
ptetquod Marcus Euangelifta dicit de omnipotenti Iefu,
quod lion potuit pluraimitacula facere ife Capharnaum
St-Corozain, fubiungens, quia miratus'eft fupel incre-
duhtatem cotdis eorum. .Quid ergo, quifquises, Ïiïar-
tmus^non ideo gloriofus, quia domtts eius totlens ieni
petmifla eft > Quodprotfus in àlijs Sanaorum lods fte-
qaenter nouimus enenire > fient de i j§ fanftæ legionis
Thebæptum domo nupet accidit i qu* tam.elegantet
confttuaa erat, vt noftri tempotis artifices nequaquam
hanctn priftinum decorem-valeant reparare. Sic de ilia
in qua tequiefeit beatiflïmus Martiâlis , ciiib omnibus
quæ infra muiros étant, nofcimt eueniffe. Ante cnius
aduftionem cmdam pet fomnium vifus eft ifdem San-
iftus appatuifle ; cut videlicet meefto vulni prpteftatiïs
eft , quod eidomum illam fetuitotes eius exo&m fecb*
tint ; vnde & eius conctematio,& Stephani Abbaris in-
tentus mot effet adimplendus. Nam& priufquam il'-
lam prædiéti domni Martini bafilicam rogus ablurtic-
ret, quibufdam fidelibus, vifum , quod in Tutelenfi Ec--
clefia ifdem fan«ftus Marcinus cum fatiéto Michaële fta-
ret, eumque de cura ipfius coenobijprecando monueriti
ÔC quafi fubtriftis adiungeret ; Quia fermtores eius non
finerent eum apud Turonum quietem habere, Verum
fi fom his ôc nulla forte, velrarafides adhibenda eftfhoC
tamen certum conftat,quodDèusiiuxta quod Apoftolus
ait, perpeccacum exafperaturi Etqui(quis, vc ait Ifaias,
m terra Sandorum iniqua gerir, non videbit gloriam
Domini. Et non folum quemlibet San«ftum , cui forte
I locus confecratus eft j led ipfiim Del fpiritnm, teftante
Apoftqlo , contriftat, quia pccçàndo templum eius contaminât.
Cum enim-ab ociofîs verbis & fcurrilitate fidèles
compefceret, fubiunxit. Etnolite contriftare Jpiritum
Domini. At quod veftra pace dixerim , fiin iftius domni
praefentia continuarifoleac,ipfimelius noftis. Cseterum
quibufçunque ex caufis hoc accident, non aliud opinan-
dum videcur, quam quod iidem pijffimus Pater flagellum
hoc in fuam domum potiùs, quamin fubditos ma^-
luerit iaculari : exemplum videlicet pijjflîmi Conditoris
imitatus, qui peccante primo homine, nonipfum qiale-
dixie, fed terramquam operaturüs erac. Nonne ex ipfo
rerum accidendum euentu apparet, quodfola domus ilia
combufta eft, domunculis clericorum illæfis per gy-
rum remanentibus i Quod fi Martini virtus obhoc minora
» videcur, iam non eut ille folus cui fub hac occa-
fione detredatores infultent. Sedetiamplerique àlijfan-
d i , quorum domus quaquaverfum indifferenterardenti
îmo, quoddidu nephaseft, contrafpfum Dominum mu^'
fitare poifunt, quia templum illud Salomonicum non
iemel aut bis,fed iuxta Egefippum frequenter aduftum
eftj Sandis icaque locis dcfpedio noftris peccatis exi-
gentibus accidie, non defedu Dominiez virtutis , qua
fandi repleti funt. Nam fi poteftas Martini ex hoc forte
videtur infanum fapiencibus mutilari, tamen ex alijs
fandis eius locis, neenon ôc miraculis ab ipfo nuper ge-
. - . V 4 ~ ftisj
nequiter appetunt, eXplere nequius poflinth& quidem
peruerfa volunjate aefiderant peruerfiori faculcate edh-
lumere, vt tantoeisde aduerfitate nihil in pizfenti ob^i-
ftati quando eisin pofterum nihil de profperitate rema-
nebit. Magis ergo neceflariiim eft, magifque nobis optan-
dum, id imperet ,id pirotiideat, quod ad animarum profi-
ciatfalutem, quamid quod faciat plaufum& admiratio-
nem. Illi fane qui murmurant querelantes , cur beatus
Martinus folitafibimiraculaiam non frequenret, hocni-
hilominus adiungiint, quod erga nos non fit pronus ad
miferandum,ficut noftris antecefToribus fuit. Sed his verbis
cordis fui diffidentiam fimul &infipientiam produnt.
Hzcverbaquippe nonfonantdifciplinam,feditafonant,
quia aut virtus beati Martini,aut charicas defediim incur-
rerit: Virtus videlicet, vt minorem patrandorum mira-
culorum effacaciam habcat, charitas vero, vt, quod abfit,
oblitus fit milereri. Quibus hoc primorefpondemus,quia
ludzi non funt i^nec figna quzrendo ludaizare debent.
Quz videlicet figna in exordio nafeentis Ecclefiz ad fi-
nem aftruendamneceflaria fuerunt. Pifcatores namque
& de vilibus artibusaffumpti, crucifixi deitatem przdica-
banc,&hqcvtique fuperbi Reges &magiftratus valde ftul-
tumputarent, non peradmirationem fignotum tantz rei
maieftatem credere cogerent. Cum enim videbant quod
plebeius 8cinfirmu fanabat, 8C mortuumlu(citabat,quod
neclmperator cum omni exercitufuo , necipfi Pon-
tifices cum omnibus dijs fiiis facere vllatenus pote-
rant, fuperbam ceruicem humiliChrifti iugo fummit-
tebant. lam vero cum releuata gratia iuftus ex fide potius
viueredebeat, miraculafuperfluo quzruntur. Operaiu-
ftitiz magisgerendafunt. Multi figna fecerunt, quibus
iudex dicet. Nefcio vos, Qui pietatis opera gerunt,audict.
Venitebenediftipatrisme^teeztera., Etvtveniamusadhunc
eundem beatum Martinum, placuit de eo diuinz difpen-
fatiohi, vt vel viiifens & poft obitum tanta ac talia miracu-
la gereret, per quz nomen eius & gloriam totus mundus
agnofeeret. Vnde& vbique tanta gratia przditus eft, vt
ficut de ipfofcribitur, nonilliquifquam Monachorum:
non certe Epifcoporum quifpiam comparandusfit: Pro-
phecis tantum&Apoftolis ponlertus, quem illis per omnia
confimilemeife, hoc iEgyptusfatetur, ComperichoC
Indus: hoc Syria, hoc dELchiops audiuit, & eztera regna
quz illic anno tan tur, quoufque fiibiungitur. Quo mife-
rior eftregio iftanoftrorum , quztantum virum cum in
proximo habuerir,nofTe non meruit.Quam videlicetMar-
tiniglotiaminlonginquumporredam Poecademonftra-
revolens,ait,
Gallicd celfapharusjplendorem mtttitadlndos. '
Ecitem,
Et quo Chriftus habet nomen ,-Martinus honorem.
An non hoc atteftantur eius deuoti , qui de longinquis
regionibus atq; linguis ignotisad huncadorandum con-
nuere folent} Antiquorum lane deuocio, quam frequenter
eius reuerentiz&amorifeie impendent, vel innume-
rz teftantur Ecclefiz, quz ram frequenter vbique loco-
rum in eius nomine reperiuntur, vc nemo poft Dei Geni-
tricem, &Paftorem Ecclefiz Petrum tam crebras habere
videatur. Cerre cUrti nihil in re fine caufa fiat,hoc quod
omnium vt ita dixerim orbe , tam glorificandus , tam-
que preciofus habetur, fion cafu accidie, fed eius, inftin-
f tu , qui ad menfiiram dat gratiam. Q.ui fan6tum fuum
vfqueqiaaque mirificans, per hoc quod vniuerfis vene-
randus eft, id oftendit quantum hunc eius gratia perfu-
dit.Etenim fi vniuerfi Reges ac Czfares peruulgatis vb,i
que edidtis iuberent, vt omnes eUm veneCarentur, nul-
lo tatrienpadio exigerepoterant f , vc eius veneratio tam