ryW.+8.i«.
B
ié .
,5. oiomit^Akb. cUtn. Id.
D^h^TufcercVfieptcrurnqucperuerfî qqique in prauis
a&ionibiis exercentur, vrplus inueriiantin peruer faope-
ratione qüod faciant » quafo ex Vfureprohorum iriiquita-
tîspotiusrunt. Yndc& ampïiorisïetributionistorment©
; feriunrur.Sequitur.
.laoct'nomiunquim ltypöeriri Alm ioftrinse vtrbo ad
ofterifioricm ftudct, diüinomdmoccecatus, hooptum
vcibumpraaeintcllig t, quod male qu*nc» cu I ]
afpidam/ficinfel»atpanemommr,8evind^ oZatjmabtaambneminuänit,
qaiain verbis aits viram mimmequsc'
fiUDiiM^qwdtuortuit.mema-, & it peniriittmextui“
cm Dew.Vult hybdejita feire diuina eloquia.aec tarnen ta-
öere; vultdödtelöquiv neeyiüere. Pr'oeoqnodnqn'aitp
quEC noUit>eriamhbpquöd tiouit1amittit.pniiuastgitne
H i qnas l e g & ö denotauit, obliuifceMdo. enomic^
idijuAMt earn > rkceflfatiktus venter eius. Domum pauperis
?confririgit & iflidàc, quia eUm quern per poïènfîam content,
eafque deVentre illias extrahit.quiahoirqaod leruare
n o t e , iufto ioäieiö de eins memoria enellit, nepBKe-
maÖcUaliimin lingua teneaqquaenonferuat in «ta.Vn-
de per Prophetam iidmt.FittannMtemitxit Dans: ß iu n
tu euerem wfitiac mm, & affumU tefiammum mtm per os
mnui Sequitur. . . . r . . .
, c a pu ti]pidum{uget,&occ'tdtteumlinguavt]>erA.frty iS 'P* t ~
imselfieipen's.TipetäprolixioriseftcorpbrisiVipeiaaqim
di’citur, eoqnodvipariat. Quidetgd per afpidcspanios
niä latentes fuggelHones immnndotnm ipimuurnhgutantur.
qnieordibushominumpaiuapiinsluafionelurrepunt!
Quidveroperlinguamv!pera;,mfiviolentaDiaboliicntatiödefignaturJlPriusenim
leniter furrepit, poltmodumvcroctiam
violenter trahit. Caput itaque uiprdUmlUgit.
Oitoniam cónfringens nudauit pauper is dontum, rapuit,&non
expoliare" qubque per auaritiam non erttbefcit»Rapit
earn ÔC non ædibeat. Ac fi aperte diceteturi Qui hanc xdi-
ficare debuit ihfuper rapit.^Kir ergo,é* no« adifleauit earn,
quia non folum de tüo nil' tribuit, fed etiam quod ?rat
alienum, tulit. Venter quippeiniqui auaritiaeft,quiain
ipfecoHigitntvqmcquidperüérfödcfiderio’glutitur. Liquet
veto quia auaricia defideratis rebus non extinguitur,
fed angetur.Nam more'ignis cum ligna quæconfumat ac-
ceperit, excrefcit. Sequitur. Et cum habueritqua concupierat,
popdere nonpoieritMuiotis autem iuacundiaeeft,eum&hot:
cnbuicür quod maledefideratur, atque inde repenrina
vltiofequrtur, quiahocqudque obcinuitquodDeoira-
fcciiteconcupiuit. Vnde & per Pfalmiftamdicitur, cum
efcam carnis male populus de-fiderafle perhibetur. Adbuc
efcaeratinoreipforumy&iraDetafcenditfuper eos,&.occiditplurimos
torum .Sequ it ur.
ïtonrmanfitdecibocius. Cibus eius eftomnequodptr-
uerfo defidetio concupiuit. Sed peruerfo hypocrit* de
cibo fuo nil remanet 1 quia cum ipfe ad aeterna fupplicia
. . A r\ ’ I t: - .i-L t___(T- à £ .llWnetne
quiajnitiumfüggefttoni^ccuh*^ ptmspar- ^ ^ , „ t e a l i r
uum mcorde nrfcitur:fedocctdit?ura lingua p »1 ^ v*2 t*r*At>ihil«™ct«*hit-dehanitfait.
poftmodum capta mens veneno violenta: tentjtioms nej*
catur. Sedfortafleh*cipfaintelligereetiamjpercontra-,
riam int^rpretationera valemus. Nam quiaafpis veneno
fuo concite, vipera aùtem tardius occidit, peralpidem
violenta& fubita, perviperam lenis & diuturna tentatio
defignatur. Vnde illi mors in furreâiorie capitis, viper*
1 autem in lingua effeperhibetut, quia repentina tentatio
1 fepeinopinatammentemmoxvtmrgitinterna^, longa
> vero tentatio quia praua diutius perfuadendo fuggerit.
C velutexlinguaviperaoccidit.Sequitur.
17. . j ■ Now videatriaulosfluminis tomntis mellis & butyn-In Euan-
ioAn.-7.1i' gCUodicitDominus. Quïcredïtinmeficutdicttjcriptttra,flu-
Vnde &czà\\\\c(\xb.àitüt.Fropterearithilremanebit de bonûfuû.
Sienimde bonis fuis^aliquid remaneret, fecum qu*ha-
buerat tolîéreti fed quia oçmia ambiens timereiudiccm
' noluic, ex hàc vita fiibtraélus , nudusad iudieem vadït.
Sequitur. ' ' . ; j * ' : -
Çum fatiaius fuerit, aräabitur. Prius quippe anhelat per
auaritiam , concupitacongregare ,& cum quafi inquo-
dam ventre auariti* multacongefferit ,fatiatur, arâaturÿ
quia dum anxiaturqualicer adquifiracuftbdiat ,'ipfafua
eum fatietasanguftat. Sequitur. Aeftuabtt, & omnisdolortr-
ruet fuper eum. Prius namque dolorem habuit inipfafu*
concupilcenti*fatigàtiône , qualiterconcupitaraperet,
quomodo aliablandimentis, alia terroribus auferret. At
poftquamadquifitisrebusperuÄiit addefiderium, alius
hune dolor fatigat, vc cum follicitp timoré euftodiat,
quod cum graui labore’meminit adquifitum. Poft h*ç
qubque ad gehennam ducitur, æterniscruciatibus man-
I cipatur. Omnis ergo dölor fuper eumirruer, quem & hîc
priuspoena concupifcenti*, poftmodum vero cura cu-
ftod i*, &illic quandoque poena vltionis crcmabit. Sequitur.
m in a de ventre eitu fluent aqua vMW.Riuuii ergo func fluminis,
dona Spiritus fah£ti.Riuulus eft fluminis Charitas,Riuu-
lus fluminis Fides, Rmulus fluminis Spes. Sedquoniam
omnis hypqcritanec Deum nee proximum diligit, cum
trahfitöriarii muhdi glönam quærit, riuulös fluminis non
videt, quiairrigarione riohpefihfiinditur Charitatis. Et
notandum quod non riuos^fed riuulos dicit. Accipi enim i
riuulifluminis polfunt efle dona fpiritàlia,qu* inamantis
mente ita de coeleftibus fubtiliter currunr.j/t per os carnis
impleri non poflint.Fluuius autem torreriseft, ipiainun-
dariöSpiritusfandi, q u s in dbntemplanfls animumex-
uberantiinfufione colligitur, cum mens plüfqüam intelligere
fufficit repletur. Mel enim defuper cadit, butyrum
veroexanimalium la£te colligitur. Mefitaque exaetejbu-
tyrum ex came eft. Summi aute m patri s vnigenitus, cum
fit Deus fuper omnia, homo faftus eft inter omnia, qui
cum nos diuinicatis lu* dulcedine, & myfterio«incarna-
fioftis repleuit,melle nos pariter & bucyro fariauit. Qiiia
ergo fpiritusChriftimentem quamrepleuerit, &diuini-
tatis eius dulcedine, & incarnationis fide l*tificat, ifti ri-
uulitorrentis fluminis mellis fimul & butyri eflè memo-
rantur.Sequitur.
Luetqmfecit omnia, nectamenconfumitur.. Perloluit enim
in torroento eaqu* hîc illicite feruauit defidetia, & flam- ;
mis vltcicibustraditus femper moritur, quia Temper in
motte feruatur. Non enim in morte confumitur, quia fi
confumeKtarvham°rientis,cum vitaetiampoenafinire-
tur , fed vt fine fine crucietur, viuere fine fine in poena
compéllitur, vt cuius vita.hîc mortua fuit in culpa, îllicq-,
morsviuacin poena. Sequitur. luxe a multifudinetnadinueu-
tionumfuariitn ,flc&fuftinebit| Qulcmnfcferolca inue nitud
culpam ; nouis cruciatur- inuenuonibus in poena. Nam
quo d'hic fufpicari non potuit, hocillicyluoniDus cr^di-
tusfentit. Sicut enim exercitati in bonis operibus ele<äi
nonnunquam plus ftudient agerc, qu^m eis dfgnatusçft
T;. '%£ > r
y tinamimpleatur venter eius,&immttat in eum tram furortr
fui,&pluat fuper ilium bellum fuum. Super hune hypocritam
Dominus bellum fuum pluit, cum iudiciorum fuorum
gladijs «us opera percutit, Bellum namqj Deo pluerc eft,
iniquivitam diftruftis fententijsdefuper ad interitum vr-
gerC.Sequitur.
fugtet arma ferrea,& irruetinarcum <era««.Sciendüquod
auaritiaaliquando per elationem fubrepit, aliquando ve-
S ropertimorcm. Sunt namque nönnulli dum potioresvi-
deriappetunt, in alienatum return ambitum luccendun-
tur. Et lunt nonnulli qui dum fibi fübfidiorum neceflaria
deefle timent, mentem ad auaritiam relaxant, & aliéna
ambiunt, cum fibiïua fufticere non pofle fufpicantur. O-
mnis ergo neceflitas non incongrue ferrum vocatur, quia
vitam inopts moeroris vulnere cruciac,fiçut quoq; dceius
tièceflitatibus feriptum eft, qui à fratribus vendicus, affli-
âam.vitam ducebat. Terrumpertranfiuitanimant eius. Quid
ergo funtarma ferrea,nifi neceflitates vit* prsfentis, qu*
dure premunt,ô£ vitamin opis infequunturîFcrrum quippe
ærugo cbnfuroit, * s autem confumeredifficiliusfoler. ;
Ferro ergo neceflitas pr*fens# qu* tranfitoria eft, acre autemfeHtentta*
ternafiguratur.Etquiaiudicium lupernü j
ab inïqui mente non attenditur, iulte arçuicpmparatur, j
II quomodovelutexinfidijspercutit,dumilludisquiper- j
catitur non attendit, fugtet arma f errea,&irruettnar1 j
cum axtuWf quia dum prælentes neeeflicates metuçns m u L ,
•' taper
(Moraiium in ïob Ltb.XF.
tapetauarithtmrapic, extremi iudicijdiftridis fepereuf-
fionibus anteponit.§equitur.
- Edtiêlus éregrediemde vaginafuay&futguramin antaritudi-
ne f«4.Iniqu.usifte infidi^turdepr*darionibusproximorü, \
fed düpraubin cogitationemachinatur, quafi adhucgla-
dius in vagina eft. Dum yero,malum quod cogkauit,ini-
queperfictt, devaginafuaegreditur: quiadeoccuhatio-
ne cogitationisfu*pcr iniquitatem mal? operationis ape-
ritur,oftéditurin opcre,qualislatuit;ih Cogitatione.Et no-.;
tandumquodait .Eduiïtu&egrediens de vaginafüa. Édu6lus
fcilicerperfcduótorern, egrcdiensveropcrpropriavolu.n-
tatem.Fulgur quippe cümrepente dcfupervenit.cutn ter-
tore ante oculös clajefcitjclaritaterhoftendit, Öc^ntepo-;
fita percutit. Sic fic videlicet iniquus cum glotkm vit*
prWentis aflumpferit, vnde in hoe mundo per potentiain
clarusoftenditur, inde agitur vtmultiferiantur. Quace
fulgurareiniquieft, in huiusvit*honoreclarefeere. Séd
qufa fplendor glori* illius *ternis gehenn* feipplicijs
man cipatur, reftenunc diciturfulguransinamarttudtnefua.
Quia eaimmodo quafi ex terrore öc claritate feriens gau-
deT, iade poft fupplicia,iapcrpetuumfuiHhet. Sequitur.
Vadent & yentent fuper eumborribUes. Quid ho c loco horri-
bilesfiifimaligniipiritusappellanturJ bonis videlic.men-
tibus pauendi atqüe fugiendi ? 'Et quiaijdenupaligm Ipi-
rituscertis quibulque vicijs finguliobfequi funtcreden-
'di,cum peruerfus ifte aliaqüidem vitiaad momentum de-
ferereyidetur, fed aliaagere incigit, proiè£to feiperhunr
horribiles vadunt & veniunt, qma peruexfi mentem etfi
aliamaladeferiint-)aliaoc.cupant.Sequitur, , .
. Omnestenebraabfcondttafuntinoccultiseius. Quamuishy.
pocritaa&iones bonasin fuperfiaeoftendit,qu*dam tarnen
*ternam vitam perueniuntidefignari.DequibusperPlal- £
miftam dicitur, cum venireDominus adiudicium nun-
ciaretur. Aduocauitccelumdefurfum & ter ram, vtdifierneret
populum.. Hyppcrit*itaque huiiis cceli iniquitatem reue-
lanc, atque.terraaduerfuseum confurger, cum&hiqui
cum Deo iudiccs veniunt, 6c hiquiper iudiciumliberan- 1
tur,prauitatis illius teftes exiftunt.Sequitur.
in eo malorum op?rum tènébr* apparent, fedtarnen
minus prödit in Opere, quam.in eius latet cogirarione.
Nam quicunéfca fimul in effeótu .hon explet, cun^aqu*
noceantinmente tacitus tener. S^mtux. Deuorabit eum
ignü,quinonfuccenditnr.M.izoy*l4e m°dp paucis v erbi^exprefluseftgehenn*
Apertum eritgermen domus illius, detrabetur in dtefuroris Dei. x9’
Tunegermen domus illius aperitur, cum pmne malum,
quodinconfcientiailliusnafcebatur,ofteh.ditur. Modb
quippe germen domushypocrit*manerdccultum, quia
etfi in bona imagine apparet eius operation fed latet in-
tentio. s In hocitaquehypocritageimen domus aperitur,
quiain eiu^ mente cogitatio peruerfa detegicur, & in die
furpris Deidecrahecur, quia often&'ira iudicis flammis.
vluicibus traditus, ab eius confpedtu feparacur. Sequitur.
Haceftpars bominis impijaDeo,&\fareditasverbdrum eius d Domino.
tern apud Dominum cccl.eftis regpi confortium haberec*,
fed quia prrauis fubdi defiderijs clegit, partem fuam a Do-
minoin tormentisiriuenir, quiaeiufdemDominipartici-
parigratia npn qu*iiuit. Qui enim pro magnis malisin
liipplicium mergitur,fortafle credebacurquodjpexiid ver-
bisqu* male d ixerac, minime iu di darerimS e d cum diftn-
<5ta omnipocentis iufticia Dei fupplicium a reprobis pro
peruerfis aitibusexigic, cismalavfquead veiborumre-
mbutionemreddir, Sandli autemviri non partema Domino
ignis.Ignisnamquecpi^oreus,vteflè'
Sienim beneagerein hac vita pofitus voluiflet, par- F
accipere,fed partem fuamipfum Dominumhabere ;
defideranr. VndePrb^hetadeprecaturdicens. Portiomea
Dominus. Iniquus vero, qui p ortionem fuam habere ipfum
Pominum non qu*fluic, .partem fuam extra Dominuhl
ignem inuenit. H*c Sophar ita in culic, vt per ea qux con- .
tra hypocritam dixeratjbeaci lob vitamferiret,exiftimans
quod is quia pominopercuftuseflet, cuntftabonaqp* j .
egerat, mente fimplici non egiflet.Que'm enim percuflum
vidit,Peo difpKcuifle credjdit. Sed B. Iob more fan <ft* &
yniuemlis Ecclefi*,. qu*apexuerfis verb;prum iacula * -
quanimitercolerar,6ccumfuperborumdi(5taaudit,humi- G
headslu*tramitem,non derelinquit , cum magna cordis
huxnilitatefubiunxit,dicens.
ignis valeat, cprpoi;eis ihdigetfojcpenris,qulx:um neceffe
eft vt feruetur, pér congeftaligna p,i;oculdubio nutritur,
Uec valet nifi fuccenfus cfl'e, (k nifi refotus iubbftere. At.
contragehenn^ignis cum fit corporeus, ^.&in fpmetipfo, . . . _ _
reprobos corporaliter exurat,nee ftudiohutnano 1'uccen- cum dicerèt, audite, addiditqptfo, erfm quanta hiunilica-1
Auditequttfofermonesmeosy & agetispcenitentiam.Qnienim C a p .
X X L ,
ditur,neclignis nutritur,fed creatus lemelinextinguibilis
durât, 6cfucccnfionenonindiget, 6cardoreno.rvcaret,
quiaomnipotenrisiuftitia.futuvoruin prxfcia,abipfàmü-
di origine gehennæignçm ereauit, qui in poena reprobo-
rum elTe fernel incipcret, fed ardorem fuum etiam fine li-
gnisnunquam finiret.Sequitur.X#2gir«rrrii<Sj« intaberna-
cttlofuo. Iniqui énim t^betnaculum caro eft, quia lxtusi-
pfahi inhabitat, 6c fi fit poffibile, optât vt earn nunquam
rclinquat. Quam videlicet catnem cuminrefurreiftione
fufcepcritjcumeagehennçignibds traditus ardebit.Tunc
ab ea educi appétit, tunc eius tormentafi valeat cuadere,
querit.Tunc in'cipic veil? vitarc quod amauit.fed qui ean-
dem carnenvDeo prxpofuit, iudicante Deo agitur ,y t ex
eaampliusin igne crucietur.’ Hie itaque earn relinquere
non vult jôctamen abeaahftrahitur: llliceam relinquere
appétit, 6C tamen in ea propter fiipp.licia feruacur. Ad
augmencum itaque tormènti ,;-6c-hic de corpore nolens
educitur, ,6c illic in corpore tenetur inuitus. Sequitur.
' ' « .
i Reuelabunt coeli iniquitatem eius,, & terra confurget aduerfus
eum. Quid enim per coelos, hjfi iuftosj 6c quid per cercam
nifl peccatores accipimusîVnde 6c in Dominica oratipne
petimus. Eiatvoluntastuain.cdo & in terra. Huius itaque
impij ad illud terribiie iudicium ded„u<fti,. reüelant coeli
iniquitatem,6c terra refurgit aduptiflis ^im,.vc qui hie nec
bonis vnquam nec malispepercic, in 1II0 eum tcemendo
examine6ciuftorumvita,6cpeecatorampariteraccu^ti6c
grauis quidem eft,fi quid iii^ispotius,quampeccatoribus
noceat. Vnde 6c per Prophetam dicitur. Sanguis,eius in medio
eiusefi.. Super litnpidiflimampetram effudit eum, noneffudit
ilium fuper terrain , ytpoflitpperjrjipuluere. Polfeincv.ero.p.cr
terram non peccatores 6c reprobi, fed hi qui Eerrenispfftf:
bus occupati,. eleemolynarum 6c lachrymarupa ope ad
te loquacurinfinuatdum contra, füperbientes rogac
vc eorum fenfum ad ialiius doctnnam deducat. Scqui-
tür. .
Suflinete mevt&ego loquar,&poflmea,fividebitur,verbari- i
dete. Boni etenim quum loquuntur, duo lunt qu* in luis j
locutionibusattendunt, vt videlicet ant libi 6c audirori-
bus fuis, aut fibimet lolis profint, li auditonbus prodclfe
nonpofl'unt. Cum,enim bene audianturbonaquxdi-
cunt, fimul fibidcauditoribusprofunt. Cumcnimabau-
diroribus deridentur,fibiproculdubio prceftirerunt quös'
a culpa liberosfecerunt. Er notandum quia dum fubiun-
geret, agetispmitmtiani, prxmifitrfMdke. Gum.yero fub-'
deret ,poflmeafividcbitur, verbaridete', prxmifizfuftineteme.
Audire quippe volcntis eft , fuftinerenplentis. Amici'
ergo eiu$ fi doceri appetunt,audiant;fiaurem ktidcre pa-
rari lunt,luftineantquxdicuntur.Sequicur. ,
. Nunquid contra bominem diJpHtatio meaeft,vt mtrito nop der
beam contriftarilOmnxsxqmDco placet,&hominib9 dilph- |
cec, caulastriftirixnullashabet. Qui autemdiominibus
placens Deo dif^licet,aut limulDeo 6c hominibus difpli-
cere fe credit, fi nunc trifticia non aflicit, a vittute fapien-
ti* alien us exiftit.Beatus autem lob diiplicpifle Deo inter
flagellafc credidit, 6cidcircoanimum ad triftitiam voca-
uit,quia defpiciendus non erat cui fe difp 1 iemfle fo r mid a-
bat.Sequitur.
Attendite me & obflupefeite, id eft, confidetate qu* egi, 6c
admiraminn Sequitur. Erfuperponite digitumori veßro. ÄcCi
apette dicat.Scientes bona quxegi,6c coufiderantes mala
qu* patior, vofmecipios etiam ä verborum culpacom-
pcicirc/at.q^ in meis peifecutiqnihus veftra damnaformi-
date.Vel ceixequia,digitis qu*q; differnimusmonincon-
gr.ueper digitufti dilcr^tio delignatur.^Vpde per Pfaiin.
dicitur. ßenediäus Dominus Deus mens, quidocet maim measad
pralii.m,