.78 S. o donu ô f lf y . Clun. IL
ôrdopoteftàtisin crimineeft,potentiam Deustribqit,ela-1
tionèm veto p’oténtiæ malitia noftræ mentis inüenit.Tol-
lamus ergo quod dé noftto contulimus, & bona font quæ
Deojargiéntc poflidemus. Sequitur.''
SednonfaluatimpiWi& iudkiumpauperibus tribuit.Sctipiu-
ra fa cr aplérura qu'6’ pauperes humiles vqcare cônfoeüit.
Vnde inEulÉgelio.eum adîedione fpiritus nominantur,
d ^ '^ ^ i^ e a t ip a i^ à ^ f fm ^ '0Uoniam'ipfônmeilregmm
coelérutn.Qmzenim diüidæ viHbiliter potentes oftendunt,
ap'ud fcmetip fos pauperes font, qui elati in fois confcien-
tij's non font. Eos vérô împios vocat, qui aut à fidei pieta-
te difiundi font, aut in hoc qtfbd fideliter credùnt, p'ra-
uis fibimotibus contradicunt, Qmnipqtens Deus elatos
deftroit, hümiles vero per iudiciumNkerosreddit, vel cer-
teittdtö«w/>rf«/>m&.mfrwif,quiahiquiriequiteropprimun-
tur,ipfi tune foper qppreflores foosiudices veniunt. Sequitur..
-, r;,
I ~-'v< Non atîfert à iufto oculosfuos,®es in foliofüo coüocatinper-
petuum,&füicerigüntur. AbftijËffeenimàiuftis oculos foos
fortafië Dorajinus creditur, quisrmiuftoruçn crudelitàti-
bus hic fibe vindidta laceràntûy^ed famulos foos tune
magisrefpicir, cum iniufte eos nequida perfoqircntisaffli-
giç.Vfcïens enim quod nu militer tolèrent, nimirum iam
præUi diet, quid illiceis. mHêricôrditer recompenfet.Reges
auçem bene fan dti^iriicriptu^ faune teftimonio yocan-
;tur, quia teritationum fuarum motibus non confèntien-
dqfoccumb^re,' fed regendo præefle nouerunt. Quia igitur
abïhac-pore ftate regiiriinis, ad poteftatem tranleunt
rëtributjonis 1 dicatur rede. R eges infolio collocat in perpetuü.
Seçnctipfosehim regendo ad tempus fatigati font , fed fo
re|pi eredlonisinternæ folio in perpetuum collocantur,
* incipiut greoillicacçipiunt* alios <|igneiudicare,quohicnefciüt
fèmetipfis nequiter parcere. Hincenimalias dicitur. Do-
tieciuftïtia conuertatur in indicium. Apte autem in perpetuum
fobdens, apte quid dicatinfinuat : fi enim deterrenire-
gniXolio diceret , nullaténus in perpetuum fubdidiflet,
quia quiqueilfod arripiunt, profedo non in eo in perpetuum
,'fedtem^praliter collocantur. Bene autem fubdi-
ditj&illiciriguntur, ac fi intenÿoni audi c tis inuênërit* di-
cëns. Quia hic hümiÜtati font, ilIicerigütur.Sandisnam-
que viris ifte locus humilitatis eft, vtille fit celfitudinis.
p f 45:^0. V n d elliasfcrip cum eft. Humiliafii nos ih loco affliftionis. Sequitur.
Erfifuerint in cateriis, & vincianturfunibuspaupertatis, iuft-
9- cabitêisopera eorum,&feeleraeorum quia violentifuerint. Catenæobligationis
font, ipfaa^ft’uc retenfio peregrittationis.
WM. i.j.3. I;ïgaçamfe his eaten is Paulus afpexëjat, cum dicebat. De-
fiderium habeas dijfülm,&cii7n Chrijlo ej/è.Paupertatisfunibus
vindumfeëfle cernebat, quando veras dinitiasintuens,
eas etiam difcipiilis exorabàt, dicens. Vt fciatis qua JitJpes
Eph. vocation#eius^quadiuitiagloria hareditatis eiusiüfanftisîBene
-autem poftifta fubditur. Indïcauit eis opera eorum,quiavio-\
lentifuennt. Cum enimfopetnamgloriammagisamando
c^gnôfcimus,tunc mala quae egimus ,grauiorafuilîèfén-
ti müSvVtide & Paulus póft perceptam 'gratiam fupernorü,
ea quæin fe ftudia virtutum crediderat fuifle, iam fcelcra
n. ' çognôfcelaatdicëns.^guipritvfûlbîajphemus &perfecutor, &
contumcliofu$,fed tnifericöïdiltm confecutusfum, quiaignoransfè-
fhil 3 7 (tininaedülitate.^çleetic.Sedquamih^eruntlücrajhacar^
bitratusfun\prapteffihriftùmdetrimentd.&è<\\iïz\iv.
IO_ Reuelabit quoq3 aurem eorum v i córripiat, & loquetur vt reuertanturabiniquitate.
Amemreuelareeft, ihttflleôfcum co-
gnitiôtiis apèrire, reuelata vjero apte vnufquifque corripi-
tur, quado intrinfecus aeternorum bonorum defiderium
percipit.Poteft vero in catenis & funibuSjpaupeKatis,pce-
na etiam temporalis affliólionis ihtelligi.^uia fç^b iuben-
tis verba non audiunt, ferientis verberibus admonentur,
vt ad bonadefideriapoenaëtrahanr,quos præmia non inui-
m m 1 tant. VndëpeîPropnetam dicitur.Iw^wo &chamómapcil-
las eorum cop]tringe,quinon approximani ad ^.Sequitur.
Siaudièrint érobfefü'auerint, complebunt diesfuosinbono, &
annosfuos in gloria. Perbonum reâaaftic^pergloriam vero
fupérnaretributiodefignatur.Quieiggobeditlsprae.ceptis
çoeleftfous ftudent, dies inborn confêmplanttir,/tn«ofi»^/o-
ria, quia 8c curfom prasfentis temporis in reôto opéré-, ôc
confummationcm foam perficiuntielicitetributione.Se-
quitur. . ■
hïSÏvero nonaudierintytranfibuntpergladium ,&confuinentur
flultitia. Qnia. & vindiéta eos in tribu)atione percutit,& finis
in fatuitate concludit^ Sunt etenim nonnulli quosà
perditis moribus nec totmepta edfiapefeunt. De quibus
perÎProphetam dickm.Percufifti eosnec doluerunt ,fiagellajli
eos, &, remetuntfufcipere dïfciplinam. Beneërgo dicitur,qaod
pergladiumiratifeunt, & ftultitiaçonfumentur, quiapeccata q
flagelli^mendàre debuerant, flagellis exàggèfant. Et hic
iameiuspercuffionesfentiuriÇ,&illic iuftae retöbut'ionia
fupplicia noh euadunt, fatuitas qui^pe ftultitiæ eft, quod
illas ficiniquitas obhgat, vt à culpa eos necpoena compel
fcat.Sequitur.
Simulators & cdttidiprottocant irani Dei. Cum Jimulateres
diceret, apte fobiunxit,ör’fcdfidi> quiànifiingenio çalleanr,
qûodvideri appetunt, congrue fimulare no po.flunt. Sunt
enim nonnulla vitia quæ etiam d fohfo tardiéribus facile
perpetrantur. Elatione namq; in tum efccre, auaritiæ aefti-
businhiare,luxuri£epulfanti foccutnbçre etiam quilibet
obtufuspoteft. Simulationisverofalfitatem exéqui,nifi
quisiubciliorisingenijfiierit,non poteft. Quifquis enim
taliseft,ad cuftodienda videlicet duo, continua obferua-
tione diuiditutjVt càllide nouerit & occultare quod eft,&
often tare quod non eft. Iram quippe Dei mereri eft, etiam
nefeiendo peccare : prouocarevero eft, mandatisillius
fciendo cou aire,Icire bonum, fed defpicere, facere pofte,
fèdnorÿvelle. De quibus voce Dominica dicitur. Va Vébis
Scriba&Pharifai}quiaJîmilesefiisfepulcbris dealbatû-Sequituti.
Neque clamabuntcumvinttifuerint. Omnisiniquiis, qui cum
iniquusfit,{anâusvideri appétit, inflagelli pereuftione
deprehenfus , fat cri quod iniquus e ft, erubefeit. Quafi
liberi veto fomus cum nulla cotreôtione caftigamur,quafi
vincknur, cum fiagello pereuftionis adftringimur. VinCii
igiturtantoclamamus altius, quanto in pereuftione po-:
fiti, pëccata noftraveraciüs confitemur. Simulatores etiam
deprehenfi fiagello percùflïonis.extremae, quiacon-
fcftionem puram yel afrliéti ëxercere niegligunt » quafi
vinôfci clafoare contemnunt : qua muis intelligi etiam aliter
poteft. Omnis enim qui cum iniquus f it , did fan-
âûs ab. hominibus non pertimefeit, etfi iniquumfe ta-
cita cogitatiöne reprehepdit , tarnen dum fæpius fan-
ôlum au dire fe cceperit, hoc qüod dé fe intrinfecus te-
nebat amittit. Dum vero fubita percuflionc feriun-
•tur , i ni quos fe vél veracirer fateri, velficut fontdepre-
hendere omnino non poftimt, quia videlicet |ànâos
fe humana profoffione crediderunt. Quibus bene per
Prophetam dicitur^ Redite pradicatores * ad cor. Sequi-
tur.
Morientur in tempefiate anima eorum. Quafi tranquillum
nàmque videbantur viuere, cum de lànâitatis curaient
laude gaudere. Sed tempeftate fubita eorum anima mori-
tu r, quæ humanælaudispeffima tranquil li tate lætabatur.
Hin c quippe eos turbo fubitp rapit pereuftionis, quos ar-
rogantia externi fauoris extollit : & dum ampleâuntur
in laude quod non font, repente inôèniunt in vltione^
font. Sequitur.-Et vita eorum inter effixm'matos. Sienimyiri-
litcr viuerentjlaustranfitorianulla eoscorruptione vitia-
ret. Vt de eleâis Propheta perfoadet di cens. Viriliter ag§e,
& confortett^cor veftrum. Igitur fimülatorum vita inter effee-
minatos m o ri t ur,qa laud is luxuria corruptareperitur : tr alla
tione vero alia non habetur,vita eorum inter effeminatost
fed vita eorum vulneretui ab Angelis:vtrumq; tamen & fi
fèrmone difcrepat,ratione concordat. QuiaefFoeminato-
rum vitam Angeli vulnerant, dum nuntii veritatis earn ia-
culis ianâæ prædicationisjmpugnât. Quia igitur de dam-
natione reproborum quid agatur, audiuimus, dreteptio-
ne humilium quid fequatur,audiamus. Sequitur.
81 Eripïet pauperem de anguftia fua. Pàuper deanguftia foa
cripitur, cum vnufquijqj hiupilis, de hac peregrinationis
fuæaffliâtione liberatur. Séquittir. Etreuelauit in trïbulatio-
neauremeius. Auremintribulatïôhereuelareeft, auditum
cordis yetberum plagis aperire. Cum enim præceptà dc-
fpicimus^ pia diftriâione nobifeum agitur, vt flagella ti-
meamus. Sequitur.
. . ' . . . . ' , ., ig itu r’
lire.
Efa. 45.1
przu;
ricarore
14.
H
PfrL) 0.
XM oraUumin lo b L ib . XXVt.
~ Igiturfaluàbit te de ore angufto latißime. Ômnis qui viam
vitædefcrens, iripeccatorumfetenebrasdeijciti femet-
ipfom quafi inputeumvel
tina perpetratione etiam confuetudine iniquitatis oppri-
mitut, ne ad fuperioraiam poftit exurgere, quafi angufto
ore putei coar&aturf Vnde Dauid, Propheta fob/pccie
peccantiumexorat, dicens. No» me demergattempefiasaqua,
nequeabforbeatmeprofundum, nequevrgeatfuper meputeusos
X««w.Eatiflime quippe de ore angufto faluaèur, qui & poft
iniquitatumiugum, ad libertatem boni óperis pceniteu-
doreducitur. Dauid ProphAa conclufionem anguftioris
a(pexerat,cum diccbzi.SaluamfeQifli de necefttatibus animant
nieanhnecconclufifiimeinmanusmmici.Lzuiïimeautemùàuatum
fenouerat.cum fubderet dicens. Statuiftiin locojpa-
tiofopedesmeos. Sequitur. Etnonhabentifundamentumfubter
fe. Omne peccatqm fundamentum non habet, quianon
ex propria natura fubfiftit. Màlum quippe fine fobftantia
eft, quod tarnen ytcumque fit, in boni natura coalefcit.
Quem enim rapit iniquitas,infernus abforbet. Aliter. Inr
fernus vero non habere fundum rede creditur, quia quif-1
que ab ülo rapitur, in immenfo deuoratur. Aliter. Nam
ficut quis in puteo mergitur, putei fundo retinetur, it.a
3 7 9
cisinclihamürjîn^üdfcfoperuacüiscurisextendimur. Na
ficut locus eft corporisjfpatiû corporale,ita locus eft mentis
vnâqüæqj intentio cogitationis. Qùædum huçillucq;
impeUitùr, fi dile&ionealiqua cogitationis foarlibenter
o ecu patur,velut i n loco qu oda ponitur,vt quie feat : nam
quotiens vidi tçdio acogitàtione in cogitationë duci mur
quafi fefla diente de lpco ad locum migramus,.Tot itaque
loca culmen méhtis inclinant, qu ot fu b o r tié cogi ta tiô n es
Vnitaté bonæintentionisdiflipât. Redaetenim mens ftà-
retjfivni cui debueratcqgitationi,femper inhairçret.Seq.
Depone magnitudijjiem tuam abf<fótribulatione,&omnesrobu-
flosfortïtudine.Quos^dios efftEcçlefiç robuftos accipiinusj
niii eos qui ad vincendamundi huius defideria, 8c coeptiâ
fublimrbus, &confummatis prouediBus conualefçunt?
Magnitudo itaque eius in robuftorumfuorum vitacbnfi,-
ftit>quiatuncgloriofiorredditur,cum prodefènfiqnë veritatis
, ad mortem vfque àb ëledis illius conftanti virtuté
.cercatur. Arrogantes igitur viri, fobdu.dis de hoc mundo
Apoftolisjfubdudis ad foperna Martj^ibps, quia fortafle
dodores valentiorefquelpræpofitos abunde elle conlpi-
ciunt, quafi fo|ife' remanlifte intta Ecclefiam fulpicantùr.
Vnde dum fe præferunt c i, velue,conftilèntes inludunt,
Videtur
’ ic ïcrbu
iquod V,
'celTe. • I
*7*-l
corruens quafi inquodam fuhdiloçoconfifterec anima, I dicentes.Deponemagtÿtudinemtuamabfquetribulattt)ne?&o^
fi femeilapfa in aliqua fe peccati menfuta retineret. Sed • mnesrobuftosfortitudine. Ac fi àpertfs cxprobtacionibusdi-
cum peccatoinquo labitur , non poteft eflè contenta, cat.Nequaquammagmtudiné habere cônfidas, quia fub-
düm quotidie ad détériora deijcitur, quafi in puteum ce- dudis prioribus partibus^fàm non habesde quorum vira
cidit,fundum non inuenit quo figatur. Eflet enim fundus glôricris.Dicunt hçc profedo nefcientes,quia omnip.otqs
putei, fifuifletmeniura peccati. Sequitur. Requiesautem j Deus Ecclefiam fuamdignafine adminiftratione npn de-
meiifa tua eritplenapinguedme. Requies menfæ eft i\’fedio ieritj nam cu-m fortes ad præmium vocat, eorunfvîtæde-
fatietatis interns, quæ pinguedine plena dicitur, quia in biles ad ceitamina rob orat. Cum illoçfofcipiendo remuæternæ
voluntatis * præparatur. Huius menfæ epulas efo-
riebat Propheta cum-diceret. Satiabor dum manifeflabitur
glorWif«4.Seqüitur.
Caufa tua quafi impü iudicata efi, çaufamiudiciumfy recipies.
Bonorum caufa t&fmiaeft, quorum cauia quafi împij iu-
dicatur, quiaeorum hîc iuftitia pacerno fiagello fatigatur,
vt ad ampliorem V'igilantiam,non folu perceptione man-
datorum,fcd etiam verberum pereuftione doêeantur.Sed
‘caufam iudiciumque récipiunt, quia ex eaiuftitia qua modo
viüunt, tuncin culmine îudiciaùæ poteftatiscnitefcunt,
vt tanco.tunc potentius eunda iudicent, quanto nunc in
eis fob til ins cundaiudicantur. Hæc Heliu quando fpou-
dendo.intuUc, quæB.iob femper credendo ftabiliterte-
nuit.Sequitur.
Non te ergo fuperet ira vt aliquem opprimas. Arrogantes enim
iræmotui députant, quicquid à ian d a Ecciefia gericur
cenforâdifciplinæ, & quia humanæ laudis appeutu benign!
ftudent femper.apparere ; nullos cenfent difttidionis
leiicrîtate cortigendos. Vnde~à bonis jedoribus , ficut
fuperiusdidumeft, opprimiæftimant, quosinuitoscer-
nunt à vitijs coerced. Audore autem Domino quia in
cundismundi partibus (anda Eccleiia culmine religio-
nis excreuit, haue ipfam temporalem potentiam, quia
quidembenevtitur, obtredando in vitium elationis in-
ffedunt. M o r a l i t e r . Ômnis-pec quem neceflè eft-
aliéna vitiacorrigi,fêmetipfom prius debet folerter intuc-
ri,ne dum aliorum vlcifcitur, ipfè ylcifcendi furore fupe-
retur. Plerumque enim mentem fob obtentu iuftitiæîræ
immanitas vaftat,ÔC dum quafifæuit zeloreditudinis,ra-
biemexpletfuroris, iufteque fe facere æftim^t, quicquid
ira nequiter didat. - Quiavidelicet;liis quicorrigere niti-
tutjita fuperetur, oppnmitantequam corrigat, 8c dû plus
quam debet acccnditur, fob iuftæ vltionis obtentu,ad im-
manitatem crudelitatis efftænanîr.Sequitur.NêC multttudo
locoruminclinette. AcfiidemfândæEcclehæhumfiuatem
magis inter profpera conferùanu,arrogantium voce dica-
tur.Quia vbiquefideireuerentiâ côleds, caue ne eiufdëni
reuerentiæ faftibus cxtollaris ;,. quofdam quippe conlpi-
cjunti quia fob religionis obtentu vitio elationisintume^
feunt, êc quod in quibufdairtiure reprehenduatï, hoc iniufte
ad crimen omniurn pertrahunt.Notandû vero quod
non ait. Nec multitudplocorum eicbllat te, fed ait ; Née
multttudolocorum incliriette. Omnisenim quitenjporaiite'r
extollitur, ep ipfo qup extoJUtur, iriclinatur : quia cum fe
nerat, iftislaborum vires quas rémunérée, fubminiftrat.
De quibus eide^fandæ Ecclefiæ dicitur. Propatribustuis ^ '
natifunt tïbifilij, confiitues eosfrincipes fùper omnem;terram. 1
M o r a l iTER-rRobuftiquippefontmotùscordis, cum
nullanifi quæ virtudsfutit,fentiunt. Sed magnitudinem
8c robûftos motus depohimus, quando pulfaiite vitio co-
gimur penfare quodiumus.Robuftos,motusdcpommus,
quando noniamde virtute attollimur, fè^Jin culpacon-
ientiendo obruendi ipfa qua quadmur,infirmitäte formi-
damus. Acfiapertediceretur. Omne quo intrinfecus de
bonaadione intumueras reprime, & cordis mot’ quos çx
redo opéré robûftos habueras, depone, quia ianiitiipla
aduerûcatistentatione confideras, quam fruftraprias de
te magna elàtusæftimabas.Quæ videlicet magnitudo id-
circo abfquetdbulatione deponenda dicitur, qtfia nimi-
rum tentatione humilitas prpficit.Profpcrâ eft ipfa aduer-
fitas, quæ mentem ab elatiorif euftodit, fed tamen fihè
magna tdbulatione non agitur, cum tranquilla tnpnsir-r
ruente tentatione quafirepentino hofte turbatun Scqui--
tur.
NeprotrahaMioâem,vtafcendantpopulipro eis. Ac fi aperte
arrogantesdicat. Ignorantiæ tuæobfcuritate nonagas, vt
in locoforuùm numer-ofitatem fubrogcsinfirmorum.Po-
puli quippe nomine defignantur,qui quafi vulgari côfue-
tudini dcditi,in cundis quæ appetunt,pafilm viiiunt.No-
d e vero protrahere eft,vt pro robuftis populi afcendant,fi
per negligentiam agitur, vtdodorùm & fortiuMÎocain-
dodi ac debiles fbrtianrur.Populi-pro robuftis afeeudunt,
quando hiqui viqeje inique didicerunt,paftorû locaper-
cipiunt,quod redequidem dici poterant, fi humiliter di-
çccetur. M o r a l i t e r . Nox quippe protraKltur,cum fob-
orta de tentatione trifiiua confoladone concita non fini-
cur. Noxprotrahitur,qüiâmoeroranimiconfufiscogica-
tiombus elongatur.Namdum mens pofitajn tentatione,
côfiderat quod à vkcuids iuæ priftina îbliditaterepellitur,
îuperdudismoribus, quafi quibufdamtenebriscæcatur,
atq; àb oronilucegaudij eius oculus claudîtur*dum folli-,
cita trépidât ne hoc quod efle dudum cceperat, funditus
amiccat;Vnde &bene dicitur, q» in hac node pro robuftis
phpfcU alcendun c, quia yidel. in hoc nemore te n tationis
pro robulbs motibus cogitationes ipdignæSc m|iltipl-ices
in corde ptofiliut^.Nam dû fein perffirbatione conlpicic,
iam poenæ amifue quod fuerat,ftudas infeinnumerbsitu-
muitulquecbâceiuat. Ac fi quippe diceret in tentaefone