Rabbi Samuelis
imgtetipne^ifertuseftvni parti gene ris noftri, & bon al- j
tcri, êdllos quorum ïtiifetcus eftrëdfixit adreatd.fican-
'dum tempi um, vt dicit Propheta Hieremias,& qüöd nos
fumus dè illis quorum non eft rnifertus, tunedicenc rib-j
bis Chriftiani, quod Deus rnifertus eft eorum, qui ad-
orauerunt idola, & qui pcciderunt Prophetas, ergo &
hpbis, quianps nonpeccauimus.Ireminpatrrbuspecca-
toribusfuitpeenadiuinrevltiomsincerto termino, qua-
re ergo noftra poena eflet fine terriifiiQ, qui non pecca-
üimus? Itaque loriga eft & fine termino poena in qua fu-
mus, modoiamfiintmilleanni , nee in lége nee inPrö-
pherishüius pcenaz terminum poftumus inuenire. Qua-
re, dominemi, cum Deus punierit patres noftrois propter
o L p i
idololatriam, & propter in terfcdtiönem Propheta-
rum, & poeha & culpa fint nothin Scrip tura, ciimDeus
honpuhit bis idipfum, pro peccatis illis praêtcritis fuit
poeni, Fcilicet captiuitas feptuaginta annorum. Et cum
Deiis non punit vniuerfaliter nifi propter vniuerfalepee-
catum i oporteret quod poftillamcaptiuitatemnospec-
cauerimusómnes coramDeopeccato maiori quam fuerit
idololatriaprimorumparentum, & quamfiierit iiiter-
fedtio Prophetarum, exquo Deus pro illis peccatis puni-
iiit patres noftros feptuaginta annis & nonampliuS,&nos
puniuit, iam fitnt milleanni & yltra,& punit difperfit nös
per quatüorpartes mundi. Tamen quiequid cohtingat,
Dei fixmus in omni euentu, quia nulla eft excufatio fuper
di&a.Rdponde. -
C A P V T I I .
Probat quod pro quodamgrauipeccato in quo.funt ,fint ijl
hac dijperfwne, & arguitur contra eorum obfér-
' uantiam legis.
QVppofitoigitur, Domine mi * quod fumus in pecéato
Oaliquo maximo, rpgö nunc,quod cerrifices me, fi poft-
quam Deus dilperfit nosde lerulalem, & mifitin capti-
uitatem iftam longiflimam feu perpetuam, propter illud
péccatum,autoritate noftra & propria voluntate fine fpe-
ciaü mandato Dei, cur nos in captiuitate ifta noy iycepi-
mitó obferuarè circuncifionèm,& febbatum,&alias,^el:e-
monias quas tenemus fecundum legem Mofi. Nam nös
cognofeimus, quodatempbre quo Titus deftnb^dt ciui-
tatem findam, & templum eombuffit, & bibliotheek,
& nos in captiniratem iftam difperfit, &e x tüncceflarit
internos vigere facrificium, oblationes & holocaufta, &
Deus nohpromifit nobispofteaper Prophetiam, nee per
reuclarionemaliquam. certain, quod nos deberemusre-
dire afiquando inlerufalem in ftatu priftino, nee manda-
uitnobis ppftea'quod dbfetuaremuSypbferuantias prae-
didtas. Videtur ergo fequi quod nos non a Deo, fed ab
aliis qui erant m ira Dei obferuanrik praedi&as acccpi?
mus & tenemus. Et videtur quod iufte dicèrit nobis ad-
uérferii noftri: fieut vos öbferaatis eircuncifionem'&Sab-
batum & legiri$ in fynagogis libros Möfi & Prophetarum
finémandato Dei," quare non aflumitis vobisfimilitèrfa-
cfificium&noniacitisvobis facerdotem ödregem &prin-
cipem, &vndHbhes fendk &ineenfufft, Square non ie-
dificatis vobis altaria^ & feruatis ceremonias & omnia a-
lia qux fiint in lege conrenta, fic Sabbatum & circunci-
fionem , &plura alia quaéobferuatisfecundumtraditio-
nesveftias fine mandato Dei propria voluntate, ex vtra-
que parte curritis in offenfam Deiï'Etfihjecpraedidlafe“
eitis contra voluntatem Dei, vel fi didtis quia voluntas
Deieft, quod hxc ferueris & bene placitum, quöd tarnen-
oftéhdere non poteftis , quare non obfe'ruatis fupra dida
alia, quorum multafacere poteftis ? Etfinon permittunt
vos fecere Regès populi fub quibus iacetis: permitteiit tarnen
vos multa alia facere, ficut perminunt citcuneifio-
nem & libros & iynagogas,&alia quie feruatis. Et ad h*d
Dominemi, non eft hobis in promptu relponfio
fiifficiens, vt videtur .Sumus tarnen Dei
in omni euentu.
Mariochianiy
G A P V T l i t
QuomoAo omnis obferuantiä legis Iudaorum nèn eft acctp-
tabilis Deo propterpeccatumin quofitnt.
INubnimus, domine,m i, DeumloquentenipcrosZa-
chari*, & dicentem i vbi loquitur dé illaprirna capciui-
tate breui: Hæc didtDominus Deus facerdotibus ôc populo
rerrç.@uandoieiuna,ftis & plqraftis infexto & fepti-
mo toto tempore feptuagintaaçnoru', intellexiftis quod
ieiunaredsadme, aut ploraretiS,egortale ieiunium no-
Iui à vobis, Sofira autent tranßatio aliter fe habet, fed ego fert-
bere propono, ficut iacent in Arabtco automates quas Samuel ifie
adducit, nonficutfunt in nofir a Biblia » Innuit D ominus, domine
mi, inprædiâis verbis quoddumnos Iudæi fuimus
perfepruagintaannos in didta captiuitate,. fuimusfine lege,
quia ieiunium non habuimus,- neque habemus a lege
ficut alias obferuantias, & fimiliter foimus fine circunci-
fione & fine fabbato, &fine dubio .omnia hæc non valent,
dum ira Dei manet fiuper populum CuumJlla vero
prima ira Dei fuit breuis, quiafeptuagintaannorum : ifta
quidemin qua nuncfiimus,eft longa iam mille annorum,
& vltra » & non inuenitur ei terminus in Prophetis j & ti-
meo domine m i|quod ficut Deus mifit in captiuitarem
illam breuem patres noftros fine lege^te fine obferuantiis,
nee acceptauit ieiuma, nec obferuantias legis eorum,
quoufque fuiccompletumrempus poenæ ipforum + fqli-
cet, feptuagintaannorum, fic,in ifta captiuitate vltima
nonacceptet opera, quæfedmüs fecundum obferuantias
legis. Quare confiât quod nos fiunus inmaioripeccato
nunc, quam patres noftnfuerintinBabylonia : Vnde nos
fumus in maiori ira Dei quam ilji elfent, & per confeques
opera noftrafunt ei minus placita, & nos fumus ei magis
odiofi. Et patet quod illi propter mortem Profhètàrum,
& quia idola colueruntfuerunt tarttum feptuaginta anms
in captiuitate.Êtnos propter tnagnum peceatum & maximum
fumus captiui, Iam funt mille anni, & vitra. Et hæc
captiuitas, domine mi, fine dubio eftilla, quam Deus per
os D^nielisProphetæ vôcàtdelblationem, cumdidt: V fe
que ad confummationem .& finemperfeuerabit defolä-
rio,&c,Primacaptiuitas vocatur tranimigratio.Qgiapofi
modicum tempusfueruntredudi cumhonpre in Ierula?
lem.Sedhæc vocatur d|efolatio perpétua,in qua pro certo
non miferebitur fioftri, ficut non miferebatur patrum no-
ftrorum in Babylonia, excepto quod cönfölabatur eos :
per prophetas > quipromittebantülis liberationem, & e*
rant omfees fimul, nfibis autemnihilpromittitur, ô^inlu-
per dilperfitnos per vniuerfe régna mundi. Attamen qfiicquid
contingat, Dei fumus in-omhieuentm
C A P V T IV . ,
Oftendit quod ludaifuntcacu
DQmine mi, valde mirabile eft mihi de nobis. Spera-
mus enfin quotidièlibérationem de càptiuitate ifta,
& femper de hocloquiniur, & femper loquimur de redu-
étionanoftrain Ierufalem, & ideb fumus cæci i vel dece-
ptores fimplicium. Nam conftat quod poft difpérfionem
: npftram quæ faéta eftperT itum, non apparuit in nobis
Propheta, qui nobis proniitteret redudionem, nec etiam
poft captiuicatem feptuaginta afinorum fint propheta,
qui loqueretur de ifta captfiiitate quæ non habet finem,
nifi in fine*2nundi. Nec libcrationemhabet nifi per con-1-
fummationem^culij quia Daniel v^pat defolationemfine
fine. Vnde timeo, Domine mi, quod cum tanta captiuitasmon
poflit inanerp fuper totam géntem noftram à
■ Deo, nifi proptbr maximum peccatuminDeumV quod
; maiüs eft quam inter&cifte prophetas , & adoralfe idola,
propterquçpeccatapatresnpftrifeeruntpuniti»Quod
ficut Deus non miferetur noftri in vita cum in eodèm pec-
cato perfeueremus, fic etiatn non miferebitur mortuis ex
dhobis. Attanjen fumus Dei in omni euentu qui euenerit.
"■ ■ '
De aduentu A fe flia\ Liber. 4 2 }
C A P V t Vi
Quod ludeidecipiunt alios& fiipfos.
DÖmine mi, videtur quod dedpiamus alios 6èhofi-
plos, quia in libris legum & Prophptarum habemus
j Déumprornittentemnoftr® genti liberationem & con-
grggationem dedilperfione multipliciter. Sedbenead-
uértenti omnes promiffiones quashabuimuS,vql fuerunt
completaeante captiuitarem feptuaginta annorum, & in
ipfis feptuaginta anms. \^el promifliones fueruntpropter,
peccata illonril, quibus promilliones fad s funt totaliter
impeditce Ï ficut propono coramte, Domine mi,Exempli
gratia: Ifta pauca dicuntur in Ezechiele: Si feceriris iufti-
tias.meas, $c mandata mea feruaueritis ,■ congregabo vos.
de quatuor partibus mundi, & leu ab o vos adducam
vós pér mare, & reducam vos in domumiandam veftra.
Ecce quod id quod Dominus nobis prorryttit per Eze-
chielem in prjedidis verbis , & aliis locis libri eiufiletji’
Prop j^tam,hecregemiifec iacërdotem,rieC altare,hec &
crificium, nec vndiônem,tiecincehfum,necpurificatio-
riem i immo fedi fiumüsabonfinabilés tûti mutido, ficüt
Deb, & éohtèmptibiles, in fold Cbfde tantuhl nbftrore-.
gnatfuperbià, qüanbsrpfospræferimtistotimundo. Et
quod lupêil hoc feiitib pahdam tibfi Dominë.Necmin
jqiUcquidéuehit,noSDeifilmUsi * *
' £ à P v f v i .
Quodfit iüudpectàtuni quod ludai funt in bac captwitati.
Vncergd,Domine paueo quod id peedatum propter
1-^4 qubd lunius in hâc defdlariohe,&in càptiuitate ifta,
fit illud peCcatüm fifpér qiiod lbcdtus eft Défis perPro-
phetam Amos çuni aicitlic:5ùpertribus feeléribus Ifidà
çonuertamvel transféra Ifrael, &c fuper qfiartb ridii tfans-
feram eos, quoniam Ve.ndidemrit iftum pro argentd. * Et
nos,Domine mi,fecurtdum dodririamrfioftram dicmius*
w ( ^ ., qd0diftemftusfiutIpfepilfilimi^ÇQb,qfiifiiitveriditüsà
Propheta: , iam complecum eftarîte. illam captiuitatem | fratribus fuis in Ægypto,&:hoc tenerem egô,tiifi quid fer-
feptüa^ntaannorunii Vt omnes promiïïionçsDomipi ' mo diuinus ponit iftudpeccatfini,Veiiditidiiis quâftum
taies maiores & minores,quæ in diuérfislq ers feeforuin ; i® numéro peccatorum feu feelerum Ilîràël. IpfietiaChri-
librorum-continentur, complete fuerunt antequam ca- ftiani quibus làndorum; librorum ftudium videtfir elfe
deremusiniftam vltimam captiuitatem, quænôn habet I traditum à Deo relpondent dodriryenoftte prædidæ &
finem, modoiam fumus in iftillefimoanno, & vitra, nec : di cunt,quod primum in quatuor feeleribus Ifiael eft venin
aliquo libroPrc^hetarumeius terminuminuenimusyî-ditioîolephàfratribus luis.,Et fecundum peccatumfiue
necvliaDeipromimo vbiagitde liberatione& congrega-1 fcelus, aflignantadorationem vituli in Oreb. Et tertium
tione, intelligitur de ifta càptiuitatèpérpetua, fed de iflis
cribulationibus Sc dilpetlionibus,ante didos feptuaginta-
annos,nec poftea eongregatio de difperfione promiflà.eft
•nobis. Vnde Oportet quod poft illos feptuaginta aufios
commifeqmus illud peccaçum magnum,.propter quod
Deps fine terminô punit nos, ' in quo pepeato fumus &
manemus omnes, -aliter Deus'mifericokdjam fuam.non
iCO.ntinua(§[tinnobisiratâl'dnga. Nam vitlemus per.feri-
pturas quod omniapeccata quæ commiferyht patres no-
ftri ante feptuagihtà;annOs prædidæ captiuitaris punjta
ifuerUnti&d? multis exempla hæc paucainduco. Pecça-,
luerunt,patres noftri ante illosfeptuaginm ahnosquiexir
iueçunt doÆgyptOj&promfifipeis fadadn eis locum non ;
fiàbttir,fedinpicçcatisfiiisin<^fercombrtuifiint.,fPe,cc.a-
luitenim Mofes ad aquas eontradididnis & rerramprq-
;milfionisponmëruit.PeccauitipfeAa^9n&portauitpcë-
înaro; Eîëfi fecerdos peccauit., &■ rupt^ceruicibus expira-
yit,&po,fteritas eiuslacerdorio priuata efi,& tamenDeus
ipromiferat ilàcerdotium, in æternum. ù Sed huinfmodi
Ipromilfeintelligunturfen^er', nifi propter peccatanon
jmereaptur accipère,>vt patet in regno Dauid,quod carna-
hspofteritas eius priuataeftregno.Sicut eriam Dêus verus
&gloriofus promifit Abrahç&: feminiluo terramillâm in
«æternUm.poflidendam, & frequenter perdiderunt eam
jpropter pëcçatalùa, $c fiequenterrefticuitillis Dominus
jy fque adylrimam vicem qua perdiderunt. Iam fiint mille
'anni, iSc yfira, & iàm.npn elblpes recuperandieam, quia
•rhanèmus omnes in eodem peccato, prop ter quod terrain
noftram perdidimus.Et Dony ne mi,multum mirabileÿeft
' ^uiii omnes eonebrdemus quod opdrtet quodpoft câpti^
uitatem feptuaginta annorum in Babylonia peccauimus
fcontraDeiim màximo peccâro,& tamen nuljus eft qiiidi-
pat ,.quodid eft peccatum proptef quodincurrÿnus tanta
mala. Et fiaUquis noftnun cognofeat noftram caulàm: ôc
beccatum propter qubd ineurrimus.tantamala^ nullus
,f amen itlaperit prbximcRÜùo yiec ipfemctqui cognofeit in-?
iîumcdhuertit vtilitatem,,fed omnes iacemu&pfoftrati.
Et.videmus 'maiyfefte quodün prædida diprtuitate fe-
ptuaginta anyorum çp,t Dfeus cü Patribus-^oftris in Pro-
pbct*ssid:ÇftjHicremia&àliis Propbetisa&dediteisSala-
thiel du^em, fie principes & feeerdbtés,curn quibus cxiue-
iuntde Babylâne, ijerada poenitentia, & placaco Deo æ-
: dificauerunclemlàlemi Ô^templum, & âlias ciui tâtes j &
effuditDeus fiipef illdf miftrieordiasfuàs copiofe. Et tamenin,
iftacaptiuitate nullus Propheta nobilcum eft, nec
Deus*Vtapparet.Igitur Domine,inquirâm ôc non Cefiàbo
quærerequoclpeccàtümid eft tantum, proptpr quod fumus
in bac captiuitate mille annis, ôc vitra, nechabemus
. BiUiOth.Ÿèt.Batr^Tom.u.
fcelus occifionem Prophet^um , propter quod fuimus
captiuati in Babylonia feptuaginta anms. Èt dicurit qfidd
‘quartum fcelus Ifiaelfiyt venditio iu(b,fcilicet Iëfiî qfii
adhtteramfuic yenditus,poft tranfinigratiônerii^ræfa-
tamieptuagintaahndrum. Etfinos, Domine,volumùs
, tqnere præfatam dodrinam noftram,&, refp ondèr e Chri-
ftianis, oportet qüod iiosaffignemus in Ifrâel ante vèndi-
tionem lofepb varia fcelëra præceffiflè j vtipla vériditid
Io.^ph fit qüartüm fcelus. Sed hæc ndh pdterimus fufti-
nere,quià teftimoniUm libri Gèpefis eft cbntrà nos .4 qui
venditionem Idfeph ponit primfim fcelus filiorfim iiraeh
Et Propheta.Amos ponit expreflè qfiârtümfeelfis vëriaW
tionemiulH,prôpterquodfuimuiiticàptiüitàtëj de qfid
loquitur Deus, committensquodnorireducet hos vitra
in terram promiffionis, cum dicit : Et fiipër quarto non
transferam C9S, quoniam Vèndidenint iüftüm prb argeri-
to.Et manifèfteapparet mihi quod nos fiipërdlb peccatb
quarto yendirioni iufti, iufte fiimuspunitiyàm fiint mille
anni , Bc vitra, in quo tempore nil proficimus filter Geri-
. tes,neceftfpes profiçiendiamplius.
C A P V T V l i.
Qupdiufiuslefus ChrifitanorumDeus iniufie vcndïtus.
EJfpauefeoiPomine mi,& timeo qfiodiftelefiis qfiem
colunt Chriitianiiitilleiuftus venditus pro argencd
fecundum Amos Prophetam. Et timeo quod de ipio fünf
hæc quæ mihi occurrunt teftiraonia Prophète uni, Ôc ilia
jeadern in dodrfiiafua valde aperte applicant CHriftiàni;
Elaias Prophètà dicit: Væ Genei peccatric^filüs feelèratis;
quo n iam ipli elgngauerunt fe à Deo,& blalpbeniauerUnt
làndum eiüs,& indinati lunt tetrbrlum. Item idcmPro^
pheti didt-i Qüafiouis ad ocdfionem dùdus eft qui ndh
âpemit os filuty. Item didt : Vir habens dolorem & fd-
ens&infirmicatëm. Icèm; Fuit defpedusSc proprer hoc
rndnrepucàuimusëum, ipfc eninl oblatUs eft, quia ipfe
Vdluit.. Item: Deanguftiaiudiqiijdepolitusëft, geriera-
tionem eius quis ehàrrabit î Item | Propter culpäni pdpu-
limei ttànfixiëUm, & dabitiniuriatorès profepultura ôc
diuites promorte fua. Et rimeo, Domine mi s quodiniu-
riatdres fuerunt pâçrès npftri, & diuites, Pilacüs&Héro-
des, ÔC Anna Caipkas, fiçüt didt Propheta Dauid : Con-
furrexerfint omnes rcgês tèrrç&maiotës,& cdntrà Défini
& contra Chriftum eius. Reges fcilicetprædidi: Maiores
feilicetpatres noftri. Et timèo Domine qiiod iftë îëfùs
fit ille commütatiis ßc venditus pro àrgëhtb, dé ijuo loquitur
Zacharias Propheta Ôc AinaS, Ôc alij Prophète.
De quo etiaiii loquitur Ef-uas Propheta: Dcponct omnes
_ N ri £ iniqui2
'Hota quod
ibiin Biblia
ndflraeft
hic habet«
S t eft ad
piopolltuin
elûs mlgiii
F