Conftanlinopoli
P [alm.loc)
- Htbr.j. '
et\s Âpoftolis fiabent ôtrüïês Chriftïàfti ipifius prouinciæ.
Grçèiaütem cohabitantes eis,alii fie,alii qualiter à fifiS acte
pûtunt. Ad hæc fi quid ex fan&a 6c Venef àbili Euèhari-
ftiaiti Hieïofolÿmftartis Eccléfiis fupferfuerit, ncc intendant,
ne ç in fouéatri'mittuilt, fed in pixidem mundam rè-
eondunt, & feqùenti dié Communicant eieapopùlum,
quiaquotidiecbmmunicàntibr, eôquodConueuiuntil-
lilc ex diuerfis protunciis Ghrifiiani, qui propter fidem 6c
maximum amorem filiiDei çommunicareïbi defiderant,
quiadè locus ipfe venerabilior&EndfcioreftomnibuS locis
irtomni terra. Et ibi eft fepulchrum fandum &horlo^
rabile Domini noftri lefuChxifti, & tendus Caluariæ locus.
Subterrare auteinvel infoderetendamEuchariftiam
in terra, fiçut quidahTâicuntur agerê, aut in lagenam mittete
, aut effundere illam, negligentia magna eft & nüllus
timor Dei. Etenim fides Chriftianorum,ipte impôlluta 6c
diuina myfteria funt: Secundum quod Chriftus dixit : Qui
manducat carnern meam & bibit Janguinem meum, vita viuit m
xtemumSed de his hàdenus.-prçcipue cum vos ipfi poflit is
hXc colligere fubtilius ex tenore Epiftolç illius:quaiftis éx
Græcalatinamperfeçirhus.Vbi luce clariusintelligidatur
eudem ritum diuini facrificii lar^dam Hierofolymitanam
Ecdefiam obferuaffe antiquitustqua EcrotendaRomana
Eccfefia obferuare non ceflàt hadpnus. Siquidem te nues
öblatas exfimilâpræparatasintegras & fanas Ecris altari-
busnos quoque fiiperponimus, & ex ipfispoft confécra-
tionemfradiscum populocommunicamur. Et tuned*
mum cilicemeri,& liquidi Âuoris pptamur : quandoqui-
dem neminidifcipulorunifi Iudçproditorimtinâfipane
à Domino porredu inuenimus: fignifiçante,quod eü effet
traditurus:pari modo etiam refiduum'Dominicç oblariq-
nis reponimus. Iam quia fufficiente authoritate noui 6c
veteris teftaméti coiiftat Dominum hoftrum Ieftun Chri-
ftum cbmmemoratipnc ruæpaflioni&recolèndamin azy-
mis difcipulis, fiib ipte cæna commendaflè, ficut fiodieq;
Enda Romarfe ÔcLatina Ecçlefianofcitur recolere.-Qiqe-
re debetis cuius: mftitutionem in fermetato tarn ob ftinate
defènditis. Nepe quicumq;,feu qualifeumq; ille fueritiu-
xtabeatüm Iobcpmppfîtus Deo, qui eft ipteiuftiria & te-
pientia,nec iqfius,necfepiens erit.Necpoteft fieri,vt qui-
libet conuenîepçius aurverius commendare præualuiflèt
faerptenduni myfterium fide, quam ipfe quitradidiffe-
metipfum pro nobis oblationem & hoftiam Deo in odo-
rem luauitatis :agnusimmaculatus,quitollitpeccata mû-
di. Cui comparata, imperfeda,cuius infcientiafiimmaeft
ignorantia. Quaproptereuentilemus reliqua dida veftra.
Dixit autem Dauid de ipfo : Tu es Sacerdos in Aternum
fecundum or dineMehhtfedech. Qui ante Abraam&Moyfen
caeli Sçterrædc csecerarum çreaturarum agnofeens Deum,
e^urgens obtulit illi panem & vinuni. Idéb^dicit diuinus
Apoftolus. Quomam fi confumatio p er Leuiticum Sacerdotium
erat,nonjciundupi ordinem Melchïfedeth Sacerdos Chriftus dicc-
retur. Et quia trans\atio Sacerdotioytieceße eïl, vt legis translato
j?4 ,Quae lexlutuleiîta conftituitazynia Iudæis euftodire.
IdetpipE magnusPaulus adfCorinthiospr'imaEpiftplaex
hislQquen$C^ait:Tratresegoaccef>ilDomino,quod&tradidl
voijs. Quoniam Dominus in qua noäe tradebatur, accepitpattern,
& gratia* agensfregit, & dixit : agipitè&cQnedite: Hoc eil corpus
meum, quodprovobis tradetur, hocfqcitein meam comment0*.
rationeth. Similiter & de calice* Hic calix nouum teflamentum
ettin meo fanguine, hocfacite quotiefeunquebibitis in meam.com-
memorationem,quotiefcunquemanducabitispanem hune & cali-
cem bibetù,mortemDominiannuncïabitis,
* Quariidiu veftigia dodiloqui Pauli fidelitet tenüi-
ftiSiOmniu.oftreprehéllbilitér cucurriftis. Sed mox vtprç-
Curretetentaftîs, miftrabilire,r corruiftis. Quibus nopfiiÈ
fecit abetpaffe ,;nifi ïn fuper Ppdprem gentium in fide &
veritate maluifiÆtisppftyosrçlùdantc trahere, qu^m^Ui-
üs veftigia repetyndo eîrorem|veftrum euadere. Infuper
inäüditun^^psijHdidumeidemEcitis, quando fuis didis,
eum impugnajndö az^ma lutulentaprpnuntiatis,quçtam
ipfe qua omnis catholicus eflè finçeritatis âc. verit^tis aflê-
rit.Ülam;4ein,de Etymologiatn veftram ûiper pane contra
nosdefenEnda, complicem veftrum tantum apoftolum
laboratis efticèrc, quafi in eo quod veraces Euaqgeliftas
iècüttisàit: actepitpanem, nonnififermcntattimvoluiffet
iiifinuareî Qüpdfi fieri pôtilit s inanis prædicàtio & labor
t£plti Apoftolierit. Euacuabittir mors Chriftijquia iam nô
tra'didit femetipfiimpro nobis, fediufte interiit ficut trâs-
grefför legis. Ver Um quamfithæcveftraEtymoldgiafii-
üola, fatis abundfeque oftenditur fupra. ,
1 Iam videamüS quorfum pertrahere conamirii tantum
Apoftolum fuaé âflertionis mnibus. |
f Azyma vero neqj commemorationem habent, neq;
mof tëm annunciant,fîcut MoEica &ante mille quadrin-
gentos annos ex lege conftitutà " & per nouum teftamen-
tum,hoceft,per Endum Euanglium & per Chriftum ma-
ledida&derelida.
* O Saçrilega temerita^.ô viroE &mariioE Manichço-
rum dicacitas,ô ab omnium virib. & cordibus proculabi-
gendaimpietas. Eonepertraxiftis Apoftolum, vt in tan-
tæ perfidiæ barrathràm præcipitaretisvobiicum i E'cce il-,
lud peftiferum püum, quodtamdiu parturiftis, repente
peperiftis: Ex quo qui comederit morietur : vt EEias Pro-
phctadicit: & quodfuerit confotum ,erumpet inregulum. Ecce
vt daret, dolorem cbncepiftis, iniuftitiam panuriftis? ini-
quitatem peperiftis, & contra ipEm veritatem & omnes
diuinas paginas mentiti impudenter latratisipfîimfilium
Dei legem & azyma quæ conftituerat, maledixifle. Sedô
Enda, ô bona ,o venerabilis lex cüvniuerfis mandatis,&
pbferuationibus tuis, quicunque te & tuæ vfque ad vnum
iota maledixit,maledicit aut malediçet:fit ifte maledidus.
Potuitne auf debuit Dominus nofter fie ingratus eflè vt
tam fidèlem & deuotum prçconem & côftantiflimum te-
ftem fuum, aliqua maledidione confunderet? quinon
ceflauit tota fiia intentipne,fignis,mandatis,Ecrificiis,ce-
rempniis,atqj verbis gloria eius conclamare.Et vbi didici-
ftis,quod Domuius legi & azymis maledixeritPForfitâ di-
duri eftis,vbi noüüPaicha tradidit difcipulis fuis, aut vbi
furrexità mortuis.Sed vt fiiperius liquido cogrfbicitur, 6c
ipfis benedidis&: fradisnouü Pafcha inftituit: &ipfafuæ
relurredionis die à duob. inuitatus^in Emaus caftello,accepit
panem»benedixit,&mox ïyvâ<r%dvrn>7çcv rîj xA«(r<r«
% mçtx : id e(k,(ognouerunteum infrùftionepanis: quem omni-
modis azymumfuiflè conftat,quia vfqj ad odauas Pafchç
nullo modo fetménta'tü in omnibus fipibus Ifiael appare-
bat^ane quod ipfeEdus fub lege legis teftimonium ha-
bueritjdicitludæis: Scrutaminifcripturas3in quibus vosputatis•>
vit am at cr nam habere, & ilia funt qua teßimonium perhibjnt de
me. Etiteçum: Si crederetis Moyfi,crederetis & miht : de me enim
ille fcripfit. Vnde irt alio loco proteftatur fe non veniffe,
foluere legem,led adirhplere.G uius quodlibet minimum
mandatu quifquis fdluerit,etiam in regno coelorü,hoc eft
præfenti Eccùîfia, minimus foret: ne.dum' illam füturam
aliquo modointroirep In qua fador& dodor légis ma-
gnus vocaretur.IpE qupq; fiire refiirredionis die, duobus
fiipra didis difcipulis,incipiens àMoyfe & omnibus Pro-
phetis, interpretabatiirS capturas,quæ de ipfo erant. De-
inde vn4ecim congregatis di\iz:Oportebat implere omniq
qua fcriptd funt in legcMojfis & in Prophetic,& in Pfàbnis de me.
Et quia oportebatpatiChnflum, & refurgere à mortuis tertia die,
ér pradican in nomine eins poenitentiam ér remißionempeccato-
rumper omnesgentes. Ecce breuiterSaluator.innotuit incar-
nationisaepaflionis fuæ humilitatem, atq-, refurredionis
glori^n^mtïiuiTiqùe gentium vocationcm, & p^r bap tif-
mum Eluationem,in veteri teftamento præmonftratam,
&in nouofuiflèexhibitam, vt merito Euangeliipii nihil
aliud fit,dicehdum,quam îegisexpofiçio. Quæ,lex velut
baiula ôgnutrix Chrifti & Ecclefiæ,id eft,iponii ôclponfç,
capitis & corporis in plenitudine temporumpræuia Eu-
angeficæ gratfe & veritatis lucern a^ublicis ,vinbus reue-
lauit,quod diu inEcretis cubiculi-occultauit,tuc repente
1 ilii^Âecipfi forma prç filiis hominum omni çreaturç re-
fplenduir:vbiper Endos apoftolos,quib.apètuit ienfum,
• vt intelligerent fcripturas,myfterium cundjs rétro feculis
abfconditum,in omhé'terram, &^fq;in fines orbis tranf-
mifit. Maledicendus ergpeft vterus ille, qui ipiritu Dei
grauidatusab initioparturiuit omnia Sacramenta Chrifti
&Ëcclefiç,tandemqj infine lèculorumpeperit ipfum Eu-
anflelittmprædicanqfi,yhlque?Siquidemv6tusteftamen-
A
B
cr
^ ïn efficit, vt per nouum libera fronte prædicetür partus
VirginiSj&credatur refurredio ex mortuis, atq; pçr lignü
Sc aquâm & Spiritümreparatio humani generis : alioquin
deleto veteri Teftamento nouum euanei'cerét,fabulaque
putabitur.nec retineripoterit abf^sharadère fuoiquonia
nècparies ftabit fine fundamcto.Quod ipfe Dominus fuis
fadis 6c didis fupp ©fuit, 6c Apoftolis feu prædi catori b us
fuis inipirauit narrationis fuæ curfum firmare anchpraTe-,
ftamenti veteris.Guius audpritate primus magifterEccle-
fiç prpfitetur certiPrc eflè ilia voce, quam fuperDominum
transfiguratufadamaudiiiît. Vnde firmiflime credédum
eft,&liberrimè profitendum,quodquieiiriq; veteriT efta<
mentocontradicit, etiâ nouiaduerfarius exiftit jquod velut
rotain medio rotç ineflè veteri fendus Ezechiel vidit.
Deinde quafi fubiedum vel fundamentum eft vêtus
Teftâmcntum, cuius ædificium vel fuperior pars conftat
Nouum, quod neceflèeftdeficietVel eprraet, déficiente.
vel corruente fiibiedo, cuiirifidebat: Et fubiedo quidem'
feufundamento permanente, permutanturfupèrfidentia
læperintereunte autem vel ruente, nequeuntpariternon
interire vel mere. Ho c vtique Dominus vtriufque Tefta-
mentilator intelligivolenscum poflèt omnipotentivo-
luntate vacuas fex hydrias innuptiis vino .de riihilo repente
creato implere : maluit tarnen certi myfterij gratia prius
aquàealdem hydriasàfefti miniftrisvfq; adfummumim-
pleri, &poftfolonutufuo, mirabilevinumfieri. Inquo
prouido redemptoris noftri fad o , dicimus, aquam non
fub ftantiam fiiam, fe d qualitates, id eft y Ep orem ôc colo-
rem ■, :& fi quæ flint huiufmodi permutaflè, vt ânimaduer-
tamusipfum Dominum vêtus Teftamentum quo fex mu-
di ætates, per minifterium priorumpatrum repleueratno,
euacuaflè,fed innouaflè,nec inde quidquam reprpbando
m inuiflè, fed quod ei inerat & latebat, apptobando exni-
buiflè. Iri quibufdam enim iolapermutatione temporum
feu varietat AxceptaLex&Euangelium idem concorditer
clamant,verbigratia.Lexprædicit: Prophetam fufcitabttvo-
bis Dominus defratnburveflris. Et : Ecce virgo concipiet&pariet
filium. Euangelium prædica uProphetamagnus furrexit in no-
-bisJLt: Virgo concepit &peperitfiliùm.ln quibufda etiam tempore
&rhemate faluo commémorant yoces'pietaris &im-
pietatis. V t eft: Deus Deus meus,vt quid déreliquißi mei Ét: Spe-
rauit in Domino, eripiat eumfaluÜfaciat eum,quoniam vult eum.
Porrofi alicui infipida videtur talis lympha,nquerit nullo
vitio lymphç iftudfihi conringere,fednimio palatifiiiftu-
porc. Animalis enim homo,non percipit ea quæ funt Spiritus
DeivStultitiafiquideai eft illi lex Dei', necnouit ex ea
mentis ventrem Elubriter repleró, fedperniciofe diften-
dere.Spiritualis autem qui iüdicat & dilCemit omnia cum
noftroarchitridinoPaulo fideliter decantât: Scimus quia
bona eil lex fiquis ealegitimevtatur. Etillud: Scimus quoniam
lex fpiritualiseil. Qupd ft lex lpiritualis eft, miniftratioSpi-
ritus fit ipiritualiter examinata, & miniftratio mortis car-
nalitçr eufeufla. Quafftuis enim lex luaptenaturafityita,
vitio tame hominum mors fit, ficut idem Apoftolus dicit:
Quid ergo dicemus ? Lexpeccatum dl ? Abfit. Sedpeccatumnon a-
gnoui nifiper legem. Etpoftpauca: Itaquelex quidemfanäa&.
mandatum fanäum & ittfium & bonum : Qupd ergo bonumeü,
mihifactum eit mor si Ab fit. Sed peccatumvt apparentpeccatum,
per bonum operation eil mihi mortem. Et rUrfiis : Inuenio igitur
legem volentem mihi bonum facere,quoniam mihi malum adiacet.■
T andern fi Epienter audiftis quæ præmifimus, refipifeite
ab iniuriis legis,quam Endam, & mandatum Endum &
iuftum & bonum affirmât Apoftolus : ne medicum demon
ftrantem morbos 8c curare volentem, videamini ob-
ruerc lapidibuSjtanquam fieneticus.
P orro numeroE patmm coniugia,& ex trihu fu a, at que -
carnalia Ecrificia 6c circumcifionis feu variarum- punfica-
tionum ceremonias, ciborumquedifferentias, noueritis
téporali ter carnalibus aut permiflaaut iulfe : vt eos talium
iugo vel licentia mandatorü retineret, ne:ad idoiolatriam
feu ad cætera flagitia corrâèrent : Spiritualesautem figni-
ficatione bonorum futurorum quæinhis promittèbâtur,
iligiter fubleuaret, vt aduenientia à longe confpiccrent & .
deuote Elutarct. Quodlicethuiulmodiobferuationibijs
pro loco 6c tempore viderétur nimium dediri, vt fuacondefeepfit^
ne paulatim brutas plebes per fignatrahcfeht ad
res:tameqnidin his fenferint,'ex lois B.Dauid didis liquet:
Si voluiffes facrificium dediffem vticfo, hoUcaqfiis non delectaberis.
Sacrificium Deo Spiritus contribulatus. Vnde rurfum ait: In me-
funt Deus vota tua. Cuiüs perfonam (ulcipiéns, carnali populo
cônteftaturdicens : PJunqiiid manducabo carnes tauro-
funi,aut fanguine bircorumpotabo} Immola Dtùfacrïftciumiau-
dis,&redde altißimo vota tua. Nonne hüic & reliquis patri=
bus aqua legis,Cqlörem & Eporem mutauerat?qüæ pallida
& infipida carnailbiis appatébac. Quippe his higebatj
quæ illis tic calebat, vtiam tune cum-dilcipulis Iefu diccre
poflènt : Nonne cor nofir um ardens er at in nobis, dum loqueretui
nobis in via & aperiret ScripturasY Litera enim legisper Moy-
fen-datæ, earn ales occideb at, cuius Spiritus gratia &veri-
tate per Ielum Chriftum fada Spirituahs viuificabat,vt il-4
li timoré temporalis mortis ac fi firigore cótradi, indé paL
lerent: vndeiftiamoreætemævitæ, quaficalorevegetatr
rubebant,& cum Paulo libère proclamant: PlenitudoLegis1
eit dileäio. ln cuius duobus præceptis charitaris pendere
veritas perhibuit, Quod fi Deus charitas eft, Deo procul
dubio äduerEtur, quilquis aliquidlegi Moyfi fùhtrahère
conatur,quam ipfe totä in charitate pendere teftatui'.Qug
charitas gemina carnalibus & térrénis ceremoniis çohte-
da,velut quidam bifiilcus hamus vermictilis feuyolaticis
plumis internis & in pelagus humanæ captiuationis caeli-
tus demifliis vagos&vacuos cçleftium homines, inëfcatqs
vifibilibuSjinuilïbili mucrone traiecit,& traiedos adfinû
Angelicælibertatis retraxit: diijcntes Deo in Canticorum
canticis : Trahe me poil te. Et: Vulneratacharitateegofum. Sic
dumhomo âdhanet Deo & homini proximüs,decenrifli-
malinea, 6c tanquam aurea mandatorum diuinorum catena,
pariter ad paradi future trahunrur.
Deinde quanta inftantia Eufiration Rhodiorüm Epi-
feopus legem veterem contra Sèucriahos hæreticos de-
fenderit:ex fubiedis verbisiplius liquet:vbi inter nomiul-
la alia dixit : Pan dam et a domus praclara circafquallida laça funt
pofita , vt ea qua funtfuperius nullas contumeliasfier cor um pa-
tiantur : fupirtora ergo domus laquearibus auratis, parietibùfquê
put is, &vario mamorum métallofunt édita. ïnferiora vero bu-
mon terreno vicina: degefia etiam fuperiorum vniuerfafufcipiunt.
QuidergonuncfaciemusY Si aujèrimus infenora, fuperior a
corruunt : tarnet} fi dèflruenda erunt inferior a : non hoc a-
lius poter at p nifi Dei Pilius facere. V'ideamus ergo vtrum ipfe(
deftruxerit, hoc quod nos dicimuspermanere. Putatis, inquit,
quia vent legem foluere dut prophetas Y 'Non veni legem foluere
fedadimplere. Et Vos ergo feltem his & aliis proprij Dodo-
ris veftri vocibus reuocati ab iniuriis Ecratiffimæ legis cef-
Eté : ne ab eodem & ab omnibus Catholicis anathema
cumSduerianis fitis. 1
Sed né forte adhuçvobis nimium plaéeatis ex opiha-
tionibus veftris^um nihil teneatis,diligenrius recapitüle-
mus diétum Apoftoli,quem fiipra violenter ad veftrûfiuf-
fragiurivattrahere tentaftis.Qujaait: Si confummatioper Sa-
cerdotiuth Leuiticum erat : populus enim fuh ipfo legem accepit,
quid adhucneceffarium fuit fecundum or dineMelchtfedech alium
furgere Sacerdotem,&non fecundum Aaron dicïi Translato enim
Sacerdotto, necejfe eil vt legis quoquè translaté fiaX In quibus
verbis, ficut fiiperius oftenditur, nil aliud intellisitiscon-
fiimmationem, nifi confumptionem, id eft, abolirionem
Sc finem, noriquiperficit,fedquiinterimit. Quod longe
aliter eflè idemApoftolns edocet diccns:Fin» legis Chrïfius,
ad iufiiiiani omnicredenti. Vnde quoniam aliter dicitur (mini
panem, aliterfiniui telam :acçipiamus nëcèfleeftChri-
ftum finem legis,cônfumantem non confiimentum:perfi-
ciénte non annihilantèm:complentèm non euacuantem.
Qupd finis ab initio feculi promiflîis, &yn fine exhibitus,
dunj penderet inCmce pro nobis fatrificium ve(pertinum
î 3c vltimüfedus: fciens quia iam omnia confiimmâta fiinr,
vr confiimareturScqptura dicit: 5ifio. Qui cum accepiflèr
xcetumdixiv.Confummatum eil. Et inclinato capitc tradidit
I fpititum.Vbi cenc nec Euangeliftadiaqvt confumeretur,
fed vt confummaretur feriptura.Nec ipfe DomihuS, côii-
: fumptumeffifedconfiimmafiimeft. Adquämörientisvo-
cem, velum templi feiffum eft vlquedcOrfiim, vt iuxta A:
loftolum accedcntibtïs ad Chriftum vclamen vfque tune
Ä ; ~ politum1
P faim. JÔi
P/alm.fs.
Vfaim.4'}.
R'orrr.ij.
F
H e k . ji
H
Re»*-10;